NASA: بىر ئالەم ئۇچقۇچىسىنىڭ دېگەنلىرى

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 11-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 3-كۈنى كېچە
كانوپۇس:قېيىق تېگى ( ئۈستۈن ) يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
老人（船底座α），Canopus ( Carina α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.72 - ) .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : كەچ 8:13 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 4 - گرادۇس . بۇ يەردە چىڭقى چۈش مەۋھۇم ئۇقۇم .
بۇ يۇلتۇزنى 37 - پاراللېلنىڭ شىمالىدىكى رايونلاردا كۆرگىلى بولمايدۇ ، چۈنكى ئۇپۇقتىن ئۆرلىمەيدۇ .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .
دەل ماس كېلىدىغان مېردىئان : شايار ناھيىسى تەۋە بولغان مېردىئان سىزىقى ( بۇ يۇلتۇزغا نىسبەتەن شايار ناھيىسى تەۋە بولغان پاراللېل سىزىقى مەنىسىز ) .

كانوپۇس ئاسمان شارىدىكى ئىككىنچى يورۇق يۇلتۇز  دۇر . شۇغىنىسى بۇ يۇلتۇزنىڭ ئورنى ئىنتايىن جەنۇبقا يۆنەلگەن بولغاچقا بىر قەدەر شىمالدىكى رايونلاردا بۇ يۇلتۇز ئۇپۇقتىن ئۆرلىمەيدۇ . ئۈستۈن يۇلتۇز تۈركۈمىدىكى يورۇقلۇقنىڭ يېرىمى كانوپۇستىن كېلىدۇ . ئۈستۈن يۇلتۇز تۈركۈمىنىڭ يورۇقلۇقى 88 نىڭ ئىچىدە ئۈچىنچى ئورۇندا . كانوپۇسنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 310 نۇر يىلى . ئېنىقكى كانوپۇس ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ جەنۇبىدا ، ئېكلىپتىكىنىڭمۇ جەنۇبىدا . بۇ يۇلتۇز ئىنتايىن يورۇق بولسىمۇ ئىزدەش ئۇسۇلىنى سۆزلەشنىڭ ئەھمىيىتى يوق . مەن ئۈچۈن ھازىرچە غايىۋى بولغان نەرسىگە ئامراق بولايمۇ ياكى ئۆچ بولايمۇ ؟ كانوپۇس بىر كەررىلىك ( يەككە ) يۇلتۇز .

كانوپۇس ئەقرەب-سېنتاۋر يۇلتۇزلار جەمىيىتى ( سامايولى مەركىزىي يۆنىلىشىدىكى يۇلتۇزلار زىچ توپلاشقان بىر قەدەر يورۇق رايون ) گە تەۋە . بۇ يۇلتۇزنىڭ ئىسمى توغرىلىق ئىككى خىل قاراش مەۋجۇت ، بىرى تىرويا ئۇرۇشى رىۋايىتىگە مۇناسىۋەتلىك ، يەنە بىرى نىل دەرياسى ئۇرۇشىغا مۇناسىۋەتلىك ( نىل دەرياسى ئۇرۇشى يۈز بەرگەن ئورۇن قەدىمى مىسىرنىڭ كانوپۇس پورتىكەن ، بۇ ئىسىمنىڭ مەنىسى ئالتۇن زېمىن دېگەنلىك بولىدىكەن ) . بۇ يۇلتۇزنىڭ ئەرەبچە ئىسمى سھيل ئىكەن ( مەنىسى نېمىدۇ ؟ ) . پارس تىلىدا بۇ يۇلتۇزنىڭ ئىسمى Agasti ئىكەن ( مەنىسى نېمىدۇ ؟ ) .قەدىمىي پېرسىيەدە داڭلىق بىر مەسەل كىتاب باركەن ، كىتاب ئىسمى ئاگاستى كېچىسى مىش .

