سەلتەنەتلىك 100يىلدىكى ھەققى شەخسىلەر

joda☠

	aptap104 يوللىغان ۋاقتى  2013-8-14 01:29 PM نىمىشقا  ئەمدى . كىنو ئادىرىسىنى ئۇچۇر بىلەنلا يوللاپ  ... 172 ئەمەسكەن ..ھېلىقى ئەلىپتىكىن (ئالىم مۇزەپپەر)بىلەن ئېركانغا دىگەن سۆزى شۇ ..ۋىسال سىتودىيسى شۇ قىسىمىدىكى كۆرنۈشنى تەرجىمە قىلىپتىكەن ..تازلىنىپ كېتىپتۇ

yantak0996

	مۇستاپا كامالنىڭ قىسقىچە تارىخى     مۇستاپا كامال ئوسمانىيە دۆلىتىنىڭ سالۇنىيىك(ھازىر گىرىتسىيەگە قارايدۇ) شەھىرىدە 1881- يىلى تۇغۇلىدۇ . بۇ شەھەر يەھۇدىلار ، گىرىتسىيەلىكلەر ۋە بۇلغارىيەلىكلەر بىلەن توشۇپ كەتكەن بىر شەھەر بۇلۇپ ، بۇ تائىپىلەر ئىسلامغا ئۆچ ۋە ئوسمانىيە دۆلىتىنىڭ يىقىلىشىنى ئارزۇ قىلىدىغانلار... مۇستاپا كامال ئىسلامنى ۋە خەلىپىلىكنى يامان كۆرىدىغان مۇشۇ مۇھىتتا ئۆسۈپ يىتىلگەنلىكى ئۈچۈن ، ئىسلامغا بولغان ئۆچمەنلىكى ئىچ - ئىچىگە سىڭىپ كېتىد ۇ.  ئەنگىلىيەلىك يازغۇچى"ھ، س، ئارمىسترونج"غۇۋا بۆرە" نامىلىق كىتاۋىدا:"مۇستاپا كامالنىڭ بوۋىلىرى ئىسپانىيەدىن سالونيىك شەھىرىگە ھىجرەت قىلىپ بارغان يەھۇدىلار بۇلۇپ ، بۇلار دونىما يەھۇدىلىرى دەپ ئاتىلىدۇ ، بۇلار ئىسلامغا كىرگەنلىكىنى داۋا قىلغان" دەپ يازىدۇ .   بۇ ئادەمنىڭ ھاياتىدا ئادەمنى ھەيرانغا سالىدىغان بىر تەرىپى شۇكى ، راھىبلار مۇستاپا كامالنى بوۋاق ۋاقتىدا سالۇنىيىك شەھىرىدىكى بىر چېركاۋدىن تاشلاندۇق ھالىتىدە تېپىۋالىدۇ . راھىبلار ئۇنى تەربىيىلەپ چىقىدۇ ۋە ئۇنىڭغا فىرانىسىيە تىلىنى ئۆگىتىدۇ ، ئۇ بۇ تىلنى ياخشى كۆرۈپ قالىدۇ ، راھىبلار ئۇنىڭ ئىنقىلاب مايىلچانلىقىنى غىزالاندۇرۇپ تۇرىدىغان ۋە ئىدىيە قۇرۇلمىىسىنى يۈزلەندۈرۈپ تۇرىدىغان چەتئەل كىتابلىرى بىلەن تەمىنلەپ تۇرىدۇ . شۇڭا ئۇ غەرب ئىدىيىسى ۋە غەرب مۇتەپەككۈرلىرىگە قىزىقىپ قالىدۇ ۋە ئۇلارنى دوراشنى ئارزۇ قىلىدۇ . شۇ سەۋەبلىك ئوسمانىيە ئىسلام دۆلىتىنى يامان كۆرىدۇ ۋە ئۇنى يوقۇتۇش ئويىنى قىلىپ يۈرىدۇ.  مۇشۇ ئارىلىقتا ئۇنىڭ ئانا تەرەپ تاغىسى ئۇنى ھەقسىز تەلىم بېرىدىغان ھەربى مەكتەپكە ئورۇنلاشتۇرۇپ قويىدۇ ، ئۇ ئوقۇشتا نەتىجە قازىنىپ ئوفىتسىرلار سىنىپىغا كىرىدۇ...1905- يىلى مۇستاپا كامال ھەربىيلەرنىڭ مۇشاۋۇرى بولىدۇ ، شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ ئالدىدا مەنسەپ ئۆسۈش يولى ئېچىلىدۇ ۋە ئارزۇلىرىنى رىئاللىققا چىقىرىش پۇرسىتى كۈنسىرى ئاشىدۇ . ئۇ ھەربى مەسلىھەتچىلەر فاكولتىتىدا ئوقۇۋاتقان چاغلىرىدا"ئىنقىلاۋى ۋەتەن" تەشكىلاتىغا ئەزا بولىدۇ ، بۇ تەشكىلات خەلىپىلىك تۈزۈمىنى يىقىتىشنى پىلانلاۋاتقان ئىدى ، لىكىن بۇلارنىڭ ئىشلىرى پاش بۇلۇپ قولغا ئېلىنىدۇ ، مۇشۇ قاتاردا مۇستاپا كامال تۈرمىگە تاشلىنىپ ، بىر مەزگىلدىن كىيىن قۇيۇپ بىرىلىدۇ . ئۇ تۈرمىدىن چىققاندىن كىيىن غەربنىڭ ھىمايىسى ئاستىدا خىزمەت ئېلىپ بېرىۋاتقان ماسۇنىي يەھۇدىلارنىڭ"ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات" جەمئىيىتىگە ئەزا بولىدۇ . ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات جەمئىيىتى سۇلتان ئابدۇلھەمىدگە قارشى مەقدۇنىيادا ئىنقىلاب ئوتىنى ئۇلغايتىدۇ ، سۇلتان ئابدۇلھەمىد ئۇلارنىڭ تەلىۋىنى ئاڭلاپ بېقىشقا قوشۇلغاندا ، ئىنقىلاپ داھىلىرىنىڭ شەرىپى تېخىمۇ ئۆسىدۇ . مۇشۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە ئىستانبولدا خەلق ئىنقىلاۋى قوزغىلىپ ، ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات داھىلىرىنى ئەيىپلەيدۇ ۋە سۇلتانغا قارشى تۇرۇشنى تەنقىد قىلىدۇ . دەل مۇشۇ يەردە ھەربىلەر - ماسۇنىيە ئەزالىرى قوماندان دەرىجىسىگە يىتىپ قالغان (؟؟؟)خەلق قوزغىلىڭىنى كۈچكە تايىنىپ باستۇرىدۇ . خەلق قوزغىلىڭىنى پەسەيتىپ ، سۇلتان ئابدۇلھەمىدنى مەنسىپىدىن ئېلىپ تاشلايدۇ ، ئۇنىڭ ئورنىغا سۇلتان ئابدۇلھەمىدنىڭ تاغىسىنىڭ بالىسى ئابدۇلمەجىدنى قورچاق خەلىپە ئورنىدا تىكلەپ قويىدۇ ، ئەمەلى سىياسى ھوقۇق ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات پارتىيىسىنىڭ قولىغا ئۆتۈپ كېتىدۇ.   1909- يىلى سۇلتان ئابدۇلھەمىد مەنسىپىدىن چۈشۈرىۋېتىلگەندىن كىيىن ، ئوسمانىيە دۆلىتى خەتەرلىك بىر نەرسىگە ئايلىنىپ قالىد ۇ. ئىسلام بىرلىك ى، ئىسلام خەلىپىلىگى ۋە ئىسلامغا زىت ھەر ئېقىملارغا يول كەڭرى ئېچىلىپ كېتىدۇ . خىرىستىيانلاشتۇرۇش ئۆمەكلىرى ۋە ماسۇنىيە تەشكىلاتلىرى تەشىۋىقات ئارقىلىق خەلق ئېڭىنى ئېگەللىۋالىدۇ ، ئوسمانىيە دۆلىتىدە 3 يەھۇدى ۋەزىر قاتناشقان ھۆكۈمەت شەكىللىنىدۇ .  ئاندىن كىيىن پەلەستىنگە يول ئېچىلىدۇ ، زىمىن ۋە ئۆي بىدىكلىرى تۇلۇق ئەركىنلىك ئىچىدە زىمىن سېتىش ھەركىتىنى ئېلىپ بارىدۇ . يەھۇدىلار ، دونىما ۋە ماسۇنلار بىدىكلەرنىڭ ئارقىسىدا تۇرۇپ ئۇلارنى كۈچەيتىپ تۇرىدۇ .   يەھۇدىلارنىڭ"ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات" جەمئىيىتىنىڭ رەھبەرلىك بەنزىسىدە بىرمۇ تۈرك تېپىلمايدىغانلىقى ئادەمنى ھەيرانلىققا سالىدۇ ، بۇ جەمئىيەت تۇران مىللەتچىلىكىنى كۆتۈرۈپ چىقىپ ، مۇسۇلمانلار ئارىسىدا بۆلگۈنچىلىك سالىدۇ ، تۈركلەر بىلەن ئەرەبلەر ۋە باشقا مۇسۇلمانلار ئارىسىدا بۆلۈنۈش پەيدا قىلىدۇ .   ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات تەشكىلاتى بىر مەزگىللەردە ئوسمانىيە دۆلىتىنى بىر قانچە تەرەپتىن غەربلەشتۈرۈش خىزمىتىنى ئېلىپ بارىدۇ       1. ئەنگىلىيەگە تولۇق تەسلىم بولغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.       2. تارابىلىس(لىۋىيە) شەھىرىنى ئىتالىيەگە تاپشۇرۇپ بېرىدۇ.     3. يەھۇدىلارنىڭ پەلەستىنگە ھىجرەت قىلىشىغا يول ئېچىپ بېرىدۇ.       4. ئەسەبى مىللەتچىلىكنى قوزغاپ چىقىپ ، ئەرەب ۋە تۈركلەرنىڭ بىرلىشىشىگە توسالغۇ پەيدا قىلىدۇ.       5. ئوسمانىيە دۆلىتىگە تەۋە رايۇنلاردىكى ئەرەبلەرنى تۈركلەشتۈرۈشكە ھەرىكەت قىلىدۇ.       6. تۈران ئېقىمىنى كۆتۈرۈپ چىقىدۇ ۋە تۈرك جىنىسىنى دۇنيادىكى ئەڭ ئۈستۈن جىنىس دەپ تونۇشتۇرىدۇ.         مانا بۇ ئىشلار بىرىنجى دۇنيا ئۇرۇشىنىڭ ئالدىنقى 10 يىلىدا يۈز بېرىدۇ . بۇ ئون يىلدا بولغان بۇ ئىشلار غەربلەشتۈرۈش پىلانىنىڭ دەسلەپكى يۈزى ئىدى. مۇستاپا كامال رەئىس بولغاندىن كىيىن بۇ پىلانلارنى ئۆز ئەينى ئىجرا قىلىدۇ .     1914- يىلى تۈركىيە گىرمانىيە بىلەن بىرلىشىپ بىرىنجى دۇنيا ئۇرۇشىغا كىرىدۇ ، ئوسمانىيە دۆلىتىنىڭ گىرمانلار سېپىگە قوشۇلۇپ بىرىنجى دۇنيا ئۇرۇشىغا قاتنىشىشى ئىتتىپاق ۋە تەرەققىيات پارتىيىسىنىڭ ئىشى ئىدى(چۈنكى سۇلتان ئابدۇلھەمىد پالانغان قورچاق خەلىپىدە سىياسى ھوقۇق يوق، پۈتۈن ھوقۇق مۇشۇ قارانىيەت پارتىيەنىڭ قولىغا مەركەزلىشىپ قالغان) . ئوسمانلارنىڭ بۇ ئۇرۇشقا قاتنىشىشى تۈپتىن خاتا ئىدى ، باشقىلارنىڭ ئۇرۇشىغا قاتنىشىپ ، كۈچىنى ئاجىزلاشتۇرۇپ تۈگەتكىنى ئەڭ چوڭ خاتالىق . تەرەپ - تەرەپتىن دۈشمەنلەر پۇرسەت كۈتۈپ تۇرىۋاتسا تۈركىيەگە نىمە پايدا بولسۇن!     بىرىنجى دۇنيا ئۇرۇشى - غەربنىڭ ئىچكى توقۇنۇشى بۇلۇپ ، ئىسلام مەسىلىسى ئەمەس ئىدى. ئاساسلىق دۆلەتلەرنىڭ مەغلۇبىيىتى بىلەن ئاياغلىشىدۇ ، خەلىپىلىك دۆلىتى تەقسىم قىلىنىشقا باشلايدۇ . ئۇرۇش ئارىلىقىدا مۇستاپا كامالنىڭ مەرتىۋىسى ئۆسۈپ ، ۋەتەنپەرۋەر ۋە مىللى قەھرىمان بۇلۇپ كۆرۈنىدۇ .  مۇستاپا كامال 1919- يىلى ئېنگىلىزلار ھىمايىسى ئاستىدا ئىنقىلاۋىنى باشلايدۇ ، بەزى بىر پىكىر (ئىدىيە) ئېگلىرى ۋە ياش رەھبەرلەر ئۇنىڭغا خەلىپىلىككە چىقىلماسلىق شەرتى بىلەن قوشۇلىدۇ . يۇنان (گىرىتسىيە)غا قارشى ئۇرۇش بىر يېرىم يىل داۋام قىلىدۇ ، مۇستاپا كامال شۇ ئارىلىقتا ئىسلام شوئارىنى ئىشقا سالىدۇ ۋە قورئاننى كۆتۈرىۋالىدۇ. ئېنگىلىزلار بۇ ئىنقىلابنىڭ نەتىجە قازىنىشى ئۈچۈن پۈتۈن كۈچىنى ئىشقا سالىدۇ ، 1921- يىلى كامال بىلەن گىرىتسىيەلىكلەر ئارىسىدا ئۇرۇش قايتا باشلانغاندا ، گىرىتسىيە تۈركىيەنىڭ ئىزمىر شەھىرىدىن ئۆزلىكىدىن چىكىنىپ چىقىپ كېتىدۇ ، مۇستاپا كامال بىر پاي ئوق ئاتماي شەھەرگە كىرىدۇ . غەرب تەشۋىقاتلىرى مۇستاپا كامالنىڭ بۇ خىيالى غەلىبىسىنى ناھايىتى زورايتىپ تەسۋىرلەيدۇ ، مۇسۇلمانلار بۇ يالغان غەلىبىگە ئىشىنىپ قالىدۇ ، خەلىپىلىكنى جانلاندۇرۇشتا ئۇنىڭغا ئارزۇ - ئارمانلىرىنى باغلىشىدۇ .  