بىر قانچە شەھەرلەردىكى ساياھەت خاتىرىسى

xirin618

	مىنىڭمۇ ئاشۇنداق ساياھەتلارنى قىلغۇم كىلىدۇ .لىكىن بەك ئالدىش  ..........

Qabiljan

	مانا بۇ رەسىمدىكى ئوتتۇرىدا تۇرغان كىشى بىزگە دەرس سۆزلىگەن  ياپۇنىيەلىك خاشىكاۋا بولىدۇ.ھېلىقى يىغىن زالىدا كېيىن كىرىپ قېلىپ ئارقىدا ئولتۇرۇپ قالغىنىم ئۈچۈن ئۇنىڭ نەق مەيدان سۈرىتىنى ئېنىق ھالەتتە تاتىۋالالمىغان ئىدىم.

Qabiljan

	كېيىن نىۇيسكىن شىركىتىنىڭ بىر ئەزاسىنىڭ دەپ بېرىشىچە تۇرسۇنجاننىڭ تاقىۋالغىنى كۆزئەينەك ئەمەس بەلكى ئەينەكسىز  كۆز ئەينەك جازىسى ئىكەن.نىيۇسكىنچىلار غايىپەرەس كېلىدىكەن.بىر ئىش قىلىشتىن بۇرۇن ئەتراپلىق پىلان تۈزۈپ، پىلانىنى چوقۇم يېتىشكە تىرىشىدىغان ئارزۇسىغا ئايلاندۇرۇۋېلىپ كېچە –كۈندۈز شۇنىڭ غېمى بىلەنلا بولىدىكەن.باشقا پۇتلىشىدىغان ئىشلىرىنى قانچە مۇھىم بولسىمۇ تاختىبېشىغا ئېلىپ قويىدىكەن.(كونىچە سۆز،قويۇپ تۇرىدىكەن دېگەن مەنىدە) تۇرسۇنجاننىڭ بۇ كۆزئەينىكى ئۇنىڭ كەلگۈسى بىر يىللىق پىلانىنىڭ سىمۋولى ئىكەن.يەنى مۇشۇ  بىر يىل ئىچىدە ئۆزىنىڭ ئارقىسىدىكى ئەزا گۇرۇپپىسىدىكى Sr لەرنىڭ  سانىنى  1001گە يەتكۈزمەكچىكەن.ئوتتۇرىدىكى ئىككى‹‹0›› كۆزئەينەكنىڭ   ئىككى كۆزى،چەتتىكى ئىككى ‹‹1›› بولسا كۆزئەينەكنىڭ ئىككى دەستىسى ئىكەن. بۇ سىمۋۇللۇق پىلان كېچە كۈندۈز كۆز ئالدىدا  تۇرسا ئۇ پىلانىنى ھەردائىم ئېسىدىن چىقارماي كېچە-كۈندۈز دېمەي غايىسى ئۈچۈن تىرىشىدىكەن.ئۇ بۇ ئۇلۇغۋار غايىسى ئۈچۈن ئۆز تۇرمۇش ئىشىنىمۇ تېخى ئويلاشمىغان. يەنى تېخىغىچە توي قىلمىغان. بولمىسا بۇنداق كېلىشكەن،يۇقۇرى مەلۇماتلىق، شەكسىز ئىستىقباللىق، ھەر ئايدا 15-16 تۈمەن يۇقۇرى مۇئاشلىق كىرىمى بار يىگىتكە قايسى قىز تەگمەيمەن دېيەلىسۇن دەيسىز.ئاسىيەمۇ ئىگىز ،ئورۇق،زىلۋا كەلگەن چىرايلىق قىز ئىكەن.پۇلى، ئىستىقبالى،شان شەرىپىنى دېمىگەندىمۇ چىرايى بىلەن قاملاشقان بوي بەستىلا ھەرقانداق يىگىتنى ‹‹ئاھ يۈرۈگۈم››دەپ يىغلاتقۇچىلىكى بار ئىكەن .مەن كۆڭلۈمدە ئۇنى تۇرسۇنجانغا لايىق كۆرۈپ :‹‹ئۇ ئىككىسى توي قىلسا بولمامدۇ،تازا ئالتۇن ئۈزۈككە ياقۇت كۆز دېگەندەك ماس كېلەر ئىكەن.›› دېسەم ھېلىقى پاراڭ قىلىپ بەرگەن خىزمەتچى: گەگنېر سېستىمىسىدا بىر سېستىمىدا ئىشلەۋاتقانلارنىڭ ئۆز -ئارا توي قىلىشى چەكلەنگەن. سېستىمىغا كىرىشتىن بۇرۇن توي قىلىپ بولغان بولسا بۇ باشقا گەپ›› دەيدۇ.‹‹نېمىشقا ؟›› دەپ سورىسام ئۇ:‹‹باشقا ئالاھىدە سەۋەپمۇ يوق.تازا تىرىشىپ ئىشلەپ يۈكسەك چوققىغا ئۆرلەۋاتقان ئىككى تەن بىرلەشسە ئۇ چاغدا ئىككىسى بىر ئادەمگە ئايلىنىپ قالغاندەك بولۇپ قېلىپ  بۇرۇنقىدەك كۆپ تۆھپە يارىتالمايدۇ. بۇرۇن ئىككىسى ئىككى كىشىلىك ئىشلىگەن بولسا مانا ئەمدى ئىككىسى بىر كىشىلىك ئىشلەشكە قانائەت قىلىدىغان بولۇپ قالىدۇ.شۇنداق قىلىپ ئاخىرى ئىككىسىدىن بىرى يەنە بىرىگە يول قويۇپ چېكىنىپ چىقىشقا توغرا كېلىدۇ.بىر ئائىلىگە نىسبەتەن بۇنداق قۇربان بېرىش كۆپىنچە ئاياللاردا كۆرۈلىدۇ.شۇڭا ھەر ئىككىلىسى گەرچە كۆڭلىدە بىر بىرسىنى ياخشى كۆرسىمۇ(بۇ بىر پەرەز) سىرتقا چىقىرىشقا جۈرئەت قىلالمايدۇ. بۇ چۈشەندۈرۈش بولىۋاتقاندا يېنىمىزدا شوپۇر  باۋدۇنمۇ بار ئىدى.