ﺧﯩﻠﯩﺘـلار – ﺋﺎدەﻣﻠﻪر ﻳﯧﮕﻪن ﺋﻮزۇﻗﻠﯘﻗـلاردﯨﻦ ﺑﻪدەﻧﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺋﻪزالار ۋە ﺑﻪزﻟﻪر ﺋﯚزﮔﻪرﺗﯩﭗ ﺋﯩﺸﻠﻪﭘﭽﯩﻘﯩﺮﯨﺪﯨﻐﺎن، ﺷﯘﻧﯩﯖﺪەك ﺑﻪدەﻧﻨﯩﯔ ﻣﻪﺧﺴﯘس ﺋﻮرۇﻧﻠﯩﺮﯨﺪا ﺳﺎﻗﯩﻨﯩﭗ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﭘﯜﺗﯜن ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﻪﻣﯩﻨﻠﻪﻳﺪﯨﻐﺎن ﺗﯜرﻟﯜك ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗـلار «ﺋﻪﺧـلات» دەپ ﻳﯧﺘﯩﻠﯩﺪۇ. ﺋﻪﺧـلات دﯦﮕﻪﻧﺪە ﻛﯚﭘﺮەك ﻗﺎن، ﺑﻪﻟﻐﻪم، ﺳﻪﭘﺮا، ﺳﻪۋدالار ﻧﻪزەردە ﺗﯘﺗﯘﻟﺴﯩﻤﯘ ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺑﻪدەﻧﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺧﯩﻤﯩﻴﯩﯟى ﻛﺎرﺧﺎﻧﯩـلار – ﺑﻪزﻟﻪر ﺋﯩﺸﻠﻪﭘﭽﯩﻘﯩﺮﯨﺪﯨﻐﺎن ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗـلارﻣﯘ ﺋﻪﺧـلاﺗﻨﯩﯔ ﺗﻪرﻛﯩﺒﻰ ﻗﯩﺴﯩﻤﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎرەﺗﺘﯘر.

«ﺧﯩﯩﺖ» ﺋﺎدەم ﺑﻪدﯨﻨﯩﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺋﻮزۇﻗﻠﯘق ﻣﺎددﯨـلارﻧﯩﯔ ﺋﯚزﮔﯩﺮﯨﺸﯩﺪﯨﻦ ﺟﯩﮕﻪردە ﮬﺎﺳﯩﻞ ﺑﻮﻟﻐﺎن ﻣﯘرەﻛﻜﻪپ ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗـلارﻧﯩﯔ ﺋﻮﻣﯘﻣﯩﻲ ﺋﺎﺗﯩﻠﯩﺸﻰ ﺑﻮﻟﯘپ، ﺋﯩﺴﺘﯧﻤﺎل ﻗﯩﻠﻐﺎن ﺋﻮزۇﻗﻠﯘﻗـلاردﯨﻦ ﺋﺎدەم ﺑﻪدﯨﻨﯩﺪﯨﻜﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﺋﻪزا ۋە ﺑﻪزﻟﻪر ﺋﯚزﮔﻪرﺗﯩﭗ ﺟﯩﮕﻪردە ﺋﯩﺸﻠﻪﭘﭽﯩﻘﯩﺮﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎن، ﺷﯘﻧﺪاﻗـلا ﺑﻪدەﻧﻨﯩﯔ ﻣﻪﺧﺴﯘس ﺋﻮرۇﻧﻠﯩﺮﯨﺪا ﺳﺎﻗﻠﯩﻨﯩﭗ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﭘﯜﺗﯜن ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﻪﻣﯩﻨﻠﻪﻳﺪﯨﻐﺎن ﺗﯜرﻟﯜك ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘﻗـلاردﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎرەت. ﺋﯘلار ﺳﻪﭘﺮا، ﻗﺎن، ﺑﻪﻟﻐﻪم، ﺳﻮۋدا ﺧﯩﻠﯩﺘﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎرەت ﺗﯚت ﺧﯩﻞ ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.

