نيۇتوننىڭ دىققەت قىلىنمىغان لوگىكىلىق خاتالىغى

بارخان

ئوقۇمىدىم ،ئوقۇغۇممۇ كەلمىدى راست گەپنى قىلسام ،نېمىشقا دېسىڭىز فىزىكا ،خرىستىيان دىنى ،ئىسلام ،جەمئىيەتشۇناسلىق ،ماركسىزىم دېگەندەك ھەممىنىلا ئارلاشتۇرۇپ يەۋالسا ،قورساقنى ئاغرىتىپ قويارمىكىن دەيمەن . تېمىنى ئىنكاسلىرى بىلەن قوشۇپ ھەزىم قىلغىلى مەيدىنىڭ ماغدۇرى يەتمىگۈدەك ،شۇڭا چۈشىنىشكە قۇربىم يېتىشمىدى .بەلكىم يالغۇز مەنلا بولمىسام كېرەك.ئەمما چۈشىنىشلىك بولمىغىنى خاتالىقىدىن دېرەك بېرىدۇ دېگىلىمۇ بولمايدۇ.ئۆتكەندە يوپۇرغىلىق ئالىمجاننىڭ ھاۋا ماتورىمۇ بىر مۇنچە تالاش تارتىشقا سەۋەب بولغانىدى.ئەگەر مەنا كاللىڭىزدا ئايدىڭ بولسا ،تېخىمۇ ئاسان ئۇقۇشلۇق قىلىپ ئىشلەپ باقسىڭىز .مەنپەئەتلىنىپ قالۇرمىز

