تۇنيۇقۇق: تەنقىدچىلىك كوچىسىدا ئەقلىدىن ئازغانلارغا تەنقىد

teqwa

كۆڭلىمدىكى گەپنى قىلسام مۇشۇ داڭلىق دىگەن گەپنى ئاڭلاۋىرىپ ئۆزۈمنىڭ داڭلىق ئەمەسلىكىمدىن پەخىرلىنىدىغان بۇلۇپ قالدىم،ئىچكىردە ئۇقۇغىلى 7 يىل بوپتۇ،ئۇچراتقان داڭلىقلار ناھايىتى كۆپ،ئۈنۋان بەرگەن داڭلىقلار،خەلىق بەرگەن داڭلىقلار،لىكىن ئىتىراپ قىلىدىغىنىم ئۆز داڭلىقلىقنى دىمەي تۇرۇپ نەتىجە يارىتىپ ئاندىن تونۇلغان كىشىلەر،بۇلار تولىمۇ كەمتەر كىلىدىكەن،داڭلىق دىگەن سۆزنى ئاز ئىشلىتىدىكەن،شىنجاڭدائۇيغۇرلار ئىچىدە داڭلىق كىشىدىن ئىككىسى بار،ھوشۇر ئىسلام،ئالىم ئەھەت.پەخىردىن قارلۇق يىتىشىپ چىقىۋاتىدۇ،چۈنكى بۇلار مەلۇم قەۋىمگە تەسىر كۆرسەتكەن،ئۇيغۇرلاردا ھازىرقى ئاتالمىش داڭلىقلار بولسا ئۈنۋان بىلەن ئىلاندا تونۇلغان ،سىلەر دەپ بېقىڭلار،ئەلى قۇربان،زۇلپىقار بارات ئۆزباش،ئابدۇقادىر جالالىدىن،قاتارلىق كىشىلەر نىمىگە تەسىر كۆرسەتتى،ئۇلار ئىرىشكىنى بولسا كەسىپتىكى ئۇتۇقلا خالاس،ھۇشۇر ئىسلام،ئالىم ئەھەت بولسا بىزنىڭ تۇرمۇشىمىزغا بۆسۈش خاراكتىرلىك قۇلايلىقنى ئېلىپ كەلدى،شۇڭا ئۇلار ھەققىي داڭلىق كىشىلەردۇر،باشىقىلار بولسا كەسىپتىكى ئۇتۇق قازانغۇچىلاردۇر،داڭلىق دىگەن گەپنى ئالدىراپ ئىشلەتكىلى بولمايدۇ

alsuyer

darya0997 يوللىغان ۋاقتى  2014-12-18 13:24
بۇ تېمىنى ئەلسۆيەر ناملىق توردىشىمىز كۆرگەن بولۇشىنى  ...

بۇ تېمىنى مەن ئەلۋەتتە تەپسىلى كۆردۈم، بۇ ماقالىنىڭ ماۋزۇسىنى ھېسابقا ئالمىغاندا يامان ئەمەس يېزىلغانلىقىنى ئېتراپ قىلىمەن. ئۇشبۇ ۋەجىدىن مۇنبەرداش قېرىندىشىم تۇنيۇقۇقنىڭ يازمامغا ئالاھىدە دىققىتىنى ئاغدۇرۇپ، ئىنكاس ماقالىسى يازغانلىقىدىن خوش بولغانلىقىمنى بىلدۈرىمەن، چۈنكى ئىلىمنىڭ ئۆزى يېرىم، يېرىمى دېئالوگ ۋە مۇنازىرە. ماقالەمگە قارىتا بۇ ئوبزورنىڭ چىقىشىنى مەن قانداقتۇر ماڭا بېرىلگەن زەربە دەپ چۈشەنمەستىن، ماقالەمگە يانداشقان پىكىر ، شۇنداقلا ماقالەمنى تولۇقلايدىغان مەزمۇن دەپ چۈشەندىم.

