مايۈننىڭ ئىگىلىك تىكلەش دەرىسخانىسى

WWW.UYHQT.COM

	يەتتىنچى دەرس مۇۋەپپەقىيەت قازىنىشنىڭ مۇقىم قېلىپى يوق،چوقۇم ئۆزگىچە تەپەككۇر بولۇشى لازىم 1.ھەقىقىي مەنىدىكى «مەن» بولۇش كېرەك، كارخانىدا چوقۇم ئۆزىنىڭ خاسلىقى بولۇشى كېرەك   ئەمدىلا قۇرۇلغان نۇرغۇنلىغان كارخانىلار مۇۋەپپەقىيەت قازانغان كارخانىلارنىڭ تىجارەت شەكلىنى تەقلىد قىلىۋاتقان، نۇرغۇنلىغان كارخانىلار ئەسلىھە ۋە يۇمشاق دېتاللار ئارقىلىق كارخانىنى ئېنتىرنىت بىلەن بىرلەشتۈرۋاتقان، پۈتكۈل يەر شارى دېگۈدەك ئېنتىرنىتنىڭ سودىدا قوللىنىشىنىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك بولغانلىقى ئۈچۈن جار سېلىۋاتقان، نۇرغۇنلىغان يۇقىرى تېخنىكا كارخانىلىرى زور مىقداردىكى سېلىنمىنى تور بېكەت قۇرۇش، ئېلان ئىشلەش قاتارلىقلارغا سېلىۋاتقان، نۇرغۇنلىغان كارخانىلار غەرب دۆلەتلىرىدىكى كارخانىلارنىڭ مۇۋەپپەقىيەت قازىنىش شەكلىنى قارىغۇلارچە كۆچۈرۈپ «بارسا كەلمەس يول» غا كىرىپ قالغان ۋاقىتتا...    بۇ خىل ئەھۋال كۆپلىگەن ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەرنىڭ دېققىتىنى جەلپ قىلىدۇ: ئەگەر بىر ئادەم باشقىلارنى دورىسا ئۆزىنىڭ خاسلىقىنى يوقىتىپ قويىدۇ-دە، باشقىلارنىڭ تەقلىدىي نۇسخىسىغا ئوخشاپ «مەن ئەمەس» بولۇپ قالىدۇ؛ ئەگەر بىر كارخانا ئۆز تەرەققىياتىغا ماس كېلىدىغان يول تاپماستىن، ھەمىشە باشقىلارنىڭ ئارقىدىن ماڭسا،بۇنداق كارخانا ماڭغانسېرى تۇيۇق يولغا كىرىپ قېلىپ، ئاخىرىدا ئۆزىنى ھالاكەت دېڭىزىغا باشلاپ كىرىدۇ.   ئەمەلىيەتتە، مۇۋەپپەقىيەت قازانغان ھەر بىر كارخانا ئۆز تەرەققىياتىغا ماس كېلىدىغان خاس تىجارەت تەپەككۇرى ۋە سودا ئەندىزىسى تاپالىغانلىقى سەۋەبلىك مۇۋەپپەقىيەت قازانغان.   1999-يىلى، يەر شارى مىقياسىدا ئىشلەتكۈچىلەر تور بېكىتى ياساش ئەۋج ئالغان چاغدا، مايۈن تۇيۇقسىز شۇنداق ئوينى ئوتتۇرىغا قويغان: يەنى ئاسىيا ۋە جۇڭگودىكى تور بېكەتلەرنىڭمۇ ئۆزىگە خاس ئەندىزىسى بولۇشى كېرەك. ياۋرو-ئاسىيانىڭ ئېلېكترونلۇق سودا شەكلى، بولۇپمۇ B2B (كارخانىدىن كارخانىغا بولغان تور سودىسى شەكلى) سودا شەكلى چوڭ كارخانىلارغا ماس كېلەتتى، ئاسىيانىڭ ئېلېكترونلۇق سودا بازىرى ئاساسلىقى ئوتتۇرا-كىچىك تىپتىكى كارخانىلاردا بولۇپ، بۇ ئىككى خىل بازاردا ئوخشاش ئۇسۇلنى قوللىنىش مۇمكىن بولمايىتتى. شۇنىڭ بىلەن مايۈن جۇڭگودىمۇ بولمىغان، ئامېرىكىدىنمۇ تاپقىلى بولمايدىغان سودا شەكلىنى بارلىققا كەلتۈرۈشنى قارار قىلغان. شۇنداق قىلىپ، ئالى بابا تور بېكىتى دۇنياغا كەلگەن.   «تاما-تاما كۆل بولار» دېگەندەك، ئېلېكترونلۇق سودا ساھەسىدە ئالى بابانىڭ داڭقى چىقىشقا باشلىغان. بىراق مايۈن ئالى بابانىڭ بىر چوڭ ئىستىراتېگىيىلىك تاللاشقا دۇچ كەلگەنلىكىنى بىلەتتى. جۇڭگونىڭ ئېلېكترونلۇق سودا ئىشلىرى تېخىپىشىپ يىتىلمىگەن بولۇپ، پەقەت چەت ئەللەرنىڭ پىشىپ يىتىلگەن ئېلېكترونلۇق سودا ئەندىزىسىنى قوللىنىپ تاشقى سودا ئۈچۈن مۇلازىمەت قىلغاندىلا، ئاندىن ھەقىقىي تۈردە پايدا ئالغىلى بولاتتى. شۇنداق قىلىپ، ئالى بابا «جۇڭگو تەرەپ تەمىنلىگۈچى سودىگىرى» سەھىپىسىنى ئېچىپ، جۇڭگودىكى كۆپلىگەن ئوتتۇرا-كىچىك ئېكىسپورت كارخانىلىرىنىڭ مال تەمىنلەش ئۇچۇرلىرىنى دۇنياغا تارقاتقان.   1999-يىلىدىن 2000-يىلىغىچە، مايۈن توختىماستىن ئۆزىنىڭ ئىستىراتېگىيەلىك ھەرىكىتىنى داۋاملاشتۇرغان. ئۇ يەر شارى مىقياسىدىكى سودا مۇھاكىمە مۇنبەرلىرىگە،بولۇپمۇ تەرەققىي قىلغان دۆلەتلەردىكى سودا مۇنبەرلىرىگە قاتنىشىپ نۇتۇق سۆزلىگەن،ئۇ ئۆزىنىڭ نۇتۇق قابىلىيىتى ئارقىلىق دۇنيادا تۇنجى قېتىم بارلىققا كەلگەن يېڭىچە B2B سودا ئىدىيىسىنى شەرھىلەپ، ئالى بابانى تەشۋىق قىلغان.   شۇنداق قىلىپ، مايۈن ۋە ئالى بابانىڭ نامى ناھايىتى تېزلا دۇنياغا تارقىلىپ، ئالى بابا تور بېكىتىنىڭ چەتئەللەردىكى ئىشلەتكۈچىلىرىنىڭ سانى شىددەت بىلەن ئاشقان! 