ھاكىم

پىكىر بەرگىنىڭئىزگە رەخمەت،مەن سىزنى بەلكىم ئىساق مۇئىللىم بولۇشى مۇمكىن دەپ قاپتىمەن ،مەن خاتالىشىپتىمەن ،سىزدىن كەلگەن بۇ سۇزلەرنى ھازىرلا ئىسھاق ئىبرايىم ئەپەندىمنىڭ خەت ساندۇغىغا ئەۋەتىپ بەردىم ،ئېسھاق مۇئاللىم 1ئاي بۇرۇن ،بۇ  ماقالىنى كۇرۇپلا ئۇخشىمايدىغان قارىشىنى ئوتتۇرغا قويغان ھەم {بۇ مەسىلە  بەك مويىمكەن ،ئۇيغۇرچە تور بىكەت  ئىشلىسىڭئىز كۇپەرەك ئادەم كۇرۇپ باقسا ،پىكىر بەرسە  ماقالىنىڭ مەزمونىنى مۇكەممەللەشتۇرۇشتە ئۇنىمى بولىدۇ} دىگەن.بۇ ماقالە 2011-8-31ئېلان قىلىنىپ .دۇلەتنىڭ تورىدا ئېلان قىلغۇچە بولعان  ئارىلىقتا 2ئايدەك ۋاقىت ئۇتۇپ كەتتى.ھەممە ماتىريال تۇلۇق بولغاندىن كېيىن ،ئاندىن تور بىكەت ئىشلەشكە ئىمكانىيەت يار بەردى.بۇن تور بىكەتنىڭ ئادىرسىنى 3كۇن بۇرۇن  ئىسھاق مۇئاللىمنىڭ خەت  ساندۇغىغا ئەۋەتىپ بەرگەن.  سىز دىگەندەك  بىز  نيوتوننىڭ بۇ خاتالىغىنى ناھايىتى ئۇزۇن ۋاقىتتا بايقىغان. بۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك مۇنداق بىر ماتىريال بار . شيا مېن  ئۇنىۋېرستېتىنىڭ فرااېسسورى يى جوڭ تىئەننىڭ 52قىسىملىق  {3-پادىشاھلىقنى باھالاش}لىكسىيەسىنىڭ 52-قىسمى باشلىنىپ 16-مىنوتقا كەلگەندە مۇنداق بىر سۇزنى قىلغان،جوڭ گۇلۇقلار دىنغا ئىشەنمايدۇ ،دىنمۇ بۇ دۈلەتكە باشقا دۇلەتلەردىن كىرگەن،جوڭ گۇلۇقلارخىرىستىئانلاردىن  مۇنداق بىر سۇئالنى سۇرىغان،{خىرىستىئان دىنىدىكى  ھەممىنى بىلگۇچى تەڭرى جەننەتتە بىر ئىلاننىڭ بارلىغىنى بىلمەيدۇ،بۇ ئۇنىڭ ھەممىنى بىلىدىغانلىغىنى ئىنكار قىلىدۇ،بۇ ئىلان سىرتتىن كىرگەنمۇ ياكى تەڭرى ياراتقانمۇ؟ئەگەر جەننەتكە سىرتتىن كىرگەن بولسا  تەڭرى جەننەتنىڭ ئىشىگىنى ياخشى باقالمىغان،بۇ ئۇنىڭ مۇكەممەلسىزلىگىنى كۇرسۇتۇدۇ،ئەگەر ئۇزى ياراتقان بولسا بۇ ئۇنىڭ تۇلۇق  مېھرىبان ئەمەسلىگىنى كۇرسۇتۇدۇ،چۇنكى ئىلان دەل ئادەم ئاتا بىلەن ھەۋۋا ئانىنىڭ يېنىغا ئورۇنلاشتۇرۇپ قويۇلغان  قەرەللىك بومبا }،دىگەن ئىبارىلەرنى زۇرۇر بولغانلىغى ئۇچۇن ئالدىنقى ماقالىلەرگە خام ماتىريال قىلىپ ئىشلەتكەن، ،ھەم بۇ ماقالىنى دۇنيادىكى خىرىسىتئان دىنى باشچىلىغىدىكى ئالى مەكتەپ،ئىلمى ژورنال ۋە ئۇلارنىڭ جەمىيەتلىرىگە ئەۋەتىپ بەرگەن ، خىرىستىئان  دىنى پەيدا بولغىلى 1000يىلدىن ئاشتى.نيوتون قانۇنلىرىغا ئەمدى 300يىل بولغاندۇ،بۇرۇن پتولومېينىڭ {يەر مەركەز تەلىماتى}1100يىلدىن كۇپەرەك دەۋر سۇرگەن بولسىمۇ  بۇ  كوپىرنىكنىڭ {قۇياش مەركەز تەلىماتى} تەرىپىدىن ئاغدۇرۇلۇپ كەتكەن،لېكىن  كپپىرنىڭ بۇ ئەسىرىنى جان ئۇزۇشكە ئاز قالغاندا ئاندىن ئېلان قىلالىغان.بۇ  ھەقتىكى ماتىريالنى سىزمۇ كۇرگەن بولۇشىڭئىز مۇمكىن.كوپىرنىكنى قوللۇغان گالىلېيغا بېرىلگەن  جازا رىم پاپاسى تەرىپىدىن 1980-يىللاردا ئاندىن ئەمەلدىن قالدۇرۇلغان،دىمەك ئۇلار مۇشۇ يىللاردا ئاندىن {قۇياش مەركەز تەلىماتى}نى قۇبۇل قىلالىغان . شۇ  ۋە شۇنىڭدىن  كېيىنكى دەۋىرلەردىمۇ  {يەر مەركەز تەلىماتى}نى قوللۇغۇچىلارنىڭ  سىزگە ئۇخشاش ئاچچىغى كەلگەن بولغىيدىمۇ؟ئەمىليەتتە بۇ نورمال ئاچچىقلىنىش.جوڭ گۇلۇقلارنىڭ خىرىستىئان دىنىدىكى تەڭرىگە قويغان سۇئالىدىن خىرىستىئانلارنىڭ خۇش بولۇشى ناتايىن،كوپىرنىكنىڭ تەلىماتىدىن پتولومېي ئېقىمىدىكىلەرنىڭ خۇشال بولىشى ناتايىن.بىزنىڭ نەزىريەگە  سىزگە ئوخشاش ئەڭ ئاچچىغى كەلگەن ئورۇن ئەنگىلىيە پادىشاھلىق ئىلمى جەمىيىتى ۋە ئۇلارنىڭ بېيجىڭدىكى ئىش بىجىرىش ئۇرنى بولدى.

