سىتراتېگىيە ۋە تاكتىيكا (جاھانگىر123)

kirani

putin يوللىغان ۋاقتى  2015-12-20 14:15
ھىس -ھاياجانغا باي بىزدىن ئىستىراتىيىگە ۋە تاكتىكىغا ...

ئاز بولسىمۇ،بار!

babak

janggivar يوللىغان ۋاقتى  2015-12-20 15:21
پۇتىن ئەپەندى سىزنىمۇ مۇشۇ ھەربىي تاكتىكا توغىرسىدا  ...

پۇتىن ئەپەندى ئىنكاس يازىدۇ،  تېما يازمايدۇ...

jahangir123

     سىتراتېگىيىنىڭ ئىقتىسادىي قاتلىمىنى يوللىغانتىم يۈتۈپ كەتتى. چاتاق مېنىڭ كومپىيوتورىمدىن چىقتىمۇ ياكى مۇنبەردىن؟

jan-

  جاھانگىر ئەپەندىم، كۆپ مېھنەت سىڭدۈرۈپ قاۋۇل تېمىدىن بىرگە تۇتۇش قىلىپسىز. ھەمدە تېما ئارىسىدا بەرگەن ئىزااھاتىڭىزدىن قارىغاندا، كەڭ دائىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن. مېنىڭ تەكلىۋىم : ئىلاۋە بېرىپ، ئاساسى مەقسەتكە ئۆتكەندىلا، تېمىنىڭ ماۋزۇسىنى تەرىپلەش شەكلى بويىچە، ئىخچام ھالەتتە قىسقىچە چۈشەندۈرىۋەتكەن بولسىڭىز، بەكمۇ چېنىپ كەتمەيتتىكەن ئەسلىدە. مەن قىسقىچە قوشۇپ قوياي، تورداشلارنىڭ ئېڭىدا مۇجمەللىك شەكىللىنىپ قالمىسۇن.

  ستراتېگىيە - كونا يۇنانچە ( گىرىھخچە)« stratēgía -  στρατηγία  »  دېگەن سۆز بولۇپ، ئۇنىڭ ئەسلىدىكى مەناسى قۇماندان سەنئىتى  دېمەكتۇر. تاكتىكا - كونا يۇنانچە ( گىرىھخچە ) «    taktiká -  τακτικά   » دېگەن سۆز بولۇپ، ئۇنىڭ ئەسلىدىكى مەناسى جەڭنى تەرتىپكە سېلىش سەنئىتى دېمەتۇر. ستراتېگىيە ۋە تاكتىكا دىن ئىبارەت بۇ ئىككى سۆز دەسلىۋىدە پەقەت جەڭ، ئۇرۇش توغرىسىدا قوللىنىلغان بولۇپ، كېيىنچە  كەڭ دائىرىدە ئىشلىتىش ئومۇملاشقان. مەسىلەن: دۆلەت باشقۇرۇش سىياسەتلىرىدە، پۇقرالارنى باشقۇرۇش چارىلىرىدە، سودا مۇناسىۋەتلەردە، شەھەر قۇرۇلۇش پىلانلىرىدا، يول قۇرۇلۇش، سانائەت، ئىشلەپ چىقىرىش قاتارلىق نۇرغۇن ساھەلەردە كەڭ قوللۇنۇپ كەلمەكتە.

   ئۇرۇش قىلىش، جەڭ قىلىش، دۈشمەننىڭ ئۈستىدىن غەلبە قىلىش، باشقىلارنىڭ زېمىنلىرىنى ئىگىلىۋېلىش، مۇستەملىكە قىلىش، دۆلەت تېررىتورىيەسىنى كېڭەيتىش... قاتارلىق ساھەلەردە ستراتېگىيە بىلەن تاكتىكا نىڭ تۇراقلىق، مۇقىم مەناسى بولىدۇ. مەسىلەن : ستراتېگىيە- نىشانغا يېتىش ئۈچۈن تۈزۈلگەن، ئۇزۇنغا سوزۇلغان، ۋاز كېچىلمەس پىلاندۇر. تاكتىكا- شارائىتقا، ۋەزىيەتكە قارىتا ئۆزگەرتىپ، يېڭىلاپ، ساۋاقنى يەكۈنلەپ تۈزۈپ چىقىلىدىغان، قىسقا مۇساپىلىك پىلاندۇر. تاكتىكىدا دۈشمەنگە يېڭىلىپ بېرىش بولۇپ تۇرىدۇ. لېكىن ستراتېگىيەدە دۈشمەنگە يېڭىلىپ بېرىش تەسەۋۋۇر قىلىنمايدۇ. ئەگەر ستراتېگىيەدە يېڭىلسە، تولۇق مەغلۇپ بولغان بولىدۇ. شاخمات ئويىنىنى مىسالغا ئالساق، ھۇجۇم قىلىشتا قارشى تەرەپتىن گەردىنى، ئاتنى، توپ زەمبىرەكنى يوقىتىش ئۈچۈن بىر قانچە پىچكىنى دەسمى سالىدۇ. بۇ تاكتىكىدۇر. ستراتېگىيە بولسا، قارشى تەرەپنى ئاجىز ئورۇنغا چۈشۈرۈپ، شاھنى مات قىلىشتۇر.

