(bilgejan) پورتلانددىكى كاتتا ئۇچرىشىش

yasin7

	ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، بىلگەجان. ماقلىڭىزنى ئوقۈپ ناھايىتى سويۈندۈم.بۈلۈپمۈ مەشھۈر ئالىملارنى تونۈشتۈرۈش بىلەن بىرگە، (باشقىلارغا)ئاڭسىزلارچە چۈقۈنۈش،باشقىلارنىڭمۈ ئەقەلىسى ،كەسپى ساپاسىنى ھازىرلىماي تۈرۈپ ،ئوزىگە چۈقۈندۈرۈش تامايىدا يۈرۋاتقانلارنى ناھايىتى ياخشى ئىپادىلەپ بىرىپسىز؛           رەھمەت سىزگە؛

babur99

	ئاللا سىلەردەك ئالىملىرمىزنى ھەرجەھەتتىن ئامان قىلسۇن . مۇشۇنداق يازمىلار بىلەن خەلقىمزنىڭ روھىغا تەسر كۆرسىتىپ  ئىلىم -ئىرپاننىڭ يۈكسىلىشنىڭ بىردىنبىر توغرا يولى ئىكەنلكىنى بىلدۈرۈپ تۇرۋاتقىنىڭلار ،سىلەرنىڭ ئۇيغۇرنىڭ ھەقىقىي زىيالىسى بولۇشقا مۇناسىپ ئىكەنلكىڭلارنى دەللىلەپ تۇرماقتا.

uyol

	يەنە داۋامى چىقماپتۇ. تىزرەك يوللاڭ دەيمەن، ساقلاپ....كەتتۇق دەيمەن.......