ھاكىم

سىز نيوتون قانۇنلىرىنى تەجىربىدىن ئوتكەن دىدىڭئىز،بۇ قايسى تەجىربىلاردىن ئوتكەن بولغىيدى؟مەسىلەن ،نيوتون تەڭرىنى قايسى خىل ئۇسۇلدىن پايدىلىنىپ چاقىرغان بولغىيدى،بىز چاقىرىش مۇمكىنچىلىگى بار بولغان ئۇسۇللارنى  مۇنداق پەرەز قىلدۇق.ئاۋازىنىڭ بېرىچە تاۋلاش-ئەگەر ئۇنداق بولسا نيوتونننىڭ خىزمەتداشلىرىلا ئۇنىڭغا قۇياش سىستىمىسىنىڭ ھەركەت قىلىۋاتقانلىغى ھەققىدىكى ماتىرياللارنى كېمبىرىجنىڭ كۇتۇپخانىسىدىن ئەپچىقىپ بېرىشى مۇمكىن ،ئۇ دەۋىردە تېلىفون،كومپۇيوتېر ،تېلىگىرامما ئاپاراتى دىگەنلەر بولمىسا .نيوتون تەڭرىنى قانداق چاقىرالايدۇ ؟تەڭرى ئالەمنى ياراتقان چاغدىلا ئۇنى ھەركەتلەندۇرگەنلىگى ئېنىق . يەنە  {ئىنجىل}دىكى يىللار بويىچە ھىساپلىغاندىمۇ ھەركەت قىلغىلى 2320يىلدىن ئاشقان قۇياش سىستىمىسىنى ھەركەت قىلمىدى دىسە ،تەڭرىنىڭ  بۇنىڭغا ئىشىنىشى مۇمكىن ئەمەس.  سىز قانداق ئىشەنگەن بولغىيتتىڭئىز؟شۇنىڭ ئۇچۇن نيوتون قانۇنلىرىنى تەجىربىدىن ئوتكەن دىسەك ئىلمى بولماي قالامدۇ -قانداق؟ پۇتۇن دۇنيا ئاھالىسى دىگۇدەك {ئىمكانىيىتى يار بەرگەنلەر} ئوتتۇرا مەكتەپتە  نيوتون قانۇنلىرىنى ئۇقۇغان. ئۇلارنىڭ ھەممىسى بۇ  مەسىلىگە سەل قاراپتۇ، ئەخلاق نوختۇسىدىن  نيوتوننى بالىرىمىزغا ئۇلگە قىلساق بولمايدۇ ،ئالەملىك تارتىشىش قانۇنىنىڭ  ئاساسى فورمۇلىسىنى گوك ئوتتۇرغا قويغان.ھەم نيوتونغا بۇ مەزمونلارنى كۇرسەتكەن، لېكىن گوكنىڭ چۇشەندۇرۇشىچە: بۇ فورمۇلانىڭ مەزمونى يەر شارىدىكى مەسىلىلارنى چۇشەندۇرۇش بىلەن چەكلەنگەن بولۇپ ،نيوتون بۇ نى تەرەقى قىلدۇرغان ،ھەم   بۇلارنى ئۈزىنىڭ كەشپىياتى قىلىپ كۇرسەتكەن،شۇ  چاغدىلا گوك ئۇنىڭ ئۇستىدىن ئەنگىلىيە پادىشاھلىق ئىلمى جەمىيىتىگە ئەرز سۇنغان،ئۇلار ئوتتۇرسىدا ناھايىتى كەسكىن تالاش -تارتىش بولغان،ھازىرمۇ بىز بىرەر كىشىنىڭ ماتىرياللىرىنى ئىشلەتسەك ئەسكەرتىپ قويىمىز ،بۇ بىزنىڭ شۇ ئەدەمنىڭ ئىلمى ئەمگىگىگە بولغان ھۇرمىتىمىز.يەنە كېلىپ دۇلىتىمىزنىڭ ئەسەر ھوقوقى قانۇنىدا بۇلار بەلگۇلەنگەن، شۇ چاغدا گۇكنىڭ دىگىنى {بۇ فورمۇلانى مەن نيوتونغا بەرگگن ،بۇنى ئۇ{تەبىئەت پەلسەپەسىنىڭ ماتىماتىكىلىق پىرىنسىپلىرى}دىگەن كىتاۋىغا بۇنى ئەسكەرتىشى كېرەك دىگەن. نيوتون {ئەگەر گۇك مۇشۇ ئورۇندا بولۇدىكەن ،مەن ھەرگىز ئەنگىلىيە پادىشاھلىق ئۇرنىدا ئىشلىمەيمەن} دىگەن،ھەم  تەكلىپكە ئاساسەن ئەنگىلىيە پۇل بېسىش زاۋۇتىغا باشلىق بولۇپ كەتكەن.  1703يىلى گوك ئۇلۇپ كەتكەندىن كېيىن ئاندىن بۇ جەمىيەتكە  باشلىق بولۇپ قايتىپ كەلگەن،ئۇ گۇكتىن ئۉزىنى شۇنداق ئۇسۇلدا قاچۇرعان،بۇنىڭ سەۋەبى نىمىدۇ؟تازنى -تاز دىسە ئولگۇسى كەپتۇ دىگەندەك  گەپ ئەمەستۇ -ھە؟. ئاندىن گوكنىڭ بارلىق  بىرىنچى قول تەتقىقات  ماتىرياللىرىنى كۇيدۇرۋەتكەن.بۇلارنى سىتىفېن خوك 20يىل بۇرۇن {ۋاقىتنىڭ قىسقىچە تارىخى}ناملىق كىتاۋىغا ئوتتۇرغا قويغان .نيوتون ھەققىدىقى باشقا ماتىرياللاردىمۇ بۇ مەسىلە  ئۇچۇرايدۇ