  ئاتالمىش 11- سىنتەبىر ۋەقەسىنى بىر تاكتىكا-دېسەك، قايتۇرما زەربە بېرىش باناسىدا  ئافغانىستاننى، ئىراقنى ئېلىش ئامېرىكىنىڭ ستراتېگىيەسى - دېيىشكە بولىدۇ. ئامېرىكا، ئەنگىلىيە، فرانسىيە، رۇسيە قاتارلىق چوڭ دۆلەتلەرنىڭ ئافرىقا، ئوتتۇرا شەرق ۋە يىراق شەرق ستراتېگىيەلىك پىلانلىرى قىسقىسى 50 يىللىق، ئۇزۇنراقى 100 يىللىق بولۇپ، تاكتىكىلىق پىلانلىرىنى 5، 10 يىلدا يېڭىلاپ تۇرىدۇ. پارىس قولتۇقىنى، جۈملىدىن ئىراننى ئىگىلەش رۇسىيە بىلەن ئەنگىلىيەنىڭ ( ئامېرىكىمۇ شۇنىڭ ئىچىدە) مەڭگۈلۈك ستراتېگىيەلىرى ۋە ئۆزگەرمەس نىشانلىرى ئىكەن. ئامېرىكا ئىراققا كىرگەندە، رۇسىيەنىڭ بېشىدا ئوت كۆيىۋاتاتتى. ئەمدى ئامېرىكا سۈرىيەگە كىرىپ بولغىچە، رۇسىيە مۇداپىئەگە ئۆتتى . بۇلار ئىران تەرەپكە يېقىنلاپ كېلىۋاتىدۇ.

قىسقىسى ستراتېگىيە، تاكتىكا بەك چوڭ تېما. ئالدىراپ كەتمەي، سالماقلىق بىلەن يازسىڭىز، بالادىمۇ، تالادىمۇ قالماي، پاخاللاشتۇرىۋەتمەي، كۆپچۈلۈككە ياخشى ئۇقۇم بېرەلەيسىز.

jahangir123

داۋامى:

                          سىتراتېگىيىنىڭ ئىقتىسادىي قاتلىمى

       ئۇرۇش يىللىرىدا ئىقتىساد تېخىمۇ خورايدۇ. مەلۇم دۆلەت ۋە ياكى مەلۇم ئۇرۇش رايونىنىڭ ئىقتىسادىي ئاساسى مۇستەھكەم بولمىسا، ئۇرۇش رايونى بىرلەمچى سىتراتېگىيىسىگە غايەت زور تەسىر كۆرسىتىدۇ. ئارقا سەپ بازىسىدىكى زاپاس كۈچلەر يەنە قورال-ياراغ، ماددى خام ئەشيا، ئوزۇق-تۈلۈك، داۋالاش ئەسلىھەلىرى بىلەن داۋالاش خادىملىرى، قاتناش-تىرانسىپورت ۋە زاپاس قوشۇنلار ئۇرۇش رايونى سىتراتېگىيىسىنىڭ غەلىبىسىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىشتا زۆرۈر بولغان شەرتتۇر. ئۇرۇش رايونىنىڭ بىرلەمچى سىتراتېگىيىسى بىلەن ئىككىلەمچى سىتراتېگىيىسىنىڭ كېسىشكەن نۇقتىسى سىتراتېگىيىنىڭ ئومومىيۈزلۈك غەلىبىسىنىڭ جەزىملەشكەن ۋاقتى بولىدۇ. ئارقا سەپ لازىمەتلىكلىرىنىڭ خوراپ تۈگۈشى ۋە تەكرار تولۇقلىنىپ تۇرىشى بىلەن ئۇرۇش رايونىنىڭ ئىككىلەمچى سىتراتېگىيىسى ئۇرۇش ۋەزىيىتىنىڭ تەرەققىياتى ۋە ئۆزگىرىشى بىلەن ئىزچىل باغلىنىشتا بولىدۇ.
        ئىشغالىيەت رايونىدىكى ئۇرۇش سېپىنىڭ زىيادە ئۇزۇراپ كېتىش سەۋەبى بىلەن ئارقا سەپ تەمىناتىنى بەلگىلەنگەن جايغا يەتكۈزۈش تۈرلۈك توسقۇنلىقلارغا ئۇچۇرىشى مۈمكىن. گەرچە ئىشغالىيەت رايونىدىكى دۈشمەننىڭ مۇنتىزىم ئارمىيىسى يوقىتىلغان بولسىمۇ، يەرلىكتىكى ئوتتۇرا ۋە كىچىك كۆلەمدىكى پارتىزان ئەتىرەتلىرىنىڭ ھۇجۇمىنى سەل چاغلىغىلى بولمايدۇ. شۇڭا، ۋاقىتلىق ھەربىي ھۈكۈمەت قۇرۇش ئېھتىياجى تۇغۇلىدۇ. ۋاقىتلىق ھەربىي ھۈكۈمەتنىڭ قوللانغان ئىقتىسادىي تەدبىرى بولسا، ئىشغالىيەت رايونىنىڭ تەبىئىي بايلىقىنى تالان-تاراج قىلىش بىلەن بىرگە، يەرلىكنىڭ سانائەت رايونىنى چاقماق تېزلىكىدە كونتىرول قىلىپ، شۇئارقىلىق ھەربىي لازىمەتلىكتە خورالغان مەبلەغنى تولۇقلايدۇ. ئاخىرقى ھېسابتا پۈتكۈل ئۇرۇش رايونىنىڭ ئارقا سەپ تەمىناتىغا كاپالەتلىك قىلىنىدۇ. ئالدىنقى سەپ بىلەن ئارقا سەپ سىجىل ماسلىشىپ، ھەر ئىككى سەپ كېسىشكەن نۇقتىدا، ئاندىن ئۇرۇش رايونى سىتراتېگىيىسىنىڭ ئومومىيۈزلۈك غەلىبىسىگە كاپالەتلىك قىلغىلى بولىدۇ.
      بىر قىسىم يېنىك قوراللانغان يۆنىلىش ئارمىيىلىرى ئىشغالىيەت رايونىغا ئىچكىرىلەپ كىرىپ، ئارقا سەپ تەمىناتى ئۈزۈلۈپ قالغاندا، رېئاللىقتىكى كونكىرت مەسىلىلەرنى نەزەردە تۇتۇپ، ھەربىي تەمىناتنى ئىشغالىيەت رايونىدىن تولۇقلاشقا مەجبۇر بولىدۇ. ئىشغالىيەت رايونىغا بەك ئىچكىرىلەپ كىرىپ كەتكەن قوشۇننىڭ ئارقا سەپ تەمىناتى ئۈزۈلۈپ قالغاندا، ئۇنىڭ مەغلۇبىيىتى كۆزگە كۆرۈنىپلا قالىدۇ. كونكىرت سەۋەبلەرگە كۆرە، بۇنداق قوشۇنلار ياكى دۈشمەن قوشۇنىنىڭ مۇھاسىرىسىگە چۈشۈپ قېلىپ، چېكىنىش يولى ئۈزۈپ تاشلىنىدۇ. ياكى يۇقىرىنىڭ بۇيرىقى بويىچە، چېكىنىش پۇرسىتى بار چاغدا، چېكىنىشكە رۇخسەت قىلىنمايدۇ. ياكى يېڭى ئىقلىم ۋە يېڭى كىلىيماتقا ماسلىشالماي قالىدۇ. سوۋېت-گېرمان