ئىلگىرى بۇ يۇلتۇزنى كۆرمەكچى بولغانتىم ، مەندە ھېچقانداق سانلىق قىممەت يوق پەقەت بىر ئاددىي يۇلتۇزلار خەرىتىسى باتتى . بوپتۇ ئۇرۇنۇپ باقاي . كەپتەر يۇلتۇز تۈركۈمىنى توشقان يۇلتۇز تۈركۈمىچىلىك ئارلقتا جەنۇبقا سۈرسەك كانوپۇسقا ئاساسەن يېقىنلىشاتتى ، توشقان بىلەن كەپتەرنىڭ ئارلىقى بەك يىراقمۇ ئەمەس ئىدى ، لېكىن كەپتەرنىڭ ئېگىزلىكى بەكمۇ كۆڭۈلدىكىدەك ئەمەستى ، ھەي ! كانوپۇس ئۇپۇقتىن ئۆرلەمۇ ئۆرلىمەسمۇ ؟ ئەگەر ئۇپۇقتىن ئۆرلىسىلا ئۇپۇق يۆنىلىشىدىكى قېلىن ئاتموسفېرامۇ ئۇنىڭ كۈچلۈك نۇرىنى مېنىڭچە نۆلگە چۈشۈرىۋېتەلمەيتتى ( ئۇپۇق ئەتراپىدىكى ئاجىزراق يۇلتۇزلاردىنغۇ ئۈمىد كۈتمىدىم ) . 2008-يىلى 10-ئاينىڭ 19-كۈنى باشلىدىم .

ئەتىگەن سائەت بەشلەر بىلەن بىر ئېگىز بىنانىڭ يۇقىرى قەۋەتىگە چىقىپ ئىش باشلايتتىم ، كۆرۈش شارائىتىمۇ دېگەندەك ياخشى بولمىدى . ئالتىنچى كۈنى ( 24-چىسلا ) دېرىزە ئالدىدا جەنۇبقا قاراپ تۇرسام سائەت بەشيېرىملاردا بىرسى مۈرەمگە ئۇردى : نېمە ئادەمسەن ؟ ......

باشقۇرغۇچىلار كەينى قىسمىنى ئۆچۈرىۋەتسەڭلەرمۇ مەيلى .

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 12-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 4-كۈنى كېچە
تالىماك ( رىگېل كېنت ) : سېنتاۋر يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
南门二（半人马座α），Rigel Kentaurus ( Centaurus α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.27 - ) .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : ئەتىسى سەھەر 4:24 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 12 - گرادۇس . مەۋھۇم ئۇقۇم .
بۇ يۇلتۇزنى 29 - پاراللېلنىڭ شىمالىدىكى رايونلاردا كۆرگىلى بولمايدۇ ، چۈنكى ئۇپۇقتىن ئۆرلىمەيدۇ .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .
دەل ماس كېلىدىغان مېردىئان : شايار ناھيىسى تەۋە بولغان مېردىئان سىزىقى .

تالىماك بىزگە ئەڭ يېقىن يۇلتۇز ( ئەلۋەتتە قۇياشنى ھېسابقا ئالمىساق ) . تالىماك ئەمەلىيەتتە ئۈچ كەررىلىك يۇلتۇز ، بۇ يۇلتۇزلارنىڭ يورۇقلۇقىنى قوشۇپ ھېسابلىساق ، ئاسماندا ئۈچىنچى ئورۇنغا تىزىلىدۇ . بۇ ئۈچ يۇلتۇزنىڭ چوڭراق ئىككىسى ئۆزئارا يېقىن بولۇپ ، بىر بىرىنى ئايلىنىدۇ ( دەۋرى 80 يىل ) ، كىچىكرەكى ناھايتى يىراقتا بولۇپ ئىككىسىنى مەركەز قىلىپ ئايلىنىدۇ ( دەۋرى 500 مىڭ يىل ) ، چوڭراقلىرىنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 4.37 نۇر يىلى ، كىچىكىنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 4.24 نۇر يىلى ( كىچىكى ئادەتتە پروكسىما يۇلتۇزى دېيىلىدۇ ) ، تالىماك تەۋە بولغان سېنتاۋر يۇلتۇز تۈركۈمى يورۇق يۇلتۇزلار توپلىشىپ قالغان رايون . ( 88 نىڭ ئىچىدە ئىككىنچى ئورۇندا ) .