ئۇ ئىگىز بويلۇق،تەمبەل كەلگەن،خام سېمىز، قىزىقچى، خۇشچاخچاق  ئادەم ئىدى. بىز ئۇنىڭ بىلەن چاخچاقلاشقاندا  تۇرقىغا قاراپ بەزىدە ‹.جۇباجى›› دەپ،يەنە  بەزىدە ‹‹جاڭ مېنشېن ›› دەپ  لەقەم قويۇپ چېقىشاتتۇق. ئۇ ئاسىيە ھەققىدىكى  تونۇشتۇرۇشنى ئاڭلاپلا: -ئاسىيە تۇرسۇنجان بىلەن توي قىلمىسا ماڭىلا تونۇشتۇرۇپ قويمامسىلەر ؟ ئۆزۈم بىر ئالاي! –دەپ ھىجايدى. باشقىلار گەپ قىلىپ بولغىچە مەن چىشىغا تېگىپ ئۈلگۈردۈم: -ماڭغىنەۋاي كالامپاي،مۇشۇ جۇباجىدەك ئەپتىڭگە خوتۇنۇڭ رۇزىگۇل ساڭا ئارتۇق كەتكەن تۇرسا،مىللەت گۈلىمىزگە كۆز قىزارتىۋاتامسەن؟ ‹‹ئوچاقنىڭ مورىسى بار،چامغۇرنىڭ ئورىسى›› دېگەننى ئاڭلىمىغانمىدىڭ؟ ‹‹ھەر ئىش يولى بىلەن،دوڭپاڭلى گۈلى بىلەن›› دېگەن گەپمۇ بار.ھەممە نەرسىنىڭمىچۇ ئۆز خىلى بولىدۇ. -سىلە ئۇنداق دېگەن بىلەن ‹‹كۆڭۈل ياتقان يەردە ئىت ياتماپتۇ›› دېگەن گەپ بار.قەدىم زاماندىكى نى-نى پادىشالارنىڭ خوتۇنلىرىمىچۇ قاشتېشىدەك سۈزۈك،خېلى خېلىلاردىن تۈزۈك قاملاشقان ئەرلىرىنىڭ يۈزىگە  ئاياق كۆمتۈرۈپ ئۆزلىرىنىڭ قازان كۈيىسىدەك قاپقارا ،دەرەخ كۆتىكىدەك قوپال بەتبەشىرە قۇللىرى بىلەن ئاشنا ئويناپ ئەرلىرىنى يەرگە قارىتىپتىكەن.شۇنىڭ بىلەن ئەلەمگە چىدىمىغان پادىشالار بارلىق قۇللىرى ۋە ساراي خىزمەتچىلىرىنى ئاختا قىلىۋېتىپتىكەن. مەن ئۇنىڭ گېپىگە يەنە چاخچاق ئارىلاشقان ياپتا گەپلەر بىلەن جاۋاپ قىلىپ ئاغزىنى تۇۋاقلاپ قويدۇم.ئۇ سۆزلەرنى  بۇ يەردە يېزىپ يۈرگىلى بولمايدۇ. ئەمدى بىزگە دەرس سۆزلىمەكچى بولغان خاشىكاۋا ئەپەندى بىلەن قىسقىچە تونۇشۇپ چىقايلى. ئۇ 1969-يىلى تۇغۇلغان بولۇپ مەن بىلەن تەڭ دېمەتلىك چىقىدىكەن.1993-يىلى ئۇ 24 ياش ۋاقتىدا نيۇسكىن شىركىتىگە ئەزابولۇپ كىرىشتىن ئىلگىرى ئاددى بىر تاشيول ئىشچىسى ئىدى.شۇ چاغدىكى مەدەنىيەت سەۋىيەسىمۇ تولۇقسىز ئوتۇرا مەكتەپ سەۋىيەسى ئىدى. ئۇ بىر قېتىملىق تاسادىپى پۇرسەتتە نىيۇسكىن شىركىتىنىڭ دەرسىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ئاڭلىغان دەرسىنىڭ راست يالغانلىقىنى بىلىش ئۈچۈن ئالايىتەن ئايرۇپىلان بىلەن ئامېرىكىغا بېرىپ نىيۇسكىن شىركىتىدە تەكشۈرۈشتە بولغان.تەكشۈرۈش ئارقىلىق بۇ كەسىپنىڭ ئىنتايىن ئىستىقباللىق كەسىپ ئىكەنلىكىنى تونۇپ يېتىپ نىيۇسكىنچىلىك قىلىشنى باشلىغان. باشلىغانلا ئەمەس پۈتۈن كۈچى بىلەن كىرىشكەن.ئۇ بىر مۇتەخەسىستىن: -ئادەم بىر كۈندە ئەڭ ئاز بولغاندا قانچە سائەت ئۇخلىسا ئۆلمەيدۇ؟ - دەپ سورىغان. مۇتەخەسىس: -ئەڭ ئاز بولغاندا تۆت سائەت ئۇخلىسا ئۆلمەي بەرداشلىق بېرەلەيدۇ.-دەپ جاۋاپ بەرگەن. شۇنىڭ بىلەن خاشىكاۋا بىر سوتكا ئىچىدە پەقەت تۆت سائەتتىنلا ئۇخلاپ قالغان 20سائەتتىن  ۋاقىتتا خېرىدار ئىزدەش،نىيۇسكىن مەھسۇلاتلىرىنى تەشۋىق قىلىش،خېىدرلارغا مۇلازىمەت قىلىش،زەنقىرسىمان ئەزا كېڭەيتىش قاتارلىق پائالىيەتلەر بىلەن شۇغۇللانغان.تاشيول ياساشنىمۇ تاشلاپ قويمىغان.ئۇئەشۇنداق زور بەدەل تۆلەپ تىرىشىش ئارقىلىق قىسقىغىنە ئۈچ يىل ئىچىدىلا ئاددى نامرات تاشيول ئىشچىسىدىن پۇلدار مىليۇنېرغا ئايلانغان.