قاسىم سىدىق:29-تىئورما ماياتنىك تەجىربىسى

ziya

ئادەتتىكى ماياتنىك تەجىربىسى

ziya

ئەڭ ئىخچام،ئەڭ ئاددى سېلىشتۇرۇپ چۈشەندۇرۈش مىنىڭچە تۇۋەندىكىچە:
ھازىرغىچە فىزىكا ھەركەت ئەگرىلىگىنى تاشقى تەسىر(كۈچ)سەۋەبىدىن بولىدۇ، دەپ تەشەببۇس قىلىپ كەلدى.
شەكىل نەزەريىسى بولسا بۇنداق ئەگرىلىك ماددى ھەركىتىنىڭ ئۇزىگە خاس خۇسۇسىيىتى،تاشقى تەسىر بولمىسىمۇ سىپىنغا (ئوقىدا ئايلىنىشقا)ئىگە بولغانلىكى زەررىچە ۋە جىسىملار سىزىقلىق ھەركەت جەريانىدائەگرى ھەركەت قىلىدۇ،دەپ تەشەببۇس قىلىدۇ.شۇنىڭ بىلەن بىرگە تاشقى تەسىرنى ماھىيەتلىك سەۋەپ ئەمەس،دەپ قارايدۇ

ziya

ئوقىدا ئايلىنىش تىزلىكى ئوخشاش،سىزىقلىق ھەركەت يۈنىلىشىدە ئىككى يىرىم شاردا تىزلىك پەرقى ئىزچىل كۆرۈلىدۇ.سائەت سىتىرىلكىسىغا قارشى ئايلىنىۋاتقان جىسىم(توپ)نىڭ ئوڭ يېرىم شارى ئىزچىل سىزىقلىق ھەركەت يۆنىلىشى بىلەن بىردەك،لىكىن سول يېرىم شارى بولسا سىزىقلىق ھەركەت يۆنىلىشىگە قارشى ئايلىنىدۇ،بۇ شارنىڭ سۇل تەرىپىنىڭ سىزىقلىق تىزلىكىنىڭ ئاستىلىغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ-دە جىسىم سول تەرەپكە -ئوقىدا ئايلىنىش يۆنىلىشى تەرەپكە ئاغىدۇ.

ziya

ماتىرياللارغا قارىسام يەر شارىنىڭ ئوقىدا ئايلىنىش سەۋەبىنى يەر شارى شەكىللىنىش ھارپىسىدىكى ئەسلىدىكى چاڭ -توزاڭلارنىڭ ئايلىنىشى ئاساسىدا  بىر پۈتۈن شار يۆزىگە چۈشكەن تارتىش كۈچىنىڭ ئوخشاش بولماسلىغى كەلتۆرۆپ چىقارغان دېيىلىپتۇ.مەن بۇ گەپتىن تازا قانائەت ھىس  قىلمىدىم.لىكىن ،مەن شۇ كەمگىچە ئانچە دىققەت قىلمىغان بۇ ئۇچۇر مىنىڭ قۇلۇقىمغا بەكمۇ خوش ياقتى.سەۋەپ ،بۇ ماتىريالدا يەنە يەرشارىنىڭ ئوقىدا ئايلىنىش يۆنۆلىشى تەرەپكە ئاغىدىغانلىغىمۇ ئوتتۇرىغا قويۇلغان....بەك ياخشى بولدى.ئەمدى بېرنوللى قانونى،ماگنوس ئىففىكىتى،تارتىش كۈچى قاتارلىقلاربىلەن 29-تىئورما ئارقان تارتىش مۇسابېقىسى ئوينايدىغاندەك تۇرىدۇ .ئوقىدا ئايلىنىش،سىپىن قاتارلىقلار ماددىدا ئەزەلدىنلا بار خۇسۇسىيەت بولۇپ ،يۇقۇرقى كۈچلەرسىزمۇ ئۇلارمەۋجۈت بولىۋىرىدۇ.

因为上述的引力差，给地球的自转的角动量增加了一个增量，使得地球的自转方向发生偏转。这就是地轴的进动，也就是岁差

http://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83%E8%87%AA%E8%BD%AC

地球自转方向发生偏转

ziya

تۆۋەندىكى رەسىمدىكىدەك قوش قاناتلىق تىك ئۆچار ئايروپىلاننىڭ قاناتلىرى بىر-بىرسىگە قارشى يۆلىنىشتە ئايلىنىدىغان قىلىپ لايىھىلىنىش ئارقىلىق ئايرۇپىلاننىڭ بىر تەرەپكە ئېغىپ كىتىشىنىڭ ئالدى ئېلىنىدىكەن.بۇنداق ئېغىپ كېتىش "ئەكىس تەسىرلىك ئايلىنىش مۇمىنتى"(旋翼反扭矩-antitorque of rotor)دىيىلىدىغان بىر ئۇقۇم ئارقىلىق شەرىھلىنىدىكەن.يەنى ئېتىلىشىچە،مىخانىك قوزغاتقۇچلۇق ئايلىنىدىغان قاناتلار ئايلانغان ۋاقىتتا ھاۋا ئايلىنىش مومىنتى شەكىللەندۆرگەندىن باشقا،ھاۋانىڭ ئەكىس تەسىرى قاناتتا چوڭ-كىچىكلىگى ئوخشاش،يۆنىلىشى قارمۇ-قارشى بولغان ئايلىنىش مومىنتى پەيدا قىلىدىكەن.

مەن ھازىرچە(旋翼反扭矩-antitorque of rotor) نى"ئەكىس تەسىرلىك ئايلىنىش مۇمىنتى"دەپ تەرجىمە قىلىپ توردۇم.كەسىپ ئىگىلىرى،مۇ تەخەسىسلەرۋاقتى كەلگەندە تەكلىپ بېرىپ توغرىسىنى بېكىتسە بولىدۇ.

ئەمدى ئۆزىمىزنىڭ نەق گېپىگە كەلسەك تىك ئۇچار ئايرۇپىلاننىڭ لەيلىتىش كۈچىنى پەيدا قىلغىنى ئەلۋەتتە ھاۋانىڭ بىسىم پەرقى،لىكىن،مۇشۇ"ئەكىس تەسىرلىك ئايلىنىش مومىنتى"نى پەيدا قىلغان سەۋەپ ھەرگىز ھاۋائەمەس،بەلكى 29-تىئورمىچە ئېغىشتىن ئىبارەت.

双旋翼纵列式

ziya

ماياتنىك تەجىربىسى
单摆实验_百度百科
http://baike.baidu.com/view/790470.htm

فۇكۇ ماياتنىكى

傅科摆- 维基百科，自由的百科全书

在北极的傅科摆，当在它下面的地球旋转时，摆仍在原来的同一平面上摆动

http://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%82%85%E7%A7%91%E6%91%86

ziya

ماياتنىكقا تەسىر قىلىدىغان «تاشقى كۈچ:لەر:
1.ھاۋانىڭ قارشىلىغى.
كورىئولىس كۈچى.
3.ئېغىرلىق كۈچى.
4.ئېسىلغان تانىنىڭ تارتىش كۈچى.

بۇنىڭدىن باشقا يەنە قانداق »تاشقى كۈچ«لەر بار؟.

ziya

يۇقۇرى تىزلىكتە پېقىراۋاتقان جىسىمنىڭ ئېغىرلىغى كېمىيىپ كىتىدۇ

当物体高速旋转时重力减轻