ئۇرۇشىدا، موسكىۋاغا ھۇجۇم قىلغان گېرمانىيە ئارمىيىسى ھەربىي تەمىناتنىڭ ئۈزۈلۈپ قېلىشى بىلەن يۇقىرىدىكى قىسمەتكە دۇچار بولۇپ، پۈتۈن سەپ بويىچە موسكىۋانىڭ قەھرىتان سوغوقىدا ئادەم ۋە قورال-ياراغنىڭ كۆپ بىر قىسمى توڭلاپ قالىدۇ. ئەگەر قوشۇندا ھەربىي تەمىنات يېتەرلىك بولغان بولسا، جەڭچىلەرنىڭمۇ روھى ئۇرغۇپ، بەلكىم، ئۇرۇش ۋەزىيىتىنىڭ تەرەققىياتىنى ئۆزگەرتىش ئىمكانىيىتى تۇغۇلۇپ قېلىشى مۈمكىن ئىدى. بۇنىڭدا قوشۇننىڭ جەڭگىۋارلىقىدىن سىرت، قومانداننىڭ سىتداتىمۇ مۇھىم رول ئوينايدۇ. يەنىلا، ھەربىي ھەرىكەتكە تىيەك بولىدىغىنى ھەربىي تەمىناتتۇر. تەمىناتتىن ئايرىلغان قوشۇن شەرقىي شىمالدا ياپونغا قارشى ئۇرۇشنىڭ نەمۇنىسى بولغان گېنېرال ياڭ جىڭيۈدەك دەرەخ قوۋزاقلىرىنى يېيىشكە مەجبۇر بولىدۇ. دۈشمەننىڭ ھەربىي تەمىناتىنى ئۈزۈۋېتىش ئارقىلىق، دۈشمەن قوشۇنىنى تارمار قىلىشقا بولىدۇ. چىيبىي ئۇرۇشىدا، ساۋ ساۋ يۈەن شاۋنىڭ ئارقا ساپ تەمىناتىنى كۆيدۈرىۋېتىش ئارقىلىق، ئۆزىدىن نەچچە ھەسسە كۆپ ۋە كۈچلىك بولغان يۈەن شاۋ قوشۇنلىرىنى تەل-تۆكۈس تارمار قىلىدۇ. نەزەرى ئۆتكۈر ھەربىي كومىتېت ئىچكى ئېنېرگىيىنى ھەركەتلەندۈرۈپ، تەمىنات مەسىلىسىنى ھەل قىلىپ كېتەلەيدۇ. ئۇزۇن سەپەر جەريانىدا، ئالدى-ئارقا ۋە ئوڭ-سولدىن تەمىناتى ئۈزۈلۈپ قالغان قىزىل ئارمىيە ئۆزىنىڭ تەمىنات مەسىلىسىنى ئەنە شۇنداق ھەل قىلىپ كەتكەنىدى.
      ھالبۇكى، ئايروپىلان، دېڭىز يۈزىدىكى پاراخوت ۋە يەر يۈزىدىكى تانكا، بىرونىۋىك، ماشىينا ئەتىرەتلىرىنىڭ ھەممىسى ئېنېرگىيە سەرىپ قىلىدۇ. يېقىلغۇ ئېنېرگىيىسىنىڭ ئىشلەپچىقىرىلىشى بىلەن سەرپىياتى تەڭپۇڭ ھالەتتىكى چەكلىمىدىن ئېشىپ كەتسە، ئەلۋەتتە، ئىقتىسادىي قەھەتچىلىك كۆرۈلىدۇ. ھەرخىل ماشىنا-ئۈسكۈنىلەرنىڭ خورىشى بىلەن تولۇقلىما زاپچاسلارنىڭ زاپاس مىقدارىمۇ تەدىرىجىي كېمىيىشكە باشلايدۇ. قورال-ياراغ، ئوق-دورا، كىيىم-كېچەك، ئوزۇق-تۈلۈك ۋە سەھىيە _ ھەممىسى ئىشلەپچىقىرىش بىلەن سەرپىيات ئوتتۇرىسىدىكى زىددىيەتتىن خالىي بولالمايدۇ. ئەگەر ئۇرۇش مەزكۈر دۆلەت تېرىتورىيىسى ئىچىدە پارتلىسا، زىيان تېخىمۇ چوڭ بولىدۇ. دۆلەت ئىچىدىكى سانائەت ئۇل مۇئەسسەسىلىرى دۈشمەن تەرەپنىڭ بومباردىمان نىشانىغا ئايلىنىپ قېلىپ، ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچۇرايدۇ. بۇنداق دۆلەتلەرنىڭ ئىشلەپچىقىرىشى ئاسانلا پالەچ ھالەتكە چۈشۈپ قېلىپ، سەرپىياتنىڭ كۈنسېرى ئېشىپ بېرىشى بىلەن دۆلەت خەزىنىسى خوراپ تۈگەيدۇ. ئۇرۇش ئىقتىساد بىلەن بولىدۇ. تاجاۋۇزچىلىققا ئۇچۇرىغان دۆلەتنىڭ ئىقتىسادىي تۈزۈلمىسىدە تېجەش بىلەن خوراش ۋە ئىشلەپچىقىرىش بىلەن سەرپىيات ئوتتۇرىسىدىكى زىددىيەت بىر قەدەر گەۋدىلىك بولىدۇ. كۆپۈنچە دۆلەتلەر زىياننى تولدۇرۇش ئۈچۈن سىرتتىن سېتىۋېلىشقا مەجبۇر بولىدۇ. كۆرۈنىپ تۇرۇپتىكى، بۇ خىل پاسسىپ ئىقتىسادىي تەدبىرلەر دۆلەتنى قەرىزگە بوغۇپ قويىدۇ.