تالىماكمۇ ئەقرەب-سېنتاۋر يۇلتۇزلار جەمىيىتىگە تەۋە . مېنىڭ ھېس قىلىشىمچە غەرب ئاسترونوملىرى سېنتاۋر دېگەن بۇ ئىسىمغا سەت ئامراقمۇ قانداق .
تالىماكنىڭ خەلقئارالىق ئىسمى رىگېل كېنت ، مەن تالىماك دېگەن ئىسىمنى جۇڭگو ئۆسمۈرلەر قامۇسىدا كۆرگىنىم بويىچە ئادەتلىنىپ قاپتىمەن . رىگېل كېنت دېگەن ئىسىم ئەرەبچىدىن كەلگەن بولۇپ ئەسلى رجل القنتاورس ئىكەن ، مەنىسى سېنتاۋرنىڭ پۇتى دېگەنلىك بولىدىكەن . تالىماك دېگەن ئىسىم ئىبراي تىلى ( يەھۇدىلارنىڭ تىلىغۇ دەيمەن ) ياكى ئەرەب تىلىدىن كەلگەنىكەن ( التالمان ) ، مەنىسى تۆگىقۇش بولىدىكەن ، يەنە بۇنگۇلا دەپمۇ ئىسمى باركەن ، بۇ بەلكىم لاتىنچىدىكى تۇياق دېگەن سۆزدىن كەلگەن بولۇشى مۇمكىنكەن .

رىۋايەتلەردىكى ئادەم باشلىق ئات تەنلىك مەخلۇقنىڭ ئىسمى سېنتاۋر .
تالىماك ئەلۋەتتە ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ جەنۇبىدا ، ئېكلىپتىكىنىڭمۇ جەنۇبىدا . بىزنىڭ رايونغا نىسبەتەن بۇ يولتۇزنى تېپىش ئۇسۇلىنى سۆزلەشنىڭ ئەھمىيىتى يوق .
كېيىنكى قېتىمدىن باشلاپ شايار ناھيىسى دېگەن خەتنى يازماسلىق ئۈچۈن ۋاقىت بىلەن گرادۇسنى پۈتۈنلىۋېتىمەن ( ۋاقىتنى يېرىم سائەتكە ، گرادۇسنى 5 گرادۇسقا ) ، ئالاھىدە ئەھۋاللار بۇنىڭ سىرتىدا . بۇ خەتنى يېزىۋەرسەممۇ تازا قاملاشمايدىغاندەك .

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 13-سان )

مۇشۇ يەرشارىنىڭ شىمالىي قۇتۇبى سامايولى سېستىمىسىنىڭ سىرتىغا قاراپ قالغىنى . سامايولىنىڭ مەركىزىنى كۆرسىتىدىغان ئەقرەب-سېنتاۋر يۇلتۇزلار جەمىيىتىمۇ ، سامايولى سېستىمىسىنىڭ ھەمراھ سېستىمىلىرىدىن بولغان چوڭ ، كىچىك ماگېللان سېستىمىلىرىمۇ ، ئالدىنقى ئۈچ يورۇق يۇلتۇزمۇ ھەممىسى جەنۇبىي ئاسماندا ، ئۇنىڭ ئۈستىگە شىمالىي ئاسماننىڭ سەركىسى بولغان تۆتىنچى يورۇق يۇلتۇز ئاركتۇرمۇ شىمالدىن زېرىككەن چېغى ! قارا يورغىغا مىنىۋېلىپ جەنۇبقا قاراپ ئۇچىۋاتىدۇ ، بەشىنچى يورۇق يۇلتۇز بولغان توقۇمىچى قىزنىڭ كاللىسىغا سوغۇق ئۆتۈپ قالغان چېغى ، جىم تۇرىۋاتىدۇ .

2015-يىل 3-ئاينىڭ 5-كۈنى كېچە
ئاركتۇر : پادىچى ( ئۆكۈز باقار ) يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
大角星（牧夫座α），Arcturus ( Bootes α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.04 - ) .
كۆتۈرۈلۈش ۋاقتى : كەچ 8:30 ،ئۇپۇقتىن كۆتۈرۈلۈش ئورنى شەرقىي شىمال .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : ئەتىسى سەھەر 4:00 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 65 گرادۇس .
كۈن چىقىش ۋاقتى : ئەتىسى چۈشتىن بۇرۇن 7:00 ، ئاركتۇرنىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 45 گرادۇس ، ئورنى غەرب .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .

ئاركتۇرنى تېپىش ئۇسۇلى : ئەگەر سىز چوڭ ئېيىق يۇلتۇز تۈركۈمىنى تاپالىسىڭىز ، ئېيىقنىڭ قۇيرۇقىدىكى ياينى قۇيرۇقىدىن داۋاملاشتۇرۇپ سىزسىڭىز ، يەنە بىر قۇيرۇقچىلىك سىزغاندا بىر يورۇق يۇلتۇزغا ئۇچىرايسىز ، بۇ دەل ئاركتۇر . ( چوڭ ئېيىقنىڭ قۇيرۇقى بىز ئادەتتە دەيدىغان چۆمۈچ ياكى چوڭ چۆمۈچنىڭ سېپى شۇ ، ئېيىقنىڭ قۇيرۇقىدىكى بۇ يەتتە يۇلتۇز يەنە يەتتە قاراقچى دەپمۇ ئاتىلىدۇ ) . ئەگەر بۇنداق قىلالمىسىڭىز سەھەر سائەت تۆتلەر ئەتراپىدا چوققىڭىزدىن سەل جەنۇب تەرەپتىكى يورۇق يۇلتۇز شۇ ، تاڭ ئاتارغا يېقىن سەل غەرپكە سۇرۇلىدۇ .

ئاركتۇر يۇلتۇزلۇق ئاسماندىكى تۆتىنچى يورۇق يۇلتۇز ، شىمالىي ئاسماندىكى بىرىنچى يورۇق يۇلتۇز . ئاركتۇر يۇلتۇزلۇق ئاسماندىكى نىسبىي ھەركىتىنىڭ تېزلىكى بىلەن داڭ چىقارغان ، ئەگەر ۋاقىتنى 10 مىليون ھەسسە تېزلىتىپ ئاسمانغا قارىسىڭىز باشقا يۇلتۇزلار ئاستا ئاستا يۆتكىلىدۇ ، لېكىن ئاركتۇر جەنۇبقا قاراپ ئۇچىدۇ . ئاركتۇر ئىككى كەررىلىك يۇلتۇز بولۇشى مۇمكىن ، لېكىن تېخى ئېنىق ئەمەسكەن . ئاركتۇرنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 36.7 نۇر يىلى . ئاركتۇر يەنە يۇلتۇز تەۋرەشنى تەتقىق قىلىشتىكى بىر ماتېرىيال ئىكەن ( يەر تەۋرەش ، مارس تەۋرەش دېگەندەك ) . ئەسكەرتىش : ئاركتۇر تەۋە بولغان پادىچى يۇلتۇز تۈركۈمىنىڭ پادىچى يىگىت يۇلتۇزى بىلەن مۇناسىۋىتى يوق .

ئاركتۇرنىڭ ئىسمى گىرېك تىلىدىن كەلگەن بولۇپ ئېيىقنىڭ مۇھاپىزەتچىسى دېگەن مەنىدە . چۈنكى پادىچى يۇلتۇز تۈركۈمى چوڭ كىچىك ئېيىق يۇلتۇز تۈركۈملىرىگە يېقىن ، گىرېتسىيەدە ئاركتۇر ھايۋانات قوغداش جەمىيىتى دەپ تەشكىلات باركەن . ئاركتۇرنىڭ ئەرەبچە ئىسمى السماك الرامخ ئىكەن ، مەنىسى نەيزە تۇتقان ئادەمنىڭ پۇتى دېگەنلىك بولىدىكەن ، بۇ ئىسمى رىمدىن كەلگەن بولۇپ ، ئەرەبچىدىكى ئەسلى ئىسمى الخارس السماغ ئىكەن ، مەنىسى جەننەتنىڭ قوغدىغۇچىسى دېگەنلىك بولىدىكەن . ئاركتۇرنىڭ ئورنى ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ شىمالىدا ، ئېكلىپتىكىنىڭمۇ شىمالىدا . بىر تۇرغۇن يۇلتۇز كۈنىدە ئۇپۇق ئۈستىدىكى ۋاقتى تەخمىنەن 14 يېرىم سائەت .

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 14-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 6-كۈنى كېچە
ۋېگا ( توقۇمىچى قىز يۇلتۇزى ) : لىرا يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
织女星（天琴座α），Vega ( Lyra α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.00 ) .
كۆتۈرۈلۈش ۋاقتى : كەچ 11 ،ئۇپۇقتىن كۆتۈرۈلۈش ئورنى شەرقىي شىمال .
كۈن چىقىش ۋاقتى : ئەتىسى چۈشتىن بۇرۇن 7 ، ۋېگانىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 75 گرادۇس ، ئورنى شەرق .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .

توقۇمىچى قىز يۇلتۇزى ئاسترونومىيە تارىخىدا سەل ئالاھىدىرەك ئورۇن تۇتىدۇ . يېقىنقى زامان ئاسترونومىيىسى يۇلتۇزلارنىڭ يورۇقلۇق دەرىجىسىنى قايتا بېكىتكەندە مۇشۇ يۇلتۇزنى نۆلىنچى دەرىجە دەپ ئۆلچەم قىلغان . ئاسترونوملارنىڭ بۇ يۇلتۇزغا نىسبەتەن تەتقىقاتى ئىنتايىن كۆپ ( قۇياشتىن قالسىلا ) ، بۇ يۇلتۇز مىلادىدىن بۇرۇنقى 12000-يىللىرى شىمالىي قۇتۇپ يۇلتۇزىلىق ئورنىدا ئىدى ، 14000 يىلدىن كېيىن قايتا شىمالىي قۇتۇپ يۇلتۇزى بولىدۇ . بۇ يۇلتۇز قۇياشتىن قالسىلا تۇنجى بولۇپ ئىنسانلار تەرىپىدىن سۇرەتكە تارتىلغان يۇلتۇز ( 1840.7.17 ) ، شۇنداقلا قۇياشتىن قالسىلا تۇنجى بولۇپ فوتو سىپىكتېرى خاتىرىلەنگەن يۇلتۇز ( 1872.8 ) .

توقۇمىچى قىز يۇلتۇزىنى تېپىش ئۇسۇلى : ئەتىگەن سائەت تۆتيېرىملار بىلەن شەرق ئاسمىنىغا قارىسىڭىز ئۈچ دانە يورۇق يۇلتۇز بار ( ئاتالمىش يازلىق ئۈچبۇلۇڭ ) ، سەل ئېگىزرەكتىكى بىرسى ئەڭ يورۇق بولۇپ ، دەل توقۇمىچى قىز يۇلتۇزى شۇ . ( قالغان ئىككىسى ، جەنۇپ تەرەپ ئاستىدىكى يورۇقراقى بۈركۈت يۇلتۇز تۈركۈمىدىكى پادىچى يىگىت يۇلتۇزى ، شىمال تەرەپ ئاستىدىكى ئاجىزراقى ئاققۇ يۇلتۇز تۈركۈمىدىكى دېنېب ) . بۇ يۇلتۇزنىڭ ئىسمى ئەرەپچىدىن كىرگەن بولۇپ ، مەنىسى چۈشۈش ياكى قونۇش بولىدىكەن . ئىلگىرى پولۇنېزىيىلىكلەر ئۈچۈن بۇ يۇلتۇز يېڭى يىلنىڭ كىرگىنىگە ۋەكىللىك قىلىدىغان بولۇپ ، كېيىن بۇ ۋەكىللىك ئورۇننى ئۈلكەر يۇلتۇزلار توپى ئالغان ( ھېلقى يەتتە ئاچا سىڭىل دېيىلىدىغان غۇژمەك يۇلتۇز دەل ئۈلكەر يۇلتۇزلار توپى ، ئەرەپچە ئىسمى سۈرەييا يۇلتۇزلار توپى ) . ئاسسۇرىيەلىكلەر توقۇمىچى قىز يۇلتۇزىنى جەننەت قازىسى دەپ ئاتىغان ، ئاككاد تىلىدا جەننەت گۈلى دەپ ئاتالغان ، بابىلون ئاسترونومىيىسىدە بۇ يۇلتۇز نۇر ئەلچىسى يۇلتۇزلىرىنىڭ بىرى بولغان ، قەدىمىي گىرېكلار ئۈچۈن لىرا يۇلتۇز تۈركۈمى ئورفيۇسنىڭ قالۇنىغا ۋەكىللىك قىلىدىغان بولۇپ ، توقۇمىچى قىز يۇلتۇزى قالۇننىڭ دەستىسىكەن ، رىم ئىمپېرىيىسىدە كۈزنىڭ باشلىنىشى توقۇمىچى قىز يۇلتۇزىنىڭ كۆتۈرۈلىشىنى بەلگە قىلىدىكەن ، جۇڭگو رىۋايەتلىرىنى دېمىسەممۇ ھەممەيلەنگە تونۇش ، شامان دىنىدا بۇ يۇلتۇز بويسۇندۇرغۇچى ئىلاھ بىلەن بىللە تەسۋىرلىنىدىكەن ، ھىندىستان رىۋايەتلىرىدە بۇ يۇلتۇز ئابخىجىت دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ ، ئاسماننى ئۈلكەردىن تالاشقۇچى سۈپىتىدە تەسۋىرلىنىدۇ ، قەدىمكى زاماندا كىشىلەر بۇ يۇلتۇزنى سىگانلارنىڭ يۇلتۇزلىرىنىڭ بىرى ھېسابلاپ ، ئۇنى زەيتۇن تېشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك دەپ قارايدىكەن . 1971 يىلى شۆفۇلەن ۋېگا دېگەن ئىسىمنى ماشىنا ماركىسى قىلىپ ئىشلەتكەن ، بۇ ماشىنا ماركىسى قىلىپ ئىشلىتىلگەن تۇنجى يۇلتۇز ئىسمى ھېسابلىنىدۇ . ياۋروپا ئالەم قاتنىشى ئىدارىسى تەتقىق قىلىپ چىققان توشۇغۇچى راكېتا ۋە لوكھىد شىركىتى ئىشلەپچىقارغان لوكھىد ۋېگا ، شۇنداقلا ئەنگىلىيە پىنگىۋىن قەھۋە كۇلۇبىنىڭ ناخشىسىمۇ ۋېگا دېگەن ئىسىم بىلەن ئاتالغان .