شۇ چاغدا ئۇ ‹‹پۈتۈن دۇنيا بويىچە ئەڭ ياش،شۇنداقلا قۇرۇق قول بىلەن ئىگىلىك تىكلەپ تېز بېيىغان ئەڭ ئالدىنقى رەتتىكى بىردىنبىر  شەخس›› بولۇپ باھالىنىپ سۈرىتى ئامېرىكىدا چىقىدىغان نوپۇزلۇق ژورنال‹‹دەۋر›› ژورنىلىنىڭ مۇقاۋىسىغا بېسىلىپ زور شان- شەرەپ قازانغان. شۇنداقلا ياپۇنىيە  gagner گەگنېر سېستىمىسى(نىيۇسكىن مەھسۇلاتلىرى سودىسى قىلىدىغان شىركەت ئەزالار توپى ئادەتتە ‹‹گەگنېر سېستىمىسى›› دە ئاتىلىدۇ) نىڭ قۇرغۇچىسى بولۇپ قالغان.ھازىر بۇ سېستىمىدا 100مىڭدىن ئارتۇق ئەزا بار ئىكەن. خاشىكاۋانىڭ  بۇ سېستىما ئارقىلىق ھەر ئايدا ئالىدىغان مۇئاشى ھازىر جۇڭگۇ پۇلىغا سۇندۇرغاندا 2مىليۇن 500مىڭ يۇئەن خەلىق پۇلىغا توغرا كېلىدىكەن. ئۇنىڭ نىيۇسكىن شىركىتىدىن باشقا دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەتلەردە يەنە يەتتە  سودا شىركىتى بار بولۇپ ئۇلاردىن ھەر ئايدا كىرىدىغان كىرىمىمۇ 3مىليۇن يۈئەن خەلىق پۇلىدىن ئاشىدىكەن.ئۇنىڭ دۇنيادا ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان ئالى دەرىجىلىك ماشىنىسىدىن ئون نەچچىسى بار ئىكەن.ھەر يىلى ئۇ ماشىنىلىرىنى دۇنياۋى كۆرگەزمىلەرگە قاتناشتۇرۇپ كىشىلەرنىڭ كۆزىنى ئېچىپ قويىدىكەن. بىزيىگىرمە مىنۇتچە كۈتكەندىن كېيىن كۈتكەن ئەزىز مېھمان ئاخىرى يىتىپ كەلدى.بىرنەچچە سادىق ئەزا ئۇنىڭ قەدەم مۇبارىكى ئۈچۈن زال ئىشىكىدىن سەھنە  مۇنبىرىگىچە ئاللىقاچان پايانداز سېلىپ ئۈلگۈرگەن ئىدى. ،رەتلىك،پاكىز كىيىنگەن، سالاپەتلىك،روھلۇق ئادەم ئىشىكتە پەيدا بولغاندا قىزغىن چاۋاكلىرىمىز بىلەن كۈتىۋالدۇق. بىزنىڭ نەزىرىمىزدە ياپۇنىيەەلىكلەر پاكار خەق. لېكىن بىز كۆرگەن خاشىكاۋا ئۇنداق ئادەم  ئەمەس ئىدى.ئۇنى ئوتتۇرا بوي كىشى دېگەن مۇۋاپىق ئىدى.گەرچە يېشى قىرىقتىن ئېشىپ كەتكەن بولسىمۇ چىرايىدىن نۇر يېغىپ تۇراتتى. قىياپىتىدىن ئەمدىلا 30 ياشلارغا كىرگەن قىران يىگىتتەك كۆرۈنەتتى.يۇقىرىدىكى تونۇشتۇرۇشلاردىكىدەك مەرتىۋە ، ئورۇن ۋە بايلىق باشقا بىرىمىزدە بولغان بولسا بەلكىم ئىشلىمەي  يېتىپ يىيىشىمىز،ئادەم ياراتمايدىغان،پۇل مال دۇنيايىمىزنى پەش قىلىپ نوچىلىق قىلىدىغان بولۇپ كېتىشىمىز مۈمكىن.لېكىن خاشىكاۋا ئۇنداق ئادەم ئەمەس ئىدى.ئۇ سەمىمى،ئوچۇق يورۇق،چىقىشقاق،يۇمۇرىستىك تۇيغۇغا باي ئادەم ئىكەن.ھەرقانداق كىشى بىلەن بەش مىنىۇت پاراڭلىشا- پاراڭلاشمايلا ئىچقويۇن-تاشقويۇن بولۇپ كېتەلەيدىكەن. دەرستە سۆزلىگەن  سۆزلىرى ۋە  بەرگەن تەسىرىدىن بىزمۇ ئاز ئۆتمەيلا ئۇنىڭغا  رام بولۇپ قېلىپ چاۋاكنى باشتا رەسمىيەت ئۈچۈن چالغان بولساق كېيىن ئىچ ئىچىمىزدىن چىقىرىپ ھاياجان ئىچىدە چالدۇق. ئۇ ئەلۋەتتە ئۇيغۇرچە سۆزلىيەلمەيتتى.دەرسىنى ئۆز تىلىدا ياپۇنچە سۆزلىدى.ئۇنىڭ سۆزلىرىنى قىزغۇچ سېرىق چاچلىق، قارىماققا 35-40 ياشلارغا كىرگەندەك كۆرۈنىدىغان ،چىرايى پاكىز،روھلۇق بىر خەنزۇ ئايال خەنزۇچىغا تەرجىمە قىلىپ بەردى.ئۈچىنچى نۆۋەتتە تۇرسۇنجان  ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلىپ بىزگە يەتكۈزدى.تۇرسۇنجان بۇ ئايالنى ‹‹ماۋ چۇنخۇا مۇئەللىم›› دەپ تونۇشتۇردى.

