قەيسەر مىجىت تەرجىمىسى: ئىسلامدىكى تېراگىدىيىلىك تەقدىرچىلىك

nurosman

    تەبئى يۇز بەرگەن،ئالدىنى ئالغىلى بولمايدىغان ھادىسىلەرنىڭ جاۋاپكارلىغىنى سۇرۇشتۇرۇشتە دۆلىتىمىز قانۇنىدىمۇ پەرقلىق سۇرۇشتۇرۇلىدۇ.باشقا دۆلەت قانۇنلىرىدىمۇ ئوخشاش.جاۋاپكارلىقنى سۇرۇشتۇرۇشتىن  مەخسەت،ئىبرەت ئېلىش،قايتا يۇز بىرىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش،جەمىيەتنىڭ مۇقىملىغىغا كاپالەتلىك قىلىشتىن ئىبارەت.مۇسۇلمان دۇنياسى نىمىنىڭ جىنايەت،نىمىنىڭ جاۋاپكارلىق ئىكەنلىگىنى ئوبدان بىلىدۇ.لېكىن قىسمەن تاسادىپى،كۇتۇلمىگەن ۋەقەلەرنى تەغدىر دەپ قاراشنى قوبۇل قىلغان.ئەگەر بىر جەمىيەتتە ھەممىلا ئادەمنىڭ تەغدىر چۈشەنچىسى بىردەك بولسا،بۇ جەمىيەتتە ھېچقانداق نورمالسىزلىق بولمايدۇ.لېكىن بۇ خىل ئېتىقادنى چۈشەنمەيدىغان،ياكى بۇ خىل ئېتىقادتىن چەتنىگەن باشقا بىر جەمىيەتتىكى،باشقا بىر تۈزۈمدىكى كىشىلەر ئۈچۈن بۇ بىر غەيرى ئىش ھېساپلىنىدۇ.بۇ قېتىمقى كىران ئۆرۇلۇپ چۈشۈش ۋەقەسى مۇقەددەس شەھەر مەككىدە يۈز بەردى.ھەم يەنە ھەج پائالىيىتى بولۇۋاتقان مەزگىلدە يۈز بەردى. بۇ بىر زىل مەسىلىگە ئايلاندى.پادىشاھ بۇ مەسىلىنى تەبىئى ھادىسە،ساقلانغىلى بولمايدىغان مەسىلە دەپ قارىمىدى.شۇڭا ئۇ بۇ ئىشنىڭ جاۋاپكارلىغىنى سۇرۇشتۇرۇشنى، تەغدىر مەسىلىسىگە كىرمەيدىغانلىغىنى ئېلان قىلدى.بۇ ئىش قانداقتۇ مۇسۇلمانلارنىڭ ئۆز ئەقىدىسىدىن يېنىۋاتقانلىغىنى چۈشەندۇرمەيدۇ.يەنە بىر ئېنىق چۈشۈنىۋېلىشىمىز كېرەك بولغان مەسىلە،قۇرئاننىڭ 3-سۇرىسىنىڭ 136-ئايىتىدە 5 ئىمان تىلغا ئېلىنغان.كېيىن بەزى پەقىھلەرنىڭ تەشەببۇسى بويىيچە« تەغدىر» قۇرئاندىكى 5 ئىماننىڭ ئالتىنجىسى قىلىپ قوشۇلغان.دىمەكچى تەغدىر قۇرئاندىكى 5 ئىماننىڭ ئىچىدە يوق.بۇمۇ بەلكىم تۇركىيە ئەللامىسى ۋە سەئۇدى پادىشاھىنىڭ تەغدىرگە مۇناسىۋەتلىك قىسمەن پىكىرلەرنى يۇرەكلىك ئېيتالىشىدىكى سەۋەپ بولۇشى مۇمكىن.

nurosman

    مۇنداق بىر ھېكايە بار،ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ خەلپىلىك قىلىۋاتقان زاماندا ئۇ ۋەزىر ۋۇزرالىرى بىلەن شامغا يەنى ھازىرقى سۇرىيەگە ھۆكۇمەت ئىشى بىلەن ماڭغان،يېرىم يولغا كەلگەندە سۇرىيەدە يۇقۇملۇق كېسەل تارقالغانلىغى ئۇلارغا خەۋەر قىلىنغان.بۇ چاغدا ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ئېتىنىڭ بېشىنى كەينىگە بۇرىغان.بۇ چاغدا بىللە ماڭغان ئەمەلدارلاردىن بىرى:«ھەي ئۆمەر سەن تەغدىردىن قاشماقچىمۇ؟»دەپ سۇئال قويغان.بۇ چاغدا ئۆمەر:«بىز بىر تەغدىردىن قېچىپ باشقا بىر تەغدىرگە قاراپ ماڭىمىز»دەپ جاۋاپ بەرگەن.بۇ تەغدىرگە مۇناسىۋەتلىك بىر يازمىدا دىيىلگىنىدەك«ياراتقۇچى نەتىنجىنى تەغدىرقىلىپلا قالماي،سەۋەپنىمۇ تەغدىر قىلغان».

tengrikut

تەغدىرنى ئىگەم ياراتتى، بىراق يېشىشنى ئادەمنىڭ ئىختىيارىغا بەردى.

