قەدىمقى ئۇيغۇر تارىخىدىكى چوڭ ئىشلار خاتىرسى

YAZR

	Bilge يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:16 PM مەن بۇ يازمىنى ئۆزۈم ماتېرىيال كۆرۈپ  رەتلەپ چىققان،ھ ... ياق ياق ، ماڭا  خانلىق  مەتۇ  بىلىنىپ قالغىنى يوق ، مەن دىمەكچى ،  ئەجدادلىرىمىز  قۇرغان بىر ئوبدان ئىسىمى جىسمىغا لايىق  ئىمپىريە بۇلۇنۇپ  ئۆتكەن ،  ئوسمانلى ئىمپىريەسى ،  گىرمان ئىمپىريەسى ، مۇڭغۇل ئىمپىريەسى  دەپ چوڭ كۈرۈپ  ئېغىزغا  ئالىمىزيۇ ، ئۈزىمىزنىڭ ئىمپىريەسى بوپ باققىنىنى ئەسكە ئېپ قويمايمىز .......ھە بۇنىمۇ قۇيۇپ تۇرايلى ......گەپنىڭ پوس كاللىسى ،  خەق ئۇيغۇرلانىڭ ئىمپىريەسى بولغانلىقىنى ئىنكار قىلىدۇ ۋە بىزنىڭ ئۇنتۇپ كىتىشىمىزنى تولىمۇ ئۈمۈد قىلىدۇ ، ھەتتا تاس قالىدۇ بەزى خاندانلىقمىزنى بەگلىك قاتارىغا چىقىرىپ ،  يوق قىلىۋەتكىلى ،  ئەمدى بىز  مۇ خەقنىڭ دېپىغا ئۇسۇل ئوينامدۇق ؟  ئۇيغۇر ئىمپىريەسى  بولغانلىققا  ئائىت تارىخ  رەسمى بىزدەك ئاممىنىڭ  نەزەر دائىرسىغا سىڭىپ كىرگىلى ئۇزۇن بولمىدى ( تارىخچىلار بۇنىڭ سىرتىدا ، ئۇلار بىلسىمۇ يۈرەكلىك دىيەلمەيتى )، ئەمدىلىكتە  بۇنداق ئىشلارنىڭمۇ بارلىقى ئاشكارلىنىشقا  باشلىغاندا ،  يەنە كۈنۈپ قالغان (كۆندۈرۈلگەن ) ئادەت بۇيىچە خانلىق دەپ ئاتاۋىرەمدۇق ؟  يەنە مۇشۇنداق كۆندۈرۈلگەن كاللا بۇيىنچە ، بۇرمىلانغان تارىخقا مايىل كۆز قاراش بۇيىنچە ماڭساق ، ئىمپىريە ئەمەس ، بىر بەگلىكنىڭمۇ تارىخى ئىسىمىزدە قالمايدۇ ..... شۇڭا ، مەيدىمىزنى تىك تۇتۇپ تۇرۇپ ، بىزنىڭمۇ ئىمپىريە بولغان  ! دەپ  يۈرسەك نەرى يامان ؟ بۇ ھەرگىز خانلىق دىگەننى مەتو كۆرگەنلىك ئەمەس ، بەلكى  شانلىق تارىخمىزنى ھۆرمەت قىلىش بۇلىدۇ ! تارىخنى ئۇنتۇش  ئاسىيلىقتىن دېرەك بىرىدۇ ! تارىخقا سوغۇق قانلىق بىلەن مۇئامىلە قىلايلى ، ئىزدىنەيلى ، قازايلى.....

Bilge

	miradil1123 يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:37 PM قاغانات بولسا Empire دىگەن ئۇقۇمنىڭ ئۇيغۇرچە ئىپادىلىنى ... ياخشى ماتېرىيالكەن. مەنىسى تەخمىنەن" ئۇيغۇر قاغانلىقى ياكى ئۇيغۇر ئېمپىرىيەسى ۋە ياكى توققۇز ئوغۇز دۆلىتى دېگەن 8-ئەسىردىن 9-ئەسىرگىچە مەۋجۇد بولغان تۈركى تىللىق ئېمپىرىيەدۇر.ئورقۇن ئۇيغۇر ئاقسۆڭەكلىرى ھۆكۈمرانلىقىدىكى بىر قەبىلىلەر ئىتتىپاقى.خەنزۇچە سالنامەلەردە "九姓" دەپ خاتىرلەنگەن،بۇ توققۇز ئوغۇزلارنى كۆرسىتىدۇ"دېگەن گەپتەك قىلىپ تۇرىدۇ. دېگىنىڭىز توغرا، ئۇيغۇرچىدىكى "قاغانلىق" دېگەن سۆز لاتىنچىدىكى "Empire" دېگەن سۆزگە تەڭداش كېلىدۇ،ئۇنداقتا بىز ئۇيغۇر تىلىدا بۇ دۆلەتنىڭ نامىنى " ئورقۇن ئۇيغۇر قاغانلىقى " دەپ ئالساق تارىخى ئەمەلىيەتكە تېخىمۇ ئۇيغۇن بولىدۇ، چەتئەلچىدە  " Uyghur Empire" ياكى " Uyghurian Empire"  دەپ ئالساق ئۇلارنىڭ تىلىغىمۇ ماس كېلىدۇ ئەلۋەتتە.

