ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻜﻪﻥ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭ ﺗﻪﺷﻜﯩﻼﺗﻰ ﭘﻪﻥ - ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﻛﻮﻣﯩﺘﯧﺘﻰ 2008 - ﻳﯩﻠﯩﻨﻰ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﻫﻪﺭ ﻗﺎﻳﺴﻰ ﺟﺎﻳﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕكاشغەرى ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ 1000 - ﻳﯩﻠﻠﯩﻘﻰ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﻣﯘﻫﺎﻛﯩﻤﻪ ﻳﯩﻐﯩﻨﻠﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﻫﻪﺭ ﺧﯩﻞ ﺧﺎﺗﯩﺮﯨﻠﻪﺵ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﻟﻤﻪﻛﺘﻪ.

     بۇ ﺧﯩﻞ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﻣﯘﻫﺎﻛﯩﻤﻪ ﻳﯩﻐﯩﻨﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻛﯚﭖ ﺳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻼﺭ ﺋﻮﻗﯘﭖ ﺋﯚﺗﯜﻟﻤﻪﻛﺘﻪ. ﺑﯘ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻼﺭﺩﺍ ﻫﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻗﻮﻳﯘﻟﯘﭖ ﺑﺎﻗﻤﯩﻐﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﺍﺷﻼﺭ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻗﻮﻳﯘﻟﻤﺎﻗﺘﺎ.

     11 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 12 - ﻛﯜﻧﻰ ﺋﻪﻧﻘﻪﺭﻩﺩﻩ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻳﯩﻐﯩﻨﺪﺍ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺗﯩﻞ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﺋﯩﺪﺍﺭﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﺳﺎﺑﯩﻖ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ ﻏﺎﺯﻯ ﺋﯘﻧﯩﯟﯦﺮﺳﯩﺘﯧﺘﻰ ﺋﻮﻗﯘﺗﻘﯘﭼﯩﺴﻰ ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ `ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ` ﺗﯧﻤﯩﺴﯩﺪﺍ ﺳﯚﺯ ﻗﯩﻠﺪﻯ.

     ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺳﯚﺯﯨﺪﻩ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﺎﯓ ﺳﯘﻻﻟﯩﺴﻰ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ ﺋﯘ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﯨﻜﻰ ﺋﻪﯓ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﺩﯙﻟﻪﺗﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺑﯩﺮﯨﻨﻰ ﻗﯘﺭﻏﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﻳﻮﻕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻼﺗﻘﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﺑﻪﺭﺩﻯ. ﺋﯘ ﺳﯚﺯﯨﺪﻩ ﻫﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﯛﻟﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺑﻪﺯﻯ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﺍﺷﻼﺭﻧﯩﯔ ﺧﺎﺗﺎ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻼﺗﻘﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﯨﺸﯩﻨﻰ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻗﻮﻳﺪﻯ.

     ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺑﯩﺮ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﺋﯩﺪﻯ؟ ﺋﯘ ﺩﻩﯞﺭﻟﻪﺭﺩﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺧﯩﺘﺎﻳﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﻰ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺋﯩﺪﻯ؟ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﯞﻩﺗﻪﻧﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﻗﺎﭼﺎﻥ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ؟ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻣﯘ؟

     8 - ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻗﻰ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ
   
      ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺳﯚﺯﯨﮕﻪ 700 - ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺑﺎﺷﻠﯩﺪﻯ: "    ﻣﻪﻥ ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﺳﯚﺯﻟﻪﺷﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ، ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرىﺪﯨﻦ ﺑﯘﺭﯗﻧﻘﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﺋﯚﺗﻪﻱ. ﻣﻪﺧﻤﯘﺕكاشغەرىنىڭ ﺋﻪﺳﯩﺮﻯ 1070 - ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻥ. ﺑﯘ ﺋﻪﺳﻪﺭ ﻳﯧﺰﯨﻠﯩﺸﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ 770 - ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ، ﺋﻮﺭﺩﯗ ﺑﺎﻟﯩﻘﺘﯩﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺧﺘﯩﺪﻩ ﺑﯘﮔﯩﺨﺎﻗﺎﻥ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﺗﺘﻰ. 750 - ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﺎﻻﺱ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﺪﺍ ﻣﻪﻏﻠﯘﭖ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ، ﺋﻪﻧﻠﯘﺷﻪﻥ ﻗﻮﺯﻏﯩﻠﯩﯖﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﺎﻻﻳﻤﯩﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﯞﻩﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺗﺎﯓ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻳﺎﺭﺩﯨﻤﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﯘﺗﯘﻟﺪﯗﺭﯗﭖ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﺗﺎﯓ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻼﯕﻼﺭﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﺎﺳﺘﯘﺭﯗﭖ ﺑﻪﺭﮔﻪﭼﻜﻪ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺭﻩﺧﻤﯩﺘﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﺪﯛﺭﯛﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻫﻪﺭ ﻳﯩﻠﻰ يۈزﻣﯩﯔ ﺗﻮﭖ ﻳﯩﭙﻪﻛﻨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻗﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻐﺎ ﻳﻪﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺋﻮﺭﺩﯗﺑﺎﻟﯩﻘﻘﺎ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﺪﯨﻜﻪﻥ."

"ﺗﺎﯕﻨﺎﻣﻪ" ﺩﻩ ﺑﯘ ﻫﻪﻗﺘﻪ ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻥ: "ﺗﺎﯓ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﻠﯩﻘﻰ ﻏﻪﺯﯨﻨﯩﺴﻰ ﻗﯘﺭﯗﭖ، ﺩﯙﻟﻪﺕ ﻛﺎﺩﯨﺮﻟﯩﺮﯨﻐﺎ ﻣﺎﺋﺎﺵ ﺑﯧﺮﻩﻟﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﺪﻩ ﭼﯜﺷﯜﭖ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﺗﺎﯓ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﻠﯩﻘﻰ ﻫﻪﺭ ﻳﯩﻞ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ 100 ﻣﯩﯔ ﺗﻮﭖ ﻳﯩﭙﻪﻙ ﺋﻪﯞﻩﺗﻪﺗﺘﻰ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﺎﯓﻐﺎ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﻳﯜﺭﯛﭖ ﻛﯚﻧﯜﭖ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﻫﻪﺭ ﻳﯩﻠﻰ ﺑﺎﻫﺎﺭ ﭘﻪﺳﻠﯩﺪﻩ ﺗﺎﯓﻨﯩﯔ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﭼﺎﯕﺌﻪﻧﮕﻪ ﺑﺎﺭﯨﺪﯨﻜﻪﻥ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺗﻜﻪ ﻣﺎﻫﯩﺮ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ ﺩﺍﯞﺍﻣﻠﯩﻖ ﺗﺎﯓﺪﯨﻦ ﻣﺎﻝ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺗﯩﺠﺎﺭﻩﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻪﻥ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﺎﯓﻏﺎ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺕ ﺑﯧﺮﯨﭗ 40 ﺗﻮﭖ ﻳﯩﭙﻪﻙ ﺋﺎﻟﯩﺪﯨﻜﻪﻥ. ﻳﻪﻧﻪ خەنزۇ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﯩﺮﯨﺪﻩ، 773 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﺗﺎﯓ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﮕﻪ ﺭﻩﺧﻤﻪﺕ ﺋﯧﻴﺘﯩﺶ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﯩﯔ ﺋﺎﺕ ﻫﺎﺭﯞﯨﺴﻰ ﻳﯩﭙﻪﻛﻨﻰ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺩﻩﺭﻳﺎﺳﻰ ﺑﻮﻳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﭘﯩﺮﯨﭗ ﺑﻪﺭﮔﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻥ."

