21-قەۋەت
گالىلىنىڭ يانتۇ تەكشىلىك تەجىربىسى ئارىستۇتىلنىڭ 2000 يىل ھۆكۆمرانلىق قىلغان ئېغىر جىسىم يەڭگىل جىسىمغا قارىغاندا يەرگە تىز چۆشۆدۇ دىگەن ئىدىيىسىنى ئاغدۇرۇپ تاشلاپ،ھەر ئىككى جىسىمنىڭ تەڭ چۆشۆدىغانلىغىنى ئىسپاتلىدى.ھازىرقى زامان فىزىكىسى گالىلىدىن باشلاندى دەپ قارىلىشىداۋە نىيوتۇن قانۇنلىرىنىڭ مەيدانغا كىلىشىدە بۇتەجىرىبە ئاساس بولۇپ قالدى.نىيوتۇننىڭ مۇناسىۋەتلىك قانۇنلىرى ئەلۋەتتە ئۇزئوقىدا ئايلاندۇرۇلماي تاشلانغان جىسىملارئۆچۆن ئورۇنلۇق ،لىكىن،ئۆزئوقىدا ئايلاندۇرۇلغان شارچە(جىسىم) بىلەن ئايلاندۇرۇلماي شارچە بىللە تاشلانغان29-تىئورىما تەجىربىسىدەك بونداق تەجىربىگە نىسبەتەن ئورۇنسىز.چۆنكى،29-تىئورىما تەجىربىسىدە ئۇز ئوقىدا ئايلانغان شار،ئۇز ئوقىدا ئايلاندۇرۇلمىغان شاردىن يەرگە كىيىن چۇشكەندىن باشقا يەنە ئۇزئوقىدا ئايلىنىش يۇنىلىشى تەرەپكە ئېغىپ چۇشۇدۇ.بۇخىل ئەھۋال نىيوتۇن قانونلىرىغاخىرىس ئىلىپ كىلىپلا قالماي،ئېينىشتىيېن نىسبىلىك نەزەريىسىگىمۇ خىرىس ئىلىپ كەلدى.بەزى مۇتەخەسسلەرئەگەر ھازىرقى زامان فىزىكا نەزەريىلىرى بىلەن بۇ تەجىربىنى چۆشەندۆرگىلى بولمىسا،فىزىكا ۋە ئالەمشۇناسلىقتا ئىنقىلاپ يۇز بىرىپ،يىڭى فىزىكا مەيدانغا كىلىدۇ دەپ قاراشماقتا.
بىزنىڭ بەزى زىيالىلىرىمىز مۇشۇنداق جىددى مەسىلىگە ئەستايىدىل مۇئامىلە قىلمايۋاتىدۇ.بۇ ئۇچۇرنى يەتكۇزۇشكە تىگىشلىك ئورۇن ۋە شەخىسلەرگە يەتكۆزمىگەننى ئاز دەپ«تەجىرىبە ئىسپاتى يوق»دىگەندەك ئېغىۋالارنى تارقىتىۋاتىدۇ.
ئەگەر بۇتەجىرىبە نەتىجىسىنىڭ ھىچقانداق قىممىتى يوق بولۇپ چىقسامىنىڭ تىل-ئاھانەتكە قىلىشىم ئانچىكى بىر ئىش،مۇبادا بىزتارىخى پۇرسەتلەرنى قولدىن بىرىپ قويۇپ ،بۇنداق نەتىجىنى چەتئەللىكلەر ئېلان قىلسا ئۆزىنى جوڭگۇ ياكى چەتئەلدىكى فىزىكا ساھەسىنىڭ جوڭگولۇق زىيالىسى ساناپ يۆرگەن ئەپەندىلەر؛29-تىئورىما تەجىربىسىنى مەنسىتمەي ئېغىۋاگەرچىلىك بىلەن ئۆزىنى كوز-كوز قىلىپ يۆرگەن فىزىكا ساھەسىدىكى ئەپەندىلەرـــــــــــ تارىخنىڭ مەسخىرىسى ۋە ھەتتا لەنەت-نەپرىتىگە ئۇچرىماي قالارمۇ؟.
قاسىم سىدىق
2012.2.26
http://bbs.kangsay.com/read.php?tid-18090-fpage-0-page-3.html
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا توقماق تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2012-3-6 11:00 PM