لېكىن، لوپلۇق بۇ قېرىندىشىمىزنىڭ يازمىسىدا تىلغا ئالغان مەزمۇنلارنى يەنىلا باشقا بىر ماقالە بىلەن شەرھىلەشكە توغرا كېلىدىكەن، دەپ ھېس قىلدىم. سەۋەبى:
مەنمۇ ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە لېكسىيە قىزغىنلىقىنىڭ كۆتۈرلىشىنى ئىنتايىن ياخشى ئەھۋال، دەپ قارايمەن، بۇ ھە دېسە «تىكا - تاڭ - تاڭ زورىخان، نەغمە - ناۋا بورىخان» دەپ بىدخۇدلاشقاندىن كۆپ ئەۋزەل. لېكىسىيەمۇ ئەلۋەتتە ئىلىم ئىگىلەشنىڭ ئىنتايىن مۇھىم بىر تەرىپى. شەخسەن مەن شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇۋاتقان مەزگىللىرىمدە نۇرغۇن لېكسىيەلەرگە قاتناشقان، ئوقۇش پۈتكۈزگەندىن كېيىنمۇ داۋاملىق ھالدا، ئەھمىيەتلىك دەپ قارىغانلىكى لېكسىيەلەرگە زۆرۈر ئىشلىرىمنى تاشلاپ قويۇپ بقاتنىشىپ كەلدىم، ئۆزۈممۇ نەچچە ئون قېتىم لېكسىيە سۆزلىدىم.

گېپىمگە كەلسەم، يازمامدا ئوتتۇرىغا قويۇلغان مەشھۇرلۇق كوچىسىدا ئەقلىدىن ئازغانلارنى تەنقىدلەش قانداقتۇر بارلىق لېكسىيە سۆزلىگۈچىلەرنى تەنقىدلەش بولماستىن، بىر قىسىم 30 يۈەندىن 100 يۈەنگىچە باھادا سۆزلىسىمۇ بولىدىغان لېكسىيەنىڭ باھاسىنى قەستەن نەچچە يۈز يۈەندىن نەچچە مىڭ يۈەنگىچە باھادا سۆزلەپ، لېكسىيە ساھەسىنى قالايمىقانلاشتۇرۇۋاتقانلاردۇر.

يەنە بىر تەنقىدلىمەكچى بولغىنىم: قولىدا ھېچقانداق گۇۋاھنامىسى يوق مەشھۇر نام - ئەمەللەرنى ئۆزىگە ئۆزى قاتار قاتار كۆپتۈرۈپ قويۇپ، جەمئىيەتتىكى ھەقىقىي ئىلىم ئىگىلىرىنىڭ ئوبرازىنى خۇنۇكلەشتۈرۈلگەنلەردۇر.

ئويلاپ باقسىڭىز، ئاشۇ ئىككى كۈنلۈك لېكسىيەگە كەتكەن 3500 يۈەن پۇلنى بىر ئۇيغۇر ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى بىر يىللىق ئوقۇش خىراجىتىگە تاپشۇرالايدۇ. ئەپسۇس نۇرغۇن ئەلاچى، كاللىسى ئۆتكۈر ئۇيغۇر ياشلىرى ئالىي مەكتەپلەرگە ئۆتۈۋاتقان بولسىمۇ، يانچۇقىدا ئاشۇ 3500 يۈەن پۇل بولمىغاچقا، ئالىي مەكتەپكە كىرىشنىڭ تۇنجى قەدىمىنى ئالالماي، ئوقۇشتىن ۋاز كېچىۋاتىدۇ، شۇنچە كۆپ ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىقتىسادىي قىيىنچىلىق سەۋەبىدىن يۇقىرىلاپ ئوقۇيالماسلىقى ئىچىمىزنى ئۆرتەيدىغان، ھەممەيلەننى ئويلاندۇرىدىغان مەسلە ئەلۋەتتە.

ئىشقىلىپ، مۇنبەرداشلارنىڭ مېنىڭ تېمامغا قارىتا نېمە دېيىشىدىن قەتئىينەزەر، مەن ئاشۇ مەسلىنى ئوتتۇرىغا تاشلاشتىن ئىبارەت بىر مەسئۇلىيىتىمنى ئادا قىلغىنىمغا ئۆكۈنمەيمەن، مۇشۇ ماقالەم چىققاندىن كېيىن، قىسمەن ئۆزلىرىگە ئۇزۇن ناملارنى قويۇۋالغانلار خىجىل بولدى بولغاي، ئۇ نامىنى بىرلا جۈملىگە يىغىنچاقلاپتۇ، بۇنىڭدىن شەخسەن مەن خوش بولدۇم. يەنە كۆپ جايدا، لېكسىيەلەر تۈرلۈك تېمىلاردا، كۆپرەك سۆزلىنىشى،  باھاسى بايلارنىلا ئەمەس، نامراتلارنى، ھەتتا ئوقۇغۇچىلارنىمۇ كۆزلىگەن ئاساستا قويۇلىشى كېرەك ئىكەن دېگەن گەپلەر بولۇپتۇ. بۇنىڭدىنمۇ مەن خوش بولدۇم.