Qabiljan

	خاشىكاۋا دەرس سۆزلىگەن زالدىن بىر كۆرۈنۈش لېكسىيە نەق مەيدان سۈرىتى

Qabiljan

	ماۋ چۈنخۇا مۇئەللىم

Qabiljan

	ئەمدى ماۋچۇنخۇا بىلەن قىسقىچە تونۇشۇپ چىقايلى. ئۇ ياپۇنىيەدە ئىقتىزاد ۋە تىببى پەنلەردە  ئوقۇپ قوش باكلاۋېرلىق ئۇنۋانىغا ئىگە بولغان.كېيىن ياپۇنىيەدە دوختۇرلۇق خىزمىتى بىلەن شۇغۇللانغان.شۇ چاغدىكى مۇئاشى 30مىڭ يۈئەن جۇڭگۇ پۇلى بولسىمۇ لېكىن ئۇ بۇنىڭغا قانائەت قىلمىغان.چۈنكى ئەنئەنىۋى كەسىپ جاپالىق ،ئىزچىللىقى يۇقۇرى بولغاچقا قىزىغا قارايدىغانغىمۇ ۋاقىت چىقىرالمىغان.شۇڭا ئۇ بۇ كەسىپنى تاشلاپ يۇقۇرى سوممىدىكى ھوقۇق كىرىمىگە ئېرىشكىلى بولىدىغان خىزمەت ئىزدىگەن.ئۇ دوختۇرخانا باشلىقىنىڭ تونۇشتۇرۇشى بىلەن نىيۇسكىن قىلىش قارارىغا كەلگەن.بۇ 2003-يىللاردىكى ئىش بولۇپ نىيۇسكىن جۇڭگۇغا ئەمدىلا كىرگەن بولۇپ كۆپ كىشىلەر بىلمىگەچكە غايەت زور بازار پۇرسىتى بار ئىدى.شۇڭا ئۇ ياپۇنىيەدىكى خىزمىتىنى تاشلاپ ۋەتەنگە قايتىپ نىيۇسكىن مەھسۇلاتلىرى سودىسى بىلەن شۇغۇللانغان. ئۇ شاڭخەيگە كەلگەن ئەشۇ يىللاردا تونۇيدىغان ئادىمى ئانچە كۆپ بولمىسىمۇ لېكىن تىرىشىپ خىزمەت قىلىپ ‹‹خىزمەت›تە يۇقۇرى ئۈنۈم ياراتقان.شۇڭا نەچچە يىلغا بارمايلا جۇڭگۇدا نىيۇسكىن سودىسى ئارقىلىق بېيىغان تۆتىنچى مىليۇنېر بولۇپ قالغان. خاشىكاۋا بىزگە يېرىم سائەت ۋاقىت چىقىرىپ دەرس سۆزلەپ بەردى.ئۇنىڭ دەرسىنىڭ ئاساسى مەزمۇنى ئالدى بىلەن يىراق شىنجاڭدىن 4-5مىڭ يۈئەن پۇل چىقىم قىلىپ مۇشۇ قېتىملىق پائالىيەتكە نىمە ئۈچۈن كەلگەنلىكىمىز توغرىدا چوڭقۇر ئويلىنىش،بۇ قېتىمقى پائالىيەتنى نوقۇل ھالدىكى ساياھەت پۇرسىتى دەپ ئويلاپ قەدرىگە يەتمەي ئويناپ كۈلۈپ ئۆتكۈزىۋەتمەستىن كۆپرەك بىلىم ئىگەللىۋېلىش، گەگنېر زادى قانداق سېستىما؟ ئۇنىڭدىن قانداق قىلىپ ھوقۇق كىرىمىگە ئېرىشكىلى بولىدۇ؟ ئۇنىڭ كىشىلەرنى قىزىقتۇرالىغۇدەك ، سودا پۇرسىتى ئاچالىغۇدەك زادى قانداق كوزىر مەھسۇلاتلىرى بار؟ ئۇنى قانداق تونۇش،كىشىلەرگە قانداق تونۇتۇش كېرەكلىكىنى بىلىۋلىش لازىملىقىنى ،بۇ قېتىمقى پائالىيەت جەريانىدا كۆپرەك كۆرۈپ،كۆپرەك مۇلاھىزە يۈرگۈزۈپ،مۇئەللىملەرنىڭ سۆزلىگەن دەرسلىرىدىن تولۇق خاتىرە قالدۇرۇپ بىلىمىمىز نەزەر دائىرىمىزنى كېڭەيتىۋلىشىمىز لازىملىقى. بۇ يەردە دەرسلەرنى ئاڭلاپ تازا قىزىپ كېتىپ قايتىپ بارغاندىن كېيىن باشقا چۈشەنمەيدىغان كىشىلەر قىلماسلىققا دەۋەت قىلىپ سوغاق سۇ سەپسە شۇئان بوشىشىپ كونا سەنەمگە دەسسەپ يۈرمەستىن‹‹نىيۇسكىن يولى مېنى تەرەققى تاپتۇرىدىغان،بايلىققا ئېرىشتۈرىدىغان، مەڭگۈلۈك ھوقۇق كىرىمىگە ئېرىشتۈرۈپ ئۆزۈمنىڭلا ئەمەس ئەۋلاتلىرىمنىڭمۇ كەلگۈسى ئىستىقبالىغا ئىقتىزادى تۈۋرۈك بولىدىغان ئۇلۇغ كەسىب›› دېگەن توغرا تونۇشتا بولۇش ،ئازراق جاپاغا چىداپ ھورۇنلۇق ،بىپەرۋالىقتىن ساقلىنىپ تىرىشىپ بازار ئېچىش توغرىىسىدا ئكز ئەمىلىيىتدىن مىساللارنى ئېلىپ تەسىرلىك لېكسىيەلەر سۆزلەپ بەردى. بىز خاشىكاۋانى يەنە قىزغىن چاۋاكلىرىمىز بىلەن ئۇزۇتۇپ قويغاندىن كېيىن ئۇيغۇر مۇئەللىملىرىمىز يەنە  تولۇقلىما لېكسىيە سۆزلەپ بەردى.بىز بۇ يەردىن قايتىپ چىققاندا چۈش بولۇپ قالغان ئىدى.مۇئەللىملەر بىزنى يەنە ئەتىگەنكى ئاپتۇبۇسقا چىقىرىپ 20مىنۇتچە يول ماڭغۇزۇپ  سۇجۇ شەھەرلىك خەلقارا چوڭ كۆرگەزمە  زالى ئالدىغا ئەكىلىپ قويدى.چۈشتىن كېيىن سائەت بىر يېرىمدا بۇ يەردە نىيۇسكىن شىركىتىنىڭ 2011-يىللىق خۇلاسە يىغىنى ئېچىلىدىكەن .بىزمۇ مۇشۇ يىغىنغا قاتنىشىپ مۇكاپاتلانغانلارنى كۆرۈپ،يىغىن دوكلاتىنى ئاڭلاپ نىيۇسكىن ھەققىدىكى تەسىراتلىىرىمىزنى چوڭقۇرلاشتۇرۇدىكەنمىز.بۇ يىغىنغا تەكلىپ قىلىنغان رەسمى  ئەزالارلا بېلەت ئېلىپ كىرىپ قاتنىشالايدىغان بولغاچقا مۇئەللىملەر  ھەر بىرىمىزنىڭ قولىغا يىغىن مەيدانىنىڭ كىرىش بېلىتىنى تارقىتىپ  بەردى.شۇ چاغدا بىرسى يىغىن ۋاقتى يېقىنلىشىپ قالغان،يەنە بىرى بىرەر يەرگە توپلىشىپ تاماققا بېرىشقا شارائىت يوق بولۇپ قالغان بولغاچقا قولىمىزغا  خۇيزۇ ئاشخانىلىرىغا ئالدىن زاكاز قىلىپ ئەكەلدۈرۈپ قويۇلغان‹‹ توسەن مىپەن›› تارقىتىپ بېرىلدى.بىز بىر قولىمىزغا گۈرۈچ قاچىسىنى بىر قولىمىزغا سەي قاچىسىنى ئېلىپ ماشىنا توختۇتۇش مەيدانىدا  ئاپتۇبۇسلارنىڭ    ئارىسىدىلا چۈشلۈك تاماق يېدۇق.