ھاكىم

. دىففىرىنسىئال -ئىنتىگىرالنىڭ كەشپىيات ھوقوقى مەسىلىسىدىمۇ كۇپ تالاش تارتىش بولغان .ھەم بۇ ئىشنى تەكشۇرگۇچى جەمىيەتكە نيوتون ھوقوقىدىن{ئۇنىڭ ھوقوقى ھازىرقى ئەنگىلىيە پادىشاھلىق پەنلەر ئەكادىمىيىسىنىڭ باشلىغى} پايدىلىنىپ بېسىم ئىشلىتىپ گېرمانىيە ماتىماتىكا ئالىمى لېيبگىنىزنى ئوغرى دەپ ئىسپاتلاپ بېرىشكە قىستىغان،لېيبگىنىز ئۇلۇپ كەتكەندىن كېيىن نيوتون  توختىماي ماقالە يېزىپ  ،ھەم بۇ ماقالىنى باشقىلارنىڭ نامىدا ئېلان قىلعان  ،بۇ ماتىماتىكا ئالىمنى ئوغرى دەپ قارىلىغان،بۇنىڭ بىلەن ئىككى دۇلەتنىڭ مۇناسىۋىتىمۇ ئۇزۇن ۋاقىت يامانلىشىپ ،ئىككى دولەت ئالىملىرىنىڭ پىكىر ئالماشتۇرۇشىعا  تەحمىنەن 100يىلدىن كۇپەرەك   توسالعۇ بولعان.                    ئېينىشتىيىن تەڭرىگە ئىشىنەمدۇ ؟}گۇ اڭشى پەن-تېىخنىكا نەشىرياتى2009-8-ئاي بىرىنچى باسمىسى.خەنزۇچە 22-بەتتىن 30-بەتكىچە}