1000 دانە تىكتاك توپ پالىقى سېتىۋالماقچى بولغان ئامېرىكىلىق ئالى بابا تور بېكىتىدىن پايدىلىنىپ ئون نەچچە جۇڭگولۇق سودىگەرنى تاپالايىتتى، ھەمدە ئۇلارنىڭ باھاسى ۋە مۇناسىۋەتلىك توختاملىرىنى كۆرەلەيىتتى؛ جۇڭگونىڭ شىزاڭ رايونى بىلەن ئافرىقىغا جايلاشقان گانادىكى ئىشلەتكۈچىلەر ئالى بابا تور بېكىتى ئارقىلىق ئېتىرنىت ئارقىلىقلا ئەمەلگە ئاشۇرغىلى بولىدىغان سودىنى قىلالايىتتى!    شۇنىڭدىن باشلاپ، ئالى بابا سودا ساھەسى تەرىپىدىن يەر شارىدىكى ئەڭ مۇنەۋۋەر B2B تور سودىسى بېكىتى دەپ قارالدى. مايۈن بارلىققا كەلتۈرگەن سودىگەر ۋە سودىگەر ئوتتۇرىسىدا مۇلازىمەت قىلىشتەك سودا شەكلى ئاسىيا، بولۇپمۇ جۇڭگوغا ماس كېلىدىغان سودا شەكلى دەپ قارىلىپ، ياخو تور بېكىتى، ئامازون تور بېكىتىنىڭ B2C (كارخانىدىن ئىستېمالچىغا بولغان سودا شەكلى) سودا ئەندىزىسى ۋە eBay نىڭ C2C (ئىستېمالچىدىن ئىستېمالچىغا بولغان سودا شەكلى) سودا ئەندىزىسىدىن كېيىنكى تۆتىنچى سودا ئەندىزىسى دېگەن شەرەپكە ئېرىشتى.    كارخانا قۇرۇشنىڭ دەسلىپىدىلا باشقىلارنىڭ مۇۋەپپەقىيەت قازىنىش ئۇسۇلىنى تەقلىد قىلغاندا، دەسلەپتە بۇنىڭ يېتەرسىزلىكىنى ھېس قىلغىلى بولماسلىقى مۇمكىن، بىراق يىراق كەلگۈسىدىن قارىغاندا، باشقىلارنىڭ رىقابەت كۈچىنىڭ سىڭىپ كىرىشى ئۆزىمىزنىڭ رىقابەت بېسىمىنى تېخىمۇ ئاشۇرۋېتىشى مۇمكىن، ئۆزىمىزگە خاس ئۇسۇلىمىزنىڭ بولماسلىقى بىزنىڭ باشقىلار بىلەن ئوخشىمايدىغان ئەۋزەللىكلەرگە ئىگە ئەمەسلىكىمىزنى بىلدۈرىدۇ.    خەيۋاڭ گۇرۇھىنىڭ مۇئاۋىن باش لىدېرى جىنيوڭخۇڭ ئىلگىرى مۇنداق دېگەن: «ئوخشىمىغان سودا شەكىللىرى كارخانىنىڭ ئوخشىمىغان تەرەققىيات باسقۇچىنى بەلگىلەيدۇ، ھەر بىر ساھەدە باشقا كارخانىلاردىن پەرقلىنىپ تۇرىدىغان كارخانىلار بولىدۇ، بۇ ئۇلارنىڭ باشقىلارغا ئوخشىمايدىغان سودا شەكلى بولغانلىقى سەۋەبىدىن بولۇپ، ئۆزگىچە سودا شەكلى ئۇلارنى رىقابەتتە ئەۋزەللىككە ئىگە قىلىدۇ.      يەر شارىلىشىش ۋەزىيىتى ئاستىدا، خىرىس ۋە پۇرسەت تەڭ مەۋجۇت بولىدۇ. پۇرسەتنى ئېلىپ ئېيىتساق، بازاردىكى سودا پۇرسىتى چەكسىز بولىدۇ، ئەمما قولدىن بېرىپ قويغاندا ئۇ قايتا كەلمەيدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن،ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر ھەرگىزمۇ ئاتالمىش «مۇۋەپپەقىيەت شەكلى»، «پىشقان ئەندىزە»قاتارلىقلارغا قارىغۇلارچە ئەگىشىشكە، ئۇلارنى تەقلىد قىلىشقا بولمايدۇ. بىز چوقۇم دۆلەتنىڭ ئەھۋالىنى، ئۆزىمىز تۇرىۋاتقان مۇھىتنى چىقىش قىلىشىمىز، «يەتتە ئۆلچەپ بىر كېسىشىمىز كېرەك.» ئىگىلىك يارىتىش بىر خىل ئىزدىنىش جەريانى، ئۇ بىزدىن يۈكسەك جاسارەت بولۇشنى، ئۆزىمىزگە خاس بولغان مۇۋەپپەقىيەت ئەندىزىسىنى بايقاپ چىقىشىمىزنى تەلەپ قىلىدۇ.    مايۈننىڭ مۇۋەپپەقىيەت قازىنىش شەكلىگە قارايدىغان بولساق، بىز ئۇنىڭ نۇرغۇنلىغان «تاسادىپىيلىق» لار ئىچىدىن بىر قىسىم«مۇقەررەرلىك» نى بايقىغانلىقىنى كۆرەلەيمىز: ئۇنىڭدا ھەرگىزمۇ ناھايىتى مول بىلىم يوق، ئەمما ئۇنىڭ نۇتۇقى ۋە ئېنگلىز تىلى ناھايىتى ياخشى؛ ئۇ كىچىكىدە تۆۋەن قاتلامدىن كېلىپ چىققاچقا، جۇڭگونىڭ دۆلەت ئەھۋالىنى ناھايىتى پىششىق بىلىدۇ؛مايۈن بېيجىڭدىكى ۋاقىتتا ئۆزىنىڭ ئىستېقبالىنىڭ ناھايىتى پارلاق ئىكەنلىكىنى بىلىدۇ، بىراق ئۇ باشقىلارنىڭ قارىشى تۇرۇشىغا قارىماستىن ئۆزى تۇغۇلۇپ ئۆسكەن جېجياڭغا قايتىپ كېلىدۇ، جېجياڭ جۇڭگودىكى پۇقراۋى كارخانىلار توپلاشقان ئەڭ چوڭ جاي بولۇپ، ئۇ بۇ جايدا ئۆزىنى تاۋلاپ چىقالايىتتى. ئەمەلىيەتتە، مايۈننىڭ ئىنتېرنېتغا بولغان چۈشەنچىسى باشقىلاردىن بېسىپ چۈشۈشى ناتايىن، ئەمما ئۇ جۇڭگونىڭ شۇ ۋاقىتتىكى ئەھۋالىنى باشقىلارغا قارىغاندا تېخىمۇ ياخشى چۈشىنىدۇ.