توخوتۇرنىڭ ھېكمەتلىك سۆز سېتىۋېلىشى

tohotur

بەلكىم سىلەر بىلمەيسىلەر ، مەن كەمىنە توخوتۇرنىڭ ھېكمەتلىك سۆزگە خېلى ئىشقىم بار . بەلكىم تىمىنى ئوقۇپ ھەيران قالغانسىلەر.ئەمما بۇنىڭ ھەيران قالغۇدەك نىمىسى بار .تارىختىن بۇيان ئۇيغۇرلاردا ھېكمەتلىك سۆز سېتىۋالىدىغانلاردىن مەنلىمىتىم . ئۇيغۇر تارىخىنى سۇرۇشتۇرسەڭلار ، پۇلى بارلار پۇلىغا ،كۈچى بارلار دانىشمەنلەرگە ئشىلەپ بولىسمۇ ھېكمەتلىك سۆز سېتىۋالدىغان ئەنئەنىمىز بار ، سودىگەر بالىسىغا ئۇچ قېتىمدا مىڭ تىللادىن ئۇچ مىڭ تىللا بىرىپتۇ . بالا ئۈچ مىڭ تىللانىڭ ھەممىسىگە ھېكمەتلىك سۆز سېتىۋېلىپتۇ . ئۇنىڭدىن باشقا نەسىردىن ئەپەندىمدىن تارتىپ موللا زەيدىنگىچە ھېكمەتلىك سۆز ئاڭلاش ئۇچۇن بىكىرىغا ھاممالچىلىق قىلغانلىقى ئىسىڭلاردا بولسا كېرەك .شۇنداق مەنمۇ ئەمدى ئۇيغۇر بولغاندىن كىيىن ئەلۋەتتە مېنىڭ گىنىمدىمۇ تەبىئى ھالدا ھېكمەتلىك سۆزگە بولغان ئىنتىلىش ۋە ھەۋەسنىڭ بولىشى ناھايىتى نورمال ئىشقۇ . بىر مەزگىل شىنجاڭ مەدىنيىتىدە ھېكمەتلىك سۆز ھايات ئۇزۇندىلىرى يازىدىغانلار شۇنداق توللاپ كەتكەن ئىدى ، كىيىن ئىزدىنىش تورىدا پەرھات تۇرسۇن مۇئەللىمنىڭ كۇچلۇك مەسخىرسىگىمۇ قالغان بولدى . مەيلى نىمىلا بولمىسۇن ، ئۇيغۇريولى(يىپەك يولى )دىكى يېڭى ئىديە بىلەن سۇغۇرلىش ئسىتىكى بىر مىنۇتمۇ توختاپ قالمىدى .
ئا كۇنى تېلفۇنىم جىرىڭشىپ  توغراق شېركىتىنىڭ تېلفۇنىنى تاپشۇرۇپ ئالدىم . بىر ھەپتىدىن كىيىن قومۇل ئىقبال تەربىيلەش مەركىزىدە مۇۋاپىقيەتشۇناسلىق ھەقىدە ئىككى كۇنلۇك دەرىس ئۆتمەكچى ، قاتنىشامسىز ، بېلەت باھاسى ئۇچ يۇزكوي . ماقۇل قاتنىشايلى ھېكمەتلىك سۆزنى ئاڭلىمايمەنمۇ دەپ ماقۇل بولدۇم . ئۇلارنىڭ مېنىڭ تېلفۇن نومۇرىمىنى قانداق تاپقانلىقى مېنى ھەيران قالدۇرغان بولسىمۇ ، سەل غەيرى رەسىمى تۇيۇلغان بولسىمۇ بىراق مەن ئابدۇراخمان پەتتار ئەۋىف ئەپەندىمنىڭ ئۇستازى چىن ئەنجى ئەپەندىمنى سىرتتىن تونىغىلى ئون يىگىرمە يىل بولغان ئىدى . ئۇ مېنىڭ يىگىرمە ياش ۋاقىتلىرىم ئىدى ، 20 ياشلاردىكى قايىسى بىر ئۇيغۇر ياش مۇۋاپىقيەتكە ئىنتىلمەيدۇ دەيسىز ، قايسى بىر ياش ئۆزىنى نامايەن