      داۋامى بار. ئىنكاس شەكلىدە يوللىنىدۇ.

jahangir123

  داۋامى:

       ئۇرۇش دۆلەت تېرىتورىيىسىنىڭ سىرتىدا يۈز بەرسە ئەھۋال تامامەن باشقىچە بولۇشى مۈمكىن. تاجاۋۇزچى دۆلەتنىڭ تەبىئىي بايلىقى مول بولسا، ئۇنىڭ سانائەت ئۇل ئەسلىھەلىرى نورمال ئىشلەپچىقىرىش بىلەن شۇغۇللىنالايدۇ. شۇنداقتىمۇ تەبىئىي بايلىقنىڭ خورىشى بىلەن بايلىقنى ئېچىش ئوتتۇرىسىدا زىددىيەت كۆرۈلۈشكە باشلايدۇ. دۆلەت بايلىقى يېتىشمىگەندە، تاجاۋۇزچى دۆلەتلەر ئىشغالىيەت رايونىنىڭ تەبىئىي بايلىقلىرىنى تالان-تاراج قىلىپ دۆلەت خەزىنىسىنى تولدۇرىدۇ. ئەمدىلا قولغا كەلگەن مۇۋەپپەقىيەتلىرىنى ئۆز زېمىنىدىكى تەلىم-تەربىيە لاگىرى، سانائەت، ھەربىي قورال-ياراغ ئامبىرى ۋە زاۋۇت-فابىرىيكىلارنىڭ مەدەت بېرىشى بىلەن تېخىمۇ مۇستەھكەملەش شارائىتىغا ئىگە بولىدۇ. ئىشغالىيەت رايونىنىڭ كېڭىيىشىگە ئەگىشىپ، تېرىتورىيە سىرتىدا جەڭ قىلغۇچى دۆلەت ئېھتىياجلىق بولغان ئۇرۇشقا كېرەكلىك ماددى ئەشيالار ۋە ئەسكىرىي كۈچىنى كۈنسېرى ئۇزۇراپ كېتىۋاتقان ياردەم بېرىش ۋە تەمىنلەش لېنىيىسىدىن توشۇپ كېلىشكە توغرا كېلىدۇ. ئارقا سەپنى مۇستەھكەملەش ئۈچۈن ئالدىنقى سەپتىن ھەربىي كۈچى بىلەن قورال-ياراغنى يۆتكەپ كېلىپ، ئارقا سەپ تەمىنات قوشۇنلىرىنىڭ كۈچىنى تولۇقلاشقا، ياكى ھېچبولمىغاندا، ياردەمچى قوشۇنلارنى ئىشقا سېلىشقا مەجبۇر بولۇشى مۈمكىن. تېرىتورىيە سىرتىدا ئۇرۇش قىلغۇچى دۆلەت ئارمىيىسى ئەسلىدە دۈشمەن كونتىروللىقىدا بولغان جايلارغا كىرگەندە، بۇ زېمىندا دۈشمەن ئارقا سېپىدىكى قوراللىق پارتىزانلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان دوستانە بولمىغان ئاھالە بار بولۇشى مۈمكىن. يەنە پارتىزانلىق ئۇرۇش قىلىش ئۈچۈن ئەتەي قېلىپ قالغان مۇنتىزىم قىسىملارمۇ بولۇشى مۈمكىن. ئەڭ ياخشى ئەھۋالدا، خوراپ كەتكەن ئادىمىي كۈچ ۋە بايلىقنىڭ ئورنىنى ئەمدىلا قۇرۇلغان ھەربىي ھۈكۈمەت ئارقىلىق شۇ جاينىڭ ئۆزىدىن يېغىپ تولدۇرۋالغىلى بولسىمۇ، لېكىن، ئۇنىڭ بىلەن ئەمەلىي ئېھتىياجنى قاندۇرغىلى بولماسلىقى مۈمكىن. مۇبادا تۆمۈر يول لېنىيىسى، تاشيولدىكى ئاپتوموبىل ئەتىرەتلىرى، ماددى ئەشيا بىلەن تەمىنلەش پونكىتلىرى، مۇلازىمەت قىسىملىرى ۋە ئارقا سەپ قوماندانلىق شىتابىغا تۇيۇقسىز ھۇجۇم قىلىدىغان ۋە بۇزغۇنچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىدىغان قوراللىق قارشىلىق كۆرسىتىش كۈچلىرى مەۋجۇت بولسا، ‹دەرۋازا› سىرتىدا ئۇرۇش قىلغۇچى دۆلەت ئارمىيىسى