YAZR

	miradil1123 يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:37 PM قاغانات بولسا Empire دىگەن ئۇقۇمنىڭ ئۇيغۇرچە ئىپادىلىنى ... سىزمىنى بۇ ماتىريالنى كۆرمەيدۇ دەپ  ئويلامسىز ؟  مەن  خەنچە تارىخنى تاشلاپ  ئىنگلىزچە ماتىريال كۈرىۋاتقىلى  نەچچە  يىل بولدى ،   قاغانات دىگەن  مۇڭغۇل دەۋرىدىن قالغان گەپ ،، مەن ھىچكىمگە ئۇۋال قىلمىدىم ......سىزمۇ  مەن نىم دىمەكچى چۈشەنمەي ۋاتامسىز ؟

miradil1123

	Bilge يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:54 PM ياخشى ماتېرىيالكەن. مەنىسى تەخمىنەن" ئۇيغۇر قاغانلىقى ... ئۇيغۇر قاغانلىقى ياكى قاغاناتى دەپ ئالساق بولىدۇ،لىكىن  ئۇيغۇر خانلىقى دەپ ئالساق بولمايدۇ ئەلۋەتتە. YAZR دىگەن توردىشىمىز خانلىق دىگەن ئۇقۇم بىلەن قاغانات دىگەن ئۇقۇمنى ئارلاشتۇرىۋەتكەندەك قىلىدۇ.

Bilge

	YAZR يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:54 PM ياق ياق ، ماڭا  خانلىق  مەتۇ  بىلىنىپ قالغىنى يوق ، مەن  ... مەن شەخسەن ئەجدادلىرمىزنىڭ تارىختا ئاشۇنداق زور قاغانلىق ياكى ئېمپىرىيە قۇرغانلىقىدىن چەكسىز پەخىرلىنىمەن.سىز چوقۇم مېنىڭ دېگەنلىرىمنى خاتا چۈشىنىپ قاپسىز،ئەجدادلار قۇرغان بۇ دۆلەتنىڭ نامى مەيلى  ئېمپىرىيە  ياكى قاغانلىق بولسۇن ،مېنىڭ نەزىرمدە ئوخشاشلا مەڭگۈ بۈيۈكتۇر.

miradil1123

	YAZR يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:58 PM سىزمىنى بۇ ماتىريالنى كۆرمەيدۇ دەپ  ئويلامسىز ؟  مەن   ... سىزنىڭ دىمەكچى بولغىنىڭىز ، بۇ ئاتالغۇلارنى ئامال بار ئەسلىدىكى نام بىلەن ئاتاش، شۇ ئارقىلىق تارىخنى ئۆچۈرۈپ قويماسلىق . شۇنداققۇ دەيمەن؟!

YAZR

	miradil1123 يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 07:07 PM سىزنىڭ دىمەكچى بولغىنىڭىز ، بۇ ئاتالغۇلارنى ئامال با ... ۋاي ۋۇي   ،  مەن بەك جىق  چۈشەندۈرۈپ  كەتتىم  ،  بولدى قىلايلى ،  مەن  دەيدىغاننىڭ  ھەممىنى دەپ بولدۇم....

miradil1123

	YAZR يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 06:58 PM سىزمىنى بۇ ماتىريالنى كۆرمەيدۇ دەپ  ئويلامسىز ؟  مەن   ... سىز تۆۋەندىكى ماتىريالنى ئوبدان بىر كۆرۈپ چىقىڭ.

Bilge

	miradil1123 يوللىغان ۋاقتى  2012-9-12 07:02 PM ئۇيغۇر قاغانلىقى ياكى قاغاناتى دەپ ئالساق بولىدۇ،لىك ... سىز دەۋەتقان "قاغانات"(Qaghanate)دېگەن گەپ ئۇيغۇرچە قاغانلىق دېگەن سۆزنىڭ ئېنگىلىزچە يېزىلىشنى لاتىنچە تەلەپپۇز قىلىشتن كېلىپ چىققان. ئۇيغۇر تىلىدا بۇ سۆزنى قاغانلىق دەيمىز. ئېنگلىز تىلدا قاغانلىقنى khaghanate،خانلىقنى Khante، سۇلتانلىقىنى Sultanate، خەلپىلىكنى Caliphate دەيدۇ. بۇ خۇددى  بىزنىڭ بۇ ئېنگلىزچە سۆزلەرنى لاتىنچە تەلەپپۇز قىلىپ قاغانات،قانات،سۇلتانات،خەلىپات دەۋالغاندەك بىر ئىش،ئۇنداق تەلەپپۇز قىلىش ئۇيغۇر تىلىغا ماس كەلمەيدۇ. شۇڭا قاغانلىقنى بىز ئېنگلىزچدىكى سۆزنى لاتىنچە تەلەپپۇز قىلىپ قاغانات دەۋالساق قاملاشمايدۇ.

TaRKiN

	كىچىكتىن چوڭغا:  بەگلىك،خانلىق،سۇلالە،خانىدانلىق،ئىمپىرىيە.             مىنىڭچە مۇشۇنداق تىزساق ئەڭ مۇۋاپىققۇ دەيمەن....    باشقىلارنىڭ قانداق كۆز قارىشى باركىن؟