گەرچە ئۇنىڭ سودا شەكلى ئامېرىكا، ياۋروپا قاتارلىق جايلارغا ماس كەلمىگەن بولسىمۇ، بىراق جۇڭگودىن ئىبارەت بۇ قەدىمىي تۇپراقتا ناھايىتى ياخشى يىلتىز تارتقان.    ئۇنىڭ قارىشىچە، سودا ئۇسۇلى جەھەتتە مۇۋەپپەقىيەت قازانغان كارخانىلارنى قارىغۇلارچە دوراش ياكى چوڭ شىركەتلەرنى تەقلىد قىلىش نۇرغۇنلىغان ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر ناھايىتى ئاسانلا ئۆتكۈزدىغان خاتالىق ئىدى. چوڭ شىركەتلەرگە ماس كېلىدىغان سودا ئۇسۇلىنىڭ كىچىك شىركەتلەرگە ماس كېلىشى ناتايىن بولۇپ، ئەگەر بۇ خىل تەقلىد قىلىنغان ئۇسۇللار جايىدا ئىشلىتىلمىسە، ئۇنداقتا ئىگىلىك يارىتىشنىڭ دەسلەپكى باسقۇچىدا تۇرىۋاتقان كارخانىلارنىڭ ئاپەت يىلتىزىغا ئايلىنىپ قېلىشى مۇمكىن ئىدى.    شۇ سەۋەبتىن، مايۈن ئىگىلىك تىكلەشكە ئىرادە باغلىغان ۋە ئىگىلىك تىكلەۋاتقان ئاشۇ كىشىلەرنى قايتا-قايتا ئاگاھلاندۇرۇپ، ئىگىلىك تىكلەشتە چوڭ شىركەتلەرنىڭ ئىش قىلىش ئۇسۇلىنى قارىغۇلارچە كۆچۈرۈشكە بولمايدىغانلىقىنى، ئۇنىڭ سودا ئۇسۇلىنى تەقلىد قىلىشتىن تېخىمۇ پەرھىز تۇتۇش لازىملىقىنى ئېيىتقان. ئاشۇ داڭلىق كارخانىلار داڭق چىقىرىشتىن بۇرۇن قانداق ئىدى؟ئۇلار ئۆزىنىڭ كۈچىدىن قانداق پايدىلىنىپ ئاندىن ئۆزىنىڭ بۈگۈنكى تەرەققىياتىنى قولغا كەلتۈرەلىگەن؟ بىز بۇلارنى بىلەمدۇق؟ بۇ كارخانىلارنىڭ ھازىرقى ھالىتىنى ئاددى ھالدا تەقلىد قىلغاندا، ئېھتىمال نەتىجە ناھايىتى ئېچىنىشلىق بولۇشى مۇمكىن! پەقەت ئەستايىدىللىق بىلەن ئۆزىنىڭ ئىگىلىك تىكلەش مۇھىتى، كۆلىمى ۋە ئەۋزەللىكىگە ماسلاشقان بىر يۈرۈش ئۇسۇللارنى تپىپ چىققاندىلا ئاندىن غەلبىنى قولغا كەلتۈرىدىغان قورالغا ئىگە بولغىلى بولىدۇ.

WWW.UYHQT.COM

	2. ئالى بابا يېڭىلىق يارىتىش داۋامىدا تەرەققىي قىلىدۇ    مايۈننىڭ دوستلىرى ئۇنىڭغا مۇنداق باھا بېرىدۇ: «ئەگەر بۇ ئادەم ئۈچ كۈنلا يېڭى ئىدىيە تاپالمىسا چوقۇم جىلە بولۇپ  ئۆلىدۇ.» ھەتتا مايۈننىڭ ئۆزىمۇ شۇنداق دېگەن: «ئەگەر يېڭىلىق يارىتىش ئىدىيەمدىن ئايرىلىپ قالسام، ئۇنداقتا مېنىڭ ھېچقانداق قىممىتىم قالمايدۇ.»    بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، مايۈن ئىزچىل يېڭىلىق يارىتىشقا ئەھمىيەت بەرگەن. بىز ئالى بابانىڭ تەرەققىيات جەريانىدىن مايۈننىڭ يېڭىلىق يارىتىش روھىنى كۆرۈۋالالايمىز. ئالى بابا ئەمدىلا قۇرۇلغان ۋاقىتلاردا، مايۈن باشچىلىقىدىكى ياشلاردىن تەركىب تاپقان بۇ قوشۇن ئالتە ئاي بېكىنىپ خىزمەت قىلىش ئارقىلىق ئالى بابانىڭ بۈگۈنكى ئەندىزىسىنى بارلىققا كەلتۈرگەن. ئالى بابا ھەر قانداق تەقلىد قىلىش ئوبيېكتى بولمىغان شارائىت ئاستىدا مەيدانغا كەلگەن. ئالى بابانىڭ ئۆزىگە خاس بولغان سودا ئەندىزىسى ئامېرىكىدىكى ئون چوڭ مەكتەپنىڭ تەتقىقاتىغا كىرگۈزۈلگەن، ھەمدە خارۋارد ئۇنىۋېرسىتېتى سودا ئىنىستىتۇتىنىڭ ئوقۇتۇش مىسالى قىلىنغان.    ئالى بابا تور بېكىتى  يېڭى ئىش باشلىغان ۋاقىتتىلا ئەزالىق تۈزۈمىنى يۈرگۈزگەن. دەسلەپتە ئەزالارنىڭ سانىنىڭ ئېشىشى ناھايىتى ئاستا بولۇپ، كېيىن EDI جۇڭگو تاۋار بازىرى تورىدىكى نۇرغۇنلىغان تورداشلار ئالى بابانىڭ نامىنى ئاڭلىغان، شۇنىڭ بىلەن ئالى بابانىڭ ئەزا سانىمۇ ئېشىشقا باشلىغان.دەسلەپتە، مايۈن بىر يىل ئىچىدە 10 مىڭ ئەزا توپلاش پىلانىنى ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ، كۆپچىلىك بۇنى مۇمكىن ئەمەس دەپ قارىغان. نەتىجىدە ئىككى ئايدىن كېيىنلا ئەزا سانى 20 مىڭدىن ئېشىپ كەتكەن.    ئۇزۇن ۋاقىت ئۆتمەستىن، مايۈن ئالى بابا تورىدا بىر ھەقىقى مەنىدىكى BBS (سودىگەرلەر ئوتتۇرىسىدىكى ئالاقە شەكلى) بېتىنى ئېچىپ، ئۇنى سودىگەرلەر مۇنبىرى دەپ ئاتىغان. دەسلەپتە بۇ مۇنبەردە ھېچكىم يوق بولۇپ، ئالىبابانىڭ خىزمەتچىلىرى ئۆزلىرى تىزىملىتىپ، ئاندىن ئۇنىڭغا يازما-ئىنكاسلارنى يوللاپ، مۇنبەرنى قىزىتماقچى بولغان. يېرىم يىلدىن كېيىن نۇرغۇنلىغان كىشىلەر بۇ مۇنبەرگە قىزىققان. نەچچە يىلدىن كېيىن، بۇ مۇنبەر تەرەققىي قىلىپ جۇڭگو سودىگەرلىرىنىڭ تۇنجى تور تاراتقۇسىغا ئايلانغان.    