ﺧﯩﻠﯩﺘـلار، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧـلارﻧﯩﯔ ﺋﻮزۇﻗﻠﯘق ﻣﺎددﯨﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯩﺴﺘﯧﻤﺎل ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﻨﺴﺎن ۋۇﺟﯘدﯨﺪا ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﺑﺎﺷـلاﻧﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﺗﺎرﺗﯩﭗ ﺋﺎﺧﯩﺮلاﺷﻘﺎﻧﻐﺎ ﻗﻪدەر ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﻲ ﮬﺎﻟﺪا ﭘﻪﻳﺪا ﺑﻮﻟﯘپ ﺗﯘرﯨﺪﯨﻐﺎن ﻣﯘرەﻛﻜﻪپ ﺳﯘﻳﯘﻗﻠﯘق. ﺋﯘ ﺗﯩﺮﯨﻜﻠﯩﻚ ﺋﯜﭼﯜن زۆرۈر ﺑﻮﻟﻐﺎن ﺋﺎﻣﯩﻞ ﺑﻮﻟﯘپ، ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ ﺳﺎﻗﻠﯩﻖ ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻚ ﮬﺎﻟﻪﺗﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﺑﻪدەن ﺋﯩﭽﻜﻰ ﺗﻪرەﭘﺘﯩﻦ ﭼﻮڭ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﺪۇ. ﺧﯩﻠﯩﺘـلار ﺑﻪدەﻧﻨﯩﯔ ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﯩﺘﻰ ﺟﻪرﻳﺎﻧﯩﺪا ﺋﯜزﻟﯜﻛﺴﯩﺰ ﺳﻪرپ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﭗ، ﻳﯧﯖﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﺸﻠﯩﻨﯩﭗ، ﺗﻮﻟﯘﻗﻠﯩﻨﯩﭗ ۋە ﺋﯚز ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯘﻗﯩﻨﻰ ﺳﺎﻗـلاپ ﺗﯘرﯨﺪۇ. ﮬﺎﺳﯩـلاﺗـلارﻧﯩﯔ ﺳﺎن – ﺳﯜﭘﻪت ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ ﻧﻮرﻣﺎل ﮬﺎﻟﻪﺗﺘﻪ ﺗﯘرۇﺷﻰ ﺋﺎدەم ﺳﺎﻏـلاﻣﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺷﻪرﺗﻰ. ﺋﻪﻛﺴﯩﭽﻪ، ﺋﯘلارﻧﯩﯔ ﺳﺎن ﻳﺎﻛﻰ ﺳﯜﭘﻪت ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻜﻰ ﻧﻮرﻣﺎﻟﺴﯩﺰﻟﯩﻘﻰ ﮬﻪر ﺧﯩﻞ ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻜﻠﻪرﻧﯩﯔ ﭘﻪﻳﺪا ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ ﺋﯜﭼﯜن ﺋﯩﭽﻜﻰ ﭼﻮڭ ﺳﻪۋەب ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺗﻪﺑﯩﺌﻪت دۇﻧﻴﺎﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﯚت ﭼﻮڭ ﻣﺎددا ۋە ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺋﺎﻣﯩﻠـلارﻧﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮى ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻜﻠﻪر ﭘﻪﻳﺪا ﺑﻮﻟﯘﺷﻨﯩﯔ ﺗﺎﺷﻘﻰ ﺳﻪۋەﺑﻠﯩﺮى ﻗﺎﺗﺎرﯨﻐﺎ ﻛﯩﺮﯨﺪۇ. ﺧﯩﻠﯩﺘـلار ﺋﯩﭽﻜﻰ ﺗﺎﺷﻰ ﺳﻪۋەﺑﻠﻪر ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﯚزەﯨﺮﯨﺶ ﮬﺎﺳﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪۇ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﯩﭽﻜﻰ ﺳﻪۋەﺑﻠﻪر ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻲ ﺋﻮرۇﻧﺪا ﺗﯘرﯨﺪۇ. ﺗﺎﺷﻘﻰ ﺳﻪۋەﺑﻠﻪر ﺑﻪدەﻧﻨﯩﯔ ﺋﯩﭽﻜﻰ ﺋﺎﻣﯩﻠﻐﺎ ﻧﻮرﻣﯩﺪﯨﻦ ﺗﺎﺷﻘﯩﺮى ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻛﯚرﺳﻪﺗﻜﻪﻧﺪﯨـلا ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ ﺧﯩﻠﯩﺘـلارﻧﻰ ﺋﯚزﮔﻪرﺗﻪﻟﻪﻳﺪۇ.