bilgejan

	ئامېرىكىدىكى ھاياتىمدىن تەرمەچلەر (1) - پورتلاند شەھرىدىكى كاتتا ئۇچرىشىش (داۋامى) شۆھرەتكامنىڭ بۇ مەكتەپ رايونىدىكى تەجىرىبخانىسى ھازىر يېڭىدىن سېلىنىۋاتقان نۇرغۇن تەجىرىبخانىلارغا ئوخشاش ناھايتى چوڭ، تەخمىنەن 30 چە كارىدوردىن تۈزۈلگەن بىر يوغان زالدەك تەجىرىبخانىنىڭ ئىچىگە ئورۇنلاشقان بولۇپ، بۇ چوڭ تەجىرىبخانىنى ئۇ باشقا كۆپلىگەن تەجىرىبخانىلار بىلەن بىللە ئىشلىتىدىغان ئىشكەن. باشقا تەجىرىبخانىلارغا 2-3 كارىدورلۇق ئورۇن بۆلۈپ بېرىلگەن بولسا، شۆھرەتكامغا چوڭراق بىر بۆلىكى بېرىلگەن بولۇپ، شۆھرەتكامنىڭ دېيىشىچە ئۇ لازىم بولغان بوشلۇقنى يەنىمۇ كېڭەيتىپ بىرىشنى تەلەپ قىلىۋىتىپتۇ. بۇ بىنانىڭ ئاستىدىلا ئۇنىۋېرىست دوختۇرخانىسىنىڭ تۇغۇت بۆلۈمى ئورۇنلاشقان بولغاچقا، شۆھرەتكامنىڭ كىلىنىكىلىق خادىملار بىلەن ھەمكارلىشىش زۆرۈر بولغان تەتقىقات تۈرلىرى ئۈچۈن ناھايتى پايدىلىق ئىكەن.  شۇغىنىسى، بۇ تەجىرىبخانا ئۈچۈن ئۇ ئىشلىتىش ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك ئىكەن. ھازىرچە ئۇنىڭ تەجىرىبخانىسىدا ئىشلەۋاتقانلارنىڭ يېرىمى بۇ يەردە بولسىمۇ، ئەمما ھەپتىدە بىر نەچچە قېتىم پرىماتلار مەركىزىدىكى تەجىرىبخانىغا بىرىشىغا توغرا كىلىدىكەن. مۇنداق بولغاندا، ھەر قېتىم بىرىپ كىلىش ئۈچۈنلا بىر يېرىم سائەتتىن ئارتۇقراق ۋاقىت كېتىدىغان بولغاچقا، ئىككى تەجىرىبخانىدا ئارىسىدا قاتناپ ئىشلەۋاتقانلارغا بەكمۇ قولايسىز بولۇپ قاپتۇ. شۆھرەتكام ئۆزىمۇ ھەپتىنىڭ يېرىمىدا ئۇ تەرەپتە، قالغان يېرىمىدا بۇ يېڭى ئىشخانىسغا كىلىدىكەن. شۇنىڭ ئۈچۈن، مۇشۇ بىر يىل ئىچىدە شۆھرەتكام پرىماتلار مەركىزىدىكى بارلىق تەجىرىبە ئۈسكۈنىلىرىنى دىگۈدەك بۇ ياققا يۆتكەپ كىلىپ پەقەت مۇشۇ يەردىكى تەجىرىبخانىدا تەتقىقاتىنى داۋاملاشتۇرۇشنى ئويلىشىۋىتىپتۇ. بۇ تەجىرىبىخانىنى زىيارەت قىلىش داۋامىدا ئۇ بىزگە ئۆزى دۇچ كېلىۋاتقان قېيىنچىلىقلار ۋە ئۆزىنىڭ بىر قىسىم ئويلىرى ئۈستىدە يەنىمۇ ئىچكىرلەپ سۆزلەپ بەردى. ئۇ ئامېرىكىدىن ئىبارەت بۇ بىلىمنى ۋە بىلىملىكلەرنى ئەڭ چوڭ بىلىدىغان بۇ دۆلەتتە، ئۇ دۇچ كىلىۋاتقان قېيىنچىلىقلارنىڭ پەقەت مەزگىلللىك ئىكەنلىكىگە شەكسىز ئىشىنىدىكەن. شۆھرەتكامنى ھازىرقى مەكتىپى تۇتۇپ قىلىشنىڭ ئامالىنى قىلىش ئۈچۈن ھەر تۈرلۈك ئىمكانىيەتلەرنى ھازىرلاپ بىرىش شەرتلىرى بىلەن ئۇنى كەلگۈسى ئۈچ يىل ئىچىدە مەكتەپتىن كەتمەسلىككە تەسلىكتە كۆندۈرۈپتۇ. مەكتەپ مەخسۇس ئۇنىڭ تەتقىقاتىغا كۆڭۈل بۆلۈش يۈزىسىدىن ئورىگون شىتاتىنىڭ شىتات باشلىقلىرىدىن تارتىپ كالىفورنىيە شىتاتىدىكى بايلارغىچە ئالاقە قىلىپ ئۇلارنى مەكتەپنى زىيارەت قىلىشقا تەكلىپ قىپتۇ ھەم ئاساسلىقى شۆھرەتكامنى ئۇلار بىلەن ئۇچرىشىش پۇرسىتىگە ئىگە قىلىپ ئۆز تەتقىقاتىنى ئۇلارغا چۈشەندۈرۈش پۇرسىتى يارىتىپ بىرىدىكەن. بۇنداق بولغاندا شۆھرەتكام ئۆز تەتقىقاتى ئۈچۈن مەبلەغ توپلاشتا ياردەمگە ئېرىىشىپ قىلىش مۇمكىنچىلىكى چوڭ بولىدىكەن. ئامېرىكىدا نۇرغۇن بايلار ۋەسىيەتنامىسى ئارقىلىق ياكى ئۆلۈشتىن بۇرۇن مەبلىغىنى ئۆزى ياكى ئۆزى ياخشى كۆرگەن ئائىلە ئەزالىرى گىرىپتار بولغان مەلۇم كېسەللەرگە مۇناسىۋەتلىك تەتقىقاتلارغا سەرىپ قىلىش يولى بىلەن ئىلىم-پەن تەتقىقاتىنى مەبلەغ بىلەن قوللاپ مەلۇم ساھەدە تېزراق يېڭىلىق يارىتىلىشىنى ۋە كېسەللەرگە داۋا تىپىلىشىنى تېزلىتىدۇ. بۇ ئىش ناھايتى ئومۇملاشقان بولۇپ، مەن بۇنى ئامېرىكىغا كەلگەندىن بۇيان بۇرۇن ئوقۇغان ئۇنىۋېرسىت ۋە ھازىر ئىشلەۋاتقان تەتقىقات مەركەزلىرىدىمۇ دائىم ئۇچرىتىپ تۇردۇم. مەن دوكتۇرلۇق ئوقۇۋاتقان مەزگىلدىكى يىتەكچى پرافىسورۇم 1985-يىلىلا پرافىسورلۇق ئۇنۋانىغا ئېرىشكەن بولۇپ، ئۇنىڭغا ئوخشاش ئالىي مەكتەپلەردە تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان پىشقەدەم ئالىملار ئۆزلىرى يىتەلەيدىغان پرافىسورلۇقتىن ئىبارەت ئەڭ يۇقىرى ئۇنۋانغا ئېرىشىپ بولغاندىن كېيىن ئۇلارنى داۋاملىق تېرىشچانلىق بىلەن تەتقىقاتىنى داۋاملاشتۇرۇپ ئۈزلۈكسىز يېڭى نەتىجىلەرنى يارىتىشقا ئۈندەپ تۇرىدىغان يەنە بىر نەرسە - دەل شەخىسلەر مەبلەغ سالغان مەخسۇس بىر ساھەدىكى تەتقىقاتقا ھاياتىنى بېغىشلاشنى تەلەپ قىلىدىغان بىر شەخىس نامى بىلەن ئاتالغان «مەخسۇس ئورۇن، Endowed Chair" غا ئېرىشىش بولۇپ، بۇ ئۇلارغا ئۇنۋېرسىتتىكى مۇئاشىدىن باشقا كىرىم مەنبەسى بىلەن تەمىنلەيدىغان شەكىل ئىكەن. ئامېرىكىدىكى كۆپلىگەن داڭلىق پرافىسورلار ئۆز ساھەسىدە كۆرۈنەرلىك نەتىجە ياراتقاندىن كىيىن مۇشۇ خىل شەكىلدىكى شەخىسلەر مەبلەغ سالغان تەتقىقات خىزمەتلىرىنى قىلىدۇ ۋە بۇ ئۇسۇل ھەقىقەتەنمۇ ئىلىم-پەن تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم رول ئويناپ كىلىۋىتىپتۇ. شەخىسلەرنىڭ قىزىقىشى ۋە مەبلەغ ئاجرىتىشى بىلەن بىلەن ئالىملارنىڭ تەتقىقاتلىرى زىچ گىرەلىشىپ كەتكەن بۇ خىل ئەۋزەل ۋە كىشىنىڭ قايىللىقىنى قوزغايدىغان ۋەزىيەتنىڭ بارلىقا كىلىشى ئەلۋەتتە ئامېرىكا جەمئىيتىدە كىشىلەرنىڭ ئىلىم-پەن بىلىملىرىنى چۈشىنىشىگە قولاي شارائىتلار يارىتىپ بىرىلگەنلىكى، كىشىلەرنىڭ ئىلمىي تەتقىقاتلارنى يىقىنىدىن چۈشىنىپ ۋە كۆڭۈل بۆلۈپ تۇرىدىغانلىقىنىڭ، شۇنداقلا ئالىملارنىڭمۇ ئاددى خەلق بىلەن قىلىۋاتقان تەتقىقاتلىرىدىكى ئىلگىرلەشلىرىنى ھەر خىل شەكىلدە ئورتاقلىشىپ تۇرغانلىقىنىڭ نەتىجىسى بولۇشى مۇمكىن. ئاددىيسى، مەن ھازىر ئىشلەۋاتقان ئىشخانامنىڭ نامىمۇ بىر ئۆلۈپ كەتكەن ئەر-ئايالنىڭ نامى بىلەن ئاتالغان بولۇپ، بۇ شۇ ئىشخانىنى ياساشقا ئۇلارنىڭ مەبلەغ سالغانلىقىنى چۈشەندۈرەتتى. تەتقىقات مەركىزىمىز (تېكسا بىئو-مىدىتسىنا تەتقىقات ئېنىستىتۇتى) دىكى ھەر بىر بىنانىڭ نامى مەلۇم كىشىلەرنىڭ ئىسملىرى بىلەن ئاتالغان بولۇپ ھەممىسى پۈتۈنلەي شەخىسلەرنىڭ مەبلەغ چىقىرىشى بىلەن قۇرۇلغان. ئامېرىكىدىكى ھەر قايسى ئۇنىۋېرست، تەتقىقات ئورۇنلىرىدىكى كىشىلەر ئىسىملىرى بىلەن ئاتالغان بىنا، ئىشخانا، تەتقىقات مەركەزلىرىنىڭ ساناپ بولغۇسىز دەرىجىدە كۆپلۈكىدىنمۇ مۇشۇنداق تەتقىقات ئۈچۈن مەبلەغ سېلىشنى شەرەپ دەپ بىلىدىغان ۋە ئۆز نامىنىڭ شۇ شەكلىدە داۋاملىق ياد ئېتىلىشىىنى ئۈمىد قىلىدىغان ئامېرىكىلىقلارنىڭ ھەقىقەتەن كۆپلۈكىنى بىلىۋالغىلى بولىدۇ. ئامېرىكىدا مۇشۇنىڭغا ئوخشاپ قالىدىغان ھەر خىل ئوقۇش مۇكاپاتلىرى تەسىس قىلىشمۇ بەكلا ئومۇملاشقان بولۇپ، يېنىدىن يىلىغا كەمىدە نەچچە يۈز دوللاردىن يۇقىرىسى نەچچە يۈزمىڭ دوللارغىچە مەبلەغ چىقىرىپ تۈرلۈك ئوقۇش مۇكاپاتلىرىنى تەسىس قىلىدىغان ئامېرىكىلىقلارمۇ ناھايتى نۇرغۇن. دوكتۇرلۇق ئوقۇشۇمنىڭ 3-يىلى 5-ئاي مەزگىللىرى ئىدى، فاكۇلتىت ئەۋەتكەن «يىللىق مۇنەۋۋەر ئوقۇغۇچىلارنى مۇكاپاتلاش يىغىنى»غا تەكلىپ قىلىش ئۇچۇرىنى تاپشۇرۋىلىپ ناھايتى ھەيران قالدىم. ئۇلار مېنىڭ قاتنىشىشقا ۋاقتىم بار-يوقلۇقىنى ۋە قانداق تاماقلارنى يېيىشنى خالايدىغانلىقىمنى سوراپتۇ. مەن شۇ ۋاقىتتا  ئاندىن ئۆزۈمنىڭ «كېرچېر خەلىقئارالىق ئاسپىرانت ئوقۇغۇچىلار ئوقۇش مۇكاپاتى» دەپ ئاتىلىدىغان بىر ئوقۇش مۇكاپاتىغا بۇ مۇكاپاتقا ئېرىشكەنلىكىمنى بىلىدىم. بۇ مۇكاپات پەقەت مەن ئوقۇغان مەكتەپتىكى چەتئەلدىن (ئامېرىكا ئوقۇغۇچىلىرىغا بىرىلمەيدۇ) كەلگەن تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان ئوقۇغۇچىلارغا بىرىلىدىغان ئوقۇش مۇكاپاتى بولۇپ، ئەسلىدە قىزىم ئەمدىلا تۇغۇلۇپ مەن مەكتەپتىن ئىككى ھەپتىلىك رۇخسەت سورىغان مەزگىلدە يىتەكچى ئوقۇتقۇچۇم سەۋەبىنى چۈشەندۈرمەيلا شەخسىي تەرجىمھالىمنى ئەۋەتىپ بىرىشىمنى سورىغان ئىدى، مەن ئانچە ئېرەن قىلماستىن بىرەر ئىشقا لازىم بولغاندۇ، دەپ ئويلاپ ئەۋەتىپ بىرىپتىمەن. كىيىن ئۇقسام ئۇ مېنىڭ ئۆيدە يېڭى تۇغۇلغان بالام ۋە ئايالىمنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئىلىش بىلەن ناھايتى ئالدىراشلىقىمنى بىلگەچ ئالايىتەن ئۆزى ۋاقىت چىقىرىپ ماڭا ۋاكالىتەن شۇ ئوقۇش مۇكاپاتىغا ئىلتىماس سۇنۇپ قويغان ئىكەن. شۇنداق قىلىپ دىگەن ۋاقىتتا بارسام بىر زىياپەت زالىدا كاتتا بىر يىغىلىش ئۆتكۈزۈلۈۋىتىپتۇ. ھەر بىر ئادەمنىڭ ئولتۇرىدىغان ئورنى بەلگىلەنگەن بولۇپ، مەن ئورنۇمنى تاپسام ماڭا بەرگەن مۇكاپاتنى تەسىس قىلغان 75 ياشلار ئەپچۆرىسىدىكى كۈلۈمسىرەپلا تۇرىدىغان ئەر-ئايال كېرچىرلار ئولتۇرغان ئورۇننىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ئورۇن ئىكەن. دوكتۇر جىم كېرچىر ئەسلىدە مەكتىپىمزدىن پېنسىيەگە چىققان پرافېسور بولۇپ، ئۇ ئايالى لىندا كېرچىرنى ماڭا تونۇشتۇردى ۋە بۇ مۇكاپاتنىڭ گەرچە سوممىسى ئاز بولسىمۇ (500 دوللار) ئۆز ۋاقتىدا لىندا خانىم روسىيەدىن ئامېرىكىغا ئاسپىرانتلىق ئوقۇغىلى كەلگەندە باشتىن كەچۈرگەن قېينچىلىقلارنى كۆزدە تۇتۇپ چەتئەلدىن ئامېرىكىغا كىلىپ تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان ئوقۇغۇچىلار دۇچ كىلىدىغان قيىنچىلىقلارغا ھېسداشلىق قىلىش ۋە قوللايدىغانلىقىنى ئىپادىلەش يۈزسىدىن بۇ مۇكاپاتنى تەسىس قىلغانلىقىنى سۆزلەپ بەردى. ئۇلار مېنىڭ تەرجىمھالىمنى كۆرۈپ كۆپلىگەن ئىلتىماس قىلغۇچىلار ئىچىدىن ئەڭ مۇۋاپىق نامزات دەپ قاراپ مېنى تاللىغانلىقىنى ۋە مەن بىلەن ئۇچراشقاندىن كىيىن ئۇلار ھەقىقەتەن توغرا قىلغانلىقىنى ماڭا ئېيتىپ ئۈلگۈردى. لىندا خانىم ناھايتى ئەستائىدىللىق بىلەن ئۆز ۋاقتىدا قانداق قېينچىلقلارنى باشتىن كەچۈرگەنلىكىنى تەپسىلىي