Monthly Archives: سېنتەبىر 2015

مۇتەللىپ ئىقبال مېدىئادىكى ۋەكىللىك ئەمەلىيەتتە، مېدىئادا كىمنىڭ، قانداق شەكىلدە تەسۋىرلىنىش مەسىلىسى تەتقىقاتچىلار ئىزچىل كۈڭۈل بۆلۈپ كىلىۋاتقان مەسىلىدۇر. گەرچە، كىنو، فىلىم قاتارلىقلاردا تەسۋىرلىنىدىغان ئوبرازلار قېلىپلىشىپ قالغان بولسىمۇ، ئەمما مېدىئا خەلققە يۈزلەنگەن ۋاقىتتا، خەلقنىڭ مېدىئا ئارقىلىق ئۈزىنى ئىپادىلەش(representation) ھۇقۇقى چەتكە قېقىلماسلىقى كىرەك. ئادەتتە، ھوللىۋود كىنولىرىدىكى قەھرىمانلار ھەر زامان بويتاق، جەسۇر، ئەقىللىق ۋە مۇھەببەتنى قەدىرلەيدىغان قىلىپ تەسۋىرلىنىدۇ. كىنولاردا كۈپىنچە ئەرلەر باش قەھرىمانلىق ئورنىغا چىقىپ قالىدۇ. بۇ خىل ھالەت ئاياللار ھۇقۇقچىلىرىنىڭ غەزىپىنى كەلتۈرىدىغان بولۇپ، بۇرۇنقى كىنولاردا ئاياللار دائىم ئۆي

داۋامى

مۇتەللىپ ئىقبال فروئىد(Sigmund Freud) شەخسىيەت(personality)نىڭ تۈۋەندىكىدەك ئېلمىنىتلىرىنى ئوتتۇرىغا قۇيىدۇ. بىرىنجىسى، id يەنى بىئولوگىيەلىك بولۇپ،  ئىنساننىڭ ئىنسان ھەرىكىتىنىڭ ئاساسلىق قوزغاتقۇچىسى ھىسابلىنىدۇ. Id ئىككى تۈرلۈك بولۇپ، بىرى جىنىسىي ھەۋەس ۋە ھىسسىي باغنى كۆرسىتىدۇ. يەنە بىرى، ئۆلۈمدىن ئىبارەت.[1] Id لاتىنجە ”ئو“ دىگەننى بىلدۈرىدىغان بولۇپ، پۈتۈنلەي ئاڭسىزلىققا ۋەكىللىك قىلىدۇ ۋە ناھايتى تىزلا قاندۇرۇلۇشنى تەلەپ قىلىدۇ. Id باشقىلارنىڭ دىققىتىنى تارتىشنى، چېقىلىشنى ۋە يىمەكلىكىنى ئارزۇ قىلىدۇ. ئەمما، Idجەمئىيەت تەرىپىدىن قارشى چىقىلىدۇ.  Id توغۇلغاندىلا مەۋجۇت بۇلۇپ، بىئولوگىيەلىك خاراكتىرگە ئىگە. Idياش چوڭايغانسىرى بېسىلىشقا

داۋامى

مۇتەللىپ ئىقبال كومىتنىڭ دەلىلچىلىك(positivism， 实证主义) مېتودى كومتنىڭ ئەڭ بۈيۈك تۆھپىلىرىدىن بىرى، ئۇنىڭ تەبىئەت دۇنياسىنىڭ قانۇنىيەتلىرىنى تېپىپ چىققىلى بولغىنىغا ئوخشاش، ئىجتىمائىي دۇنيادىكى ھادىسىلەرنىڭ قانۇنىيتىنى تېپىپ چىققىلى بۇلىدۇ، دەيدىغان قارىشىدىن ئىبارەت. ئەمما، كومت ئىجتىمائىي ھادىسىلەرنى تەتقىق قىلىشتا تەبىئىي پەن بىلىملىرى قوللانغان دەلىلچىلىك مىتودلىرىنى قوللىنىشنى تەشەببۇس قىلغان. شۇڭلاشقا، ئو جەمئىيەتشۇناسلىق پېنىنىڭ ھەم قۇرغۇچىسى، شۇنداقلا جەمئىيەتشۇناسلىققا دەلىلچىلىك پەلسەپىسىنى باشلاپ كىرگۈچىدىن ئىبارەت.[1] تەبىئىي پەنلەردىكى مىتودلارنىڭ ئىجتىمائىي پەنلەرگە تەبىقلاش مۇمكىنچىلىكى ھەققىدىكى پىكىر دەل ئىجتىمائىي پەن بىلىملىرىنىڭ شەكىللىنىشى ۋە تەرەققى قىلىشى ئۈچۈن

داۋامى

مۇتەللىپ ئىقبال ”تامغا“[1] گوفماننىڭ سىمۋوللۇق ئالاقە چۈشەنچىسى ئەكىس ئەتكەن يەنە بىر مۇھىم كىتاب ھىسابلىنىدۇ. گوفمان تامغا نەزەرىيەسى ئارقىلىق تامغىلانغان ئىساننىڭ كىملىكى ۋە ئۆزلۈكىنىڭ قانداق شەكىللىنىدىغانلىقى، تامغىلانغان ئىنساننىڭ باشقىلار بىلەن ئىجتىمائىي ئالاقىسى قاتارلىقلارنى تەھلىل قىلغان. تامغىلانغان ئىنسانلار باشقىلار تەرىپىدىن قوبۇل قىلىنمايدۇ، يەكلىنىدۇ. تامغىلانغان ئىنسان ئۆزىنىڭ باشقىلار ئالدىدىكى كىملىكىنى قۇرۇشقا تىرىشىدۇ ياكى كىملىكىنى ئۆزگەرتىشكە ئورۇنغان بولىدۇ. تامغىلانغان ئىنسانلار كاتىگورىيەسىگە جىسمانىي ۋە روھىي جەھەتتىن كەمتۈكلەر، پاھىشەلەر، زەھەر چەككۈچىلەر ۋە مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ئومۇمىي كىشىلەر تەرىپىدىن قارشى ئېلىنمايدىغان كىشىلەر كىرىدۇ.

داۋامى