     800 - ﻳﯩﻠﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ

     ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﻪﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺳﯚﺯﯨﺪﻩ 800 - ﻳﯩﻠﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﯧﺸﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "800 - ﻳﯩﻠﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﻛﻪﻟﺴﻪﻙ، ﺑﯘ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻗﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺧﺘﯩﺪﻩ ﺋﻪﺩﯨﺲ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﺎﻟپ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺧﺎﻗﺎﻥ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﯗﯞﺍﺗﺎﺗﺘﻰ. ﻳﯧﻨﯩﺴﻪﻱ ﺑﻮﻳﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﺪﻯ، ﺋﺎﻟپ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺧﺎﻗﺎﻥ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭﻏﺎ ﻫﯘﺟﯘﻡ ﻗﯩﻠﯩﭗ، 400 ﻣﯩﯔ ﺋﻪﺳﻜﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﯩﺴﯩﻨﻰ ﻣﻪﻏﻠﯘﭖ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭﻧﻰ ﺧﺎﻧﯩﯟﻩﻳﺮﺍﻥ ﻗﯩﻠﯩﯟﻩﺗﻜﻪﻥ. 820 - ﻳﯩﻠﯩﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺗﺎﻣﯩﻦ ﺑﯩﻨﺒﺎﻫ ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺋﻪﺭﻩﭖ ﺳﺎﻳﺎﻫﻪﺗﭽﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺋﻮﺭﺩﯗﺑﺎﻟﯩﻖ ﺷﻪﻫﯩﺮﯨﮕﻪ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﯘ ﺳﺎﻳﺎﻫﻪﺗﻨﺎﻣﯩﺴﯩﺪﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﺪﻩ ﻛﯚﺭﮔﻪﻧﻠﯩﺮﻯ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖ ﻳﺎﺯﯨﺪﯗ: `ﺋﻮﺭﺩﯗﺑﺎﻟﯩﻖ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﭼﻮﯓ ﺑﯩﺮ ﺷﻪﻫﻪﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ، ﺷﻪﻫﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﻰ ﺗﯧﺮﯨﻠﻐﯘ ﻳﻪﺭ ﯞﻩ ﻣﯧﯟﻩ ﺑﺎﻏﻠﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻗﺎﭘﻼﻧﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺧﻪﻟﻘﻰ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺑﺎﻱ ﺋﯩﻜﻪﻥ. ﺧﻪﻟﻘﻰ ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺑﺎﻳﺎﺷﺎﺕ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻜﻪﻥ. ﺧﻪﻟﻘﻰ ﻣﺎﻧﻰ ﺩﯨﻨﯩﻐﺎ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻪﻥ.` ﺋﻪﺭﻩﭖ ﺳﺎﻳﺎﻫﻪﺗﭽﻰ ﻛﯩﺘﺎﺑﯩﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﻛﯜﭼﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ: `ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ 17 ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﻰ ﺑﺎﺭ، ﻫﻪﺭ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﻗﻪﺑﯩﻠﻪ ﺭﻩﺋﯩﺴﯩﮕﻪ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﻖ 13 ﻣﯩﯔ ﺋﻪﺳﻜﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ، ﺑﯘﻻﺭﺩﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺧﺎﻗﺎﻧﻨﯩﯔ ﻗﻮﻝ ﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ 12 ﻣﯩﯔ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺟﻪﻣﻰ 333 ﻣﯩﯔ ﺋﻪﺳﻜﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ."

     ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﻏﺪﯗﺭﯗﻟﯘﺷﻰ

     ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺳﯚﺯﯨﺪﻩ 839 - ﻳﯩﻠﯩﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﭼﯚﻛﯜﺷﻜﻪ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻳﯜﺯ ﺗﯘﺗﻘﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻠﯩﺘﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﯩﺮ ﯞﻩﺯﯨﻴﻪﺕ، ﺋﺎﺭﯨﺪﯨﻦ 20 ﻳﯩﻞ ﺋﯚﺗﯜﭖ 839 - ﻳﯩﻠﯩﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ، ﻛﯜﺭﻩﺑﯩﺮ ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﯞﻩﺯﯨﺮ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻗﺎﻧﯩﻨﻰ ﺗﻪﺧﺘﺘﯩﻦ ﭼﯜﺷﯜﺭﯛﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺗﻮﭘﯩﻼﯓ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻥ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻗﺎﻧﻰ ﺋﺎﻟﺖ ﻗﯘﻟﯘ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺧﺎﻗﺎﻥ ﺑﯘﻧﻰ ﻛﯚﺭﯛﭖ ﭼﯩﺪﯨﻴﺎﻟﻤﺎﻱ ﺋﯚﻟﯜﯞﺍﻟﯩﺪﯗ. ﺗﻮﭘﯩﻼﯓ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻥ ﯞﻩﺯﯨﺮ ﻗﺎﺯﺍﺭ ﺗﯧﻜﯩﻨﻨﻰ ﺗﻪﺧﺘﻜﻪ ﭼﯩﻘﺎﺭﻏﺎﻥ. ﺑﯘﻻﺭ ﺋﺎﯕﻠﯩﺘﯩﻠﻐﺎﻥ `ﻛﯚﭺ` ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺑﯩﺮ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻤﯘ ﺑﺎﺭ، ﺑﯘ ﺗﻮﭘﯩﻼﯕﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻗﯩﺶ ﻣﻪﯞﺳﯘﻣﻰ ﻳﯧﺘﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﭗ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﺎﺕ - ﺋﯘﻻﻏﻠﯩﺮﻯ ﺋﯚﻟﯜﭖ، ﻧﺎﻣﺮﺍﺗﻠﯩﻖ ﺋﺎﭼﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻖ ﻳﯜﺯ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﯞﻩﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ. ﺗﻮﭘﯩﻼﯓ ﭼﯩﻘﻘﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﯩﻨﯩﯔ ﺳﯩﺮﺗﯩﺪﺍ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺗﯘﻟﯘﻍ ﺑﯘﻏﺎ ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻥ ﺑﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺧﻪﯞﻩﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﺩﻩﺭﻫﺎﻝ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭﻧﯩﯔ ﻳﯧﻨﯩﻐﺎ ﺑﯧﺮﯨﭗ، 100 ﻣﯩﯔ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰ ﺋﻪﺳﻜﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺋﻮﺭﺩﯗﺑﺎﻟﯩﻖ ﺷﻪﻫﯩﺮﯨﮕﻪ ﻳﻪﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﮕﻪ ﻫﯘﺟﯘﻡ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﺩﯨﻦ ﺋﯚﭺ ﺋﯧﻠﯩﺸﻘﺎ ﺗﯩﺮﯨﺸﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺩﻩﻝ ﺑﯘ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﺪﻩ، ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭ ﺑﯘ ﺧﺎﺋﯩﻦ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻧﻐﺎ ﻳﺎﺭﺩﻩﻡ ﻗﯩﻠﯩﭗ 100 ﻣﯩﯔ ﻛﯩﺸﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﺎﻏﺪﯗﺭﯗﭖ ﺗﺎﺷﻼﻳﺪﯗ. ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ 840 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻏﻪﺭﺑﻜﻪ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻳﻪﻧﻰ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ شىنجاڭغا ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻛﯚﭼﯜﺷﻜﻪ ﺑﺎﺷﻠﯩﻐﺎﻥ. ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﻣﻪﺷﻬﯘﺭ `ﻛﯚﭺ` ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯩﻤﯩﺰ ﺑﯘ ﻛﯚﭺ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺴﯩﺪﻩ ﻣﻪﻳﺪﺍﻧﻐﺎ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ. ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﺪﺍ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ. ﺋﯘﻧﺪﺍﻗﺘﺎ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ شىنجاڭغا ﻛﯧﻠﯩﺸﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ  شىنجاڭدا ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﺎﺭﻣﯩﺪﻯ؟" 