Qabiljan

	چۈشلۈك تامىقىمىز ۋە كىرىش بېلىتى

elijan

	ھازىرقى ئىشلىنىۋاتقان خاندانلىققا ئائىت فىلىملەرنىڭ كۆپىنچىسىنى سۇجۇدا ئىشلەيدۇ دەپ ئاڭلىغانىدىم ...  شۇنداق كوچىلار بار بولسا ۋە تارتىۋالغان بولسىڭىز  رەسىمىنىمۇ يوللاپ قۇيارسىز .. ھى ھى

Qabiljan

	چۈشتىن كېيىن سائەت بىر يېرىمدا  ئىنتايىن كاتتا ياسالغان ھەر يىلى بىر ئىككى نۆۋەت دۆلەت دەرىجىلىك ياكى خەلقارا دەررىجىلىك چوڭ يىغىنلار ياكى كۆرگەزمىلەر ئۆتكۈزىلىپ تۇرىدىغان سۇجۇ شەھەرلىك خەلقارا كۆرگەزمە مەركىزى(苏州国际博览中心)نىڭ ئىككىنچى قەۋەتىدىكى كۆپ ئىقتىدارلىق چوڭ زالىدا  ئامېرىكا نىيۇسكىن شىركىتى جۇڭگۇ تارماق شىركىتىنىڭ 2011-يىلى كېيىنكى يېرىم يىللىق خۇلاسە يىغىنى ئېچىلدى.بۇ يىغىن زالى ئەسلى ئۈچ مىڭ كىشىلىك  قىلىپ لاھىيەلەنگەن ئىكەن ،بىزگە تارقىتىپ بېرىلگەن بېلەتنىڭ نەچچە پۇلغا سېتىۋېلىنغانلىقىنى، بىز تەكلىپ بىلەن قاتناشقۇچى مېھمانمۇ ياكى بېلەت سېتىۋېلىپ قاتنىشىدىغان ئادەتتىكى قاتناشقۇچىمۇ بۇنى بىلەلمىدۇق.زالدا ئۆتكۈزىلىۋاتقان بۇ يىغىن نىيۇسكىن شىركىتىنىڭ جۇڭگۇدىكى يۇقۇرى دەرىجىلىك رەھبەرلىرىدىن تارتىپ قاتنىشىدىغان  كۆلىمى چوڭ،ئەھمىيىتى زور يىغىن بولغاچقا  قوغداش خىزمىتى ئالاھىدە چىڭ تۇتۇلغان ئىدى.50چە ئامانلىق قوغداش خادىملىرىدىن باشقا يەنە نەچچە ئون جامائەت خەۋىپسىزلىك ساقچىلىرىمۇ بېلەت تەكشۈرۈش،ئامانلىق چارلاش قاتارلىق ئىشلارغا ئارىلاشتۇرۇلغان ئىدى.مەن شۇ كەمگىچە خەنزۇلارنىڭ نىيۇسكىن شىركىتىگە نىسبەتەن تونۇشى ۋە مۇئامىلىسىنىڭ زادى قانداقلىقىنى بىلمەيتتىم.بىز يىغىنغا دەل ۋاقتىدا كىرگەن بولساقمۇ بۇ نەچچە مىڭ كىشىلىك چوڭ زالنىڭ بارلىق ئورۇندۇقلىرى  ئادەم بىلەن لىققىتە تولۇپ كەتكەن ئىدى.بىز بىرنەچچىمىزلا ئارقا رەتتىن ئورۇن تېپىپ ئولتۇرالىدۇق.كارۋان ئەترىتىنىڭ ئەزالىرىغا ئولتۇرغۇدەك ئورۇنمۇ چىقمىدى. ئۇلار ئون مىنۇتچە ئۆرە تۇرۇپ بېقىپ سىرتقا چىقىپ كېتىشتى. بىر تەرەپتىن يىغىن خەنزۇ تىلىدا ئېچىلىۋاتقاچقا ئۇلار يىغىن مەزمۇنىنى چۈشىنەلمىگەن،يەنە بىر تەرەپتىن  نەچچە سائەتلەپ ئۆرە تۇرۇپ چۈشەنمىگەن يىغىننى ئاڭلىغاندىن سىرتقا چىقىپ سۇجۇنىڭ گۈزەل شەھەر مەنزىرىلىرىنى تاماششا قىلىپ ئۆمرىدە ئاران قولغا كەلگەن بۇ ساياھەت پۇرسىتىدە كۆپرەك جايلارنى كۆرۈۋېلىشنى ئەۋزەل كۆرۈشكەن ئىدى. 4-5مىڭچە كىشى بېلەت سېتىۋېلىپ كىرىپ ئورۇندۇقلارنى لىق تولدۇرۇۇۋېتىپلا قالماي ئورۇندۇقلار ئارىسىدىكى بوش ئورۇنلارنىمۇ بوش قويۇۋەتمىگەن ئىدى.لېكىن شۇنداق بىر ھەيران قالارلىق ئىش يۈزبەردىكى بىزبىر نەچچە ئۇيغۇر بوش تۇرغان بىرنەچچە ئورۇننى تېپىپ ئولتۇرۇشىمىزغا بىزنىڭ ئىككى يېنىمىزدا ئولتۇرغان خەنزۇ يولداشلار شۇئان ئورنىدىن تۇرۇشۇپ بىزدىن نېرى كېتىشتى.