ﺋﺎدەم ۋۇﺟﯘدﯨﻐﺎ ﺗﻪﺑﯩﺌﻪت دۇﻧﻴﺎﺳﯩﺪا ﻣﻪۋﺟﯘت ﺑﻮﻟﻐﺎن ﺗﯚت ﭼﻮڭ ﻣﺎددﯨﻨﯩﯔ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻗﯩﻠﯩﺪۇ. ﺋﻮزۇﻗﻠﯘﻗـلار ﺗﻪرﻛﯩﺒﯩﺪە ﺗﯚت ﭼﻮڭ ﻣﺎددﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮى ﮬﻪرﮔﯩﺰ ﺑﯩﺮ ﺧﯩﻞ ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﺘﻪ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ. ﻳﻪﻧﻪ ﮬﻪر ﺑﯩﺮ ﺋﻮزۇﻗﻠﯘﻗﺘﺎ ﻣﻪﻟﯘم ﺑﯩﺮ ﻣﺎددﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻛﯜﭼﻰ ﺑﺎﺷﻘﯩـلارﻏﺎ ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪن ﺋﺎرﺗﯘﻗﻠﯘﻗﺮاق ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺷﯘﯕﺎ ﺋﯩﺴﺘﯧﻤﺎل ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎن ﺋﻮزۇﻗﻠﯘﻗـلارﻧﯩﯔ ﺗﻪرﻛﯩﺒﯩﺪە ﻗﺎﻳﺴﻰ ﻣﺎددﯨـلارﻧﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻛﯜﭼﻰ ﺋﺎرﺗﯘق ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺷﯘ ﻣﺎددﯨﻨﯩﯔ ﺧﯘﺳﯘﺳﯩﻴﯩﺘﯩﮕﻪ ﻣﺎس ﻛﯧﻠﯩﺪﯨﻐﺎن ﺧﯩﻠﯩﺖ ﭘﻪﻳﺪا ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺧﯩﻠﯩﺘﻨﯩﯔ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﯩﺘﯩﻤﯘ ﺷﯘ ﻣﺎددﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﮕﻪ ﻣﺎﻳﯩﻞ ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.

ﺧﯩﯩﺘـلارﻧﯩﯔ ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯘﻗﻰ ﻧﯩﺴﺒﯩﻲ، ﻛﻪﻳﭙﯩﻴﺎﺗﺘﯩﻜﻰ ﻗﺎرﻣﯘ ﻗﺎرﺷﯩﻠﯩﻖ ﻣﯘﺗﻠﻪق ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.

ﺋﯩﻨﺴﺎﻧـلار ﺑﻪدەﻧﺪﯨﻜﻰ ﻧﻮرﻣﺎل ﺧﯩﻠﯩﺘـلار ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯘﻗﯩﺪا ﺋﯚزﮔﯩﺮﯨﺶ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﻣﯩﺰاج ﺋﯚزﮔﯩﺮﯨﭗ ﻳﯧﯖﻰ ﺷﺎراﺋﯩﺘﻘﺎ ﻗﺎرﯨﺘﺎ ﺑﯩﺮ ﺗﯘﺗﺎش ﺋﯩﻨﻜﺎس ﭘﻪﻳﺪا ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺑﯘلار ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻚ ﺋﺎلاﻣﻪﺗﻠﯩﺮى، ﺷﯘﻧﺪاﻗـلا ﺋﻪﺳﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯘﻗﻨﻰ ﺋﻪﺳﻠﯩﮕﻪ ﻛﻪﻟﺘﯜرۈش ﺟﻪرﻳﺎﻧﻰ ﺑﻮﻟﯘپ ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪۇ. ﺑﻪدەن ﻏﻪﻟﯩﺒﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺧﯩﻠﯩﺘـلار ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯘﻗﻰ ﺋﻪﺳﻠﯩﮕﻪ ﻛﻪﻟﺴﻪ، ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻚ ﺋﻪۋج ﺋﺎلاﻟﻤﺎﻳﺪۇ. ﺋﻪﻛﺴﯩﭽﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪا ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﺴﯩﺰﻟﯩﻖ راۋاﺟﻠﯩﻨﯩﭗ ﺑﻪدەﻧﺪە ﻛﯧﺴﻪﻟﻠﯩﻚ ﮬﺎﻟﯩﺘﻰ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺪۇ.