ئەللە كىم كۈتە

 

ئابدۇخالىق ئۇيغۇر

 

 ئابدۇخالىق ئۇيغۇرنىڭ تاتار تىلىدا يازغان«ئەللە كىم كۈتە»ناملىق شېئىرى. كىچىك تىرناق ئىچىدىكى سۆزلەر–ئۈستىدىكى كۇبلىتنىڭ نەسرىي يەشمىسى.

 

 ئانام ئاپپاق ئەتىرگۈل ئىدى

مەسئۇد ئىيسا

 

سىرتتا تۇرۇپ سەپسالدىم

 

ھۇررەك باسقان قوللىرى بىلەن

 

ئوتتۇز يىللىق سېكىلىكى بىلەن

 

ئاشماقتا جىلتە

مۇھەممەد ئەبۇ سەلاھى(ئەخمەت ھىمىت تەييارلىغان):«گۇل ۋە بۇلبۇل»، «بۇلاق» 1997-يىللىق 1-سان(ئومۇمىي 58-سان).

 

گۇل ۋە بۇلبۇل

بۇ ئايەت مەزمۇنى ئولدۇر مۇنى بىلگىل،

خۇداغا بەندەسەن ھەق يولغە كىرگىل.

نەزەر قىل ئۆز ۋۇجۇد...

جان ئىچىدە

ئابدۇقادىر جالالىدىن

مېھمىنىم بار مېھمان ئىچىدە،
ساھىبخان مەن گۈلخان ئىچىدە.
بولسۇن دېدىم ھالىمنى ئايان،
چاينىڭ ئىچىدە، نان ئىچىدە.
مېھمىنىم بار مېھمان ئىچىدە،
ساھىبخان مەن گۈلخان ئىچىدە.  

بىر تۈپ رەيھان ئۆستۈرۈپ قويدۇم،&...

16. نەچچە زەرۇرەت ئىلە قالغان چاغى،

چىن دېمەس ئېرسەڭ دېمە يالغان داغى.

ئۆزبىكچىسى:

Necha zarurat ila qolg'on chog'i,
Chin demas ersang, dema yolg'on dog'i.

ئىنگىلىزچىسى:

To withold the truth is sometimes wise,
But never conceal the truth w...

1.  يوق ھۈنەرى يالغۇز ئىسە بىر كىشى،

قايدا كىشى سانىدە يالغۇز كىشى.

 ئۆزبىكچىسى :

Yo'q hunari yolg'uz esa bir kishi
Qayda kishi sonida yolg'uz kishi

ئىنگىلىزچىسى :

He who stands apart or turns his face
Deserves no place in the hum...

نەۋبەتى غەزەللىرىدىن پارچە («دىۋانى نەۋبەتى» دىن پارچە)

 

لىرىك شائىر نەۋبەتى 18-ئەسىرنىڭ ئالدىنقى يىرىمىدا (1690~1750) خوتەندە تۇغۇلۇپ، شۇ يەردە ئىجادىي پائالىيەت بىلەن ياشاپ ئۆتكەن. بىزگە مەلۇم بولغان قوليازما ھالىتىدە شىنجاڭ ...

قەيسەر تۇرسۇن

 

 

ھۆل ئاۋازلار، قۇرغاق ئاۋازلار،

بىر - بىرىگە ۋارقىراپ ئاستا

كىيىمىنى كۆتۈرۈپ داستا

ئوتتۇز ئىككى ھەرىپنى يۆلەپ

كىرىپ كەتتى بىر پارچە تاشقا.

 

 

ئوتى بارنى ئوتقا تاشلاڭلار

يولى بارنى يولغا تاشلاڭلار

ي...

ئاپتۇرى : ئوبۇلقاسىم

ئوغلۇم، قانداق ئەھۋالىڭ؟ ئوبدان تۇرۇۋاتامسەن؟ ئالىي مەكيەپتىكى كۈنلىرىڭ قانداقراق؟ ئوقۇشلىرىڭچۇ؟ بىزلەردىن ئەھۋال سورىساڭ خۇداغا شۈكرى ئوبدان تۇرۇۋاتىمىز.

ئۇزۇن بولدى خەت-ئالاقە قىلالمىدۇق. سەن ئوقۇشقا كەتكىلى ئۈچ يىل بولدى....

مۇھەممەتئىلى زۇزۇن تەشنائى 

ئانا يۇرتۇم ئارا تۆھپە - مىراس بىباھا مەشرەپ،

بۇغۇلغان دەم - نەپەسلەرگە شىپالىق ساپ ئاۋا مەشرەپ.

 

كامالەت تاپتى قوينۇڭدا مۇقام - ئەلنەغمە، جانبازلىق،

ئەزەلدىن زاتى ئۇيغۇرغا ئىجازەتسىز راۋا مەشرەپ.

 ...

 موللا مىرسالىھ كاشىغەرى
 سەنا ئەيتاي بۇرۇن،پەرۋەردىگارغە
بارى ئاسان ئېرۇر ئول بىرۇ بارغە
ئەۋۋەلدۇر يوق ئانىڭكى ﯻپتىداسى
ئاخىر ئولدۇركى بولماس ﯻنتىھاسى
ﯸرۇرسەن جۈملە شەھلەر پادىشاھى
كى جانلىق،جانسىزۇ ب...

نېچۈن شۇنچە سېنىڭ ئەلگە ئازارىڭ ؟
ۋە نە تۈپەيلى ئىدۇر ، ئىفتىخارىڭ ؟
ئىبارا ، كۆڭلۈمنى شاد ئەتتىڭ شۈكرى ،
مەن پەقىر قۇلۇڭنى ياد ئەتتىڭ شۈكرى .
قېرىلىق باغىمدا ئۈندى سەۋر نىھال ،
قەددىدەك تىكلەندى قەددىم ، ئەسلىي دال ....

ئىمىر ھۈسەيىن سەبۇرى---18-ئەسىرنىڭ ئاخىرى،19-ئەسىرنىڭ باشلىرىدا ياشاپ ئۆتكەن تەرەقىييپەرۋەر شائىرلارنىڭ بىرى، ئۇنىڭ بىر قانچە چوڭ شىئېرى ئۇيغۇر خەلقىنىڭ كلاسسىك مۇزىكىسى" ئون ئىككى مۇقام" نىڭ چوڭ نەغمە قىسمىغا سېلىنىپ ئۇزۇندىن بۇيان ئېيتىلىپ كەلمە...

ئابدۇرېھىم نىزارى
     بەسىر پادىشاھى مىرزەبان پەرزەندى يوق جەھەتىدىن ئوزلەت (خىلۋەتتە يالغۇز ئولتۇرۇپ ۋاقىت ئۆتكۈزۈش) ئىختىيار قىلىب،جاناب ھەزرەتى ئىززەتكە تەۋەججوھ (يۈزلىنىش) بىرلە يۈز كەلتۈرگەنى، بۇ ۋاقىئەدىن ۋە...

 
تەشتى كۆكسۈم ، ئەزدى  باغرىم  داغى ھىجرانىم مېنىڭ  ،
بۇ ئالەمدە  بۇنچە غەمدە چىقمىغان جانىم مېنىڭ .
دىلدا  سەبرىم ، يۈزدە  شەرمىم ،  باشتا  ھۇشۇم  قالمىدى ،
كۆزدە ي...

ئاتائىي غەزەللىرىدىن
 
نىچۈن  جانىمگە سەندىن دەردۇ - غەمدۇر ؟
مەگەر مېھرىڭ جەفا ، لۇتفىڭ سىتەمدۇر .
مۇھىبلارگە جەفا قىلماق  ،  يازۇقسىز ،
مۇھەببەت بابىدا  بىسيار  كەمدۇر .
ماڭا&nbs...

لۇتفى
ئەﮔﻪﺭ ﺳﻪﻥﺑﻮﻟﻤﺎﺳﺎﯓ ﮔﯜﻟﺪﻩﻙ ﭼﻪﻣﻪﻧﺪﻩ،
ﻛﯩﺸﻰ ﻧﯩﺘﻜﻪﻱ ئوﺷﺎﻝ ﺑﻪﻳﺘﯘﻟﻬﻪﺯﻩﻧﺪﻩ.
ﻓﻪﻟﻪﻙﻳﯘﻟﺪﯗﺭ ﻛﯩﺒﻰﺧﯘﺑﻼﺭﻧﻰ ﻳﯩﻐﺴﺎ،
ﻳﯜﺯﯛﯓﺑﻮﻟﻐﺎﻱ ﻗﯘﻳﺎﺵ ئوﻝ ئەﻧﺠﯜﻣﻪﻧﺪﻩ.
ئەﻗﯩﻖ ﯸﺮﻧﯩﯔﻗﺎﺷﯩﺸﯩﺪﻩ ﻧﺎﺯﯗﻙ ئەﻣﻪﺱ،
ﻧﻪ ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻖ ﺑﺎﺭ ئوﻝ ئەﺳﻠﻰ ﻳﻪﻣﻪﻧﺪﻩ.
ﻗﯩﻠﯘﺭ ﻗ...

قەلەندەر
ﺗﺎ ﺳﺎﯕﺎﺑﻪﺭﺩﯨﻢﻛﯚﯕﯜﻝ،ئەﻱﻣﯩﺴﻠﻰ ئاﻟﻪﻡﻳﻮﻕ ئاﺭﺍ،
ﻳﯜﺭﻩﻛﯩﻤﻨﻰ ئەﻳﻠﻪﺩﯨﯔ،ﺯﺍﻟﯩﻢ، ﻳﺎﺭﺍ ﯴﺯﺭﻩ ﻳﺎﺭﺍ.
ﺑﯩﻠﻤﻪﺩﯨﻢﻧﺎﺩﺍﻧﻠﯩﻐﯩﯔ،ﺩﺍﻧﺎﺩﯗﺩﻩﭖ ﺑﻪﺭﺩﯨﻢ ﻛﯚﯕﯜﻝ،
ﻳﻮﻕ ﯻﻜﻪﻥ ئەﻗﻠﯩﯔ ﺳﯧﻨﯩﯔ،ئەﻱ ﻳﯜﺯﻯ ئاﻕﻛﯚﯕﻠﻰ ﻗﺎﺭﺍ.
ﺗﺎﺑﯘﺩﻩﻣﺪﻩ ﺩﻩﻫﺮ ئاﺭﺍ ئاﺯﺍﺩﻩﯹ ﺩﻩﯞﺭﺍﻥ ﯻﺪﯨﻢ،