دۆلەت ئىچىدىكى چوڭ-كىچىك تور بېكەتلەردە سودا قىلىش، كىمئارتۇق قىلىپ سېتىش ۋە سودىدا پۈتۈشۈش سادالىرى ياڭراۋاتقان چاغدا، ئالىبابا يەنىلا ئەزالارغا ھەقسىز ئۇچۇر ئالاقىسى ۋە مەھسۇلات ئورنى تەمىنلەپ كەلگەن.    ئالى بابا تور بېكىتىنىڭ ئەزالىرى توردىكى ئاددى مەشغۇلاتلار ئارقىلىق ئۆزىگە تەۋە بولغان «ئەۋرىشكە ئۆيى» نى قۇرۇپ چىقالايىتتى، ئاندىن ئۆز ئەۋرىشكىسىنىڭ رەسىملىك ئۇچۇرلىرىنى يوللىيالايىتتى،ھەمدە ئۆزىگىلا تەۋە تور ئادرېسىغا ئىگە بولالايىتتى، ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ مۇلازىمەتلەرنىڭ ھەممىسى ھەقسىز ئىدى؛ ھەر بىر ئۇچۇر تور بېكەت باشقۇرغۇچىسى تەرىپىدىن ئەستايىدىل رەتلىنىپ 12 سائەت ئىچىدە تورغا يوللىناتتى.    يەنە بىر تەرەپتىن، ئەزالار ئالى بابا تور بېكىتىدىن ئۆزىگە لازىملىق ئۇچۇرلارغا ئېرىشەلەيىتتى. پەقەت تىزىملىتىپ ئەزا بولسىلا، ئالى بابا تور بېكىتىدىكى ئۇچۇر بايلىقىدىن ھەقسىز پايدىلىنالايدىغان بولۇپ، بۇ ئۇچۇرلار يەر شارى مىقياسىدىكى 32 كەسپ، 700 دىن ئارتۇق مەھسۇلاتقا دائىر سودا، ھەمكارلىق ئۇچۇرلىرى ئىدى، ئىشلەتكۈچىلەر مەھسۇلاتنىڭ ئاچقۇچلۇق سۆزى،سودا شەكلى قاتارلىق كۆپ خىل ئۇسۇللار ئارقىلىق ئۇچۇرلارنى ئىزدىيەلەيىتتى.    ھالبۇكى، يۇقىرىدىكى مۇلازىمەتلەرنىڭ ھەممىسى ھەقسىز بولغاچقا، كۆپچىلىك بۇنىڭدىن گۇمانلىنىشقا باشلىغان. ئەمما مايۈننىڭ پۇلنى قانداق تېپىش مەسىلىسىگە نىسبەتەن ئۆزىگە خاس ئامالى بار ئىدى: «مەن ھەرگىزمۇ ئازغىنە خىزمەتنى پۈتتۈرۈپلا پۇل تېپىشنى ئويلىمايمەن، بۇ توغرا ئەمەس. مېنىڭچە ئالى بابا ئارقىلىق پۇل تېپىشنىڭ ئۇسۇلى ناھايىتى كۆپ، ئەمما تېخى ۋاقتى كەلمىدى.بۇ تور بېكەتنىڭ 5 مىليون ئەزاسى بولغان ۋاقىتتا، بىز پۇل تېپىشتىن ئەنسىرىمىسەكمۇ بولىدۇ!»    تاۋباۋ تور بېكىتىنى قۇرغاندا، مايۈن يەنىلا ھەقسىز مۇلازىمەت بىلەن تەمىنلەشنى باشلىغان، مايۈن مۇنداق دېگەن: «تاۋباۋ ئارقىلىق پۇل تېپىش ئۈچۈن بىر ئاز يېڭىلىق يارىتىش بولۇشى كېرەك، مېنىڭ قارىشىمچە،تەقلىد قىلىنغان نەرسىلەرنىڭ ھەممىسى ئۆزىنىڭ كۆلەڭگىسىدىن چىقىپ كېتەلمەيدۇ.گۇگىل شىركىتىنىڭ باشقىلارنىڭ ئويلىغىنىدىنمۇ ئارتۇق يۈكسەكلىككە يېتىشى ئۇلارنىڭ يېڭىلىق يارىتىش روھىدىن بولغان، يەر شارىدىكى ئەڭ چوڭ ئىشلەتكۈچىلەر تور بېكىتى ياخۇمۇ يېڭىلىق يارىتىش ئارقىلىق بارلىققا كەلگەن.»    2000-يىلى 7-ئاينىڭ 29-كۈنى، مايۈن شياڭگاڭغا كاماندروپكىغا چىقىدۇ، بىر مۇخبىر مايۈننىڭ جىنكاڭنىڭ ھېكايىسىنى ياختۇرىدىغانلىقىنى كۆرۈپ، مايۈن ۋە جىنكاڭ ئىككەيلەننى كۆرۈشۈشكە ئورۇنلاشتۇرىدۇ.شۇنىڭدىن باشلاپ، ئىككەيلەن ئۆمۈرلۈك دوستلاردىن بولۇپ قالىدۇ.    ئەينى ۋاقىتتا، جۇڭگو ئىنتېرنېت ساھەسىدە بىرمەيدان «ئىس-تۈتەكسىز ئۇرۇش» بولۇۋاتقان ئىدى. ھەر قايسى ئىنتېرنېت شىركەتلىرىنىڭ خوجايىنلىرى ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەتنى تەڭشەش ئۈچۈن مايۈن بىر ئامال ئويلاپ تاپقان: ئۇ جىنكاڭ ۋە شىنلاڭ، سوخۇ، ۋاڭيى ۋە 8848 قاتارلىق تور بېكەتلىرىنىڭ قۇرغۇچىلىرىنى سۆھبەتلىشىشكە تەكلىپ قىلىشنى قارار قىلغان.    تۇنجى قېتىملىق سۆھبەتتە، ئۈچ چوڭ تور بېكەت ۋە ئۈچ چوڭ باشقۇرغۇچىنىڭ گېپى بىر يەردىن چىققان، بىراق قالغان ئىككەيلەن تېخىچە بىر يەرگە كېلەلمىگەن. مەزكۇر سۆھبەتتىن كېيىن، بەش چوڭ تور بېكەت ۋە بەش چوڭ خوجايىنمۇ تەبئىيلا جەمئىيەت ۋە كەسپداشلىرى تەرىپىدىن قوبۇل قىلىنغان، گەرچە ئەينى ۋاقىتتا، ئالى بابانىڭ ئەمەلىي كۈچى يۇقارقى ئۈچ چوڭ تور بېكەتكە يەتمىسىمۇ،ئۇلارنىڭ قاتارىدا پۇت دەسسەپ تۇرالىغان. بۇنىڭدىن كۆرۈۋالغىلى بولىدۇكى، سۆھبەت نەتىجىسى ناھايىتى ئۈنۈملۈك بولغان. 