ئۇ يەنە بىرىنچى تۈركۈمدىكى كۆرۈنمە دېئامېتىرى ئارقىلىق ئارلىقى پەرەز قىلىنغان يۇلتۇزنىڭ بىرى . 1943 يىلدىن باشلاپ بۇ يۇلتۇزنىڭ فوتو سىپىكتېرى يۇلتۇزلارنى تۈرگە ئايرىشنىڭ ئۆلچىمى قىلىنغان . ئاسترونوملار 1979 - يىلى ئامېرىكا ئاق قۇم باشقۇرۇلىدىغان بومبا مەيدانى ئېففىكتىلىق ئېكىس نۇرى تېلېسكوپىدا تۇنجى قېتىم يۇلتۇزلار تارقاتقان ئېكىس نۇرىنى بايقىغان ( يەنى توقۇمىچى قىز يۇلتۇزىدىن ) . بۇ يۇلتۇزنىڭ تۇمانلىق دىسكىسى تۇنجى بولۇپ بايقالغان يۇلتۇز تۇمانلىق دىسكىسى ھېسابلىنىدۇ ( 1983 ) . بۇ يۇلتۇز ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ شىمالىدا ، ئېكلىپتىكىنىڭ شىمالىدا ، بىر كۈندىكى ئۇپۇقتىن ئېگىز ۋاقتى 18 سائەت .

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 15-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 7-كۈنى كېچە
كاپېللا : ھارۋىكەش يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
五车二（御夫座α），Capella ( Auriga α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.08 ) .
كۈن ئولتۇرۇش ۋاقتى : كەچ 6:30 ، كاپېللانىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 85 گرادۇس ، ئورنى شەرقىي شىمال .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : كەچ 7:00 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 85 گرادۇس .
پېتىش ۋاقتى : ئەتىسى سەھەر 5:00 ، ئۇپۇققا پېتىش ئورنى شىمال .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .

كاپېللا ھارۋىكەش يۇلتۇز تۈركۈمىنىڭ ئەڭ يورۇق يۇلتۇزى ، شۇنداقلا ئاسماندىكى ئالتىنچى يورۇق يۇلتۇز . مەن ئەسلىدە ھارۋىكەش يۇلتۇز تۈركۈمىنى بەش تەرەپلىك شەكلىدە چۈشىنەتتىم ، ئەپسۇس ئۇنىڭ بىرسى سەۋر ( تورپاق ) يۇلتۇز تۈركۈمىگە تەۋە ئىكەن . كاپېللانى تېپىش ئۇسۇلى : كۈن ئەمدى ئولتۇرۇشىغا قاق چوققىڭىزغا قارىسىڭىز دەل ئۆزى . كاپېللانىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 42.2 يورۇقلۇق يىلى . بۇ يۇلتۇزنىڭ ئىسمى لاتىنچىدىن كەلگەن بولۇپ كىچىك ئۆچكە دېگەن مەنىدە . ( ئوغلاق دەيمىز ھە ؟ )

كاپېللا ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ شىمالىدا ، ئېكلىپتىكىنىڭ شىمالىدا ( بۇندىن كېيىن ئىككىسى ئوخشاش بولغانلىرىنىڭ كېيىنكىسىنى يازمايمەن ) . كاپېللا تۆت كەررىلىك يۇلتۇز . كاپېللا شىمالىي ئاسمان قۇتۇبىغا ئەڭ يېقىن بىرىنچى دەرىجىلىك يۇلتۇز ( مېنىڭ نەزىرىمدە كانوپۇسنىڭ كۈشەندىسى ) . مەن بۇ يۇلتۇزغا دەھشەت ئامراق ، بەلكىم ئەڭ ئامراق ، سەۋەبىنى بىلمەيمەن . بۇ يۇلتۇزنىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىز ۋاقتى 20 يېرىم سائەت .