مەن ئويلايمەن، ھەرقانداق چاغدا ئومۇمنىڭ مەنپەئەتى شەخسنىڭ مەنپەئەتىدىن ئۈستۈن تۇرۇشى كېرەك، ئومۇمنىڭ مەنپەئەتى ئالدىدا، شەخس ئىككىلەنمەي ئۆز مەنپەئەتىنى قۇربانلىق قىلالىشى مۇتلەق كۆپ قىسىم كىشىلەرنى ئويلاشقان ئاساستا بىر ئىش قىلىش كېرەك. چۈنكى پۇل تاپتىم دېگەن بىلەن، سىز كىمنىڭ پۇلىنى تېپىۋاتىسىز، شۇ تاپقان پۇلىڭىزغا لايىق مۇناسىپ ئەجىر سىڭدۈرۈۋاتامسىز، بۇلارنى ئويلىشىپ قويمىسىڭىز بولمايدۇ.

ھازىر بېيجىڭدا تۇرۇشلۇق، ئامېرىكىدا ئوقۇغان ئىنىم ئابدۇلخەبىرنىڭ ماڭا دەپ بېرىشىچە، بېيجىڭغا چەتئەللەردىن دائىم دۇنياغا داڭلىق ئالىملار لېكسىيە سۆزلىگىلى كېلىدىكەن، شۇلارنىڭ ئارىسىدا نوبىل مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن بەزى ئالىملارنىڭ لېكىسيە باھاسى ھەتتا 500 يۈەندىن ئاشمايدىكەن، قارىمامسىلە، بۇ باھاغا، دىيارىمىزدىكى ئەھۋال بىلەن ئۇ يەردىكى ئەھۋال ئوتتۇرىسىدىكى ئاسمان - زېمىن پەرق بار ئىكەن.

ئىشقىلىپ، قالغان بايانلارنى باشقا مۇنبەرداشلارمۇ ئېيتار، ئەمما، سىلەرنىڭ نېمە دېيىشىڭلاردىن قەتئىي نەزەر، مېنىڭ يەنىلا بېرىدىغان جاۋابىم، مەن ئومۇمىي خەلقىمنىڭ مەنپەئەتىنى ئۆزۈمنىڭ مەنپەئەتىدىن ئۈستۈن ئورۇنغا قويىمەن، مۇتلەق كۆپ قىسىم ئاۋام نارازى بولغان ئىشقا مۇۋاپىق ئىنكاسىمنى بىلدۈرۈشنى مۇخبىرلىق سالاھىتىم بىلەن ( ئەسكەرتىش: ئاپتونوم رايونىمىزدىكى ئۇيغۇر مۇخبىرلار نەچچە ئون مىڭغا بارىدۇ، مەن شۇلارنىڭ بىرى) بۇرچۇم دەپ قارايمەن.  سۆزۈم تامام، ۋەسسالام، قالغىنىغا لىلا گەپ قىلىش ياكى قىلماسلىق مۇنبەرداشلارنىڭ ۋىجدانى ساپاسىدىلا قالدى....

teqwa

alsuyer يوللىغان ۋاقتى  2014-12-18 16:24
بۇ تېمىنى مەن ئەلۋەتتە تەپسىلى كۆردۈم، بۇ ماقالىنىڭ م ...

مەن باشتىلا ئىسلىنى قوللىغان،چۈنكى يازغىنىڭلا ھەق گەپ

begtashmen

alsuyer يوللىغان ۋاقتى  2014-12-18 16:24
بۇ تېمىنى مەن ئەلۋەتتە تەپسىلى كۆردۈم، بۇ ماقالىنىڭ م ...