                                               ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻏﻪﺭﺑﻜﻪ ﻛﯚﭼﯜﺷﻰ   

   
         ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﺋﺎﻏﺪﯗﺭﯗﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، ﭘﻪﺭﯨﺸﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻛﯚﭼﯜﺵ ﺟﻪﺭﻳﺎﻧﯩﻨﻰ سۆزلەپ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻛﯚﭼﯜﭖ ﻛﯧﻠﯩﺸﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ غەربى يۇرۇتتا ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻳﻮﻗﻤﯩﺪﻯ؟ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻳﯩﻘﯩﻠﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ، 840 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ 13 ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﻰ ﺟﻪﻧﯘﺑﻘﺎ ، 15 ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﻰ ﻏﻪﺭﺑﯩﻲ ﺟﻪﻧﯘﺑﻘﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻛﯚﭼﻜﻪﻥ. ﺟﻪﻧﯘﺑﻘﺎ ﻛﯚﭼﻜﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻛەﻧﺴﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ، ﻏﻪﺭﺑﯩﻲ ﺟﻪﻧﯘﺑﻘﺎ ﻛﯚﭼﻜﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﻗﻮﭼﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﯘﺭﻏﺎﻥ. ﺑﻪﺯﻯ ﺗﺎﺭﯨﺨﭽﯩﻼﺭ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ 840 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﻏﻪﺭﺑﻜﻪ ﻛﯚﭼﯜﺷﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ غەربى يۇرۇتتا ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻳﻮﻕ ﺋﯩﺪﻯ ﺩﻩﻳﺪﯗ، ﺑﯘ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﺍﺵ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺋﻪﻣﻪﺱ. 697 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ غەربى يۇرۇتنىڭ ﺑﻪﺯﻯ ﺟﺎﻳﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﺪﻯ. ﺑﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻛﯚﻛﺘﯜﺭﻙ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﺧﺎﻗﺎﻧﻰ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺧﺎﻗﺎﻧﻨﯩﯔ ﺗﺎﻏﯩﺴﻰ ﻗﺎﭘﺎﻏﺎﻥ ﺧﺎﻗﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺑﯧﺴﯩﻢ ﺋﯩﺸﻠﻪﺗﻜﻪﻥ ﯞﺍﻗﺘﯩﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻤﻰ غەربى يۇرۇتقا ﻛﯚﭼﯜﭖ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. 697 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﺋﻮﺭﺧﻮﻥ ﻳﯧﻨﯩﺴﻪﻱ ﺑﻮﻳﯩﺪﯨﻦ غەربى يۇرۇتقا ﻛﯚﭼﯜﭖ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﺎﺭ. ﻫﻪﻣﻤﯩﻤﯩﺰﮔﻪ ﻣﻪﻟﯘﻡ 745 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﻛﯚﻛﺘﯜﺭﻙ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﺎﻏﺪﯗﺭﻏﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﯩﻜﻜﯩﻨﭽﻰ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭﻯ ﻣﻮﻳﯘﻧﭽﯘﺭ ﺧﺎﻗﺎﻥ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ غەربى يۇرۇت ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﻮﻟﯩﻐﺎ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﺑﯘ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﺪﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻗﺎﻥ ﺑﯘ ﻳﻪﺭﮔﻪ ﻛﯚﭖ ﺳﺎﻧﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﻰ ﺟﺎﻳﻼﺷﺘﯘﺭﻏﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ.غەربى يۇرۇتنى ﻗﯩﺴﻘﺎ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺗﯩﺒﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯧﺴﯩﯟﺍﻟﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﺋﯘﺯﯗﻥ ﺋﯚﺗﻤﻪﻱ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻳﻪﻧﻪ ﻗﺎﻳﺘﯘﺭﯗﯞﺍﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ 6 - ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﯩﻜﻜﯩﻨﭽﻰ ﻳﯧﺮﯨﻤﯩﺪﺍ ﯞﻩ 7 - ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺑﯩﺰﺩﻩ ﺗﻮﻟﯩﺲ خەنزۇچە ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﻪﺭﺩﻩ ﺗﯧﻠﻰ ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺗﯜﺭﻙ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﻠﻪﺭ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺋﯩﺪﻯ. ﺑﯘ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﺪﻩ ﻳﻪﻧﻰ 481 - ﻳﯩﻠﯩﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﻪﯕﺮﻯ ﺗﺎﻏﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﺟﻪﻧﯘﺏ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ. ﺩﯦﻤﻪﻙ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ ﻗﻪﺷﻘﯩﺮﻯ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﺪﻩ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ غەربى يۇرۇتىغاﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻗﻪﺩﯨﻤﻰ ﺗﺎﺭﯨﺨﺘﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ."
 