2007-يىلى،جۇڭگو ئىنتېرنېت ساھەسىدە تۇيۇقسىز «ئالى ماما» مەيدانغا كەلگەن. ئالى ماما تورغا چىقىرىلىپ 100 كۈن بولماستىنلا جۇڭگودىكى ئەڭ چوڭ تور ئېلانى سۇپىسىغا ئايلىنىپ،كۆپ يىللىق رىقابەتچىلىرىنىڭ ئالدىغا ئۆتۈپ كەتكەن. بۇنىڭ بىلەن كىشىلەر ئاخىرى مايۈننىڭ نېمىشقا باشقىلارنىڭ ھۆرمىتىگە ئېرىشكەنلىكىنىڭ سەۋەبىنى چۈشەنگەن.ئىلگىرى «بوي-تۇرقى ۋە ئەقلى تەتۈر تاناسپلىق» دەپ لەقەم قويۇلغان مايۈننىڭ كۆڭۈل قويۇپ پىلانلىغان پىلانى ئاخىرى ئۇنىڭ بۈگۈنكى نەتىجىلىرىگە ئاساس سالغان.    يۇقىرىدىكى مىساللار ئارقىلىق، بىز مايۈننىڭ نېمىشقا ئىزچىل «ئىنتېرنېتنىڭ بۈگۈنگىچە تەرەققىي قىلالىشى تېخنىكىدىن ئايرىلالمايدۇ،تېخنىكا جەھەتتىن يېڭىلىق يارىتىش بولمىغان ئىنتېرنېت قۇرۇق سۆزدۇر» دېگەن سۆزلىرنىڭ تېگىگە يېتەلەيمىز. مايۈن مۇنداق دېگەن: «ئالى بابا شىركىتىدە، بىز تېخنىك خادىملارنى بىرىنچى ئورۇنغا قويمايمىز، بىراق بىزنىڭ قەلبىمىزدە تېخنىك خادىملار شىركەتنىڭ ئەڭ مۇھىم بايلىقى. مەن بىر نۇقتىغا ئىشىنىمەن، كەلگۈسىدىكى بەش يىلدىن 10 يىلغىچە بولغان ۋاقىتتا، جۇڭگو چوقۇم ئىنتېرنېت بازىرى ئەڭ چوڭ دۆلەتكە ئايلىنىدۇ.»    مايۈننىڭ ھەقىقىي مەنىدىكى ئىنتېرنېت شىركىتى چوقۇم كۈچلۈك تېخنىكا ئاساسىغا ئىگە بولۇشى كېرەك دەپ قارىشىدىن سىرت، ئالىبابانىڭ باش تېخنىكا ئەمەلدارى ۋۇتۇڭمۇ تېخنىكىنىڭ سودا شەكلىگە قارىتا ئىلگىرى سۈرۈش رولى بارلىقىنى قەيت قىلغان. ئۇ مۇنداق دېگەن: «ئىنتېرنېت تورىنىڭ بارلىققا كېلىشى ھەممە نەرسىنى قالايمىقان قىلىۋەتتى. ئىلگىرى بۇ ساھەدىكىلەرنىڭ ئىنتېرنېتقا بولغان كۆز-قارىشى ئەينى ۋاقىتتىكى يۇمشاق دېتال كارخانىلىرىغا بەرگەن باھاسى بىلەن ئوخشاش ئىدى، كىشىلەر ئۆتكۈر تېخنىكلارنىڭ ئىنتېرنېتقا نىسبەتەن ھېچقانداق قىممىتى يوق دەپ قارايىتتى. بىراق گۇگىلنىڭ مۇۋەپپەقىيىتى كىشىلەرگە ئىنتېرنېت كەسپىدە تېخنىكىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنىڭ مۇھىملىقىنى تونۇتۇپ قويدى.تېخنىكا ئەۋزەللىكىدىن پايدىلانغاندا، ئىنتېرنېت كەسپىدە مۇستەھكەم تېخنىكا ئاساسىغا ئىگە بولغىلى، ناھايىتى قىممەتلىك بولغان پايدا زەنجىرىگە ئېرىشكىلى بولىدۇ، تېخنىكا ئاللىقاچان ئەسلىدە بار بولغان كەسپلەر زەنجىرىنى ئۆزگەرتىۋەتتى.»    ئۇچۇر ئوبوروتىدىن تارتىپ ئەشيا ئوبوروتى ۋە نەق پۇل ئوبوروتىغىچە، ئالى بابا مايۈن ۋە ئۇنىڭ قوشۇنىنىڭ پاراسىتىگە تايىنىپ،بىر قەدەم-بىر قەدەمدىن ئىلگىرىلەپ، تېخىمۇ يۈكسەك چوققىلارغا قاراپ پەرۋاز قىلغان. ئالى بابا بانكىلار بىلەن ھەمكارلىشىپ، ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىچىلار ۋە يەككە ئىگىلىكتىكىلەرگە ئاز سوممىلىق قەرز پۇل تەمىنلەشنى يولغا قويۇپ، مەبلەغ توپلاش قىيىن بولۇش مەسىلىسىنى ھەل قىلغان. تارىختا ئوخشىشى يوق بۇ خىل يېڭىلىق يارىتىشنىڭ تەسىرى ناھايىتى چوڭقۇر بولۇپ، ئەھمىيىتى ناھايىتى چوڭقۇردۇر. ئۇ جۇڭگولۇق تورداشلارغا تور سەمىمىيىتىنى بانكا سەمىمىيلىكىگە ئۆزگەرتكىلى بولىدىغانلىقىنى، ئىشەنچنىڭ ئادەمنىڭ جەمئىيەتتە پۇت دەسسەپ تۇرۇشىدىكى ئاساس ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ بەرگەن.    بىر قىسىم ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەردە يېڭىلىق يارىتىش ئىدىيىسى بار، يېڭىچە ئىدىيەلەرمۇ بار، بىراق يېڭىلىق يارىتىشنىڭ كەلتۈرۈپ چىقىرىش مۇمكىنچىلىكى بولغان مەغلۇبىيەتكە يۈزلىنەلمەسلىكى سەۋەبىدىن، ئۇلار تەۋەككۈل قىلىشقا پېتىنالمايدۇ. ئەمما مايۈن بۇنىڭغا قارىتا مۇنداق دېگەن:«ئۆزۈمنى ئېلىپ ئېيىتسام، مېنىڭ ئېرىشمەكچى بولغىنىم تەجرىبە، سىناپ بېقىشنىڭ ئۆزى غەلبە. ئەگەر مەن مەغلۇب بولسام، بۇمۇ بىر خىل غەلبە ھېسابلىنىدۇ. كېيىن مەن يەنە قايتىپ ئوقۇتقۇچى بولغان ۋاقىتتا، مەن بۇ تەجىربىلەردىن ئوقۇغۇچىلىرىم بىلەن بىرلىكتە بەھىرلىنىمەن. مەن غەلبە قىلىپ باققان، مەغلۇب بولۇپ باققان، بۇ مۇرەككەپ جەرياننى ئۆز بېشىمدىن كەچۈرۈپ باققان، بۇلار مېنىڭ نەزىرىمدە ئەڭ ئەھمىيەتلىك تەجىربىلەردۇر». مەنبە:چېڭدۇ دەۋر نەشىرياتى 2014-يىلى 7-ئايلىق تۇنجى نەشىرى <<مايۈننىڭ ئىگىلىك تىكلەش دەرىسخانىسى>> ناملىق كىتاب تەرجىمە قىلغۇچى:ئەقىدە قاشگەرلىكى-ئويغۇر قاشتېشى تورى تور بەت ئادرېسى:WWW.UYHQT.COM تەرجىمان:ئابدۇللا ئۆمەر تەرجىمە تەھرىرى:ئەقىدە قاشگەرلىكىدىن رەيھانگۈل نىزام

