مەرھۇم يازغۇچىمىزنىڭ ئەسەر ھوقۇقىنى قوغداش داۋاسىدىكى كىچىككىنە خىزمىتىم

togrulbek

نەشىرياتنىڭ  چۈشەندۈرىشىچە:ھەممە  ئەيىپ ھېلىقى  ئۈن سىن سودىگىرىدە  ،ئاشۇ سودىگەر  تەمىنلەپ  بەرگەن  ئەسەر، ساختا  كەيدۈرۈپ قويۇلغان  ئاپتۇر نامى بويىچە  نەشىر  قىلدۇق  ،نىمىنى  تەمىنلىسە  شۇنى  نەشىر  قىلدۇق، ئەسەرنىڭ كىمنىڭ ئىكەنلىكى، نىمىشقا ئاپتۇرنى باشقا  كىشىنىڭ  نامى بىلەن  يېزىپ  قويغانلىقىنى  بىز  بىلمەيمىز، سودىگەر  تەمىنلەپ  بەرگەن ،بىز  بىلمەيمىز  دەپ  تۇرۇۋالدى.

ناخشىنى  ئېيتقۇچىدا  ئەسەرنى ئۆزىنىڭ  قىلىۋېلىش  نىيىتى يوق  بولۇشى مۇمكىن، لېكىن  ئۇ  سودىگەر  خاتالىق  سادىر  قىلىپ ناخشا  تېكستىنىڭ  ئاپتۇرى  بىلەن  ناخشا  ئېيتىپ ئورۇندىغان  سەنئەتكارنىڭ  ئىسمىنى  ئوخشاش  يېزىپ  نەشىرىياتقا  يوللىغان بولۇشى  مۇمكىن(نەشىرياتنىڭ  سۆزىگە قارىغاندا)،شۇنداق قىلىپ  نەشىرىيات  شۇ  سودىگەر تەمىنلىگەن  ئىسىم  بويىچە  نەشىر  قىلىپتۇكەن. نەتىجىدە  ناخشا  تېكستنىڭ  ئاپتۇرى  ۋە ناخشىنى   ناخشا  قىلىپ  ئورۇندىغۇچى  بىر  ئادەم  يەنى  شۇ  ناخشىچى  بولۇپ پىلاستىنكا   بېسىلغان،  ھەمدە  مەرھۇم  يازغۇچىمىزنىڭ  شېئىرىنى  ناخشا  قىلىپ  ئوقۇشتىن بۇرۇن ، ئائىلە -تاۋابىئاتلىرىدىن   رۇخسەتمۇ  ئالمىغان.

ناخشىچى  ئۆزىنىڭ  ئىسمىنىڭ  خاتا ھالدا ناخشا ئاپتۇرىغا  ئايلىنىپ  قالغانلىقىدىن  خەۋەرسىز  بولۇشى  مۇمكىن، بۇ  خاتالىقنى  ئۈن- سىن    سودىگىرى  سادىر  قىلغان  بولۇشى  ئېھتىمالغا  يېقىن.

ئۈن -  سىن   سودىگىرى  ئىچكىرىگە  قېچىپ  غايىپ بولۇپ  كەتكەنلىكتىن  تەپسىلاتىنى  ئېنىقلاش  مۇمكىن  بولمىدى..............

مېنىڭ  پەرىزىمچە  ناخشىچىدا  قەستەنلىك  يوق،گۇناھمۇ  يوق، سەۋەنلىكنى  سادىر  قىلغۇچى   ئاشۇ  ئۈن- سىن  سودىگىرى  بولۇشى  ئېھتىمالغا  يېقىن.

ئۇ  ئۈن -سىن سودىگىرىنىڭ  دۇكىنىنى  ۋە  دۇكان  نامىنى  شۇنىڭدىن كىيىن  ئۈرۈمچىدە  كۆرمىدىم.

بىۋاستە  جاۋابكار  ئۈن -سىن  سودىگىرى  بولغانلىقتىن،سوت  ئۈن -سىن سودىگىرىنىڭ  جاۋابكارلىقىنى  سۈرۈشتە  قىلغان.

 

ئەسەر  ئاپتۇرىنىڭ  ئىسمىنى  ناخشىچىنىڭ ئىسمىغا  ئالماشتۇرۇپ قويغان سەۋەنلىكنى  نەشىرىيات  ئۈن –سىن  سودىگىرىنىڭ  ئىشى  دىدى،

ناخشىچى  بۇ  دېلودا  بىۋاستە جاۋابكار  بولمىغانلىقى ئۈچۈن،سۈرۈشتە  قىلىپ  يۈزلەشتۈرۈپ  ئېنىقلاش  ئىمكانىيىتى بولمىدى.ھەم  بۇنداق  تېگى –تەكتىنى  ئېنىقلاش  سوتنىڭ  دېلو  سوتلاش  دائىرىسىگە  كىرمەيدۇ،چۈنكى  بىرىنچى ،ئىككىنچى جاۋابكار  يەنى ئۈن –سىن سودىگىرى  ۋە  نەشىريات  ئېنىق.شۇڭا  تېگى-تەكتىنى ئېنىقلاشنى سوت  مەھكىمىسى  ھاجەتسىز  دەپ قاراپ  ئىشلىمىگەن.