pulsar

ھۆرمەتلىك ھاكىم ئەپەندى!
تېخى تۈنۆگۈنلا بۇ توغرىدا گەپ ئاچمايمەن، دەپ گەپنى ئۈزىۋەتكەنىدىم. ئەمما سىز يەنە مېنى بۇ ئوتقا تاشلىدىڭىز. ئەمدى سىزگە گەپنىڭ ئۇچۇقىنى دېمىسەك بولمىدى. ئالدى بىلەن سىزدىن بىر قاتار مەسىلىلەرنى سورىغۇم كېلىۋاتىدۇ:
1. نيۇتون قانۇنلىرىنى قانچىلىك چۈشىنىسىز؟
2. نيۇتون قانۇنلىرىنىڭ ماھىيتلىك ئارقا كۆرۈنۈشى نېمە؟
3. مەسىلىلەرنى تەھلىل قىلغاندا، نېمىشقا خىرىستىيان، ئىسلام دىنلىرىنىڭ مۇقەددەس كىتابلىرىدىن ئۇنىڭدىن بىر تال، بۇنىڭدىن بىر تال ئېلىپ داشقايناق قىلىپ سۆزلەيسىز؟
4. نيۇتون توغرىسىدا، قانچىلىك بىلىسىز؟ شۇ بىلگەنلىرىڭىز نيۇتون توغرىلىق بىلىدىغانلارنىڭ ئالدىدا قانچىلىك ھېسابلىنار؟
5. بىرىنچى قانۇننىغۇ ئىدىئال تەجرىبە ئارقىلىق كەلتۈرۈپ چىققىلى بولىدۇ، 2-،3-قانۇنلىرىنى ئوتتۇرا مەكتەپ تەجرىبىخانىلىرىدا كۆرسەتمىلىك تەقرىبە قىلىپ كۆرسەتكىلى بولىدۇ. سىزنىڭ ئىشەنمەسلىكىڭىز زادى نېمىنى مۇھىم ئارقا تىرەك قىلىدۇ؟
6. نيۇتون توغرىدىكى ھېكايىلەر پۈتۈن دۇنيا بويىچە بىرلىككە كەلگەن بالىلار ئوقۇشلۇقى ھېسابلىنىدۇ. ئۇنىڭدىكى نيۇتوننىڭ ئۆزىنى ئىلىم-پەنگە بېغىشلىشىدەك روھىنى كېيىنكىلەرگە ئۈلگە بولۇشىنى نەزەردە تۇتقان. ئەجەبا سىز بالىلار توغرىلىك ئازراقمۇ ئويلىنىپ باقمىدىڭىزمۇ؟
7. نيۇتون توغرىسىدا توپلىغان قانچىلىك بىلىدىغىنىڭىزنى مېنىڭدەك نيۇتون توغرىسىدا كىتاب تۈزگەن، ئەمما نەشىر قىلدۇرۇشقا ئىمكان بولسىمۇ، نيۇتون توغرىسىدا ئىزدىنىپ باقنىم ئۈچۈن، ئۇنىڭ تارىخىنى مېنىڭ ئالدىمدا سۆزلىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق. ئۇنىڭ تەتقىقاتتىكى ئىجابىي تەرەپلىرىنى كۆرۈپ باقتىڭىزمۇ؟
8. سىز ھە دېگەندە كامبىرىجنىڭ، ئوكىسفوردنىڭ گېپىنى قىلىدىكەنسىز، ئۇلارنى نيۇتوننىڭ قانۇنلىرىنى چۈشەنمەيدۇ، تا ھازىرغىچە خاتالىق سادىر قىلىپ كەلدى، دەيدىكەنسىز. ئەمىسە نېمىشقا ئۇلارغا ماقالىڭىزنى ئەۋەتتىڭىز؟ چۈشىنىدىغان سىزلا بولغاندىكىن، ئۆيىڭىزدىلا ساقلىسىڭىز بولماسمىدى؟
9. ماركىسىزىم بىلەن تەبىئەت پەنلىرىنىڭ تەتقىقات يولىنىڭ نېمە مۇناسىۋىتى بار ئەمدى؟ ماركىس سوتسىيالىزىم تەرەققىي قىلغان كاپىتالىستىك دۆلەتلەردە مەيدانغا كېلىدۇ، دېگەنىدى. ئەمما چاك-چېكىدىن بۆسۈلۈپ كەتكەن نامرات جاھانگىر روسىيەدە مەيدانغا كەلدى. كېيىن بولسا، يېرىم فىئوداللىق يېرىم مۇستەملىكە جۇڭگودا  مەيدانغا كەلدى. سىز نەدىكى قۇرۇق ئىسكىلىتنى مەيدانغا ئۇسسۇل ئوينىغىلى سالماڭ.