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 16-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 8-كۈنى كېچە
رىگېل : ئوۋچى ( ئورىئون ) يۇلتۇز تۈركۈمى بېتا يۇلتۇزى .
参宿七（猎户座β），Rigel ( Orion β )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.12 ) .
كۈن ئولتۇرۇش ۋاقتى : كەچ 6:30 ، رىگېلنىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 40 گرادۇس ، ئورنى جەنۇب .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : كەچ 6:30 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 40 گرادۇس .
پېتىش ۋاقتى : ئەتىسى سەھەر 0:00 ، ئۇپۇققا پېتىش ئورنى غەرب .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .

رىگېل ھازىر ئاسماندىكى يەتتىنچى يورۇق يۇلتۇز . بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 863 يورۇقلۇق يىلى . بۇ يۇلتۇز ئوۋچى يۇلتۇز تۈركۈمى بېتا يۇلتۇزى دەپ ئاتىلىپ قالغان ، ئەمما ئۇ ئەلفا يۇلتۇز بېتېلگېيزدىن يورۇق . رىگېل دېگەن ئىسىم ئەرەبچىدىن كەلگەن بولۇپ ، ئەسلى يېزىلىشى رجل الجبار ، مەنىسى بويسۇندۇرغۇچىنىڭ پۇتى . رىگېل دېڭىز قاتنىشىدا ئىنتايىن مۇھىم يۇلتۇز ، چۈنكى ئۇ ئارقىلىق ئېكۋاتورغا ناھايتى ياخشى ھۆكۈم قىلغىلى بولىدۇ ( رىگېل بىلەن ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ ئارلىقى پەقەت 8 گرادۇس ) . رىگېل ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ جەنۇبىدا . ئۇپۇق ئۈستىدىكى ۋاقتى 11 سائەت . رىگېل ئۈچ كەررىلىك يۇلتۇز ( تۆت كەررىلىك بولۇشىمۇ مۇمكىن ) ، ئۇ يەنە ئۆزگىرىشچان يۇلتۇز .

رىگېلنى تېپىش ئۇسۇلى : كۈن ئولتۇرغاندىن كېيىن جەنۇبقا قارىسىڭىز ( ياكى غەربىي جەنۇب ) ئارلىقى خېلى يېقىن بولغان شەرق غەرب يۆنىلىشىدىكى قاتار ئۈچ يۇلتۇزنى بايقايسىز ، بۇنى ئوراپ تۇرغان تىراپېتسىيە تۈزگەن يەنە تۆت يۇلتۇز بار ، بۇ يەتتە يۇلتۇز ئوۋچى يۇلتۇز تۈركۈمىنىڭ ئاساسى گەۋدىسى ھېسابلىنىدۇ ، مۇشۇ تۆت يۇلتۇزنىڭ ئوڭ تەرەپ ئاستىدىكى ئەڭ يورۇق بىرى دەل رىگېل .

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 17-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 9-كۈنى كېچە
پروتسيون : كىچىك ئىت يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
南河三（小犬座α），Procyon ( Canis minor α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.34 ) .
كۈن ئولتۇرۇش ۋاقتى : كەچ 6:30 ، پروتسيوننىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 40 گرادۇس ، ئورنى شەرقىي جەنۇب .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : كەچ 9:00 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 55 گرادۇس .
پېتىش ۋاقتى : ئەتىسى سەھەر 3:30 ، ئۇپۇققا پېتىش ئورنى غەرب .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .

پروتسيون ئاسماندىكى سەككىزىنچى يورۇق يۇلتۇز . كىچىك ئىت يۇلتۇز تۈركۈمىگە تەۋە ، كىچىك ئىت يۇلتۇز تۈركۈمىنىڭ بىردىنبىر كوزۇر يۇلتۇزى . پروتسيوننىڭ ئىسمى گىرېك تىلىدىن كىرگەن بولۇپ ، ئىتنىڭ ئالدى دېگەن مەنىدە ، چۈنكى ئۇ چوڭ ئىتتىكى سىرىئۇستىن بۇرۇن چىقىپ بولىدۇ . پروتسيون قىشلىق ئۈچبۇلۇڭنىڭ بىر چوققىسى . ئۇنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 11.41 يورۇقلۇق يىلى . پروتسيون ئىككى كەررىلىك يۇلتۇز ، ئىككى يۇلتۇزنىڭ ئارلىقى 2 مىليارد 400 مىليون كىلومېتىر . پروتسيون ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ شىمالىدا ، ئەمما ئېكلىپتىكىنىڭ جەنۇبىدا ، ئۇپۇقتىن ئېگىز ۋاقتى 12 يېرىم سائەت .

پروتسيوننى تېپىش ئۇسۇلى : كەچلىكى تەخمىنەن يۇپىتېر بىلەن سىرىئۇسنىڭ ئوتتۇرسىغىراق قارىسىڭىز بىر يورۇق يۇلتۇزنى بايقايسىز ، بۇ دەل پروتسيون . مەن پروتسيوننى بىر ئوماق كىچىك بالىغا ئوخشىتىمەن *-_-*

Algol1991

كۈندە بىر يۇلتۇز ( 18-سان )

2015-يىل 3-ئاينىڭ 10-كۈنى كېچە
بېتېلگېيز : ئوۋچى ( ئورىئون ) يۇلتۇز تۈركۈمى ئەلفا يۇلتۇزى .
参宿四（猎户座α），Betelgeuse ( Orion α )
كۆرۈنمە يورۇقلۇق دەرىجىسى ( 0.42 ) .
كۈن ئولتۇرۇش ۋاقتى : كەچ 6:25 ، بېتېلگېيزنىڭ ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 54 گرادۇس ، ئورنى شەرقىي جەنۇب .
چىڭقى چۈش ۋاقتى : كەچ 7:14 ، ئۇپۇقتىن ئېگىزلىكى 56 گرادۇس .
پېتىش ۋاقتى : ئەتىسى سەھەر 1:38 ، ئۇپۇققا پېتىش ئورنى غەرب .
قوللىنىلغان ۋاقىت : شەرقىي 6- رايون ( UTC+6 ) .

بېتېلگېيز ھازىر ئاسماندىكى توققۇزىنچى يورۇق يۇلتۇز . قىشلىق ئۈچبۇلۇڭنىڭ بىر چوققىسى ھەمدە قىشلىق ئالتە تەرەپلىكنىڭ مەركىزى . بۇ يۇلتۇز پارتلاش ئالدىدا تۇرغان ئەڭ چوڭ يۇلتۇزنىڭ بىرى بولۇپ ، قۇياشنىڭ ئورنىغا قويساق چوڭلۇقى يۇپىتېر ئوربېتىسىغىچە يېتىپ بارىدۇ . بۇ يۇلتۇزنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارلىقى 640 يورۇقلۇق يىلى . بۇ يەنە يورۇقلۇقى دەۋرىي ئۆزگىرىدىغان يۇلتۇز بولۇپ ، كۆرۈنمە يۇلتۇز دەرىجىسى 0.2 بىلەن 1.2 ئارلىقىدا ئۆزگىرىپ تۇرىدۇ . بۇيۇلتۇز ئاسمان ئېكۋاتورىنىڭ شىمالىدا ، ئېكلىپتىكىنىڭ جەنۇبىدا ، ئۇپۇقتىن ئېگىز ۋاقتى 12 يېرىم سائەت .

بېتېلگېيزنى تېپىش ئۇسۇلى : كەچلىكى سىرىئۇس بىلەن پروتسيوننى تۇتاشتۇرىدىغان كېسىكنى تەرەپ قىلىپ ، يەنە بىر چوققىسىنى غەربتە قىلىپ بىر تەڭ تەرەپلىك ئۈچبۇلۇڭ سىزسىڭىز ، دەل يەنە بىر چوققىسىغا ماس كېلىدىغان ئورۇندىكى يورۇق يۇلتۇز شۇ بېتېلگېيز .
بۇ سەل ئالاھىدە يۇلتۇزتى ، لېكىن ۋاقتىم يامان كەلدى .