WWW.UYHQT.COM

	3. تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىشتا ھەددىدىن زىيادە ئەقىللىق بولۇپ كېتىشكە بولمايدۇ   تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش ئارقىلىق تېخنىكا سەۋىيەسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش- كارخانىنىڭ بازاردىكى رىقابەت كۈچىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشنىڭ مۇھىم يولى.    ھالبۇكى، بىر قىسىم تېخنىكا ساھەسىدە ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەر ھە دېگەندە ئادەمنى قايمۇقتۇردىغان تېخنىكىلارنى كەشپ قىلىپ، بۇئارقىلىق مەھسۇلاتنىڭ پايدا بوشلۇقىنى يۇقىرى كۆتۈرمەكچى بولىدۇ. ئەمما خېرىدارلارقارىغۇ ئەمەس، سىز دەسلەپتە بۇنداق قىلغاندا ئۇلار سىزگە ئىشەنسىمۇ، ئەمما ئۇ بۇخىل قوشۇلما قىممەت قوشۇلغان مەھسۇلاتتىن ئوخشاش قىممەتتىكى ئىستېمالغا ئېرىشىشكە ئامالسىز قالغاندا، ئۇلار مەھسۇلاتنى قايتا ئىشلىتىشتىن ۋاز كېچىدۇ.    ئۇنىڭدىن باشقا، يەنە بىر قىسىم ئىگىلىك تىكلەشنىڭ مۇھىم نۇقتىسىنى تېخنىكىغا قويغان كىشىلەر دەسلەپتە تېخنىكىغا نۇرغۇن كۈچ سەرپ قىلىدۇ، ئەمما ئاخىرىدا ئۇلار بازارغا سالغان مەھسۇلات بازار تەرىپىدىن قوبۇل قىلىنمايدۇ.    «جۇڭگودىكى غەلبە» پىروگراممىسىنىڭ ئىككىنچى باسقۇچلۇق مۇسابىقىسىدە بىر ماھىر بولۇپ، ئۇ مۇسابىقىگە قاتناشتۇرغان  تۈرنىڭ نامى ‹‹تور تاراتقۇسى ›› ئىدى .ئۇنىڭ يېڭىلىق يارىتىش ئىدىيەسى بولسا ،رەقەملەشكەن شەھەر قۇرۇش ئۇقۇمىدىن پايدىلىنىپ،سەزگۈر ئېكراننى ۋاستە قىلىپ تۇرۇپ، شەھەرنىڭ تېز ئىنكاس قايتۇرۇش ئىقتىدارى مۇلازىمىتىنى قىلىش ئارقىلىق ئېلاننىڭ سودا شەكلىنى ئۆزگەرتمەكچى بولغان. ئۇ ئاخىرىدا تاراتقۇنىڭ تورلىشىشىنى، ئىجتىمائىيلاشقان جەمئىيەت ۋە ئىجتىمائىيلاشقان توغرا ئىزدەش ئىقتىدارىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇپ، ئاممىباپلاشقان ئەقلىي ئىقتىدارلىق مۇلازىمەت سۇپىسىنى قۇرۇپ چىقماقچى بولغان.    ئۇ ئۆزىنىڭ تۈرىنى تونۇشتۇرغاندا مۇنداق دېگەن: «بىزنىڭ ئۇنىۋېرسال ماشىنىمىزنىڭ تۆۋەندىكىدەك بىر نەچچە رولى بار:بىرىنچى، بۇ ئۇنىۋېرسال ماشىنا ئارقىلىق ھەر خىل فورماتتىكى نۇرغۇنلىغان ناخشىلارنى چۈشۈرگىلى بولىدۇ؛ ئىككىنچى، توك-سۇ پۇلى تاپشۇرۇش، پاي سودىسى ۋە لاتارىيە بېلىتى قاتارلىق خەلققە قولايلىق مۇلازىمەتلەرنى ئېلىپ بارغىلى بولىدۇ؛ئۈچىنچى، ھۆكۈمەت ئېلانى، ساياھەت ئۇچۇرى قاتارلىق شەھەرلەرگە ئالاقىدار نۇرغۇنلىغان ئۇچۇرلارغا ئېرىشكىلى بولىدۇ.  ئىشلەتكۈچىلەر بۇ ئىقتىدارلاردىن پايدىلىنىشنى ئويلىغاچقا ئاكتىپلىق بىلەن كېلىدۇ. تارقاق شەكىلدە ئىشلەتكۈچىلەرگە بولغان مەجبۇرلاش خاراكتېرى كۈچلۈك بولغاچقا، بىر قەدەر پاسسىپ بولۇپ، كىشىلەرنىڭ ياخشى كۆرۈشىگە ئېرىشەلىشى ناتايىن. مېنىڭ بۇ خىل ئەندىزەممۇ مۇئەييەن مەجبۇرلاش خاراكتېرىگە ئىگە، سىز ئۇنىۋېرسال ماشىنىنى ئىشلەتكەندە ئۈستىدە چوقۇم ئېلان بولىدۇ، سىز ئېلاننى چوقۇم كۆرۈشىڭىز، ئاڭلىشىڭىز كېرەك، بۇلارنىڭ ھەممىسىدىن ساقلانغىلى بولمايدۇ.»    ئۇنىڭ يەنە تونۇشتۇرۇشىچە، بۇ خىل ئۇنىۋېرسال ماشىنا ئارقىلىق بەيدۇ، گۇگىل قاتارلىقلار بىلەن ھەمكارلاشقىلى بولىدىغان بولۇپ،ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ ئادرېسىنى تەكشۈرگىلى، ھەمدە ئىشلەتكۈچىلەر كۆرۈپ بولغان ئۇچۇرلارنى خاتىرىلىۋالغىلى، ئاندىن بۇلارنى ئىشلەتكۈچىگە يەتكۈزۈپ بەرگىلى بولىدۇ.    