ئىسھاق مۇئەللىمنىڭ نېمە ئۈچۈن ئېنىق ئىپادە بىلدۈرمەي، سۈكۈتتە تۇرۇۋالغانلىقىنى ياخشى ئويلىنىپ بېقىڭ. گەپ يۈزدە ياخشى، ئۇسسۇل تۈزدە ياخشى، دېگەن گەپ بار. شۇڭا گەپلىرىم قوپال كەتكەن بولسا، توغرا چۈشىنىڭ.

ھاكىم

بىراقلا 9سۇئال قالدۇرۇپسىز،ناھايىتى حۇش بولدۇق،سۇئاللارنىڭ مەزمونى مۇرەككەپ بولعانلىعى ئۇچۇن ماقالىگە قاتناشقان كىشىلار بىلەن مەسلىھەتلىشىپ جاۋاپ بەرسەك بولعۇدەك،بىز ئالدى بىلەن پاكىت ئارقىلىق سۇزلەشنى  مويىم ئاساس قىلدۇق،پۇتۇن دۇنيا ئاھالىسى  نيوتون  نيوتوندەك پىكىر قىلسىمۇ ،يەنىلا {پاكىت مۇنازىرىدىن ئۇستۇن تۇرۇدۇ }دىگەن سۇز بار.سىزنىڭچىمۇ شۇنداقمۇ ؟

pulsar

پاكىت مۇنازىرىدىن ئۈستۈن تۇرىدۇ، دەپ ناھايىتى توغرا دەپسىز. ئۆتكەنكى ئىنكاسىمدا ئاپوللو 11-نومۇرلۇق ئالەم كېمىسىنىڭ ئايغا چىقىشىنى تىلغا ئالغانىدىم. شۇنىڭدا پەقەت نيۇتون قانۇنلىرىدىنلا پايدىلانغانلىقىنى، ئېينىشتىيىنغا ھاجەت چۈشمىگەنلىكىنى دېگەنىدىم. ئەجەبا بۇ نيۇتون قانۇنلىرىنىڭ پاكىتى ئەمەسمۇ؟ سىز يەنە ئىنسانىيەتنىڭ دەۋر بۆلگۈچ بۇ ئىشىدىن گۇمانلىنىدىغان ئوخشىمامسىز؟ سىز دەڭە بۇ پاكىت ئەمەسمۇ؟ پاكىت ئەمەسمۇ؟ سىز «پۇتۇن دۇنيا ئاھالىسى  نيوتون  نيوتوندەك پىكىر قىلسىمۇ » دېيىش ئارقىلىق،ئۆزىڭىزنى پۈتۈن دۇنيا كىشىلىرىدىن ئۈستۈن قويماقچىمۇ؟ سىز تاشقى پىلانىتىدىن كەلگەنمۇ؟ سىز زادى قانداق ئادەم؟
يۇقىرى سوئاللار ناھايىتى ئاددى ئىدى. سىزنىڭ ئازراقمۇ فىزىكا بىلىمىڭىز بولمىغاچقا، بۇ نى مۈشكۈل ھېسابلاپ كېتىپسىز. شۇ ھالىڭىزغا پۈتۈن دۇنيا خەلقى ھۆرمەتلەيدىغان، فىزىكا، ماتېماتىكا ۋە ئاستىرونومىيە پەنلىرىنىڭ باشلامچىسى بولغان نيۇتوننى سۆكۈپ كېتىپ بارامسىز؟ مۇشۇنداقلا بولىدىغان بولسا، مۇشۇ كاللىڭىز بىلەن يۇقىرىقى سوئاللارغا مەڭگۈ جاۋاب بېرەلمەيسىز.
ئادەم پاكىت ھەم ھەقىقەت ئالدىدا باش ئېگىدۇ. ئەمما سىزدە ھەقىقەتنى كۆرىدىغان كۆز ۋە پاكىتنى ئاڭلايدىغان قۇلاق بولمىغاچقا، ئۆزىڭىزنى ئاۋارە قىلىپ كېتىپ بارىسىز.
گەپلىرىم يەنە قوپال كەتتى. كەچۈرۈڭ. مەن سىزگە ياخشى بولسۇن، دەپ مۇشۇنداق تەلەپپۇزدا گەپ قىلىشنى لايىق تاپتىم.