ئالدىنقى سەپتىكى قىسىملىرىدىن بىر قىسىم ئۇرۇش قىلغۇچى ئەسكىرىي كۈچىنى يۆتكەپ، بىخەتەر بولمىغان ئارقا تەرەپ مۇھاپىزەت قىسمى، ئامانلىق-كۈزەتچىلىك قىسمى ۋە تېز ئىنكاس قايتۇرغۇچى قىسىم قىلىپ، ئۆزگەرتىلىپ تەشكىللىنىشى مۈمكىن. ئەگەر غەلىبە قىلغان ئارمىيىنىڭ ئىشغال قىلغىنى دوستانە پۇقرالار بولسا، ئۇلار ھەم قارشىلىق كۆرسەتمەيدۇ. ھەم تۇرۇپ قالغان قىسىملارنى پاناھلاندۇرمايدۇ. مۇشۇنداق ئەھۋالدا، ئۇنىڭ تەرەققىيات يۈزلىنىشى يەنىلا نىسبەتەن يامان ۋەزىيەتتە بولىدۇ.
       قورال-ياراغنىڭ بىر خىللىقتىن كۆپ خىللىققا تەرەققىي قىلىشى دۈشمەن تەرەپكە ئوت كۈچىنىڭ مەخپىيەتلىكىنى سىر تۇتۇپ بېرىدۇ. مۇشۇنداق قورال-ياراغلارنى تۈركۈملەپ ئىشلەپچىقىرىشتا ئۆزئارا تۇتۇشىپ كەتكەن ئۆلچەملىك ئىشلەپچىقىرىش لېنىيىلىرى ئارقىلىق يۇقىرى ئۈنۈملۈك مەخسۇس ماشىنا-ئۈسكۈنە، ستانوك ۋە ھەرخىل ئەسۋاپلارغا تايىنىشقا توغرا كېلىدۇ. دەل مۇشۇنداق مەھسۇلاتلارنىڭ بىردەكلىكى زاۋۇتلارنى تېجەشلىك بىلەن زور مىقداردا ئىشلەپچىقىرىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇنداق ئۆلچەم بىرلىكى قانچە بىرلىككە كەلگەنسىرى، ئىقتىسادىي ئۈنۈممۇ شۇنچە ئېشىپ بارىدۇ. زاپاس ساقلانغان ماشىنا-ئۈسكۈنە مەھسۇلاتلىرىنىڭ بىردەكلىكى قانچە يۇقىرى بولسا، زاپاس ساقلاشقا تېگىشلىك ماددى ئەشيا ۋە زاپچاسلارنىڭ تۈرى شۇنچە ئاز بولىدۇ. شۇ ئارقىلىق باشقۇرۇش ھەققى ۋە مەبلەغنى تېجەپ قالغىلى بولىدۇ. ئىشلەپچىقىرىشتىكى ماشىنا-ئۈسكۈنىلەرنىڭ سانى كۆپ، ئەمما تۈرى ئاز بولسا، توقتاۋسىز ئايلىنىش ئۈچۈن كېتىدىغان زاپاس زاپچاسلارنىڭ ئامباردىكى ساقلىنىۋاتقان مىقدارىنى تېخىمۇ توغرا ھېسابلاپ چىققىلى بولىدۇ. ئوخشاشلا، ماشىنا-ئۈسكۈنىلەرنىڭ ئۆلچەم بىرلىكى قانچىلىق بىرلىككە كەلسە، رېمونت قىلغۇچىلار بىلەن ماشىنا باشقۇرغۇچىلارنى تەربىيەلەش ھەققى شۇنچە تۆۋەن بولىدۇ. ھەم ئۇلارمۇ شۇنچە كۆپ نەرسىلەرنى ئۈگۈنىۋېلىپ، خىزمەتنى ياخشى ئىشلەش ئىمكانىيىتىگە ئىگە بولالايدۇ. شۇڭلاشقا، ئۆلچەم بىرلىكى بىرلىككە كەلگەن ماشىنا-ئۈسكۈنىلەرنى ئىشلەپچىقىرىش ساھەسىگە كۆپلەپ سەپلىمە قىلىش _ كۆلەملىك ئىقتىسادىي ئۈنۈم قازىنىشتىكى مۇھىم خۇسۇسىيەت ھېسابلىنىدۇ.