سۆزلەپ بەردى. بۇ پائالىيەتتە مەن ئۇلار بىلەن خاتىرە سۈرەتكە چۈشتۈم ۋە ناھايتى قىزغىن پاراڭلىشىپ مەنمۇ ئۇلاردىن مىننەتدار ئىكەنلىكىمنى بىلدۈردۈم. سەھنىدە ماڭا تەقدىرنامە تارقىتىپ بىرىلگەندە بۇ ئىككەيلەنمۇ ئورنىدىن تۇرۇشقا تەكلىپ قىلىندى ۋە ھەممەيلەننىڭ گۈلدۈراس ئالقىش سادالىرى ئىچىدە لىندا خانىم كۆزىگە ياش ئالدى. بۇ يىغىندا مۇشۇنداق مۇكاپات تارقاتقان كىشىلەردىن ئاز دىگەندە 300 دىن ئارتۇق كىشى كەلگەن بولۇپ، بۇنداق يىغىنلار ئامېرىكىدىكى نەچچە يۈزلىگەن ئۇنىۋېرسىتلارنىڭ ھەممىسىدە يۈز بىرىپ تۇرىدىغانلىقىنى پەرەز قىلالايتتىم. دىمەكچى بولغىنىم، ئامېرىكىدا بۇ ئاللىقاچان جەمئىيەتتە رەسمىي بىر مەدەنيەت ھادېسىسى سۈپىتىدە شەكىللەنگەن بىر ئىش بولۇپ، ئاللىقاچان ھەممە جاي، ھەممە كەسىپ-ساھەلەرگىچە ئومۇملاشقان. ئەلۋەتتە قىزىقارلىق ئىشلارغا مەبلەغ سېلىشنى ئويلايدىغان ئامېرىكىلىقلارمۇ ئاز ئەمەس. شۆھرەتكام كۈلۈپ تۇرۇپ بىزگە دەل شۇنداق مىسالدىن بىرنى سۆزلەپ بەردى. ئورىگون شىتاتىدىكى بىر داڭلىق باينىڭ ئايالى ئات بىقىشنى ۋە ئات مېنىشنى ناھايتى ياخشى كۆرىدىكەن. شۇنىڭ بىلەن، ئۇ ھازىر ئۆزى ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان بىر نەسىللىك ئېتىدىن غول ھۆجەيرىنى ئايرىپ ئىلىپ ساقلاپ قويۇپ، كەلگۈسىدە بۇ ئات ئۆلۈپ كەتسە ئۇنىڭ غول ھۆجەيرىسىدىن پايدىلىنىپ ئۇنىڭغا ئوخشايدىغان يەنە بىر ئاتنى كلونلىماقچى بوپتۇ. شۇنىڭ بىلەن، ئۇ ئاتلىرىغا قارايدىغان شۆھرەتكام بىر مەكتەپتە ئىشلەۋاتقان بىر مال دوختۇرى ئايالدىن شۆھرەتكامنىڭ كلون تېخنىكىسىنى پىشۋاسى ئىكەنلىكىنى ئۇقۇپ بۇ ئىشقا نۇرغۇن مەبلەغ ئاجراتماقچى بوپتۇ. شۆھرەتكام ئاتنى كلونلاشقا قىزىقمايدىغانلىقىنى، ئەمما ئەگەر ئۇ باي ئايال ئۆزىنىڭ ئىنسان غول ھۈجەيرىسى تەتقىقاتى ئۈچۈن بەلگىلىك قوشۇمچە مەبلەغ ئىئانە قىلىشنى خالىسا ئاندىن بۇ ئىشنى قىلىشقا رازى ئىكەنلىكىنى ئېيتىپتۇ. ئەتىسى چۈشتىن كىيىن ئۇ قاتناشماقچى بولغان يىغىننىڭ بىرى دەل مۇشۇ ئىش ئۈستىدە ئىكەن. بۇنى ئاڭلاپ شۆھرەتكامنىڭ ئۆز ئىقتىدارىدىن پايدىلىنىپ مەسىلە ھەل قىلىشقىمۇ خىلى ئېپى بارلىقىنى ھېس قىلدىم ۋە ئۇنىڭغا يەنىمۇ قايىل بولماي تۇرالمىدىم. ئەگەر ئۇيغۇر جەمئىيتىمىزدىمۇ شارائىتى بارلار مۇشۇنداق ئەھمىيەتلىك تەتقىقات ئىشلىرى ۋە تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان ئوقۇغۇچى ۋە ئالىملارنى قوللاشقا مەبلەغ ئاجراتقان بولسا نەقەدەر ياخشى بولاتتى-ھە! بىز ئورىگون ساغلاملىق پەنلىرى ئۇنىۋېرسىتىنىڭ تاغ ئۈستىگە جايلاشقان مەكتەپ ھويلىسىنى كۆرۈپ قايتىشقا تەمشىلىپ شۆھرەتكامنىڭ بۇ ئېسىل ئىشخانىسىدىن چىقتۇق. مەكتەپنىڭ ئاساسلىق دوختۇرخانىلىرى ۋە ئوقۇتۇش بىنالىرىنىڭ كۆپىنچىسى تاغنىڭ ئۈستىگە جايلاشقان بولغاچقا بۇ تەرەپتىكى بىنالاردا ئىشلەۋاتقانلار ۋە بىمارلار ئۈچۈن مېڭىپ ئۈستىگە چىقىپ بولۇش ناھايتى قولايسىز ئىكەن. يېقىندا مەكتەپ نۇرغۇن مەبلەغ چىقىرىپ تۆۋەن بىلەن يۇقىرىنى تۇتاشتۇرىدىغان بىر « ساغادا، sky-tran» ياساتقان ئىكەن. ئۇلار سالغان مەبلىغىنى ئازراق بولسىمۇ قايتۇرىۋىلىش ئۈچۈن بۇ ساغادىنى بىر تەرەپتىن قاتناش قورالى قىلىپ ئىشلەتسە، يەنە بىر تەرەپتىن ساياھەت قىلغۇچىلاردىن ھەق ئىلىپ توشۇشنى يولغا قويۇپتۇ. بۇ 50 چە ئادەم سېغىدىغان كىچىكرەك پويىزنىڭ ۋاگونىدەك كۆرۈنىدىغان ساغادا ئۈچۈن مەكتەپ خىزمەتچىلىرى ۋە بىمارلاردىن باشقىلار 4 دوللارغا بېلەت ئىلىپ ئاندىن چىقىقىلى بولىدىكەن. گەرچە بۇ كۆپ پۇل بولمىسىمۇ شۆھرەتكامنىڭ ئۇنىمىغىنىمىزغا ئۇنىماي بىزگە بېلەت ئىلىپ بىرىشىدىن سۆيۈنۈپ قالدۇق چۈنكى ئۇيغۇردىن بۆلەك كىشىلەرنىڭ ئامېرىكىدا پۇل تۆلەشنى تالاشقان كۆرۈنۈشىنى ئاساسەن ئۇچراتمايسىز. بۇ ساغادا بىزنى نەق ئەڭ ئېگىز نۇقتىسىغا كەلگەندە بىر سېلىكىۋىدى، يولۇچىلار ئىچىدىكى بالىلار چۇقىرىشىپ كەتتى ۋە يەنە شۇنداق سېلىكىىشىنى ئۈمىد قىلىپ قايتىدىن چىقىدىغانلىقىنىمۇ ئېيتىشتى. بىز ئۈستىگە چىقىپ پورتلاند شەھرىنىڭ گۈزەل مەنزىسىنى تاماشا قىلىش سۇپىسى قۇرالغان دوختۇرخانا بىناسىنىڭ كەڭرى بالكونىغا چىقىپ بىر نەچچە پارچە خاتىرە سۈرەتكە چۈشىۋالدۇق. مەكتەپنى بىر قۇر تاماشا قىلغاندىن كىيىن شۆھرەتكام بىزنى مېھمان قىلىش ئۈچۈن ئۆزى ياخشى كۆرىدىغان بىر دېڭىز مەھسۇلاتلىرى تاماقخانىسىغا باشلاپ بارىدىغانلىقىنى ئېيتىۋىدى، تاشپولاتكام ئىككەيلەنگە بۇ تەكلىپ ئوبدانلا خوشياقتى. تاماق يىگەچ شۆھرەتكامنىڭ روسىيە توغرىسىدىكى قىزىقارلىق سەرگۈزەشتىلىرى ۋە تاشپولاتكام ياپونيەدە كۆرگەن مەن ئەزەلدىن ئاڭلاپ باقمىغان يېڭىچە ئىشلارنى ئاڭلاپ ناھايتى زوق-شوخ بىلەن پاراڭغا چۈشتۇق. داۋامى بار.....