ئەمسە سىزنىڭ ھەدىگەندىلا زۇلپىقار باراتنى كۆتۈرۈپ باشقا ھەقىقىي ئۇيغۇرنىڭ سۈيىدە ئىقىپ،ئوتىدا كۆيىۋاتقانلارنى چۈشۈرشىڭىزنى قانداق چۈشۈنىمىز ؟ئامرىكىدا ئوقۇغان دوكتۇردەپسىز، ئامرىكىدا ئوقۇسا نىمە بوپتۇ؟شۇ تاپتىمۇ ئامرىكىدا 20مىڭدىن ئارتۇق ئۇيغۇر بار ،بۇلار ئارىسىدا يۇقىرى پەن-تەتقىقات ئورنىدا ئىشلەۋاتقان ئۇيغۇرلار خىلى بار ،بۇلارغا سىلىشتۇرغاندا زۇلپىقار باراتنىڭ ئۇيغۇرلار ئۈچۈن مۇنداق قىلالىدىم دەپ داستىخانغا تاشلىغىدەك نىمىسى بار ؟بىر ئىككى كىتاپ چىقاغان،توردا ماقالەيازغان بولسا نىمە بوپتۇ ؟ھەقىقىي ئۇيغۇرنىڭ يۈرىكىنىڭ سوقۇشىنىڭ بىلىدىغانلار ،دەردىگە يىتىدىغانلار ئەركەك زىيالىيلار دەل ئابدۇۋەلى ئايۇپ گۈلەن ،ئى.توختى لار .سىز بىرىپ زۇلپىقار بارات ئۇستازىڭىزغا دەپ قويۇڭ يىزىشنى ،سۆزلەشنى مۇشۇلاردىن ئۈگۈنسۇن. بولسا گۈلەن ئەپەندىمنى ئۆزىگە ئۇستاز تۇتسۇن ....  

1582039088

بەك ياخشى يېزىلغان ماقالە بۇپتۇ، ئەسلىدىكى بىمەنە تېمىنىڭ بىرەر ئىجابىي تەرىپى بار دىيىلسە مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ياخشى، ئىلمىي تەنقىدلەرنىڭ مەيدانغا چىققانلىقى دىسەك بۇلىدۇ.  

arkim

alsuyer يوللىغان ۋاقتى  2014-12-18 16:24
بۇ تېمىنى مەن ئەلۋەتتە تەپسىلى كۆردۈم، بۇ ماقالىنىڭ م ...

مانا بۇنى ئىلمىي سۆھبەت دەيمىز ئۇكام...يارايسىز مەيدانغا چۈشۈپسىز.

kidirhan

ھۆرمەتلىك ئەلسۆيەر ئەپەندى .سىز ئۆزەمنىڭ راسلام دەيدىكەنسىز  ،لىكسىيە سۆزلىگۇچىلەر بىرسىنى ،مىنڭ لىكسىيەرىمنى چوقۇم ئاڭلايسەن دەپ ھەرگىز زورلىمايدۇ،ئىلىم سۆيەر قىرىنداشلىرمىزنىڭ،مۇشۇ چاققىچە شۇ لىكسىيەلەرگە قاتنىشىپ خەجلىگەن شۇ يۇزيۇەن پۇلى ئۇچۇن ۋايساپپاققىننى ئاڭلىمىدۇق .ئاڭلىساقمۇ  ئۆزبەكتىن ۋەباشقا ئەللەردىن كەلگەنلەرنىڭ ناخشا كىچىلىكىگە ئالتە يۇز سەككىز يۇز يۇەندىن بىلەت ئىلىپ كىرىپ ھىندىستاننىڭ ناخشىلىرنى توكۇر ئىشەكتەك دىڭگوكلاپ قوڭىنى زومبەك ئىتىپ ئويناپبەرگەن ئويۇنلىردىن نارازى بولغان تاماششىبىننڭ ۋايساشلىرنى ئاڭلاپ تۇرىمىز ،كىمكەن ئۇ ئىلىم قويمىچىلىرى دىسە ، ئسمىنى تىخى دىمەيسىز ،شۇ لىكسىيەنىمۇ سۆزلىيەلىگىدەك بىلىمى بار ئادىم سۆزلەيدۇ . يازاي دىسە ھازىر جەمىئەتتە يىزىشقا تىگىشلىك نەرسىنىڭ تولىلقى.....چېۋىن قونسا غىڭشىسەن كالتەك تەگسە جىم .... دىگەن بىر ناخشا بولىدىغان