مۇستاپا كامال ئەنقەرەگە قايتىپ كەلگەندىن كىيىن بۈيۈك ۋەتەن مەجىلىسى(پارلامنت) ئۇنىڭغا غازى دىگەن ئۇنۋاننى بېرىدۇ . بۇ ئۇنۋان ئادەتتە سۇلتان ئاھالىسىدىكىلەرگە بىرىلىدىغان ئۈنۋان ئىدى. شۇنىڭ بىلەن ئابرويى تېخىمۇ ئۆسىدۇ ، تۈرلۈك ئىسلام ئەللىرىدىن ئۇنىڭغا تەبرىك تېلىگراملىرى كىلىشكە باشلايدۇ ، شۇ چاغلاردا ئىسلام دۇنياسى مۇستاپا كامالنىڭ ئىنقىلاۋى بىلەن پەخىرلىنىپ يۈرىدۇ . ? بۈيۈك ۋەتەن مەجلىسى بۇ غەلىبىدىن كىيىن مۇستاپا كامالنى ھۆكۈمەتنىڭ قانۇنلۇق رەئىسى (باش باكان) قىلىپ تەيىنلەيدۇ . كامال 1921- يىلى ۋەكىلى"ئىسمەت پاشانى" ئەنگىلىيەگە تۈركىيەنىڭ مۇستەقىللىقى توغرىسىدا سۆھبەت ئۆتكۈزۈشكە ئەۋەتىدۇ . ئەنگىلىيەنىڭ تاشقى ئىشلار مىنىستىرى لورد كىيزون تۈركىيەنىڭ مۇستەقىللىقىغا مۇنداق شەرتلەرنى قويىدۇ :"تۈركىيە ئىسلام دۇنياسى بىلەن ئالاقىسىنى ئۈزىدۇ ، ئىسلام خەلىپىلىك تۈزۈمىنى ئەمەلدىن قالدۇرىدۇ ، خەلىپە قوللىغۇچىلىرى ئېلىپ بېرىۋاتقان ھەر قانداق ھەركەتنى باستۇرۇشقا ۋەدە بېرىدۇ ۋە تۈركىيە غەرب دەستۇرى(قانۇنى)نى قانۇن قىلىشقا تاللايدۇ"  كامال ئەنگىلىيەنىڭ يوليۇرۇقىنى ئىجرا قىلىدۇ ، تۈركىيەگە شىۋىتسارىيەنىڭ مەدەنى قانۇنىنى تاللايدۇ . 1922- يىلى سەلتەنەتنى بىكار قىلىپ ، ئۇنى خەلىپىلىكتىن ئايرىپ تاشلايدۇ . شۇ سەۋەبتىن قورچاق خەلىپە ماددى ۋە مەنىۋى ھوقۇقىنى ئىشقا سېلىشتىن مەھرۇم قالىدۇ . مۇستاپا كامال ئىلمانىزم كۆز قاراشلارنى باشقىلار قارشى چىقسىمۇ كۈچكە تايىنىپ يولغا قويىدۇ . قارشى تۇرغانلارغا ئۆلۈم جازاسى بېرىدۇ . مىنىستىر كىرزىسى يۈز بەرگەندە ئومۇمى ۋەتەن مەجىلىسى ھۆكۈمەت تەشكىللەش خىزمىتىنى ئۇنىڭغا تاپشۇرىدۇ . ئۇ بۇ پۇرسەتنى غەنىمەت بىلىپ 1923- يىلى 10-ئاينىڭ 29- كۈنى ئۆزىنى تۈركىيە جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى قىلىۋالىدۇ ۋە پۈتۈن ھوقۇقلارنى قولىغا كىرگۈزىۋالىدۇ .  مۇستاپا كامال 1924- يىلى 3-ئاينىڭ 3- كۈنى نىجىس نىيەتلىرىنى ۋە يامان غەرەزلىرىنى ئاشكارىلاپ ، ئىسلام خەلىپىلىك تۈزۈمىنى بىكار قىلىپ تاشلىغانلىقىنى ئېلان قىلىدۇ ، خەلىپىنى ئائىلىسى بىلەن قوشۇپ شەھەردىن پالايدۇ ، دىننى دۆلەتتىن ئايرىپ تاشلايدۇ ۋە خەلىپىلىك تۈزۈمىنى ئەسلىگە كەلتۈرىمىز دىگۈچىلەرگە ئۆلۈم جازاسىنى چىقىرىدۇ.