بۇنداق قىلىشتىكى مەخسەت كۆپچىلىكنى ئاكتىپلىق بىلەن ئېلان كۆرۈشكە ھەيدەكچىلىك قىلىش ئۈچۈن بولۇپ، ئىشلەتكۈچىلەر بىلەن ئېلاننى ئۆز-ئارا ماسلاشتۇرۇپ، بىر دانە تېلېۋېزور ئېكرانى ئارقىلىق ئىشلەتكۈچىنى ئېلان كۆرۈشكە مەجبۇرلايىتتى.    بۇ خىل ئۇسۇلغا نىسبەتەن، مايۈن مۇنداق باھابەرگەن:    «سىزنىڭ تۈرىڭىز ناھايىتى چوڭ ئىكەن.پەن-تېخنىكا تىپىدىكى ۋە ئۆلىما تىپىدىكى ئىگىلىك ياراتقۇچىلار دائىم پەن-تېخنىكىغا ھەددىدىن زىيادە ئېتىبار بېرىپ، ئارقا-ئارقىدىن تېخنىكا ئالماشتۇرىدۇ، ئەگەر ئاخىرىدا مۇۋەپپەقىيەت قازىنالمىسا، بۇ مەزكۇر تېخنىكىنىڭ يېتەرلىك مۇكەممەل ئەمەسلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇ.    ھەرگىزمۇ مەلۇم تېخنىكا سەۋەبلىك مەھسۇلات ئىشلەپچىقىرىشقا بولمايدۇ، سىز چوقۇم بازار ئېھتىياجى ۋە خېرىدارلارنىڭ تەلپىنى چۈشىنىشىڭىز كېرەك، ئاندىن مۇناسىۋەتلىك تېخنىكىلاردىن پايدىلىنىپ مەسىلىنى ھەل قىلىش كېرەك، شۇنداق بولغاندىلا غەلبە قىلىشنىڭ ئېھتىماللىقى چوڭ بولىدۇ. شى يۈجۇاڭ سىزنىڭ تۈرىڭىزگە باھا بەرگەندە ناھايىتى ياخشى دەپ باھا بەردى، مەنمۇ ياخشى ئىكەنلىكىنى ھېس قىلدىم، تېخنىك خادىملار تېخىكىدىن گەپ ئاچقاندا ناھايىتى ياخشى بولىدۇ، چۈنكى بىز تېخنىكىنى چۈشەنمەيمىز. بىراق پەقەت تېخنىك خادىملار ئۆزىنىڭ تېخنىكىسىنىڭ قانداق مەسىلىنى ھەل قىلالايدىغانلىقىنى ۋە قانداق قىممەت يارىتالايدىغانلىقىنى چۈشەنگەن ۋاقىتتىلا ئاندىن ھەقىقى تۈردە مۇۋەپپەقىيەت قازانغىلى بولىدۇ.»    ئۆزىمىزنى تېخنىك خادىم دەپ قاراپ، تېخنىكىدا يېڭىلىق ياراتتىم دەپ قالايمىقان ئىشلارنى قىلىپ يۈرگەندە، باشقىلارنى قايمۇقتۇرۇپلا قالماستىن، ئاخىرىدا بۇ تېخنىكىنىڭ قايسى تەرىپىنىڭ ياخشى ئىكەنلىكىنى ۋە ئۇنىڭ قىممىتىنىڭ نەدە ئىكەنلىكىنىمۇ بىلگىلى بولمايدۇ.    گەرچە تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش كارخانىدا يېڭىلىق يارىتىشنىڭ ئاساسلىق مەزمۇنى بولسىمۇ، بىراق مايۈن كۆپچىلىككە مۇنداق تەكلىپ بەرگەن: تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىشتا ھەددىدىن زىيادە ئەقىللىق بولۇپ كېتىشكە بولمايدۇ. ئەلۋەتتە، بۇ يەردە كۆزدە تۇتۇلغىنى پەقەتلا تېخنىكىنى بىرىنچى ئورۇنغا قويۇپ باشقا تەرەپلەرگە سەل قارايدىغان ئۇستاتلاردۇر.    بىر ئىگىلىك تىكلىگۈچى مۇۋەپپەقىيەت قازىنىشنى ئويلايدىكەن چوقۇم بازارنى ئالدىنقى ئورۇنغا قويۇشى كېرەك، بازار بولمايدىكەن ھەرقانچە ئىلغار تېخنىكىنىڭمۇ پايدىسى يوق. سىز بازارنى چۈشىنىپ بولغاندىن كېيىن ئاندىن تېخنىكىغا مەبلەغ سالسىڭىز، مۇۋەپپەقىيەت قازىنىش ئېھتىماللىقىڭىز تېخىمۇچوڭ بولىدۇ. ئەلۋەتتە، بازارنى چۈشىنىشتە ھەرگىزمۇ ئۆزىنىڭ سۇبيېكتىپ قارشىغا ئېسىلىۋالماسلىق كېرەك، چوقۇم مۇۋاپىق، تەپسىلىي پىلان تۈزۈپ ھەرىكەتكە ئۆتۈش لازىم.    ئۇنىڭدىن باشقا، تېخنىكىدىنمۇ مۇھىم بولغىنى ئەمەلىيەت، ئىدىيە ۋە قىممەت قاراش. مايۈن مۇنداق دېگەن: «تېخنىكىدا ياخشى بولماسلىق قورقۇنچلۇق ئەمەس. ئەگەر سىز ئەمەلىيەتتىن ئوزۇق ئالالايدىغان پەيلاسوپ بولسىڭىز، سىز ئۆزىڭىزنىڭ رىقابەتچىسىگە نىسبەتەن قورقۇنچلۇق ھېسابلىنىسىز.»    مايۈن دەسلەپ ئىنترنېت تورى بىلەن ئۇچراشقاندا، تور تېخنىكىسىنى ئازراقمۇ چۈشەنمەيىتتى. ئۇ ۋاقىتتا، گۇگىلنى بارلىققا كەلتۈرگەن ئىككى يىگىت بىلەن بەيدۇنى قۇرغان لى يەنخۇڭ ئىزدەش موتورى كەسپىگە شۇنداق بىر قالپاق كەيدۈرۈپ قويغان: ئىزدەش موتورى تېخنىكىدىكى گېگانتلارئوينايدىغان ئويۇن. ئەمما مايۈن بۇ قالپاقنى ئۆزگەرتمەكچى بولغان.    مايۈن مۇنداق دېگەن: «مېنىڭ تېخنىكىنىڭ قانداق بولۇشى بىلەن كارىم يوق، مېنىڭ ئۇسۇلۇم تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش، بىراق تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش خېرىدارلار ئۈچۈن مۇلازىمەت قىلىشنى ئاساس قىلىدۇ.