                          مەھمۇت  كاشغەرى ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ

    ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: " ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﮕﻪ ﻛﻪﻟﺴﻪﻙ، 840 - ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻏﻪﺭﺑﻜﻪ ﻛﯚﭼﻜﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺗﯘﺭﭘﺎﻧﺪﺍ ﻗﻮﭼﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ. ﻛﺎﻧﺴﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ 1028 - 1036 ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﺗﺎﯕﻐﯘﺗﻼﺭ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﻏﺪﯗﺭﯗﻟﻐﺎﻥ. ﺋﻪﻣﻤﺎ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ ﻗﻮﭼﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻞ ﺑﯩﺮ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﺋﯩﺪﻯ. ﻳﯧﯖﻰ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﺪﻩ ﻫﺎﺯﯨﺮﻗﻰ غەربى يۇرۇت ﺯﯦﻤﯩﻨﻰ ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﻪﻱ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﺪﻯ. 11 - ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻛﯩﭽﯩﻜﻠﻪﭖ ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﺪﻩ غەربى يۇرۇتىكى ﻳﻪﺭ ﻧﺎﻣﻠﯩﺮﻯ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻤﯘ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﻛﯜﺳﻪﻥ ﺳﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﯩﺰﺍﻫﻼﭖ، ﻛﯜﺳﻪﻥ ﻳﻪﻧﻰ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﻛﯘﭼﺎﻧﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﭼﯧﮕﺮﺍ ﺭﺍﻳﻮﻧﻰ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ. ﻳﻪﻧﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﭼﯧﮕﺮﯨﺴﻰ ﺟﻪﻧﯘﺑﺘﺎ ﻛﯘﭼﺎﻏﯩﭽﻪ، ﺷﯩﻤﺎﻟﺪﺍ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺋﯩﻠﻰ ﺩﻩﺭﻳﺎﺳﯩﻐﯩﭽﻪ ﺋﯩﻜﻪﻥ. ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﺪﺍ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ ﺑﯘ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻼﺭ ﺑﯩﺰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﻣﯘﻫﯩﻢ."

                                                  ھازىرقىﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ

         ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺳﯚﺯﯨﺪﻩ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "ﺑﯘ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻼﺭ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﻪﻙ ﻣﯘﻫﯩﻢ. 1920 - ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ غەربى يۇرۇتىكى ﺧﻪﻟﻘﻘﻪ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﻫﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﯘﺳﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﺗﺎﺯﺍ ﺋﻮﺧﺸﺎﭖ ﻛﻪﺗﻤﻪﻳﺪﯗ. ﭼﯜﻧﻜﻰ ﺑﯩﺰ ﻫﺎﺯﯨﺮ ﺑﯘﺭﯗﻧﻘﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﺋﯩﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ، ﺋﺎﻗﺴﯘ، ﻳﻪﺭﻛﻪﻥ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺟﺎﻳﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻼﺭﻧﯩﻤﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﻩﻳﻤﯩﺰ، ﺋﻪﻣﻤﺎ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺑﯘﻻﺭﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﯦﻤﻪﻳﺘﺘﻰ. ﺋﯘﻻﺭ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺋﯩﺪﻯ، ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى غەربى يۇرۇتنىڭ ﺷﻪﺭﻗﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯘﺩﺩﺍ ﯞﻩ ﻣﺎﻧﻰ ﺩﯨﻨﯩﮕﻪ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎﺕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﻩﻳﺘﺘﻰ. ﺷﯘﯕﺎ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻫﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ 70 ﭘﯩﺮﺳﻪﻧﺖ ﺋﻮﺧﺸﺎﺷﻠﯩﻖ ﺑﺎﺭ ﺩﯦﻴﯩﺶ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ. ﻫﺎﺯﯨﺮ ﻫﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺩﯦﻤﻪﻙ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻤﻰ، ﺋﯚﺯﺑﯧﻜﻠﻪﺭ ﯞﻩ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﻤﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻟﯩﺮﯨﺪﯗﺭ."