قىلىشنى خالىمايدۇ دەيسىز ، مەن ئەنە شۇ چىن ئەنجى لى جىيەن  ۋە باشقىلارنىڭ دەيلىرىنىڭ يالغان نۇسخىسىنى كۆپلەپ سېتىۋېلىپ ، كەلگۇسىدە كوزىنى پوزا قىلىش ئۇچۇن تىرىشقان تىرماشقان ۋاقىتلىرىم بولغان ئىدى . ئەپسۇس كۆرگەن دەيلىرىم شۇ پېتى قالغان بولدى ، ئەمدىلىكتە بولسا چىن ئەنجىنىڭ ئۇيغۇر شاگىرتى ئابدۇراخمان پەتتار ئەۋىف ئەپەندىم مېنىڭ مۇۋاپىقيەت تۇيغۇلۇرۇمنى چىكىپ شاگىرتلىرىغا تېلفۇن سوقتۇرغان ئىدى .مەيلى قاتنىشاي بىر نەنچىدىن ئۇيغۇر ناتىقلارنى قوللاش قۇۋۋەتلەش مەجبوريەتلىرىمىز ھەم بار، ئىككى نەنچىدىن بەلكىم مەن ئۆمرۇمدە ئاڭلاپ باقمىغان ھېكمەتلىك سۆز پاراڭلار چىقىپ قالسىمۇ بىرگەپ دىگىلى بولمايدۇ .
       ھەي موشۇ خاتۇن  خەق دىگەن ھېكمەتلىك گەپنى چۈشۈنەتتىمۇ ، 300 كوينىڭ گىپىنى ئاڭلاپ غىدىڭشىغىنى غىدىڭشىغان .ساماۋەر مېزىلىك قازانغا يەنە ئىنتىزارغا بېرىپ كەلگىلى بولاتتىيەي ، نىمە قىلىدىغاندۇ شۇ ئاقماس پاراڭنى ئاڭلاپ ئۇنىڭدىن نىمە پايدا چىقىدىغاندۇ ، ما ئەدەمنىڭ قىپ يۇرگەن ئىشنى دەپ يۇرۇپ تاس قالدى دەيمەن مېنىمۇ يالتايتىپ قويغىلى . شۇنداق بىر ھېكمەتلىك سۆز يادىمغا يەتتىكى ئۆتكەن ئاقىللىرىمىز خوتۇنلار ھەقىدىمۇ ھېكمەتلىك سۆزلەرنى تىزىۋېتىپتىكەن ئۇلارنىڭمۇ خاتۇنلىرى بولغاندىن كىيىن ، ئاشۇ خاتۇنلىرىڭىزلەرنىڭ گىپىنى ئاڭلاپ قويىڭىزلار ، ئەمما ئەلۋەتتە خاتۇنلىرىڭىزلەرنىڭ گىپىنىڭ قارىشىسى بويىچە ئىش قىلىڭىزلەر مۇۋاپىقيەت قازىنىشقا باشلايسىزلەر دىگەن ئاتىلار سۆزىنى ئىسىمگە ئالدىمدە چىن ئەنجىنىڭ ئۇيغۇر شاگىرتىنىڭ مۇۋاپىقيەت لېكىسيەسىنى ئاڭلاشقا قەتئى قارار بەردىم . ئەلۋەتتە مەن شاگىرىت بولۇش ئۇچۇن ئەمەس پەقەت سىرىتتىن كۆزىتىكۇچى سۇپىتىدە قاتناشماقچى . قېنى ئىككى كۇنمۇ ئازۋاقىت ئەمەس قېنى نىمىلەرنى دەيدىكىن ، بۇرۇن چىققان قۇلاقتىن كىيىن چىققان مۇڭگۇز ئېىشىپ كىتىپتۇ دىگەندەك بۇ سولتەك ئا جالالىدىن ، يا روزىلاردىنمۇ ئېشىپ چۇشەمدۇ نىمە  ،بۇنىڭغا بىينىمە دەپ بولمايدۇ يەر شارى دىگەن يۇمۇلاق ، ھەممىمىزگە پۇرسەت بار . شۇنداق قىلىپ مەن ئانچە مۇنچە ۋاقتىمنى تەڭشەپ ئالدىمىزدىكى بۇ شەنبە يەكشەنبىنىڭ كىلىشىنى كۈتتۇم .