ھاكىم

نيۇتون قانۇنلىرىنىڭ ماھىيتلىك ئارقا كۆرۈنۈشى نېمە؟
  بىز ئالدى بىلەن نيۇتوننىڭ نىمە ئۈچۈن تەڭرىنى چاقىرغانلىغىدىكى ئەسلىدىكى ماتىرىيالنى كۇرۇپ باقايلى.بۇ ماتىرىيال {ئۇچار تەخسە تەتقىقاتى}ژورنىلىنىڭ 2002يىلى 6-ئايدىكى سانىدىن كەلگەن بولۇپ .ماقالىنىڭ تىمىسى {‹چۈشۈنۈش تەس بولغان ھالقا›-ئەسلى ماتىرىيالنىڭ خەنزۇچىسىنى  بەيدۇ توردىن تاپقىلى بولىدۇ ،بۇنىڭدا مۇنداق بىر بۆلەك بار.{كىلاسسىك فىزىكىنىڭ  ئاساسىنى سالغۇچى نيۇتون بۇلۇپ ،ئۇنىڭ دۇنياقارىشى مېخانىك ئىدى.ئۇ ئەينى چاغدا پۇتۇن ئالەمنى غايەت زور مېخانىك سائەتكە ئوخشاتقان بولۇپ ،بۇ سائەتنىڭ ھەممە يەرلىرى ناھايىتى ئىنچىكە ئورۇنلاشتۇرۇلغان ،بۇ سائەت تەڭرىنىڭ رولىنى يوققا چىقارغان بولۇپ ،نيۇتوننىڭ نەزىرىيەسى شۇ چاغدا ھۆكۈمران ئورۇندا تۇرۇپ كەلگەن ئىلاھشۇناسلىق ئىلىمىگە ناھايىتى زۆرۈر زەربە بولغان.لېكىن ئۇ بۇ سائەتنىڭ تېخى ھەركەت قىلمىغانلىغىنى،بۇنى ھەرىكەتلەندۈرۈش ئۈچۈن بىرىنچى تەسىر كۈچنىڭ كەم ئىكەنلىگىنى سەزگەن.شۇنىڭ بىلەن ئامالسىز،سىرتقى كۈچ{تەڭرى}نى چاقىرىپ كەلگەن،بىراق  سىرتقى كۈچ بۇ سائەتنى ھەركەتلەندۇرۇپ بولغاندىن كېيىن نيۇتون بۇ سىرتقى كۈچنى  دۇنيانىڭ ئىشلىرىغا ئارىلاشتۇرمىغان.بۇنىڭدىن كېيىنكى ئىشلارنى بولسا نيۇتون ھەركەت قانۇنلىرى چۇشەندۇرگەن،.....،}.
مانا بۇ نيوتون قانۇنلىرىنىڭ ماھىيەتلىك ئارقا كۇرۇنۇشى.پۇتۇن دۇنيا نيوتون تەڭرىنى چاقىرىپ كەلگەن دەپ  قارايدۇ،نيوتون چاقىرعان تاشقى كۇچ دەل  حىرىستىئان دىنىدىكى تەڭرى.بىزنىڭچە تەڭرىنى نيوتون چاقىرىپ كىلەلمەيدۇ.بۇنىڭدا نيوتوننىڭ 3قانۇنىدىكى   تاشقى كۇچ مەۋجۇت ئەمەس.