(دېڭىزغا تاشلىۋەتكەنلەرنىڭ ھەممىسى دەل سىياسى نوقتىدىن مۇستاپا كامالغا قارشى تۇرغان ئالىملار ۋە سىياسى ئەربابلار ئىدى).  " شۇ يىلنىڭ ئۆزىدە دىنى مائارىپنى ئەمەلدىن قالدۇرۇپ ، غەرب مائارىپ تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ . 1925- يىلى تۈركىيەنى ئىسلامدىن پۈتۈن ئاجراشتۇرىدۇ ، خانىملارنىڭ ھىجابنى ئېلىۋېتىشى ئۈچۈن ئالاھىدە قانۇن چىقىرىپ ، ئىجرا قىلىش ئىشلىرىغا مەخسۇس ئۆزى نازارەتچى بولىدۇ ، قارشى تۇرغانلارنى جازالايدۇ ، دارغا ئاسىدۇ ، ساقچىلار يولدا ھىجابلىق ئاياللارنى كۆرۈپ قالسا ھىجابىنى مەجبۇرى ئېلىپ تاشلايدۇ .   خەلىپلىك چۈشۈپ كەتكەندىن كىيىن ، تۈركىيەنى ئىسلام دۇنياسىدىن ئايرىيدىغان بۇ قىلمىشلارنى مۇسۇلمانلار قوبۇل قىلماي ، زور كۆلەمدە نامايىش ئېلىپ بارىدۇ ، لىكىن كۈچ بولمىغاچقا ئۈنۈم بەرمەيدۇ. [ ھىجاز زىمىنىڭ ھاكىمى"ھۈسەيىن بىن ئەلى" ئۆزىنى مۇسۇلمانلارنىڭ خەلىپىسى قىلىپ تىكلەشكە ئۇرۇنغاندا ، ئېنگىلىزلار ئۇنى قەبرىس(سپىروس) گە سولاپ قويىدۇ ، شۇنداقلا ئېنگىلىزلار قاھىرەدىكى خەلىپىنى قايتا تۇرغۇزۇش قۇرۇلتىيىنىڭ ئىشقا ئېشىشىغا توسقۇنلۇق قىلىدۇ ۋە ھىندىستاندىكى خەلىپە جەمئىيتىنى ئەمەلدىن قالدۇرىۋېتىدۇ .  غەرب مۇستەملىكىسى رەسۇلۇللاھ دەۋرىدىن تارتىپ داۋاملىشىپ كەلگەن خەلىپىلىك تۈزۈمىنى مانا مۇشۇ ئۇسۇللار بىلەن يوقۇتۇپ تاشلايدۇ...  مۇستاپا كامال شىلەپە كىيىپ ، تۈركىيەنى كېزىپ چىقىدۇ ، بىر ئادەمنىڭ تەربۇش(تۈركلەرنىڭ باشقا كىىيىدىغان دوپپىسى)نى كۆرۈپ قالسا چېچىلىپ كېتىدۇ . ئۇ بىر قېتىم مىسىرنىڭ ئەنقەرەدىكى كونسۇلى بىلەن دوپپا توغرىسىدا خاپىلىشىپ قېلىپ :"پادىشاھىڭغا ئېيىت ، مەن بۇ خىل كىيىمنى ياقتۇرمايمەن" دەيدۇ. ئۇ ئەرەب تىلى ، ئىككى ھېيت بايرىمى ، ئەرەبچە ئەزاننى بىكار قىلىپ تاشلايدۇ ، مەسجىدنى مۇزىيخانىغا ئايلاندۇرىدۇ ، مەسجىد تاملىرىدىكى ئايەتلەرنى ئۆچۈرىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ .1926- يىلى شەرئى نىكاھ قانۇنىنى ئەمەلدىن قالدۇرۇپ غەرب تۈزۈمىنى يولغا قويىدۇ .     دىمەك ، ئۇ مەلئۇن تۈركىيەنىڭ ئىسلام بىلەن بولغان ئالاقىسىنى پۈتۈن ئۈزۈپ تاشلايدۇ ۋە غەرب مەدەنىيىتىنى پۈتۈن سۆرەپ كىرىدۇ . ئۇ بىر قېتىم جىرىس ئالىيسۇن دىگەن مۇخبىر بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزۈپ مۇخبىرغا:"سەن دىن توغۇرۇلۇق سۆزلەۋاتىسەن ، بىلىپ قويغىنكى ، مەن دىنغا ئېتىقاد قىلمايمەن ، دىن دىگەننىڭ ھەممىسىنى دېڭىزغا تاشلىۋەتسەم دەيمەن"دىگەن.   