 

ناخشىچى، نەشىريات  ناھايتى  نامى  بار  بولغاچ  ،ئاشكارىلاش  بىئەپ، چۇنكى  ناخشىچىنىڭ  سەۋەنلىكى  بار-يوقلۇقى  ھۆكۈمنامىدە  تىلغا ئېلىنمىغان.

ئاشكارىلىساق  ناخشىچىغا ئۇۋال بولۇپ  قېلىشى  تۇرغان  گەپ، چۈنكى ھەممە ئەيىپ  ئاشۇ ئۈن-سىن  سودىگىرىدە بولۇشى مۇمكىن،ھەم  ھۆكۈمنامىدىمۇ  شۇ  سودىگەرنى  بىرىنچى  جاۋابكار  دەپ  ئەيىبلىگەن.

bahdaxohli

ئالىم ھايات بولغان بولسا سىزدىن قانچىلىك مىننەتتار بولغان بولاتتى ، قىلغان ئەجرىڭىز يەردە قالماپتۇ

دىلشات

ياخشى قىلىپسىز ، بەزى ئۈن - سىن سودىگەرلىرىمۇ قىزىل كۆزبىر نىمىلەر ، پۇل ئۈچۈن خېلى ئىشلارنى قىلىدۇ.باشقىلاردىن ئاڭلىسام مۇنداق بىر گەپ باركەن.
خەنلەرنىڭ ئەسكىسى سەيچى ، ئۇيغۇرنىڭ ئەسكىسى دەيچى دەپ .

tohotur

شۇنداق خوش بولدۇق ، نەق مەيدانغا بارماي تېلفۇن قىلىپلا ئىش پۇتتۇرۇش  دەۋلىتىمىزگە نىسبەتەن ئېىتقاندا ئاسان ئىش ئەمەس جۇمۇ .   

مەن يەنە شۇ ئامان قاغىدا ئېلىشڭ بولسا ئالغۇچە ئامانلىق تىلە دىگەن ماقالىنى ئەسلىدىم.

ھەي بىر خىل ناچار تەپەككۇر بار ، بىز خۇددى كەلگۇسىىگە ھۆكۆم قىلىپ ئۆزىمىز قىلغان ھۆكۆمگە ئۆزىمىز بەك ئىشىنىپ قالىمىز ،خۇددى ئەپەندىمدەك  راستىنلا سوقماق تارقاتتىمۇ نىمە دەپ ئىشنىپ قالغاندەك ،   

ئەمىليەتتە ئۆزى توغرا دەپ قارىغان ئىشلارنى سىناپ بېقىش ،سىناپ بېقىش يەنە سىناپ بېقىش كېرەك ئىكەن.

مەن سىزنىڭ شەخسىيەتسىز ئىندىئان روھىڭىزدىن ،ئەمىليەتتە ئۇيغۇردا شەخسىيەتسىزلىك ئىندىئاندىن بۇرۇن باشلانغان ، يەنە سىناپ بېقشى روھىڭىزدىن تەسىرلەندىم ، مەن قىلماقچى بولغان ئىشلاردىغۇ ئىجرانىڭ تامغىسى يوق ، شۇنداق بولسىمۇ سىناپ باقاي دەيمەن ،بۇ مېنىڭ ئۆز تەپەككۇرۇمدىن ئۆزەمدىن ھالقىشىم بولۇپ قالىدۇ ،

togrulbek

ھۆكۈم  ئاساسىي قاتلام  سوت مەھكىمىسى( يېزا،بۆلۈم  دەرىجىلىك)نىڭ قارارى  ئىدى،  نەشىريات  بولسا دەرىجىسى ۋىلايەت،نازىردىن يۇقىرى  بولۇشى  مۇمكىن.

تۆۋەن دەرىجىلىكنىڭ  سۆزى ،يۇقىرى دەرىجىلىككە  ئۆتمەيتتى.