ئورۇن يېتىشمەسلىك كىرىزىسى يۈز بېرىۋاتقان جىددى شارائىتتىمۇ بوش قالغان ئورۇندۇقلاردا باشقا كىشىلەرمۇ كېلىپ  ئولتۇرمىدى.بۇ خىل كەمسىتىلگەندەك چەتكە قېقىش ھەقىقەتەن كۆڭلىمىزنى غەش قىلىپ قويدى.باشقىلارنىڭ قانداق تەسىراتتا بولغانلىقىنى بىلمەيمەن.لېكىن ئەشۇ تۆگىچىلەردەك مېنىڭمۇ بۇ يەردىن چىقىپ كەتكىم كەلدى.شۇنداقتقىمۇ چىداپ ئىككى سائەتچە ئولتۇردۇم. يىغىن باشلانغاندا نىيۇسكىنچىلار مارشىنىڭ مۇزىكىسى قويۇلىۋىدى.خۇددى بايراق چىقىىرىش مۇراسىمىدا كۆپچىلىك پىدائىلار مارشىنى ئورۇنلىغاندەك  سەھنىدىكى ۋە پەستىكى ھەممە ئادەملەر قوللىرىدىكى نىيۇسكىن كىچىك قول بايراقچىلىرىنى رېتىملىق پۇلاڭلىتىپ، نىيۇسكىن مارشىنى  چوڭقۇر ئىخلاس ۋە ئوتتەك  قىزغىنلىق بىلەن ياڭراق ئاۋازدا بىرگە ئوقۇپ سەھنىنى جاراڭلىتىۋەتتى.قارىغاندا نىيۇسكىن قىلىدىغانلار بەكمۇ ئىناق ئىتتىپاقتەك قىلاتتى.نىيۇسكىنغا بولغان چوڭقۇر مېھرى- مۇھەببەت ۋە ئوتتەك قىزغىنلىق تۈپەيلىدىنمىكىن مەيلى يىغىن كۈنتەرتىپى ئېلان قىلىنغان،دوكلات بېرىدىغانلار سەھنىگە چىققان چاغلاردا بولسۇن،مەيلى يىللىق خىزمەتتە تۆھپىسى كۆرىنەرلىك بولغان نەمۇنىچىلار سەھنىدىن قول پۇلاڭلىىتىپ ئۆتكەنلەردە بولسۇن پەستىكىلەرنىڭ ھەممىسى قىزغىن چاۋاكلىرى ۋە ياڭراق ئالقىش سادالىرىنى ئۈزمەي يىغىن مەيدانىنى قەلىبداشلارنىڭ قاينام تاشقىنلىققا تولغان ئوتتەك سورۇنىغا ئايلاندۇرۇۋەتتى. ئەلۋەتتە پەستىكى يىغىن قاتناشقۇچىلىرى ئارىسىدا نىيۇسكىننىڭ كونا ئەزالىرىمۇ،بىزدەك يېڭى ئەزالىرىمۇ بار ئىدى.بۇ مەنزىرىلەر  نىيۇسكىن شىركىتىنىڭ خەنزۇلار ئارىسىدىكى تونۇلۇشى،ئومۇملۇشىشى،قارشى ئېلىنىشىنىڭ يۇقۇرى دولقۇنغا كۆتۈرۈلگەنلىكىنى ئىسپاتلاپ بېرەتتى.بىز ئۇيغۇرلاردا بولسا نىيۇسكىن قىلىدىغانلار پەيدا بولغىلى تېخى بىرنەچچە يىللا بولغان ئىدى.بىزدىمۇ مۇشۇنداق قىزغىن ئىشتىراكچىلار پەيدا بولارمۇ؟! خەنزۇلار ئارىسىدا نىيۇسكىن قىلىپ مىليۇنېر بولالىغانلار نەچچە يۈزگە يەتكەن ئىدى.ئۇلار بىرى –بىرىنى چەتكە قاقمايدىكەن،بەلكى بىر-بىرىنى بەكلا يۆلەيدىكەن،كېيىنكى ئەزا ئالدىدىكى باشلامچىسىنى بېسىپ چۈشسە ھەسەت قىلىش ئەمەس بەلكى پەخىرلىنىش ھىس قىلىپ، كۆزلىرىگە ھاياجانغا تولغان ئىسسىىق ياشلىرىنى ئېلىشىدىكەن.  بۇ يىغىندا   2011  -يىلى كېيىنكى يېرىم يىللىق خىزمەتلەر خۇلاسىلىنىپ تەنتەنىلىك دوكلات بېرىلدى.كېيىنكى يېرىم يىللىق نىيۇسكىن سودىسىدا مەيدانغا كەلگەن  ئىلغار سېتىش ماھىرلىرىنىڭ ئىسىملىكى ئوقۇلۇپ شەرەپ سەھنىسىدە  مۇكاپاتلاندى ۋە تەجرىبە تونۇشتۇردى.