ماسۇنىيە مائارىپ ئىنىسكىلوپىدىسىنىڭ 162- بىتىدە مۇنداق دىيىلگەن :"مۇستاپا كامال ئېلىپ بارغان ئىىنقىلاب ماسۇنىلارغا كۆپ پايدا يەتكۈزدى ، چۈنكى ئۇ ئىسلام سەلتەنىتىنى يوقاتتى ، خەلىپىلىكنى ئەمەلدىن قالدۇردى ، شەرئى مەھكىمىلەرنى تاقىدى ۋە ئىسلام دىنىنى ھاياتتىن يىراقلاشتۇردى" ئۇ مەلئۇن غەربنى دورىماقچى بۇلۇپ ، خەلىپىلىكنى يوقاتتى ، لىكىن مىراس ۋە ئەنئەنىۋىلىكنى تاشلاپ ، غەربنى دوراش تۈركىيەگە ياكى باشقا ئىسلام ئەللىرىگە تەرەققىيات ئېلىپ كەلمىدى ۋە كەلمەيدۇ . تۈركىيە ھازىرغىچە ياۋرۇپا ئەللىرىدىن قۇبۇل قىلىنمايدۇ ، شۇ سەۋەبتىن تۈركىيە دۆلىتى قەدىمى شەرىپىنى يوقاتتى ۋە يېڭى شەرەپ يارىتالمىدى . تۈركىيە ھازىر 50 مىليارت دوللارغا يېقىن قەرزدىن قۇتۇلالماي يۈرىدۇ .         تۈركىيە جۇمھۇرىيىتىدە 1950- يىلنىڭ مابەينىدە 60 قا يېقىن ھۆكۈمەت ئالمىشىپ بولدى ، يىلىغا بىردىن دىگىدەك ھۆكۈمەت ئالمىشىپ تۇرىدۇ . بۇ تۈركىيەنىڭ مۇقىم ۋە خاتىرجەم شارائىتقا ئىرىشىپ قالسا گۈللىنىپ قالماسلىقى ئۈچۈن بۇلىۋاتقان ئىشلار.سابىق جۇمھۇرىيەت رەئىسى سۇلايمان دىمىرىل:"تۈركىيەدە دۆلەتنىڭ ئارقىسىدا مەخپى دۆلەت بار" دىگەن ئىدى . شۇڭا ئىسلام ئىدىيىسى بار كىشىلەر ھۆكۈمەت بېشىغا چىقىپ قالسا ئىلمانىزم كۈچلىرى ۋە تەرەپدارلىرى بولغان ھەربىلەر ھەربى ئىنقىلاپ قوزغاپ ھۆكۈمەتنى يىقىتىپ تاشلايدۇ...( پروفىسور ئىنژىنىر ۋە سىياسىيۇن نەجمىدىن ئەربەكاننىڭ ھۆكۈمىتىنى 97- يىلى ھەربى ئىنقىلاپ يىقىتىۋەتتى).   بۇ ئەمەلىيەت ، شۇڭا تۈركىيە ھەربى ، سىياسى ، ئىقتىسادى ۋە ئىجتىمائى جەھەتتىن مۇقىم ئەمەس ، ھەم مۇقىم بولمايدۇ . چۈنكى دىن دۈشمەنلىرى خەلقنىڭ يەنىلا دىندا مۇستەھكەم تۇرغانلىقىنى كۆرۈپ ، قايتا خەلىپىلىكنىڭ تۈركىيەدە تىكلىنىپ قېلىشىدىن ئەنسىرەيدۇ . تۈركىيە خەلقى ئىسلام مەدەنىيىتىگە تەۋە مۇسۇلمان بولغانلىقى ئۈچۈن ياۋرۇپا بىرلەشمىسىگە كىرەلمەيدۇ . تۈركىيە غەربنىڭ قۇيرۇقىدا ئايلىنىپ يۈرىدۇ ، بىراق بۇ ئاۋارىچىلىقتىن باشقا نەرسە ئەمەس...         خۇلاسە : بۇ تەتقىقاتلار مۇستاپا كامالنىڭ ماسۇنىيە تەشكىلاتىنىڭ ئەڭ ئىخلاسمەن كىشىلىرىنىڭ بىرسى ئىكەنلىگىنى ، ئۇنىڭ دونىما يەھۇدىلىرىنىڭ پۇشتى ئىكەنلىگىنى ۋە ئۇرۇشلاردا يالغان تونغا ئورىنىۋالغانلىقىنى كەسكىن ئىپادىلەپ بېرىدۇ .     مۇستاپا كامال ياۋرۇپالىق ۋە گىرىتسىيەلىكلەرگە قارشى ئېلىپ بارغان جەڭنىڭ قوماندانى ئەمەس ، ئۇ ئارمىيەنى تۇتۇپ تۇرغان ۋە بۇ جەڭنى باشلىغان قەھرىمانلارنىڭ ئىسىملىرىنى ئىشلەتكەن .     مۇستاپا كامال ئەنگىلىيە بىلەن ئېلىپ بېرىلغان شەرتنامىغا قول قويغاندىن كىيىن ، ياۋرۇپا مۇستاپا كامالغا تۈركىيەنىڭ ھوقۇقىنى تاپشۇرۇپ بىرىپ ، ئۇنىڭ ئالدىدىن چىكىنىپ چىقىپ كەتكەن . لىكىن باشقا ئەرەب دۆلەتلىرىدىن چىقىپ كەتمىگەن.     