00-00

‹‹ ئاشۇ خاتۇنلىرىڭىزلەرنىڭ گىپىنى ئاڭلاپ قويىڭىزلار ، ئەمما ئەلۋەتتە خاتۇنلىرىڭىزلەرنىڭ گىپىنىڭ قارىشىسى بويىچە ئىش قىلىڭىزلەر مۇۋاپىقيەت قازىنىشقا باشلايسىزلەر ››

ماۋۇ گەپلەر بەزىدە ئاقماي قالامدۇ نېمە؟     ئۆتكەندە ئايالىم ئىشقا تاماق يەپ ئاندىن بېرىڭ دەپتى،  قارشىسىنى تۇتاي دەپ يېمەي بىر كۈن ئاچ قالغان ئىدىم.                          

5555

ھېكمەتلىك سۆز سېتىۋالىمەن دەڭ،    توخوتۇر    ھەي  توخوتۇر
300 يۇۋەننىڭ 200 يۇۋەننى ئاجىز يىتىملەرگە ئېئانە قىلىۋىتىپ
100 يۇۋەنگە ياخشى كىتاپتىن بىرنەچچىنى سىتىۋاىلىپ
قايتا قايتا ئۇقۇۋەتمەمسىز

tengrikut

شەرقنىڭ ھىكمەتلىك سۆزلىرى ئۆز تەپەككۇرىغىلا ماس كىلىدۇ.دۇنياۋى خاراكتېرغا ئىگە ئەمەس.دۇنياۋىي ھىكمەتلىك سۆزلەر كۈچلۈك ئەندىزلىك ئىدولوگيەگە ئىگە ۋە بىشىدىن نۇرغۇن ئىسسىق سوغۇق ئۆتكۈزگەن خەلقىلەردە ساقلىنىپ قالغان.
مەندە بىرنەچچىسى بار باھاسى 10مىڭ يۈۋەن. قانداق ؟ ئالامسىز؟

wijdan0997

ھا  ھا  ھا  لوخمان ھەكىم  ئۇغۇللىرغا  ۋەسيەت قىلىپ خاتۇنلىرىڭلارنىڭ  گىپنىڭ  

قارشىسنى قىلىڭلار دەپتۇ،باشقا ئۇغۇللىرى ناھايتى ئىكەن ئاياللىرى نىمە دىسە خوپ

دەپلا شۇ ئىشنى پايدا زىياننى ھىساپلاشمايلا  قىلىدىكەن. كىچىك ئۇغۇل ئاتىسنىڭ

ۋەسىيتىنى يادىغا ئېلىپ سىناپ بېقىش مەخسىتىدە ئۆگزىگە چىقىپتۇ چۈشۈش ۋاىتىدا

ئايالى شۇتىنى ئەكىلىپ شۇتا بىلەن چۈشسىلا  دەپتۇ .شىنىڭ بىلەن ئايالىمنىڭ  بۇيرۇغ

بۇيرۇغنىڭ تەتۈرسىنى قىلىپ سىناپ  باقاي دەپ ئۆگزىدىن سەكرەپتۇ  پۇتنمۇ سۇنۇپ  

كىتىپتۇ .پۇتنىڭ ئاغرىقدا  ياتقان كۈنلەرنىڭ بىردە ئىككى دۆلەت  ئوتتۇرسىدا ئۇرۇش

بۇلۇپ پۈتۈن ياشلارنى ۋەتەننى قوغداش ئۇرشىغا مەجبۇرى ئىلىپ  مېڭىپتۇ، پۇتى

سۇنغان بىچارە ئۇرۇشقا بېرىشتىن  قۇتلۇپ قاپتۇ، ئۇرۇشقا  كەتكەن پۇتۇن ياشلارنىڭ

ھەممىسى قۇربان بوپتۇ، يۇرۇتقا ئىگە بولدىغان ئادەم يوق .شۇ  يۇرۇتقا پادشا بوپتۇ،

تۇل قالغان ئاياللار خىزمەتكار  بالاغەتكە يەتكەن قىزلارنىڭ  ھەممىسى خانىش بوپتۇ،

ئاخىرقى ئۆمرىنى باياشاتلىق ئىچدە پاراۋان ئـۆتكۈزۈپتۇ، ئاتىسنىڭ ۋەسىيتىنىڭ  

ھىكمىتنى ئەملىيەتتە كۈرۈپتۇ،

ablimitt

00-00 يوللىغان ۋاقتى  2014-9-30 01:32
‹‹ ئاشۇ خاتۇنلىرىڭىزلەرنىڭ گىپىنى ئاڭلاپ قويىڭىزلار  ...

شۇنداق قىلمىغان بولسىڭىز بۆرەكنى ماي قاپلاپ كىتىپتۇ دەپ ئاسما ئۇكۇل سېپ قويسا دۇختۇرخانىدا ئولتۇرا بولغىيتتىڭىز بەلكىم.

tarati

ماۋۇ تېمىنىڭ داۋامى قىزىغۇدەك، توخوتۇر: مېنى مېھمان قىلسىڭىزغۇ جىق ھېكمەت دەپ بىرەردىم

ablimitt

wijdan0997 يوللىغان ۋاقتى  2014-9-30 08:36
ھا  ھا  ھا  لوخمان ھەكىم  ئۇغۇللىرغا  ۋەسيەت قىلىپ خاتۇن ...

مۇشۇلارنى چاخچاق پىتى كەتسىكەن دەيمەن، بىر-مۇنچىسى يىغىلىپ ىۇتۇنىدىن قورقماسلىقتا بەسلىشىپ خۇتۇنىنى ئۇرۇپ كۆرسىتىشىدىغان مۆڭلەرمۇ يوق ئەمەس جەمىيتىمىزدە راسىتلا شۇنداق قىپ باقىدىغانلار چىقمىغاي...