bilgejan

	ئامېرىكىدىكى ھاياتىمدىن تەرمەچلەر (1) - پورتلاند شەھرىدىكى كاتتا ئۇچرىشىش (داۋامى) شۆھرەتكام ئۆيگە قايتىش يولىدا كېتىۋىتىپ بىزگە ئۆزىنىڭ ئورىگون شىتاتىدىن باشقا ئىنسان غول ھۆجەيرىسى تەتقىقاتى قانۇنلۇق بولغان بىردىبىر شىتات - نىيۇيورك شىتاتىدىكى ئالىملار بىلەن قويۇق ئالاقە قىلىۋاتقانلىقىنى سۆزلەپ بەردى. ئۇ ئۆزىنىڭ پات ئارىدا نىيۇيورك شەھرىدىكى دۇنياغا ئەڭ مەشھۇر ئۇنىۋېرسىتلارنىڭ بىرى بولغان كولۇمبىيە ئۇنىۋېرسىتىدا لىكسىيە سۆزلەشكە بارىدىغانلىقىنى ئېيتىپ بەردى ۋە شۇ يەردىكى بىر نەچچە تەجىرىبخانا بىلەن ھازىردىن باشلاپ ھەمكارلىق ئورناتقانلىقىنى ۋە ئۇلارغا ئۆزى ئايرىپ ئالغان ئىنسان غول ھۆجەيرىلىرىنى ئەۋەتىپ بەرگەنلىكىنى، ئۆزىنىڭ ئايدا بەلگىلىك ۋاقىت ئاجرىتىپ كولۇمبىيەدىكى تەتقىقاتچىلار بىلەن ئىنسان غول ھۈجەيرىلىرىنىڭ كىلىنىكىلىق سىناق قىلىنىشىنىڭ ئالدىدىكى تەييارلىقلارنى ئىشلەشكە باشلىغانلىقىنى ئېيتىپ بەردى. ئۇ يەنە ئۆزىنىڭ كولۇمبىيەنى بەكلا ياقتۇرىدىغانلىقىنى سۆزلىگەچ ئالدىنقى كۈنى كەچتە مەن خىزمەت تەكلىپىنى رەت قىلغان كولومبىيە ئۇنىۋېرسىتىدىكى تەجىرىبخانا توغۇرلۇق سوراپ قالدى. مەن ئۇنىڭغا نېمە ئۈچۈن ئۇ داڭلىق تەجرىبخانىنىڭ خىزمەت تەكلىپىنى رەت قىلغانلىقىمنى چۈشەندۈرگەچ نىيۇيورك شەھرىدىكى باشقا جايلارغا ئوخشىمايدىغان ئالاھىدىلىكلەر ئۈستىدە پاراڭ سېلىشىپ كەچ كىرمەيلا ئۆيگىمۇ كەپ قالغان ئىدۇق. بۇ كۈنى كەچ ئامېرىكىغا كىلىپ ئىچكەن ئەڭ تەملىك ئۈگرىگە ئېغىز تەگدۇق. گۈلنۇر ھەدەمنىڭ بۇ ئۈگرىسى تاشپولاتكامغىمۇ ئالاھىدە تېتىپ كەتكەن ئىدى. بىز بىر تەرەپتىن گۈلنۇر ھەدەمنىڭ ھۈنىرىنى ماختىغاچ كۆرمىدىم دەپ ئولتۇرۇپ ئىككى قاچىدىن ئۈگرىنى سوقۇۋەتكەندىن كىيىن شۆھرەتكام بىلەن ئىشلىمەكچى بولغان قىسقا زىيارەت فىلىمىنى ئىشلىۋىتىشنى سورىساق، ئۇ ئەتىسى ئەتتىگەندە قىلىشىمىزنى ئېيتىپ بىزنى ئۆيدە ئولتۇرۇپ بىللە كىنو كۆرۈشكە تەكلىپ قىلدى. شۇنداق، ئالىملارمۇ بەزىدە كىنو كۆرۈپ قويىدۇ چۈنكى ئۇلارمۇ باشقىلارغا ئوخشاش تۇرمۇشتىن ھوزۇر ئىلىشقا ھەقلىق. بىر قىسىم كىشىلەرنىڭ زادى قانداق ئادەمنى ئالىم دىيىش كىرەكلىكى ھەققىدىكى چۈشەنچىسى كەمچىل بولغانلىقتىنمۇ ئالىم دىسە ھىچ ئىش قىلماي تەجىرىبخانىدا، تەتقىقات ئورۇنلىرىدا جاپالىق ئىشلەۋاتقان ئادەملەرنىلا كۆز ئالدىغا كەلتۈرۈشى مۇمكىن. ئەمەليەتتە ھەممىنى ئۇنتۇپ باش چۆكۈرۈپ ئىشلەشنى بىلگەن كۆپىنچە كىشىلەر، نۆۋىتى كەلسە ھەممىنى ئۇنتۇپ دەمئىلىشنى ۋە تۇرمۇشتىن ھوزۇر ئىلىشنىمۇ بىلىدۇ. شۆھرەتكامغا نېسبەتەن ئۇنىڭ ئۆيدە خاتىرجەم ئولتۇرۇپ بىر نەچچە كۈن ئارام ئىلىش پۇرسىتى يىلدا شۇ بىر-ئىككى نۆۋەت كىلىدىغان بولغاچقا، بىز ئۇنىڭ كۆڭلىنى ئەلۋەتتە يەردە قويماي دېگىنى بويىچە ئۇنىڭ بىلەن بىللە ئېسىل بىر مەيدان كىنو كۆردۇق. كىنودىن كىيىن ئانچە بەك كېچە بولۇپ كەتمىگەچ بىز يەنە سۆھبىتىمىزنى داۋاملاشتۇردۇق. -شۆھرەتكا، سىز ئۆزىڭىزنىڭ ئوقۇش ھاياتىڭىز ئۈستىدە سۆزلەپ بىرىڭە؟ مېنىڭ سىزنىڭ قانداق قىلىپ روسىيەدە غول ھۈجەيرە تەتقىقاتىغا قىزىقىپ قالغانلىقىڭىزنى بەكلا بىلگۈم بار ئىدى، دەپ سورىدىم قىزىقىپ.   كىم بىلسۇن بۇ سۇئالنىڭ جاۋابى بەكمۇ قىزىقارلىق، ئۇزۇن ۋە كىشىنى ئىلھاملاندۇرىدىغان بىر جاۋاب بولدى. شۆھرەتكامنىڭ بۇ ھېكاىلىرىنى قانچىلىك ئادەم بىلىدىكىن بىلمەيمەن، ئەمما مەن ئۇنىڭ بۇ جاۋابىدىن زور نەرسىلەرنى چۈشىنىۋالدىم. مەن بايا ماشىنىدا كەلگۈچە كولۇمبىيە ئۇنىۋېرسىتىدىكى خىزمەت ئورنىدىن ۋاز كەچكەنلىكىمگە سەل پۇشايمان قىلغان بىلەن ئەمدىلىكتە ئۇنىڭ ھېكايسىنى ئاڭلاپ ئۆز قارارىمنىڭ توغرا ئىكەنلىكىگە تېخىمۇ زور ئىشەنچ قىلىپلا قالماي، ئۆز يولۇمدا توختىماي تېرىشىشىمنىڭ چوقۇم بىر ياخشى نەتىجىگە باشلايدىغانلىقىنى چوڭقۇر چۈشىنىپ يەتتىم. داۋامى بار...

uyol

	رەھمەت بىلگىجان. داۋامىغا تەشنامىز،...........