مۇستاپا كامالغا نىسبەت بىرىلگەن ۋە زورايتىلىپ تەسۋىرلەنگەن . بۇ قەھرىمانلىق مۇستەملىكە كۈچلىرىنىڭ ئۇنىڭ مەۋجۇتلىقىنى جانلاندۇرۇش ، ئۇنىڭغا مەدەت بىرىش ۋە ئۇنى رەئىس قىلىپ تىكلەش ھىلىسى ئىدى.     ئوسمانىيە دۆلىتى يوقۇلۇپ ۋە ئىسلام خەلىپىلىگى ئەمەلدىن قالدۇرۇلغاندىن كىيىن ، ئەرەب ۋە تۈرك بىرلىكى پارچىلىنىپ ، ئاندىن يەھۇدىلارغا پەلەستىنگە يول چىقتى .       مۇستاپا كامال تۈركىيەنى ئىلمانىزملىشىشقا قاتتىق ئىتتىردى ، ئىسلام قانۇنلىرىنى ئەمەلدىن قالدۇردى ، مۇسۇلمانلارنى بەك ئەزدى ، ئۇنىڭ ئىلمانىزم قاراشلىرىغا قارشى تۇرغان خېلى كۆپ ساندىكى مۇسۇلمانلارنى ئۆلتۈردى .     مۇستاپا كامال ئېلىپ بارغان ئىلمانىزم ھەركىتىنى 10 يىلغا يەتمىگەن بىر قانچە يىل ئىچىدە كۈچ ۋە قورقۇتۇشقا تايىنىپ يۈرگۈزدى ، غەرب مۇستەملىكچىلىرىنىڭ ھىمايىسى ئاستىدا ئېلىپ باردى ، مۇستاپا كامال بىلەن غەرب ئارىسىدا ۋاستىچىلىق رولىنى ئوينىغان كىشى تۈركىيەلىك "ھاييىم ناھۇم" دىگەن يەھۇدى پوپ ئىدى .     تۈركىيەلىك ئوفىتسىرلارنىڭ بىرسى مۇستاپا كامال توغرىسىدا "بۇت ئادەم"ناملىق2 قىسىم كىتاۋىنى يېزىپ ئۇنىڭ ھەقىقى قىياپىتىنى ئېچىپ تاشلىدى . ئەنگىلىيەلىك يازغۇچى ئارمىسترونج "غۇۋا بۆرە" ناملىق كىتاۋىدا مۇستاپا كامال ھەققىدە توختىلىپ:"ئۇ ھەر كېچىسى تاڭ ئاتقىچە قەھۋەخانىلاردا ھاراق ئىچەتتى ، بارلىق رەزىل ئىشلارنىڭ ھەممىسىنى قىلاتتى ، رەزىللىكتە قۇلىقىغىچە پاتقان ئىدى. ئۇ ھاراق ۋە پاھىشىدىن قالمايتتى"دەپ يازىدۇ .     ئىسلام خەلپىلىك تۈزۈمىنى بىكار قىلىپ تاشلاش يۈزەكى بىر ئىش بولماستىن ، روس، ئېنگىلىز ۋە ياۋرۇپانىڭ پىلانلاپ بەرگەن ئىنچىكە پىلانى بىلەن بولغان . شۇڭا 1909- يىلى سۇلتان ئابدۇلھەمىدنى ئېلىپ تاشلىغاندا، ئۇنىڭ ئورنىغا ئابدۇلھەمىدنىڭ تاغىسىنىڭ كىچىك بالىسىنى ئولتۇرغۇزۇپ قويدى . بولمىسا 1909- يىلى خەلىپىنى سۈرگۈن قىلىپ بولغان ۋە پۈتۈن ھوقۇق كامالچىلارنىڭ قولىغا ئۆتۈپ بولغان . سەۋەبى ناھايىتى ئېنىقكى ، بۇ ئىشنى تەدرىجى ئېلىپ بارغان ، شۇنىڭغىچە مۇستاپا كامالنى تەربىيىلەپ يىتىشتۈرگەن . ئۇ قانۇنلۇق ھۆكۈمەت رەئىسى بۇلۇپ ، پۈتۈن ھوقۇقنى قولىغا رەسمى كىرگۈزىۋالغاندىن كىيىن ئاندىن خەلىپىلىك تۈزۈمنى ئەمەلدىن قالدۇرغان ۋە ئىسلامنى ھاياتتىن يىراقلاشتۇرغان...     مۇستاپا كامال ھوقۇقنى قولغا ئالغاندىن تارتىپ ، ئەنگىلىيە ۋە روسلارغا ساداقەتمەن بۇلۇپ كەلگەن ۋە ئۇلار بىلەن ئالاقىنى قۇيۇقلاشتۇرغان . لىكىن ئىسلام مانا بۈگۈن تۈركىيە ياشلىرىنىڭ قەلبىدە ناھايىتى كۈچلۈك چوغلانماقتا ۋە گۈللەنمەكتە... .