مۇكاپاتلانغان يۈزدىن ئارتۇق  ئادەم ئىچىدە بىزنىڭ ئۇيغۇرلاردىنمۇ تۇرسۇنجان،ئاسىيە،ئەنۋەر.زۇلپىيە...قاتارلىق ئالتە نەپەر ئۇيغۇر ئەزىمەت بار ئىدى. بۇلارنىڭ مۇكاپاتلانغىنىنى كۆرگىنىمىزدە بىزمۇ ھاياجان ياشلىرىمىزنى تۆكتۇق. چۈنكى ئۇلار بىز ئۇيغۇر مىللىتىگە شان-شەرەپ ئېلىپ كەلگەن‹‹ دۇنياۋى تۆھپە  مۇنبەرلىرىدە بىز ئۇيغۇرلارمۇ بار.بىز ئۇيغۇرلارمۇ سودىغا،كىشىلىك مۇناسىۋەتكە ماھىر خەق،ئىنسانىيەتنىڭ ساغلاملىقىنى ئىلگىرى سۈرۈش پائالىيەتلىرىدە بىزمۇ دەۋرنىڭ كەينىدە قالماي  دۇنياۋى ئاۋانگىراتلاردىن بولۇپ مېڭىۋاتىمىز!›› دەپ جاكالاۋاتقاندەك قىلاتتى. بۇ قىزغىن يىغىن كەيپىياتىدىن مېنىڭ بۇ يەردە  داۋاملىق ئولتۇرغۇم كېلىپ قالغان ئىدى.لېكىن سىرتقا چىقىپ كەتكەن  كارۋان ئەترىتى ئەزالىرىنى ئەسكە ئالسام  تازا خاتىرجەم بولالماي قالدىم. ئۇلارنى ئىنىم بىر قوللۇق تىزىملاپ   ساياھەتكە ئېلىپ كەلگەن ئىدى.ئۇلار سۇجۇ كوچىلىرىدا ئۇيان- بۇيان ئايلىنىپ يۈرۈپ ئېزىقىپ قېلىشى، بىزنى ئىزدىتىپ ئاۋارە قىلىشى مۈمكىن ئىدى.بۇ خىل ئاۋارىچىلىقتىن ساقلىنىش ئۈچۈن مۇئەللىملەرنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن سىرتقا چىقىپ كارۋان ئەزالىرىنى ئىزدەشكە كىرىشتىم.ئۇلار بۇ يەردىن  بەك يىراقلاپ كەتمىگەن ئىكەن.شۇڭا  ئانچە ئۇزاق ئىزدىمەيلا ئۇلارنى سۇجۇ شەھەرلىك سەنئەت سارىيى ئەتراپىدىكى چوڭ كۆل بويىدىن تاپتىم.ئۇلار ئۆزلىرى ئېلىپ كەلگەن رەسىم ئاپاراتىنى ئىشلىتىپ ،بەزىلىرى ھەتتا ئانچە چىرايلىق رەسىم تارتالمايدىغان تېلپۇنلىرىنى چىقىرىپ ئۇچراتقان  ھەر بىر گۈزەل مەنزىرىنى رەسىمگە تارتىۋېلىش ۋە شۇ يەردە رەسىمگە چۈشۈش بىلەن ئالدىراش بولۇپ كەتكەن ئىدى. ئۇلارنىڭ ئۇزۇن ساقلاللىرى،ئۇزۇن چاپانلىرى،بېشىدىكى سەرپۇش تۇماقلىرى ساياھەتچى خەنزۇلارغا بەكمۇ قىزىقارلىق تۇيۇلۇپ كەتكەن بولسا كېرەك ،باشقا شەھەرلەردىن ساياھەتكە كەلگەن چىرايلىق خەنزۇ قىزچاقلار بۇ ئادەملەرنىمۇ  غەيرى مەنزىرىلەر قاتارىدا كۆرۈپ ئۇلارنىڭ تۇرقىنى تاماششا قىلىشاتتى،بولۇپمۇ ساقاللىق ئىككى بوۋايغا بەكرەك قىزىقىپ  رەسىمگە تارتىۋېلىشاتتى.بىرگە رەسىمگە چۈشۈشكە تەكلىپ قىلىپ يالۋۇرۇشاتتى.ئۇلار يۇرتىمىزدىكى ساياھەت ئورنىدا بۇنداقلارنى كۆپ كۆرۈپ،تۆگىسى بىلەنلا كۆپ قېتىم بىرگە  رەسىمگە چۈشۈپ كۆنۈپ كەتكەن بولغاچقا نېزىقاپ كەتمەي كىم تەكلىپ قىلسا‹‹ ماقۇل ›› دەۋەردى. ئۇلاردا پۇل كۆپ بولغاچقا  داڭلىق،گۈزەل مەنزىرىلىك جايلارنى كۆپرەك كۆرۈپ باققۇسى،ساياھەت پاراخۇتلىرىغا چىقىپ كۆلدە ئۈزۈپ باققۇسى كېلەتتى. بىز بۇ يەردىكى كۆلنىڭ نامىنى بىلەلمىدۇق، لېكىن كۆلنىڭ ئەتراپىدىكى بەزى ۋېۋىسكىلاردا 月光码头 دېگەن خەتلەر كۆپرەك ئۇچراپ قالاتتى.