        ھەرقانداق تۇقۇنۇش سىتراتېگىيە كاتىگورىيىسىگە مەنسۇپ بولىۋەرمەيدۇ. قوراللىق كۈچلەرنىڭ دۈشمەنلىشىش ئىرادىسى رول ئوينىمىغان ساپ مەمۇرىي ئىشلار داۋامىدا، ئۆلچەم بىرلىكىنى بىردەكلىككە ئىگە قىلىش ئارقىلىق كۆلەملىك ئىقتىسادىي ئۈنۈمگە ئېرىشىش ھېچقانچە توسقۇنلىققا ئۇچۇرىمايدۇ. ئەمما، سىتراتېگىيە كاتىگورىيىسىدە _ ھەربىي قورال-ياراغلاردىكى نوقۇل ھالدىكى بىردەكلىك ئارتۇقچىلىق بولماي، بەلكى بىر يوشۇرۇن ئاجىزلىق بولۇپ قالىدۇ. ئىشلەپچىقىرىش ۋاستىلىرىدىكى بىر خىللىق - قورال-ياراغلارنىڭ كۆپ خىللىقىنى چەكلەشتەك كۆلەملەشكەن ئىقتىسادىي ئۈنۈمنى قوغلىشىش _ ئۆز بىلەن دۈشمەن ئوتتۇرىسىدىكى مۇداپىيە ۋە ھۇجۇم شەكلىدىكى ئۇرۇشتا بىر تەرەپلىمە نەتىيجىنى قوزغىتىپ قويىدۇ. مۇداپىيە ياكى ھۇجۇم ئىقتىدارىغا ئىگە بولغان مەلۇم بىر قورالنى ئۆلچەملەشتۈرۈپ بىرلا تىپقا ئۆزگەرتكەندە، تۈرلۈك تىپلىق قوراللار بىلەن قوراللانغانغا قارىغاندا، خېلى ساندا مەبلەغنى تېجەپ قالغىلى بولسىمۇ، لېكىن ئۇرۇشتا، قابىلىيەتلىك بىر رەقىب بۇ قوراللارنىڭ بىر خىللا ئىكەنلىكىدەك خۇسۇسىيىتىنىڭ چەك-چېگىراسىنى پەرق ئېتىۋالالايدۇ. ئاندىن ئامال قىلىپ بۇ چەك-چېگىرادىن ھالقىپ ئۆتۈپ، زەربىدىن ئۆزىنى قاچۇرۇش مەقسىتىگە يېتەلەيدۇ. نوقۇل تىپتىكى قوراللارنىڭمۇ ئاسانلا نوقۇل تىپتىكى بىر يۈرۈش قارشىلىق تەدبىرلىرىنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچۇراشتەك ئاجىزلىقىمۇ بار. ئىقتىسادىي ئۈنۈمنىڭ دەرىجىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش ئارقىلىق بىر خىل تىپلىق قورالنى ھەرقانداق بىر خىللا قارشىلىق تەدبىرلىرىگە قارشى تۇرالايدىغان قىلغىلى بولۇشى مۈمكىن.  ئەمما، دۈشمەن قارشىلىق تەدبىرلىرى ئارقىلىق تاقابىل تۇرىدىغان نىشان بىر خىللا بولۇپ قالىدىغان بولغاچقا، دۈشمەن بارلىق قارشىلىق تىرىشچانلىقلىرىنى بىر نۇقتىغا مەركەزلەشتۈرۈشى مۈمكىن. ھەتتا، ئىنتايىن مۇكەممەل، تولۇق بولغان بىر يۈرۈش قورال-ياراغلارمۇ دۈشمەن پايدىلىنىپ كېتىدىغان مەلۇم ئاجىزلىقنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان بولۇپ قېلىشى مۈمكىن. قورال تىپىنىڭ ئەمەلىي كۈچ سېلىشتۇرمىسىدىكى زىددىيەت پەيدا قىلغان ئىقتىسادىي قائىدىنىڭ تەدبىق قىلىنىشى _ خىراجەتنى كۆپلەپ تېجەپ قېلىش ئۈچۈن نوقۇل ھالدىكى تىپلارنى ئۆلچەملەشتۈرۈشنى يولغا قويۇشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
       ۋاھەلەنكى، قوراللىق توقۇنىشتا قانۇنىي چېگىرا دەيدىغان گەپ يوق. ئۆلچەملەشتۈرۈش نەتىيجىسىدە دۈشمەن بىلەن ئۆز ئوتتۇرىسىدا ئۆزئارا تەسىر كۆرسىتىۋاتقان قورال ياكى ئۈسكۈنە ئاسانلا ھۇجۇمغا ئۇچۇراشتەك ئاجىزلىققا ئىگە بولۇپ قالىدۇ. مەيلى ئۇرۇش ئايروپىلانى بولسۇن، باشقۇرىلىدىغان بومبىلىق سۇ ئاستى چۆكمە پاراخوتى بولسۇن، ياكى ئالدىن سېگنال بېرىدىغان رادار بولسۇن، دالا ئۇرۇشىدىكى رادىيو ۋاستىلىرى بولسۇن، ھەممىسى شۇنداق بولىدۇ.