yantak0996

	مەنبە http://www.sirlik.com/forum.php? ... page%3D2&page=1

kudirat01

	تۈركىيە فىلىملىرىغا ئانچە قېزىقىپ كەتمەيمەن  بۇلۇپمۇ ھىلقى ئەزەل دىگەننى كۆرگەندىن كىيىن تىخىمۇ شۇنداق    كورتلار ۋادسېسى بىر سېياسى تەشۋىقات  خالاس    تايلانىت كورىيەنىڭ ۋەھمىلىك فىلىملىرىغا ئامىرىكا فانتازىيلىك فىلىملىرى بولسا زىرىكەمەيمەندە

kudirat01

	تۈركىيە فىلىملىرىغا ئانچە قېزىقىپ كەتمەيمەن  بۇلۇپمۇ ھىلقى ئەزەل دىگەننى كۆرگەندىن كىيىن تىخىمۇ شۇنداق    كورتلار ۋادسېسى بىر سېياسى تەشۋىقات  خالاس    تايلانىت كورىيەنىڭ ۋەھمىلىك فىلىملىرىغا ئامىرىكا فانتازىيلىك فىلىملىرى بولسا زىرىكەمەيمەندە

kudirat01

	ش

buraquxi

	بۇ كىنونى كۆرۈپ ۋاقىت ئىسىراپ قىلغاندىن كۆرە شۇ تارىخ يېزىلغان كىتابلارنى ۋاراقلاپ قويان مىڭ ئەۋزەل! مۇشۇ لاۋزا كىنونى ئىشلىگۈچە كۇرتلار ۋادىسىنىڭ ئاخىرىنى بىر ئىشلىسە بولاتتى، تازا قىززىق يېرىگە كەگەندە....

sardor

	ئىسلام خەلپىلىك تۈزۈمىنى بىكار قىلىپ ياخشى قىپتىكەن بولمىسا نە سارسانچىلىق ،نەكۈن ئىدى بۇ تۈركلەرگە  باشقا ئىسلام ئەللىرىگە ئوخشاش مۇستەبىد تۇزۇمدە ياشاپ ،ئىككى مەزھەبنىڭ قۇربانى بولاكەن.

sardor

	قىززىق خۇيىمىز باركەن .ئۇلۇغ تۈركلەر مۇستاپا كامالنى ئۇلۇغلاپ ئاتا تۈرك بىىپ ھۆرمەتلەپ يۇرسە ،بىزگە خەققە نىمە كەلدى دەيمەن ئۇنى ئۇنداق -مۇنداق دەيدىغانغا .تارىخ ئۇنىڭ دىندىن خالى بىر ھۆكۈمەت قۇرۇپ چىققىنىڭ تۇغرا ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىدى .تۈركىيە دىنىي خەلپىلىك ۋاختىدا قانداق ئىدى ؟مەنچە خەقىنىڭ داھىللىرىنى ئۇنداق مۇنداق دەپ ھاڭرىغۇچە قىسىپ ئوتتۇغان ياخشى .تارىخمۇ بىز ئۇيغۇرلارنى سوپا -ئىشانلار دەۋر سۈرگەندە  مىللەتنىڭ قانداق ئەھۋالدا قالغانلىقىنى خاتىرلەپ قويغان شۇڭا ئۇيغۇرلارمۇ تۈركلەرگە ئوخشاش مۇشۇنداق بىر ساۋاققا ،مۇشۇنداق بىر مۇئەللىمگە مۇھتاج .           بۇ فىلىم تۇغرۇلۇق باشقا مۇنبەرلەردىمۇ بىرقىسىم ئىنكاسلار چۈشكەن .بۇ فىلىم دىنىي قانۇنغا خىلاپ ھالدا جەمىئەتتىكى ئەيشى - ئىشرەتلىك قىلىپ ئىشلەنگەن .ئەسلى تارىخ ئۇنداق ئەمەس دىگەنلەرمۇ بولغان .قىززىقتە...بۇنداق قان كىچىم جاھان ئالغان ،پادىشاھ -سەردارلارنىڭ بۇنداق ئەيشى -ئىشرەتلەرگە بىرىلىشى ياكى شۇنداق ئىشلارنى قىلىشى ھەيران قالارلىقمۇ ؟ئىسلام دىنىمۇ بۇددا دىنىغا ئوخشاش مۇرتلىرى ئۇ ئىشنى چەكلىگەنما؟مۇسۇلمان ئەرنىڭ تۆت خوتۇن ئىلىشىغا روھسەت قىلىنغان ئىكەن .ئەجىبا تۆت خوتۇن بىلەن ئەيشى-ئىشرەتلىك تۇرمۇش كەچۈمەي ،ئاغۋاتلاردەك كۈن كەچۈرەمدۇ؟        مۇسۇلمانلارنىڭ دىنى ئىچكى دۇنياسىدىن باشقا ،رىئاللىق ،رىئال تۇرمۇش دۇنياسىمۇ بولىشى كىرەك .

wolkan0998

	ئەي.....سەردور..ئاپاڭ.قانداراق.ئايال.بولغدى،سېنىڭ.دىننى.ئاساس.قىلغان.ھاكىميەتكەقارشى چىققىنىڭغا.قارغاندا.چوقۇم.ئاپاڭ.بىر.بۇزۇق.ئۆزەڭ.بولساڭ.ئاللانى.تونمايدىغان.دىنسىز.مۇناپىق. تىن.تۆرەلگەن.ھاراملىق.ئوخشايسە...داۋاملق.قارسا.دىنمىز.ئسلامغا.قارشى.سۇزلەيدىكەنسە.... ھاراملىق