bilgejan

	پورتلاند شەھرىدىكى كاتتا ئۇچرىشىش (داۋامى) شۆھرەتكام قىززىق چاينى ئوتلىغاچ ناھايىتى قىزغىنلىق بىلەن بىزنى كۈلدۈرۈپ تۇرۇپ سوئالىمغا تەپسىلىي جاۋاب بەردى: -ئوتتۇرا مەكتەپنى ئالمۇتىدا روسچە مەكتەپتە ئوقۇدۇم. ئۇ ۋاقىتلاردا ئوغۇللار چوقۇم ھەربىي ۋەزىپە ئۆتۈشى كېرەك ئىدى. مەن ئوقۇش پۈتتۈرۈپ ئۇزۇن ئۆتمەي، ئۇلار مېنى ھازىرقى ئوكرائىناغا يېقىن بىر يەردىكى سوۋېتىنىڭ بومبا بازىسىغا ئىلىپ بېرىشتى. تۇنجى كۈنى بىر ئېگىز كوماندېر يېڭى كەلگەنلەرنى ۋەزىپىگە بولدى. ئۇ چاغلاردا مېنى كىچىككىنە جۇغۇم بىلەن ئاپتومات كۆتۈرۈپ دۈشمەن بىلەن ئۇرۇش قىلالايدۇ دەمسىلەر؟ (ھاھاھاھ...) كوماندىر ماڭا بىر قارىۋېتىپ: «سەن نېمە ئىش قىلالايسەن؟» دەپلا سورىدى. بۇرۇن رادىئولارنى بۇزۇپ ئوڭشاشقا بەك قىزىقاتتىم ۋە ئازراق رادىئودا سىگناللارنى . «رادىئودا سېگناللاشنى ئازراق بىلىمەن»  دەپ جاۋاب بەردىم، مەن. شۇنداق قىلىپ مەن ۋە بىللە كەلگەن بىر نەچچەيلەننى ئۇلار رادىئو سېگناللىرى ئارقىلىق كەلگەن ئۇچۇرنى تەرجىمە قىلىشتا بىر ئايدەك تەربىيىلىدى. «تۇت، تۇتۇتۇت، تۇتۇت، تۇت تۇت....» دەپ ئاۋاز كەلسە بىز شۇ ئاۋازدىكى پەرقكە ئاساسەن كەلگەن ئۇچۇرنى ئاڭلاپ يېزىپ دەرھال كوماندېرغا خەۋەر قىلاتتۇق. ئۇ چاغلاردا سوۋېت ئارمىيىسى توختىماي مانېۋىر ئۆتكۈزەتتى ھەم ئامېرىكا ۋە ياۋروپا ئارميىلىرى بازىمىزنى بىلىپ قالسىلا پاچاقلاپ تاشلايدۇ، دەپ بىزنى قورقۇتاتتى. بۇ بىر ناھايىتى مەخپىي بازا بولغاچقا، بىز تۇرۇپ-تۇرۇپلا ئورمانلىقنىڭ ئىچىلىرىدە بازىمىزنى نەچچە يۈز كىلومېتىر يىراقلارغا، باشقا ئورۇنلارغا كۆچۈرۈپ تۇرۇشىمىزغا توغرا كېلەتتى. ئەس-خىيالىمىز بازىمىز ھۇجۇمغا ئۇچراپ قالسا جېنىمىز ئامان قالارمۇ دەپ ئەنسىرەش بىلەن ئۆتەتتى. تەسادىپىي بىر كېچىلەردە يۇقىرىدىن بۇيرۇق كېلىپ باشقا جايغا كۆچۈپ يېڭى بازا قۇرۇشىمىز ئۇقتۇرۇلاتتى. ئاشكارىلىنىپ قالماسلىقىمىز ئۈچۈن كېچىلىرى ۋە ئادەم ئۆتمەيدىغان كىچىك يوللاردىن، قاپقاراڭغۇ ئورمانلاردىن كېسىپ ئۆتەتتۇق. پەقەت كوماندىر توختاڭلار دېگەن ئورۇندا توختىغاندىن باشقا قەيەرگە بېرىپ قاچان توختايدىغانلىقىمىزنىمۇ بىلمەيتتۇق. شۇنداقتىمۇ بىز ئۆزىمىزنى تېخى تەلەيلىك چاغلايتتۇق چۈنكى ھېچ بولمىغاندا كۈننىڭ يورۇقىنى كۆرەتتۇق. مەھەللىمىزدىن بىر قىسىم بالىلارنى تىنچ ئوكياندىكى ئامېرىكىغا ھۇجۇم قىلىشقا تەييار تۇرىدىغان دېڭىز ئاستى پاراخوتلىرىدا ئىشلەشكە تۇتۇپ كەتكەن. ئۇ بىچارىلەر بىر كەتسە دېڭىز ئاستىدىن بىر قېتىممۇ چىقماي كۈننىڭ يورۇقىنى كۆرەلمەي ئىككى يىلنى توشتۇرۇپ قايتىپ كېلەتتى... ئۇلارنىڭ گەرچە ھاياتى بىزدەك خەۋپ ئىچىدە ئۆتىمىسىمۇ، ئەمما مەن ھەرگىز دېڭىز ئارمىيسىگە بېرىشقا رازى ئەمەس ئىدىم. شۇنداق قىلىپ بىر يىل ھەربىي ۋەزىپە ئۆتەپ بولغاندا ئۇلار بىزنى ئۇنىۋېرسىتېتتا ئوقۇشقا تىزىملىتىڭلار مۇكاپات بىلەن ئوقۇيسىلەر دەپ ئېمتىھان ئالدى. بۇ ئېمتىھان ھەربىيلەردىن ئالىدىغان ئېمتىھان بولغاچقا ئادەتتىكىدىن كۆپ ئاسان ئىدى، مەن يۇقىرى نومۇر بىلەن ئۆتتۈم. قازاندىكى بىر ئۇنىۋېرسىتېت بىلەن موسكۋادىكى ئاكادىميەگە ئوقۇشقا تىزىملاتسام، بىرىنچى بولۇپ موسكۋادىن چاقىرىق كەلدى. شۇنىڭ بىلەن بازىدىن ئۆيگىمۇ قايتماي ئۇدۇللا موسكۋاغا بېرىپ ئوقۇشقا چۈشتۈم. بىر يىلدىن كېيىن سىڭلىم مايسەم ئۆزى ئېمتىھان بېرىپ ئەلا نەتىجە بىلەن مەن بىلەن ئوخشاش مەكتەپتە بىئولوگىيە كەسپىگە قوبۇل قىلىندى. ئىككىلىمىز بەك تېرىشىپ ئوقۇدۇق. ئوقۇش جەريانىدا پەقەت بىر قېتىم پويىزدا بىر ھەپتىدەك ئولتۇرۇپ ئۆيگە قايتتۇق. بىزگە مۇكاپات پۇلى ۋە نۇرغۇن تاماق بېلەتلىرىنى بېرەتتى. بىز بۇلارنى يېغىپ خەت سالغاچ مومامغا ئەۋەتەتتۇق. مەن شۇ مومامنىڭ قولىدا ئۆسكەن. بوۋام ئۇ ياش ۋاقىتلىرىدىلا دۇنيا ئۇرۇشىدا ھەربىيگە تۇتۇلۇپ ھېچ خەۋەر كەلمەي، كېيىن ئۆلۈپ كەتتى دەپ ئۇقتۇرۇپتىمىش. مومام ئۇنىڭ قەيەردە ئۆلگىنىنىمۇ بىلمەيتتى. ئاخىرىدا مەن موسكىۋادىكى ئاكادىميەدە ئاسپىرانتلىققا چۈشتۈم. ئۇ ۋاقىتلاردا روسىيەدە پەقەت ئۇرۇشقا مۇناسىۋەتلىك تەتقىقاتلارغىلا مەبلەغ سالاتتى. مېنىڭ يىتەكچى پرافىسورۇمنىڭ ئۇستازى ئۆز ۋاقتىدا سوۋېتنىڭ يادرو بومبىسى ياسالغاندا تۇنجى بولۇپ يادرو بومبىسىدىن كىلىدىغان رادىئاتسىيەنىڭ جانلىقلارغا ناھايتى زېيانلىق ئىكەنلىكىنى، ئىنسان گېنلىرنى ئۆزگەرتىدىغانلىقىنى تۇنجى بولۇپ ئوتتۇرىغا قويغان داڭلىق بىر ئالىم ئىكەنتۇق. ئۇنىڭ تەتقىقاتى سوۋېت ھەربىيلىرىگە ياقمىغاچقا ئۇنى سىبىرىيەگە پالاپتىكەن. مېنىڭ ئۇستازىم سىبىرىيەدە تۈرمىدە ياتقاچ ئۇ كىشىنى ئۇستاز تۇتۇپ ئۆگەنگەن ئىكەن. ئۇ قانداق قىلىپ كۆپىيىش ھۈجەيرىلىرىنىڭ رادىئاكسىيە تەسىرى بىلەن زېيانغا ئۇچراپ كېيىنكى ئەۋلادقىمۇ ئېرسىيەت قالىدىغانلىقىنى تەتقىق قىلاتتى. شۇنداق بولغاچقا بىز ئالدى بىلەن كۆپىيىش ھۈجەيرىلىرىنىڭ تۆرەلمىدە قانداق شەكىللىنىدىغانلىقىنى تەتقىق قىلدۇق، شۇڭا تەبئىيلا ئەڭ زور يوشۇرۇن كۈچكە ئىگە غول ئىپتىدائىي كۆپىيىش ھۈجەيرىلىرى مېنىڭ دىققىتىمنى تارتتى. بۇ خىل ھۈجەيرىلەرنى بىلگەندىن كىيىن ئاندىن مەن غول ھۈجەيرە دىگەننىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى بىلىشكە باشلىغان ۋە ناھايتى بەك قىزىقىپ قالغان ئىدىم. شۇ قىزىقىشىم بويىچە تەتقىقاتىمنى داۋاملاشتۇرۇپ دوكتۇرلۇقنى پۈتتۈرۋالدىم. روسىيە تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىدىغان جاي ئەمەس، ئۇلار ئۇرۇش قىلىش ۋە ھاراق ئىچىشنى ئەڭ چوڭ بىلىدۇ. شۇڭا روسىيەدىن كېتىشنى پىلان قىلىپ دەسلەپ گېرمانىيەگە باردىم، دە - دەرھال ئامېرىكىدىكى ئۇنىۋېرسىتلارغا پوستدوكتۇرلۇققا خىزمەت ئىلتىماسى سۇندۇم. گەرچ ئۇ ۋاقىتلاردا ئېنگىلىزچىنى تۈزۈك بىلمىسەممۇ ياخشى ماقالىلەرنى چىقارغان بولغاچقا يۇتاھ شىتاتلىق ئۇنىۋېرسىتىدىن مېنى خىزمەتكە قوبۇل قىلدى. گېرمانيەدە 9 ئاي تۇرۇپلا ئامېرىكىغا يېنىپ كەلدىم. شۇ قىزىقىشىمنى تاشلىماي داۋاملاشتۇرغانلىقىم ئۈچۈن مۇشۇنداق ياخشى نەتىجىلەر چىقتى. ئامېرىكىغا كەلمىگەن بولسام، بەلكىم ئۆزۈم ئويلىغان ئىشلارنى قىلالماسلىقىم