         شۇڭلاشقا، توقۇنىش ۋە سىتراتېگىيە ساھەسىدە ئىقتىسادىي قائىدە بىلەن توقۇنىشنىڭ ئۈنۈمىگە قويۇلىدىغان تەلەپلەر بىۋاستە قارىمۇ-قارشى بولىدۇ.
       گەرچە، روشەن ھالدىكى خىراجەت چەك-چېگىرىسى بولغانلىقتىن كۆپ خىللىقنى چەكسىز ھالدا قارغۇلارچە قوغلىشىش مۈمكىن بولماي قالسىمۇ، لېكىن يەنە بىر تەرەپتىن پەيدا بولۇپ قېلىش ئېھتىمالى بولغان، ئاسانلا ھۇجۇمغا ئۇچۇرايدىغان ئاجىزلىقمۇ نوقۇللاشتۇرۇش ئارقىلىق قوغلىشىدىغان كۆلەملىك ئىقتىسادىي ئۈنۈمنى توسۇپ قويىدۇ. ئوخشاش تەرەپلىك خەۋىپ ئۆلچىمى بويىچە ماشىنا-ئۈسكۈنە سېتىۋېلىش قارار قىلىنغاندا، كۆپ خىللىق ئۈچۈن تۆلىنىدىغان بەدەلنى قانچىلىق دەرىجىدە قۇبۇل قىلغىلى بولىدىغانلىقنى كۆرۈۋېلىش تەس ئەمەس. لېكىن، بۇ ئۆلچەمنى بېكىتىشتە، ئالدى بىلەن دۇنيانىڭ ھەممە يېرىگە توغرا كېلىدىغان ئومومىي ئىقتىسادىي ئىدىيىنىڭ سىتراتېگىيە ساھەسىدە چوقۇم ئۈنۈملۈك بولۇپ كەتمەيدىغانلىقىنى تونۇپ يېتىش كېرەك. ھەرقايسى ئارمىيە تۈرلىرى بىلەن قىسىم تۈرلىرى ئۆزلىرىنىڭ ئۆزگىچە قوراللىرىنى تاللاش ئارقىلىق، ئۇلارنىڭ مۇستەقىل ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلاشنى جىددى تەلەپ قىلىدۇ. شۇڭا، ھەربىي ئاپپاراتلارمۇ سىتراتېگىيىلىك نەزەر-دائىرە كەم بولغان تەغدىردىمۇ، قورال-ياراغ سېتىۋالغاندا خەۋىپ-خەتەر پەيدا قىلىدىغان، ئۇچۇغا چىققان بىر خىللىقتىن ساقلىنىش مۈمكىن. بىراق، سېتىۋېلىنىدىغان مۇرەككەپ قوراللارنىڭ چوڭ ياكى كىچىك بولۇشىنى بەلگىلەشتە كۆلەملىك ئىقتىسادىي ئۈنۈم قوغلىشىشنى توسۇشنىڭ چارىسى تېخىچە تېپىلمىغاندەك قىلىدۇ. ئىقتىسادقا ماددى كۈچنىڭ مەركەزلىك ھالدىكى بەدىلى ئارقىلىق ئېرىشكىلى بولىدۇ. بۇنىڭ بىلەن دۈشمەن مەركەزلىك ھالدا زەربە بېرىدىغان نىشان بىلەن تەمىنلىنىپ قالىدۇ. ئىقتىسادىي مەنپەئەتنىڭ سىتراتېگىيىنىڭ نورمالسىز مەنتىقىسىنىڭ ئورنىغا دەسسىشى تامامەن توغرا ئىشتۇر. ئەمما، بۇ پەقەت تىنچلىق مەزگىلىدىلا شۇنداق بولىدۇ.

        ( داۋامى بار )

     كېيىنكى بۆلەكتە سىتراتېگىيىنىڭ سىياسىي قاتلىمى بايان قىلىنىدۇ.
    داۋامى ئىنكاس شەكلىدە يوللىنىدۇ.

BOREBEG

داۋامى بار. ئىنكاس شەكلىدە يوللىنىدۇ.

تىما ئىگىسىگە تەشەككۇر . داۋامىغا تەشنا بىز

buradar

  ئاخىرننى   ساقلايمىز ....  رەخمەت  ،،