سەنئەت ــ تەبىئىي ۋە زۆرۈر روھىي پائالىيەت ( 1)

faeza.akef

	ئاۋال ئورۇن ئېلپ قۇيۇپ ئاندىن ئوقۇي.

ئۇتغۇر

	ياخشى تېما!

kadirsiz

	بولدى ئىختىلاپلاشمايلى.     ۋاقىت ئىسراپ قىلمايلى.

baywetqe

	تېمىنىڭ داۋامىغا ئىنتىزار...يۈسۈپجان ياسىن ئەپەندىنىڭ ماقالىلىرىنىڭ قىممىتى يۇقىرى، توپلاپ كىتاب قىلىپ يەتكۈزۈلسە بولاتتى.  يۈسۈپجان ئەپەندىمگە سالامەتلىك يار بولسۇن!

Janbar

	مۇمكىن بولسا بۇ تىما تولۇق يېزىلىشتىن بۇرۇن تون پىچىشمىساق ياخشىتى. چۈنكى ئاپتۇرمۇ ئاۋۋال دەلىل ئىسپاتلىرى بىلەن ئويلىغانلىرىنى دېسۇن، ئاندىن بىر-بىرلەپ مۇتالىئە قىلساق ياخشى بولاتتى. ھەممەيلەنگە ئۇتۇق يار بولسۇن!