ئادەملەر تەغدىرى ئىنىق بولغىچە قولدىن كەلگىنىنى قىلىدۇ.
ھەركۈنلۈك قىلىشقا قارار قىلغان ئىشلىرىڭ بىلەن شۇ كۈنلۈك تەغدىرىڭ ئىنىق بولۇدۇ.

hojahmat

گەپنى «دوزاخ» دىگەن يوق يەرگە ئاپارماي، بار گەپنى ئىلمى مۇنازىرلىشىڭ

hojahmat

ＫＡＮＤＡＫ　　ＮＡＱＡＲ　ＳＯＺ　ＢＵ

murat47

urkesh يوللىغان ۋاقتى  2015-11-13 17:59
بۇ ماقالە ئومۇمەن تۈرلۈك ھادىسىلەر ئارقىلىق ئىسلام دى ...

... شۇ بۈيۈكلەرنىڭ گاڭگىرىغان ئۇيغۇر ئەۋلادلىرىنىڭ يولىنى يورۇتقىدەك قانداق ئېدىيەلىرى باركىن  بۇ ھەقتە ئويلىغانلىرىنى بىلىپ باققۇم بار.
مەنچە كىلاسسىك ئەسەرلىرىمىزنىڭ مۇتلەق كۆپىنچىسى بىزنىڭ پەرزەنتلەرگە دەستۇر بۇلالايدۇ.
قۇتادغۇبىلىك پەقەت دۆلەت باشقۇرۇش دەستۇرى ئەمەس، ئۆز نۈۋىتىدە ئەدەپ ئەخلاقلىق بۇلۇشنى، ئادەم بۇلۇشنىڭ يوللىرىنى ئۈگىتىدۇ... بالىلارغا  ئوغۇزخان داستانىنى، سادىر پالۋان قوشاقلىرىنى ئوقۇتۇڭ، باتۇرلۇقنى، قورقماسلىقنى ئۈگىتىدۇ، نۇزۇگۇم قىسسىلىرىنى قىزلارغا ئوقۇتۇڭ، ئىپپەتنىڭ جاندىن مۇھىم ئىكەنلىكىنى ئۈگىنىدۇ، ئابدۇخالىق ئۇيغۇر، مەمتېلى ئەپەندىنىڭ شىئىرلىرىنى ئوقۇتۇڭ، مىللەتنى ، خەلىقنى سۆيۈشنى ئۈگىتىدۇ...خالىسىڭىزلا ئەسەرلىرىمىز ناھايتى كۆپ.. ئەگەر بۇلارنى ئارقا كۆرۈنۈش بىلەن قۇشۇپ ئۈگەتكەندە گاڭگىرغان ئۇيغۇر ئەۋلادلىرىنىڭ يۇلىنى  تۇللۇق يۇرۇتمىسىمۇ، ئۇيغۇردەك ياشاشنى ئۈگۈتىدۇ.....پارلاق كىلەچەكنى كۆرەلمىسىمۇ ئەمما گاڭگىراپ قالمايدۇ...تاللىغان يۇلىغا پۇشايمان يەپ يۈرمەيدۇ

ehrami

ئىسلامدىن ئىبارەت بۇ دىندا گۇناھ يوق، گۇناھ ئۇنى ھەقىقىي چۈشەنمىگەن، بۇرمىلىغان ياكى ئىسلامغا ھەقىقىي بەيئەت قىلمىغان ئادەمدە.
جاھان بۇزۇلمىدى ئادەم بۇزۇلدى.
شۇڭا بۇ تېما ئىسلامدىكى تىراگىدىيەلىك تەقدىرچىلىك ئەمەس، مۇسۇلمانلاردىكى تىراگىدىيىلىك تەقدىرچىلىك دەپ ئاتىلىشى كېرەك.

jahangir123

     ‹‹سەۋەپ قىلساڭ سېۋەتتە سۇ توقتايدۇ›› دەيدۇ كونىلار.
     ئاللاھ تەغدىر قىلىش بىلەن تەڭ، ئىنسانلارغا تاللاش ھوقوقىنىمۇ بەرگەن. ‹‹تەدبىرىڭ قانداق بولسا، تەغدىرىڭ شۇنداق›› دېگەندەك، ئىنساننىڭ تاللاش ھوقوقى ئوبېكتىپ-سوبېكتىپ ئامىللاردىن سىرت، يەنە ئىجتىمائىي ئەمەلىيەتنى ئاساس قىلىپ، ئىمكانىيەتتىن رېئاللىققا يۈزلىنىدۇ. تەغدىردە ئۆزگەرمەس مۇتلەق نەرسىلەرمۇ بار، تاللىنىشقا سەۋەپ بولىدىغان نىسبىي نەرسىلەرمۇ بار. سەۋەپتىن نەتىيجىگە ئۆتۈش جەريانى ماددى ئالەمدىكى مۇقەرەرلىكتۇر. ئەممە، ئاللاھ-نىڭ تەغدىر قىلىشى ھېچقانداق مۇناسىۋەتكە تايانمايمۇ خاسلىقى بىلەن ئورتاقلىقنى ساقلاپ قالغان ھالدا مەۋجۇت بولىپ تۇرىدۇ.