مۇمكىن ئىدى. شۆھرەتكام پات-پات چاي ئىچىۋىلىپ داۋاملاشتۇرۋاتقان ھېكايسىنىڭ ئارىسىغا ئانچە-مۇنچە سۆز قىستۇرغاننى ھېسابقا ئالمىغاندا، تاشپولاتكام ئىككىمىز ئۇنىڭ بۇ قىزىقارلىق سەرگۈزەشتىلىرىنى قۇلاق سېلىپ ئاڭلىدۇق. بولۇپمۇ ئۇنىڭ «تۇت تۇتۇتۇت تۇ تۇت...» دىگەن گەپلىرى ماڭا ناھايتى قىززىق تۇيۇلۇپ كەتكەچكىمۇ زادى قۇلاق تۈۋىمدىن كەتمەيدۇ. ئەڭ مۇھىمى، شۆھرەتكامنىڭ ئۆز قىزىقىشىدىن ۋاز كەچمەي بىر ساھەگە شۇڭغۇپ كىرىپ تەتقىقاتىنى ئۇزۇن يىل داۋاملاشتۇرغانلىقى ئۇنىڭ نەتىجە قازىنىشىدىكى مۇھىم ئامىللارنىڭ بىرى ئىدى. مېنىڭ تونۇشلىرىم ئىچىدىمۇ روسىيەگە ئوقۇشقا چىققانلار بولغاچقا، شۆھرەتكامدىن سورىدىم: -شۆھرەتكا، بىر قىسىم ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار روسىيەگە ئوقۇشقا چىقىشنى ئارزۇ قىلىدۇ. سىز ئۆز ۋاقتىدا روسىيەدە ئوقۇغان ئىكەنسىز، سىزچە روسىيەنىڭ ھازىرقى مائارىپ ئەھۋالى قانداقراق؟ -ئۇيغۇر بالىلار نېمىمۇ قىلار شۇ روسىيىگە ئوقۇشقا چىقىپ.. رۇسلار ئىلىم-پەنگە مەبلەغ سالمايدۇ، ئۇلار ھازىرمۇ 60-70-يىللاردا قالغان شۇ تېخنىكىلار بىلەن ھەپىلىشىپ ئاۋارە. ھازىر روسىيە ئىلىم-پەندە بەكلا دۇنيانىڭ ئارقىدا قالدى، بولۇپمۇ تەبئىي پەن ئوقۇيدىغانلار روسىيىگە چىقسا ، ئۇ يەردە كۆپ نەرسە ئۆگەنگىلى بولمايدۇ. ئۇيغۇر ستۇدېنتلار ئەسلى ئامال بار تېرىشىپ مائارىپى ياخشى دۆلەتلەردە كۆپرەك ئوقۇسا ياخشى ئىدى، دەپ ئۆزىنىڭ ئۈمىدىنى بىلدۈردى. مۇشۇ پاراڭنىڭ ئارىلىقىدا گۈلنۇر ھەدەم سۆز قوشتى: -ھازىر روسلار بەكلا مىللەتچى بولۇپ كەتكەن ئوخشايدۇ، بىز ئوقۇغاندا ئۇنچىلىكمۇ ئەمەس ئىدى. قازاقىستاندىكى جىيەن ئوغلۇم قاچان ئۇنىۋېرستقا بارارمەن دەپ يۈرۈپ ئاخىرى بۇ يىل موسكۋاغا ئوقۇشقا بارغان ئىدى. دەسلەپ تېلېفۇن ئۇرسام ئۇ ناھايىتى ھاياجان، بەكلا خۇشال ئىدى. يېقىندا كۆرۈشسەم بەكلا جىمغۇرلىشىپ كېتىپتۇ. سورىسام، روس ساۋاقداشلىرى ئۇنىڭ ئۇيغۇر ئىكەنلىكىنى بىلىپ تۇرۇپ ئۇيغۇرلار، قازاقلار، ئۆزبېكلەر ئىشقىلىپ روستىن باشقا مىللەتلەرنى ھاقارەت قىلىدىغان گەپلەرنى ئۇنىڭ ئالدىدىلا دەۋىرىدىكەن. نەچچە ئايدىن كىيىن ئۇ ساۋاقداشلىرى بىلەن بىر يەردە تۇرۇشنىمۇ خالىمايدىغان بولۇپ قاپتۇ، ياتاققا سولىنىۋىلىپ ھەپتە ئاخىرلىرىنىمۇ ئۆزى يالغۇز ئۆتكۈزىدىكەن. شۇڭا، ئەمدى دەسلەپكى ھاياجىنىمۇ يوق، قازاقىستانغا كېتەيمىكىن دەپ ئويلاۋاتىمەن، دەيدۇ. دېمىسىمۇ، مەيلى قەيەر بولسۇن، چەتئەلدە ئوقۇش ئىلىپ كىلىدىغان نۇرغۇن بېسىملارنى ئويلىغاندا ئوقۇغاندىكىن مائارىپى ياخشى دۆلەتلەردە ئوقۇسا تېخىمۇ تارتقان جاپاغا چۇشلۇق ئىش بولغان بولاتتى. بۇ كۈنىمۇ تۈگىمەس پاراڭلىرىمىز بىلەن خىلى كېچىنى قىلىپ ئەتىسى ئەتىگەندە شۆھرەتكامنى بىلەن بولغان پارىڭىمىزدىن ئازراق سىنغا ئىلىشنى مەسلېھەت قىلىپ ئەھمىيەتلىك بىر كۈننى ئاخىرلاشتۇرغان بولدۇق. دەنۋېردىكى مېھمانخانىدا ئولتۇرۇپ يادىمغا ئالغان پورتلانددىكى ئەسلىمىلىرىممۇ ئاخىرلىشىپ قالدى. مەن ئەتىسى ئەتىگەندە دەنۋېردىن يولغا چىقىپ سان ئانتىيوغا سالامەت قايتىپ كىلىۋالدىم. سەپىرىمىزنىڭ ئۈچىنچى كۈنى ئەتىگەندە شۆھرەتكام بىلەن ئۆتكۈزگەن قىسقا سۆھبىتىمىزنى يېڭى يىللىق سوۋغا سۈپىتىدە ھوزۇرۇڭلارغا سۇنغان ئىدۇق. http://bbs.izdinix.com/thread-56528-1-1.html بۇ كۈندىكى ماڭا ئەڭ تەسىر قىلغان ئىككى ئىشنىڭ بىرى شۆھرەتكامنىڭ بىزنى ئالاھىدە ئايرودرۇمغا ئۇزىتىپ چىقىپ قاتاردا بىللە ساقلاپ تىپىك ئۇيغۇرغا خاس مېھماندوستلۇقىنى كۆرسەتكىنى بولسا، يەنە بىرى ئۇنىڭ ئالتە يىل ئاۋۋال قەشقەردىن ئىلىپ كەلگەن گىلەمنىڭ ھېكايىسى بولدى. شۆھرەتكام 2008-يىلى قەشقەرگە بارغىنىدا قەشقەردىكى ئۇنىڭ ئالدىغا چىققان دوستلار شۆھرەتكامنىڭ زىرىگە ئامراقلىقىنى بىلىپ ئۇنىڭغا زېرىنىڭ ئەڭ پۇراقلىقىنى ئىلىپ سوۋغا قىلماقچى بولۇشۇپ نەچچە ئون زېرە ساتقۇچىنىڭ زىرىسىنى پۇراپ تاللىغان ئەڭ پۇراقلىق زېرىدىن بىر كىلو يوللۇق تۇتقان ئىكەن. شۇنىڭ بىلەن ئۇ كۆپ ئويلىمايلا قەشقەردىن ئالغان گىلەمنىڭ ئىچىگە سېلىپ ئامېرىكىغا قايتىپ كەپتۇ. ئەمما زېرە سالغان خالتا تېشىلىپ كەتكەچكىمۇ زىرە پۈتۈنلەي گېلەمنىڭ ئۈستىگە چېچىلىپ كەتكەچ گېلەمنى ئۆينىڭ ئىككىنچى قەۋىتىگە ئاسقان كۈندىن باشلاپ ئۇدا ئىككى-ئۈچ يىلغىچە بۇ گېلەمدىن زېرىنىڭ كۈچلۈك پۇرىقى كەتمەپتۇ. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئۇ بۇ زېرىنىڭ پۇرىقىنى پۇراپ كۈندە قەشقەرگە بارغاندەك بوپتۇ، ئەمما بىز بارغاندا زېرىنىڭ پۇرىقى قالمىغان ئىكەن. ئۇ چاقچاق قىلىپ بۇدا بارغاندا قەشقەردىن يەنە ئازراق زىرە ئىلىپ كەلمىسەم بولمىدى دېگىنىدە، يۈرىكىمدە سېزىلگەن ئىللىق ۋەتەن سۆيگۈسى مەڭگۈ يادىمدىن چىقمايدۇ... ئويلىسام بۇ قېتىملىق پورتلانددىكى ئەھمىيەتلىك ئۇچرىشىشتا شۆھرەتكام ۋە تاشپولاتكاملاردىن ئۆگەنگىنىم كۆپ بوپتۇ، يازغانلىرىمنى قايتا ئوقۇپ باقسام، بىلگەنلىرىم، ھېس-قىلغانلىرىمنىڭ يېرىمىنى ئاران يەتكۈزەلىگەندەك قىلىمەن. بارچە ئويلىغانلىرىمنى بەلكىم بىر نەچچە جۈملە ياكى بىر ئابزاسقا يېغىشىم مۇمكىن ئىدى، ئەمما بۇ ئەسلىمە خاراكتېرىدىكى يازمام ئارقىلىق كىشىلەرگە ئانچە تونۇشلۇق بولمىغان ئالىملىرىمىزنىڭ ھاياتى پائالىيەتلىرى، ئويلىرى، تەتقىقاتلىرىدىكى ھەر كۈنى دېگۈدەك دۇچ كېلىپ تۇرىدىغان مەسىلىلەر قاتارلىقلارنى ئەمەلىي كۆرگەنلىرىم بىلەن بىرلەشتۈرۈپ بىر ئەسلىمە خاراكتېرىدىكى يازما يېزىپ چىقىپ سۇندۇم. گەرچە ئوقۇرمەنلەر مەن ئويلىغاندەك ئاكتىپ مۇلاھىزە ۋە پىكىرلەرنى ئوتتۇرىغا قويمىغان بولسىمۇ، ئەمما ھايات ئالدىراشچىلققا تولغان مۇشۇ كۈنلەردە ئوقۇرمەنلەرنىڭ بۇ يازمامغا بولغان قىزىقىشلىرىنى، ئۇلارنىڭ داۋامىغا بولغان تەشنالىقىنى ئاڭلاپ تۇرمىغان بولسام بەلكىم مۇشۇنچىلىكمۇ يېزىپ چىقالمىغان بولاتتىم. شۇ ۋەجىدىن بۇ يازمامدىكى ئىنكاس قالدۇرغان بارلىق ئوقۇرمەنلىرىمگە رەھمەت ئېيتىمەن. مۇشۇ يەردە، بۇ سەپەرنى پىلانلىغان تاشپولاتكامغا ۋە بىزنى قىزغىن كۈتۈۋالغان شۆھرەتكام ئائىلىسىگە يەنە بىر قېتىم رەھمەت ئېيتىپ بۇ يازمىنى ئاخىرلاشتۇرىمەن. (تۈگىدى)