2005
-يىللىرى ھۆكۈمنامىنىڭ ئىجرا سىىنى  ئادا  قىلىشتىن باش تارتقان جاۋابكارلارنى ئاخبارات ۋاستىلىرىدە  ئېلان قىلىش ئارقىلىق جامائەت   ئەيىپلەش پىكىرى  بېسىمى چۈشۈرۈش  تۈزۈمى  تېخى  شىنجاڭدا يوق  ئىدى،2010-يىلىغا كەلگەندە  يولغا  قويۇلدى.
مەن  كاللا ئىشلىتىپ  تەۋەككۈل  قىلىپ  يۈرەكلىك ھالدا ،سوت مەھكىمىسىنىڭ ھۆكۈمىگە  5 يىل  پىسەنت قىلماي مەسئۇلىيەتنى باشتىن-ئاخىر  ئۈن -سىن سودىگىرىگە  دۆڭگەپ  قويۇپ تۆلەم تۆلەشتىن باش تارتقان ھېلىقى  ئىچكىرىدىكى نەشىرياتنىڭ  ۋالىي ،نازىردىن  يۇقىرى دەرىجىلىك خەنزۇ باشلىقىغا  قورقماي  تېلفۇن قىلىپ  مۇنداق  دىدىم:
1.ئەگەردە  ئىجرانى رەت قىلىپ تۆلەم  تۆلىمىسەڭ،ئۇنداقتا  مەن  سېنىڭ بۇ ئىشىڭنى ئاخبارات ۋاستىلىرى ئارقىلىق جەمئىيەتكە  ئېلان قىلىمەن،ئۇنداقتا  ئىناۋېتىڭ تۆكۈلۈپ،سېنىڭ  نەشىر بۇيۇملىرىڭنى بۇنىڭدىن كىيىن  ئۇيغۇر  خەلقى  بايقۇت  قىلىپ  ساڭا كەلگۈسىدە مۆلچەرلىگۈسىز  زىيان  كىلىدۇ.
2.بۇنڭغىمۇ  پىسەنت  قىلمىساڭ،مەرھۇم يازغۇچى  مەملىكەت بويىچە ئازسانلىق  مىللەتلەردىن  چىققان  داڭلىق يازغۇچى  بولغاچ،مەن ئاز سانلىق  مىللەتلەرنىڭ  ھوقۇق  -مەنپەئىتىنى قوغداش  نامىدا  سېنىڭ نەشىرىياتىڭنى دۆلەت مىللەتلەر  ئىشلىرى  كومىتېتىغا  ئەرىز قىلىمەن  دىسەم،
باشلىق ،توختاپ  تۇر  ،بىز  مۇزاكىرە  قىلىپ  باقايلى  ،دىدى، بىر ھەپتىگە  قالماي،پۇلنى ئېچكىرىدىن ئەۋەتتى،ھەم  ئۆزىنىڭ  نامىنى ئاخبارات  ۋاستىلىرىدە ئېلان قىلماسلىقنى تېلفۇندا  ئۆتۈندى،مەنمۇ ماقۇل  دىدىم، شۇنىڭ  بىلەن  ئىش  پۈتتى.

togrulbek

سودىگەر  بەلكىم پايدا  تەقسىماتى  ئازلاپ  كىتىدۇ ،دەپ  يازغۇچىنىڭ ئەسەر  ھەققىگە  قارا  سانىغان  بولۇشى  مۇمكىن.
چۈنكى  ھازىر  بىر  سىن-تەخسە چىقارسا  ناخشىچى،ۋاكالەتچى(مەبلەغ سالغۇچى)،نەشىريات  پايدا ئۈلۈشىنى بۆلۈشىدىكەن.
ناخشىچى سىن تەخسە ھوقۇقىنى  سېتىپ  بولغاندىن  كىيىن،رەڭلىك قۇڭغۇراق  ھوقۇقىنى  ساتماي ئۆزى  مەبلەغ  سالغۇچى  بولۇپ،ۋاكالەتچى،تېلگىراف ئىدارىسى ئۈچىسى  بىرلىشىپ  تېلفۇن رەڭلىك  قۇڭغۇراقنىڭ  پۇلىنى  بۆلۈشىدىكەن.
مەسىلەن : 1يۈنلىك  بىر  پارچە  رەڭلىك  قۇڭغۇراقنى  تېلفۇنىڭىزغا چۈشۈرسىڭىز  ناخشىچىنىڭ  يانچۇقىغا 4 مۇچەن  چۈشىدىكەن، قالغىنىنى ۋاكالەتچى  بىلەن  تېلگىراف  ئىدارىسى  بۆلۈشىدىكەن.

لېكىن  شائىرلارنىڭ  شېئىرىنى  ھۆسنىخەت قىلىپ  پۇل  تاپقانلار ئەسەرنىڭ  ئەسلى ئاپتۇرىنىڭ  ھوقۇقىنىڭ،پايدىدىن  بىر  ئۈلۈشىنىڭمۇ  بارلىقىنى  بىلەمدىغاندۇ؟

تارخان

مانا مۇنداق ئىشلارغىمۇ بىر ھايت دېيىش كېرەك.....نىمشېھىتنىڭ غەيرەت دەپمۇ ئىسمى بارمىدى؟

ياچىبەگ

دۇنيادا ياخشى ئادەملەر كۆپ ،ئەسكى ئادەملەر ئاز .ياخشىلىقىڭىزنى بىلدۇق .رەخمەت سىزگە.