madina

	مەن تېمىنىڭ يىرىمىغىچە ئوقۇپلا بۇ ياقنىڭ غەرىپنىڭ مەدىنىيتىگە قىززىقۇچىلاردىن ئىكەنلىكىنى ھىس قىلىۋاتىمەن،سىلەرنىڭ نەزىرىڭلاردىكى مەدىنىيەت پەقەت ئىشەكتەك ھاڭراش بىلەن مايمۇندەك غىلجىڭلاشلار بولىدىغان بولسا، مەن شۇنداق مەدىنىيەتسىز، ئاڭسىز ،خۇراپى ،گۇپپاڭچى بولوپ ياشاشقا،"ئۇيغۇرنىڭ سەنئەت ئارقىلىق تۇنۇلىشىغا قارشى تۇرىدىغان مۇناپىق" دىگەن نامنى ئىلىپ ياشاشقا (ئاللاھ نامى بىلەن قەسەم بولسۇن) مەن ئاللاھ رازىلىقى ئۈچۈن مەن رازى!!!!ئەمما توغرا گەپ !قايسى داڭدار دۆلەتنىڭ داڭلىق بولوشىدا سەنئەت مۇھىم ئورۇننى ئىگەللەپتىكەن ھە؟مەن بىر ھەدىس ئىلىپ مىسال كەلتۈرەي،«ھالال ئىنىق،ھاراممۇ ئىنىق،ئەمما ئارىسدا شۈبىھىلىك نەرسىلەر بار»،«مۇشۇ شۈبھىلىك نەرسىلەردىن ئۆزىنى تارتقاندىلا ئاندىن ھەقىقى مۆئمىن بولالايدۇ،ھارام نەرسىلەر بولسا ئاللاھنىڭ چارگاھى ھىسابلىنىدۇ،شۈبھىلىك نەرسىلەرنى تەرىك ئەتمىگۈچى بولسا پادىچىغا ئوخشايدۇ،ئەگەرپادىچى پادىسىنى ئۇنىڭدىن  تاتمىسا پادا ھەر قاچان چارىگاھقا كىرىپ كىتىشى مۈمكىن».مانا،يەنە ئىيتىلدۇكى«پەيغەمبىرىمىزبىر رەسسامنىڭ ئالدىغا كىلىپ سىنىڭ بۇ قىلغانلىرىڭ ھارام،سەن سىزغان جانلىقلارغا قىيامەتتە جان كىرگۈز دىيىلىدۇ،سەن قىلالمايسەن" دىدى،رەسسام تىتىرەپ رەڭگى ئۆچۈپ كەتتى،ئۇنىڭ ھالىنى كۆرگەن پەيغەمبىرىمىز :ھالىڭغا ۋاي،سەن جانسىز نەرسىلەرنىڭ سۈرىتىنى سىزىپ پۇل تىپىپ تۇرمۇشڭنى قامدىساڭ بولىدۇ»دىگەن،مانا شۇ جەھەتتىن ئىلىپ ئېيتقاندا پەقەت رەسساملىق شۇ جەھەتتىن ھالال سانىلىدۇ،ھەيكەلتاراشلىق  بولسا بۇتلارنىڭ پەيدا بولىشىغا سەۋەپ بولىدىغان ئىش،ئەگەر ھەيكەلتاراش مۇسۇلمان بولسا چۇقۇم ئۆيىدە ئۆزى ياسىغان ھەيكەللەرنى ئۆيىدە ساقلىمايدۇ.شۇنداق ھالەتتە ئۆزىنى مۇسۇلمانمەن دەپ ئۆز ئۆيىدە ساقلىمىغان ئاددم ئۇنى باشقىلارغا راۋا كۆرىسە ئۇ قانداق گۇناھ؟بىلىپ تۇرۇپ قىلغان گۇناھ بىلمەستىن قىلغان گۇناھقا قارىغاندا ئىغىرراق.مانا بۇ بىزنىڭ بەزىلەرنىڭ نەزىرىدە «دىننى دەستەك قىلىپ تۇرۇپ،مىللىتىمىزنىڭ مەدىنىيتىگە ھۇجۇم قىلماقچى»بولالىشىمىزدىكى ئاساسلىرىمىز،ئەمما ئۇيغۇرنىڭ مەدەنىيتى، دۇنياغا ئۇنى تۇنۇتىدىغان ئىسىل مەدىنىيتى ئۇنىڭ دىننى ئىتىقادىدىن تاشقىرى بولمىغان ئىسىل ئۆرۈپ ئادەتلىرى.بەزىلەر بۇ يەردىكى ھۇجۇم قىلىش نىشانى ئىچىگە يەنە نەۋرۇز بايراملىرىمىزنىمۇ تىلغا ئىلىپ ئۈلگۈرۈپتۇ،بۇ يەردە سەنئەت تىلغا ئىلىنىۋاتىدۇ،ئەمما نەۋرۇز توغۇرلۇق ئىشقىلىپ باشقىلار قانداقكىن ئۇنى مەن سەنئەت،ناخشا مۇزىكا قاتارلىقلار بىلەن بىر ئورۇنغا قويۇپ تەھلىل قىلىشنى خالىمايمەن،چۈنكى ئۇنى بۇلارنىڭ قاتارىغا قويۇۋالساق، بۇ يەردە يەنە ئۇيغۇر مەدىنىيتى ھەم ئۆرۈپ ئادىتىگە تاقىشىدىغان "ئۆلۈم يىتىم، نەزىر چىراق"،"كىيىم كىچەك" قاتارلىق نۇرغۇن مىللى ئەنئەنلىرىمىزنى سۆزكۈپ چىقىشقا توغرا كىلىدۇ،شۇڭا بىز مۇشۇ نەق تېما ئۈستىدە توختالساق ئۇيغۇر سەنئەت ئارقىلىق دۇنياغا تونۇلغان بولسا،رەجەپ ئەردوغانمۇ مۇسۇلمانلىق يولىنى ھاكىمىيەت يولىدىن ئەلا بىلمىگەن بولاتتى.ئۇيغۇرمۇ شۇنچە ئۇزۇن يىللىق سەنئەت تارىخى بىلەن ئالدىنقى قاتاردىكى مەدىنىيەتلىك مىللەتلەر قاتارىغا كىرگەن بولاتتى،ئەمما ساندا بار ساپادا يوق ناخشا مۇزىكىللىرىمىز بىلەن ئەمەس ئۇنىڭدىن باشقا نۇرغۇن ئىسىل مەدىنىيتىمىز،يىزىقچلىقىمىز شۇنداقلا ئادىمىيلىكىمىز قاتارلىق جەھەتلەردە بىز ئۆز مىللى كىملىكىمىزنى تۇنۇيمىز ھەم تۇنۇتىمىز. بىز ئۆزىمىزنى يۈكسەلدۈرۈشنى ئويلىماستىن غەرىپ مەدىنىتىنى مەدھىيلەپ ئۆتىدىغان،ئاغزىمىز ئىچىلسىلا ئامرىكىنىڭ ئادەملىرى مۇنداق مەدىنىيەتلىك،گىرمانىيە كىشلىرى مۇنداق ئەخلاقلىق،ئەنگىلىيە خەلىقى مۇنداق جەسۇر دەپ شۆلگەيلىرىمىزنى ئىقىتىپ خەقنى ماختاپ ئۆتىمىز،مىللىتىمىز دەپ قويسا بارلىق يۇرىت كىشلىرنىڭ ئەيىپىنى بىر بىرلەپ ئىىچىپ بىرىدىغان،ئۇ دۇنيا دەپ سۆزلىسە«كىم ئۇ دۇنياغا بىرىپ كەپتىكەن،ئاللاھنى كۆزىڭىز بىلەن  كۆردىڭىزمۇ؟ئۇ دىگەن پەقەت قەلپتىكى ئىتىقاد خالاس»دەپ سۆزلەيدىغان مەدىنىيەتشۇناس نوچىلارنى تولا كۆرۈپ،ئۇلارنىڭ ھالىغا ۋاي دەپ قويغان خالاس،مەن يەنە شۇنداق دەيمەنكى مۇسۇلماننىڭ ئىڭىدىكى مەدىنىيەت،جۇغىراپىيە،تارىخشۇناسلىق..............ئىشقىلىپ دۇنيادا بارلىكى ئىلىمنىڭ ھەممىسى قۇرئان،ھەممىسى ھەدىستە ئۆز نۇرىنى دۇنياغا تارقاتقان.شۇڭا بىز قورىقمايمىز، باشقا مەدىنىيەتلەرنى ئىنكار قىلمىدۇق،"ئاتالمىش ناخشا مۇزىكا بىزنىڭ روھىمىزنىڭ ئارامى دىگۈچىلەرگە،شۇنداقلا بىزنىڭ ئورتاقلىقىمىز" دىگۈچىلەرگە بىرىدىغان جاۋابىم شۇ.سوئالىممۇ شۇ«ئالدىنقى قىتىم بىزنىڭ بىزنى دۇنياغا تونۇشتۇرماقچى بولغان چولپىنىمىز ئابدۇللا ئابدۇرىھىمنىڭ،سىلەر قىزغىن قارشى ئالغان چولپان ئىسمائىلنىڭ يۇرتىغا ئويۇن قويماقچى بولوپ بارغىنىدىكى بىلەت سىتىلىش ئەھۋالىنى ئىگەللەپ كۆرۈپ،بىزنىڭ سەنئىتىمىزنىڭ بىزنى دۇنياغا قانچىلىك تۇنۇتىدىغانلىقنى كۆرۈپ باقمامسىلەر؟»بىز سەنئەت بىلەن دۇنياغا مەشھۇر بولماقچى بولساق،ھازىر بىز قانچىلىك مەشھۇر ھە؟بىز ئەگەر ناخشا مۇزىكىنى بىزنىڭ ئورتاقلىقىمىز قىلماقچى بولساق قىنى دەپ بىقىڭلار شۇنچە ئۇزۇن يىللىق«سەنئەت مەدىنىيتىگە ئىگە»ئۇيغۇر مىللتىنىڭ ھازىرقى ئورتاقلىقىمىز قانداق بولىۋاتىدۇ؟شۇڭا بىزنىڭ ھازىرقى يىڭى شۇئارىمىز بىردىنبىرلا نەرسە مىللى كىملىكنى ساقلاپ قىلىش،دۇنيانىڭ ۋە ئاخىرەتنىڭ ئۈستۈنلىكىنى قولغا كەلتۈرۈش ئۈچۈن قۇرئاننى يولباشچى،ھەدىسنى نۇرلۇق چىراغ ھەم ماياك قىلىپ ئۆز ئىتىقادىمىز بىلەن شۇنداقلا سەنئەتتىن باشقا مەدنىيەتلرىمىز بىلەن دۇنيانى تاڭ قالدۇردىغان ئىسىل بىر مىللەت بولوش ئۈچۈن ئىتىپاقىمىزنى«ئىسلام تۇغى»ئاستىغا يىغساق،ئاللاھ بۇيرىسا بىز شۇنچە ئۇزۇن يىللىق مەدنىيتىمىزنىڭ مىۋىسىنى كۆرىمىز.مانا بۇ مىنىڭ يۈرەك قىتىمدىكى مەدىنىيەت ئىڭى،يەنە بىر تەكىتلەيمەنكى،«قۇرئان»ئۆزى مەدىنىيەت،قۇرئان ئۆزى  تارىخ،قۇرئان ئۆزى نەسىھەت-ھىكىمەت.ئىمان ئۆزى ئۈستۈنلۈك،ئىمان ئۆزى شان شەرەپ،ھىدايەت ھەممىسى قۇرئاندا ۋە سۈنەتتە.دىننى تەتقىق قىلىۋاتقان، شۇ سىز شۆلگىيىڭىزنى ئىقىتىپ مەدنىيەتلىك دەپ ماختاۋاتقان شۇ غەرىپ دۆلەتلرىمۇ بىر بىرلەپ قۇرئاندىكى مۆجىزلەرنى تەتقىق قىلىپ،قانچىكى مەدىنىيەتنىڭ يۇقىرى پەللىسىگە چىققانسىرى شۇنچە قۇرئانغا مايىل بولىۋاتقانلار جىق.سىز يەنىلا كۆپىرەك قۇرئاندىكى مەزمۇنلارغا قارىتا تەتقىقات ئىلىپ بىرىپ باقسىڭىز ئۇنىڭغا كاللىڭىز يارىمىسا، باشقىلارنىڭ يەنى سىز ھەۋەس قىلىدىغان شۇ ئالىملارنىڭ قۇرئاندىكى مۆجىزلىرى توغۇرسىدىكى مەزمۇنلار ئۈستىدە كۆپىرەك تەتقىقات ئىلىپ بىرىپ بىقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمەن.يەنە بىلىپ قىلىڭ،بىزنىڭ ناخشا مۇزىكا ھارام ياكى مەكىروھ دىگەن تەشۋىقاتىمىز ھەرگىز بىزنىڭ مەدنىيتىمىزنى ئۆرە تۆپە قىلىش ئۈچۈن ئەمەس،بەلكى مەدنىيتىمىزنى يەنىمۇ تاكاممۇللاشتۇرۇش ئۈچۈندۇر.بىلىپ قىلىڭ.خەيىر.