kapitan2

	bilgejan يوللىغان ۋاقتى  2014-2-23 05:38 PM پورتلاند شەھرىدىكى كاتتا ئۇچرىشىش (داۋامى) شۆھرەتكام  ... تەپسىلى ئوقۇپ چىقىپ شۇنداق ئىپتىخارلىنىپتىمەن،رەھمەت بىلگەجان.

uyol

	ماقالىنى باشتىن ئاياق تۇلۇقى بىلەن ئەستايىدىل ئۇقۇپ چىقتىم. نۇرغۇنلىغان كۆپ نەرسىلەرنى بىلىۋالدىم. سىزگە كۆپتىن كۆپ تەشەككۈر بىلگىجان. ئىشلىرىڭىزغا ئۇتۇق تىلەيمەن. تېمىنىڭ قالغان قىسىملىرى بولسا، بىز بىلەن تىز رەك يۈز كۈرۈشتۈرەرسىز

ئاپتاپ

	ئوبدان بوپتۇ ، ياخشى يىزىپسىز . يەنە تىخىمۇ ئىزدىنىشلار ئارقىلىق ئامرىكىدىكى نەتىجە قازانغان ، قازىنىش يولدا تىرشىۋاتقان  تۆھپىكارلارنىڭ ئىش ئىزلىرىنى يەتكۈشۈسىڭىزنى ئۈمۈت قىلىمەن .