                                         ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻣﯘ؟

        ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﻳﯩﻐﯩﻨﺪﺍ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻣﺎﯞﺯﯗﻟﯘﻕ ﻧﯘﺗﯩﻘﯩﺪﺍ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرىﻨﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻠﯩﺘﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﺎﻧﭽﻪ ﻣﻪﺳﯩﻠﻪ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﺎﻟﻤﺎﻗﭽﯩﻤﻪﻥ. ﺑﯩﺮﯨﻨﭽﯩﺴﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭﻧﯩﯔ ﻗﺎﻳﺴﻰ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻜﻪ ﺗﻪﯞﻩ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﺪﯗﺭ. ﺑﯘ ﻫﻪﻗﺘﻪ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﺧﯩﻞ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﺍﺵ ﺑﺎﺭ. ﺑﯩﺮﯨﻨﭽﯩﺴﻰ ﺑﻪﺯﻯ ﻣﯘﺗﻪﺧﻪﺳﺴﯩﺴﻠﻪﺭ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﯘﺭﻏﺎﻥ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻗﺎﺭﻟﯘﻕ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﺳﻪ، ﻳﻪﻧﻪ ﺑﻪﺯﻯ ﺗﺎﺭﯨﺨﭽﯩﻼﺭ ﻳﺎﻏﻤﺎ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﻣﻪﻛﺘﻪ. ﻣﻪﺷﻬﯘﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﭽﻰ ﺑﺎﺭﺗﻮﻟﺪ ، ﺯﻩﻛﻰ ﯞﻩﻟﯩﺪﻯ ﺗﻮﻏﺎﻥ، ﺗﻮﻧﯘﻟﻐﺎﻥ ﺗﺎﺭﯨﺨﭽﻰ ﺭﻩﺷﺎﺕ ﮔﻪﻧﭻ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭﻧﯩﯔ ﻳﺎﻏﻤﺎ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﯨﺪﯗ. ﺑﯘﻻﺭ ﺋﻪﺭﻩﺑﭽﻪ `ﻫﯘﺩﯗﺩ - ﺋﯩﻞ ﺋﺎﻟﻪﻡ` ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﺗﺎﺭﯨﺦ ﯞﻩ ﺟﯘﻏﺮﺍﭘﯩﻴﻪ ﻛﯩﺘﺎﺑﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻼﺭﻏﺎ ﺗﺎﻳﯩﻨﯩﭗ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﺑﯘ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﺍﺷﻨﻰ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ. ﺑﯘ ﻛﯩﺘﺎﺑﺘﺎ ﻳﺎﻏﻤﺎﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻥ. `ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﻰ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭﻟﯩﺮﻯ ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻨﺪﯗﺭ.` ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﻛﯩﻢ؟ ﻗﻪﺩﯨﻤﻘﻰ ﺋﻪﺭﻩﺏ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﺩﻩﭖ ﻗﻪﻳﺖ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ. ﺩﯦﻤﻪﻛﻜﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭﻟﯩﺮﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ. ﻳﻪﻧﻪ `ﻣﯘﺟﯩﻤﻪﻟﯩﺖ ﺗﻪﯞﺍﺭﯨﺦ` ﺋﯩﺴﯩﻤﻠﯩﻚ ﻛﯩﺘﺎﺑﺘﺎ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻥ: `ﻳﺎﻏﻤﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﭘﺎﺩﯨﺸﺎﻫﯩﻐﺎ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ ﺩﻩﻳﺪﯗ`. ﺩﯦﻤﻪﻛﻜﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﯘﺭﻏﺎﻥ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭﻻﺭ ﻳﺎﻏﻤﺎ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻨﺪﯗﺭ. ﻳﺎﻏﻤﺎ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﺴﯩﻤﯘ ﺗﻮﻗﻘﯘﺯ ﺋﻮﻏﯘﺯ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﻗﺎﺭﯨﻐﺎﻧﺪﺍ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭﻟﯩﺮﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﺩﯗﺭ. ﻳﻪﻧﻰ ﺳﯘﻟﺘﺎﻥ ﺳﺎﺗﯘﻕ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﺩﯗﺭ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻫﯚﻛﯜﻣﺪﺍﺭ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﭼﻘﺎ، ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ ﻗﻪﺷﻘﯩﺮﯨﻤﯘ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﺩﯗﺭ. ﻫﻪﻣﻤﯩﻤﯩﺰﮔﻪ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ ﻗﻪﺷﻘﯩﺮﻯ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﺪﻩ ﻗﺎﻳﺴﻰ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﺘﯩﻦ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻳﺎﺯﻣﯩﻐﺎﻥ."

               ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﯩﻠﻰ

      ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﺪﺍ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﯩﻠﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻳﺎﺯﻏﺎﻧﻠﯩﺮﻯ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﺪﺍ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﭖ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ. `ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﯩﻠﻰ ﻫﻪﻗﯩﻘﻰ ﺗﯜﺭﻙ ﺗﯩﻠﯩﺪﯗﺭ. ﺋﻪﻣﻤﺎ ﺋﯚﺯﺋﺎﺭﺍ ﺋﻮﺧﺸﯩﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺩﯨﻴﺎﻟﯧﻜﺘﻠﻪﺭﺩﯨﻤﯘ ﺳﯚﺯﻟﯩﺸﯩﺪﯗ`. ﺩﯦﻤﻪﻙ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺋﯘ ﭼﺎﻏﻼﺭﺩﺍ ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻲ ﺗﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ، ﺩﯨﻴﺎﻟﯧﻜﺘﯩﻤﯘ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ."
            

                                                           تۇركىي ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﻨﯩﯔ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ

         ﭘﺮﻭﻑ. ﺩﺭ. ﺋﺎﺧﻤﻪﺕ ﺑﯩﺠﺎﻥ ﺋﻪﺭﺟﯩﻼﺳﯘﻥ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ﺳﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﯨﺪﺍ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕكاشغەرىنىڭ ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﺪﻯ: "ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﺪﻩ ﻳﯘﻗﯘﺭﯨﺪﯨﻜﯩﺪﻩﻙ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻼﺭﻧﻰ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ. ﺋﻪﺳﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﻫﻤﯩﻴﯩﺘﻰ ﭘﻪﻗﻪﺗﻼ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ ﺑﯘ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻼﺭﺩﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﺋﻮﻏﯘﺯﻻﺭ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻤﯘ ﺗﺎﻻﻱ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺕ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ. ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﯩﺪﺍ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﻪﺭ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻤﯘ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻛﯚﭖ ﻣﻪﻟﯘﻣﺎﺗﻼﺭ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺑﯘ ﺋﻪﺳﻪﺭ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﯩﻜﻰ ﺗﯜﺭﻙ ﺩﯗﻧﻴﺎﺳﯩﻨﻰ ﺑﯩﺰﮔﻪ ﻛﯚﺭﺳﯩﺘﯩﭗ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﺑﯩﺮ ﻗﺎﻣﯘﺳﺘﯘﺭ. 1000 ﻳﯩﻞ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ ﻣﻪﻫﻤﯘﺕ كاشغەرى ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﯩﺮﻯ ﻳﻪﻧﯩﻼ ﺋﯘﻟﯘﻏﺪﯗﺭ."

  مەنبە: تۈركىيە خەۋەرلىرى ( شەبنەم)