بۇ شۇ كۆلنىڭ نامى بولمىغان تەقدىردىمۇ شۇ ئەتراپتىكى  ساياھەتچىلەرنى بەكرەك قىزىقتۇرۇدىغان بىرەر مەشھۇر ساياھەت  ئورنىنىڭ نامى بولسا كېرەك.شۇ يەردىكى چوڭ كۆلدەتوختۇتۇپ قويۇلغان، ساياھەتچىلەرنى كۆلدە ساياھەت قىلدۇرۇدىغان بىر ساياھەت پاراخوتى بار ئىكەن.بېلەت تەشۋىقات ئېلانىنى كۆرسەم چوڭلارغا 20 يۈئەندىن،بالىلارغا 15 يۈئەندىن بېلەت سېتىلىدىكەن. كارۋان گۇرۇپپىسىدىكىلەر بۇپاراخوتقا چىقىپ كۆلنى ئايلىنىپ بېقىشقا بەكمۇ قىزىقتى. شۇڭا مېنى بېرىپ ماتروسلار بىلەن سۆزلىشىپ بېقىشقا بۇيرۇدى.مەن بېرىپ  ماتروسلاردىن سورىسام 2700 يۈئەن پۇل يىغىپ بەرسەك ئاندىن پاراخوتنى قوزغۇتۇپ ساياھەتكە  ماڭدۇرىدىغانلىقىنى ئېيتتى.بۇ باھا بۇ بىرنەچچىمىزگە  ئەلۋەتتە ئېغىر كېلەتتى.شۇڭا ئۇلارنىڭ قىزغىنلىقىنى سۇسلاشتۇرۇپ قويدى.كېيىن بىز كۆل ئەتراپىدىن قايتىپ  خەلقارا كۆرگەزمە مەركىزىنىڭ ئۇدۇلىدىكى ھېلىقى چوڭ ككلنىڭ يېنىدىكى  ئۇنۋېرساللاشقان سەنئەت سارىيىنىڭ ئىچى-تېشىدىكى مەنزىرىلەر ۋە ئۆزگىچىلىكلەرنى تاماششا قىلدۇق.    بۇ ساراي سېپىرلىق كىنۇخانا ،تىياتىرخانا،يېڭى ئاي شەكىللىك سودا سارىيى قاتارلىقلار بىرلەشتۈرۈلگەن قۇش چاڭگىسى شەكلىدىكى غايەت زور ئۇنۋېرسال  سەنئەت سارىيى ئىكەن.ئۇنىڭ لاھىيەلىنىشى ئۆزگىچە بولۇپلا قالماي ئەتراپى قىممەتلىك دەل دەرەخلەر، يېشىل مەنزىرە نوقتىلىرى،شارقىراتمىلار ۋە ھەر خىل گۈللەر بىلەن قاپلانغان بولۇپ ھەرقانداق كىشىنىڭ قايىللىقىنى قوزغىماي قالمايتتى.ئېچىلىۋاتقان يىغىن تۈگەپ يىغىنغا قاتناشقانلار قايتىپ چىققۇچە بىزگە ئىككى سائەتتىن ئارتۇق ساياھەت پۇرسىتى چىققان ئىدى.  شۇڭا بىز كەچكىچە  بىرگە يۈرۈپ   ھېلىقى كۆل ئەتراپى، ئورمانلىق، ئۇنۋېرسال  سەنئەت سارىيى ئىچى تېشىدىكى مەنزىرىلەر،كۆل بويىدىكى قارا رەڭلىك سازەندە  ھەيكەللەر  قاتارلىق قىممەتلىك مەنزىرىلەرنى قانغۇچە تاماششا قىلىۋالدۇق.ئەمەتجان ئەر خوتۇنلارمۇ  يىغىن مەيدانىدىن بۇرۇنلا قايتىپ چىققان ئىكەن شۇڭا ئۇلارمۇ ئەتراپتىكى مەنزىرىلىك جايلارنى تاماششا قىلىپ رەسىمگە چۈشكەچ  ۋاقىت ئۆتكۈزدى.بۇ يەردە گۈزەل مەنزىرىلەر بەكمۇ كۆپ ئىكەن.ئۇلارنىڭ ھەممىسىنى ئۆز لايىقىدا  خىل تۈرى بىلەن تولۇق،چۈشىنىشلىك،ئوبرازلىق قىلىپ تەسۋىرلەشكە قەلىمىم ئاجىزلىق قىلاتتى. شۇڭا بۇ مەنزىرىلەردىن تېلىپۇنۇمغا تارتىۋالغان كۆرۈنۈشلەرنى كىرىشتۈرۈپ كىچىك بىر  ساياھەت فىلىمى قىلىپ ئىشلەپ قويدۇم. تورداشلار ئۇنى كۆرسە سۇجۇنىڭ نەقەدەر گۈزەللىكىنى بىۋاستە ھىس قىلالايدۇ.

Qabiljan