خۇددى ئالىپاي (ھەميان) غا ئوخشاش، ئۇنىڭ ھېچقانداق تېخنىكا ئارتۇقچىلىقى يوق،بىراق ناھايىتى قولايلىق! بۈگۈننىڭ كۆزى بىلەن قارىغاندا، تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش بىر كۈننىڭ ئىچىدىلا تۈگەتكىلى بولىدىغان ئىش ئەمەس. ئەمەلىيەتتە، گۇگىلنىڭ تېخنىكىسىنىڭ ياخۇنىڭكىدىن ياخشى ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلايدىغان ھېچقانداق ئىسپات يوق، پەقەت گۇگىل ئىزچىل ئىزدەش موتورى ساھەسىدە تەرەققىي قىلدى، ئەمما ياخۇ تاراتقۇ ساھەسىگە كىرىپ كەتتى. مەن بۈگۈنمۇ شۇنداق قىلىمەن، بىر خەتدىدار (ۋاڭۋاڭ)نى بارلىققا كەلتۈرسەم، ئەگەر ئۇ ماس كەلمىسە، مەن ئۇنى ئاستا-ئاستا مۇكەممەللەشتۈرىمەن. ئۇ مۇكەممەللەشكەندىن كېيىن مېنىڭ بەدىنىمدىكى قوۋۇرغىغا ئوخشايدۇ، گەرچە بۇ مۇكەممەل بولمىسىمۇ، بىراق ئۇ ئاللىقاچان مېنىڭ بەدىنىمدىكى بىر سۆڭەككە ئايلىنىپ كەتكەن بولىدۇ.»    گەپنىڭ نېگىزىنى ئېيىتقاندا، تېخنىكا پەقەتلا قورال بولۇپ، ئوي-خىيالنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن خىزمەت قىلىدۇ. ئەمما ئوي-خىيالنىڭ بار بولۇشى ياكى قانچىلىك يىراقنى كۆرەلىگىنىڭىز سىزنىڭ غەلبە قىلىشىڭىزدىكى ئاچقۇچ. مەنبە:چېڭدۇ دەۋر نەشىرياتى 2014-يىلى 7-ئايلىق تۇنجى نەشىرى <<مايۈننىڭ ئىگىلىك تىكلەش دەرىسخانىسى>> ناملىق كىتاب تەرجىمە قىلغۇچى:ئەقىدە قاشگەرلىكى-ئويغۇر قاشتېشى تورى تور بەت ئادرېسى:WWW.UYHQT.COM تەرجىمان:ئابدۇللا ئۆمەر تەرجىمە تەھرىرى:ئەقىدە قاشگەرلىكىدىن رەيھانگۈل نىزام

WWW.UYHQT.COM

	4. ئاددى شەكىل دائىم ئەڭ ئۈنۈملۈك شەكىل بولۇپ ھېسابلىنىدۇ    ئىگىلىك تىكلىگۈچىلەرگە نىسبەتەن، ئىگىلىك تىكلەش ئەندىزىسى پۇل تېپىشنىڭ يولى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. بەزىلەرنىڭ قارىشىچە، پۇل تېپىشنىڭ يولى قانچە كۆپ بولسا شۇنچە ياخشى بولىدۇ، تەقلىد قىلالايدىغان ئادەم قانچە ئاز بولسا ئىگىلىك تىكلەش ئەندىزىسىنىڭ رىقابەت كۈچى شۇنچە ئاشىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئەمدىلا سودا دېڭىزىغا قەدەم قويغان ئادەمنىڭ ئۆزىمۇ چۈشەنمەيدىغان ئەندىزە بويىچە سودا قىلىشى ئاقلانىلىق بولۇپ ھېسابلانمايدۇ.    ھەقىقەتەن، جەمئىيەت يېڭىلىق يارىتىشقا ۋە يېڭى شەيئىلەرگە مۇھتاج. بىراق بەزى كىشىلەر يېڭىلىق يارىتىشنى خاتا چۈشىنىپ قالغان، ئۇلارنىڭ قارىشىچە، باشقىلار قانچە چۈشەنمىگەن ياكى ئۆزىمۇ ئېنىق دەپ بېرەلمەيدىغان نەرسىلەرلا شۇنچە ياخشى بولىدۇ.    «يېڭى تاراتقۇ تېخنىكىسى ۋە يېڭى سودا شەكلى ئارقىلىق كىنوچىلىق كەسپىنىڭ تەرەققىيات زەنجىرىنى قايتا بىرىكتۈرۈپ،خىيىم-خەتەرگە مەبلەغ سېلىش ۋە مونوپول پايدىنى مۇۋاپىق ھالدا ھەر قايسى ھالقىلارغا تەقسىملەپ، پايدا ۋە خەتەرنى ئۆز-ئارا ماسلاشتۇرۇش، بۇ ئارقىلىق جۇڭگونىڭ تارىخىي مەدەنىيەت بايلىقى بىلەن كىنوچىلىق ئامىللىرىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلىنىش كېرەك.» بۇ «جۇڭگودىكى غەلبە» پىروگراممىسىنىڭ ماھىرى لىن تيەننىڭ كىنوچىلىققا بولغان يېڭىلىق يارىتىش ئەندىزىسى.    ئۇ ئۆزىنىڭ يېڭىچە كىنوچىلىق ئەندىزىسىنى تونۇشتۇرغان ۋاقىتتا شۇنداق دېگەن: «كىنو-سەنئەت دېمەكتۇر، ئەمما ئۇ تېخنىكىنىڭ يېتەكچىلىكىدىكى سەنئەت؛ كىنو-سودا دېمەكتۇر، ئەمما ئۇ تېخنىكىنىڭ يېتەكچىلىكىدىكى سودا؛ كىنو-سىياسىي دېمەكتۇر، ئەمما ئۇ تېخنىكا ئارقىلىق تارقىتىلغان ئاڭ فورمىسىدۇر. يېڭىچە كىنوچىلىقىمىز ئەنئەنىۋى كەسپلەر زەنجىرىنى ئۆزگەرتىشى كېرەك،كىنونى ھەرگىزمۇ مەنىسىز نەرسىگە ئايلاندۇرۇپ قويۇشقا بولمايدۇ. نۇرغۇنلىغان يېڭىلىق يارىتىش ئىقتىدارىغا ئىگە تور ئەھلىلىرى ۋە كىنوغا قىزىقىدىغان ئالىي مائارىپ تەربىيەسى كۆرگەنلەر مەزكۇر كىنوچىلىق پىلانىغا قاتنىشىشقا قىزىقىدۇ. مەن توردا كىنو تاللا بازىرى قۇرۇپ چىقتىم، ھەمدە بىزنىڭ توردا بىۋاستە سېتىش ۋە ۋاستىلىك سېتىش نۇقتىلىرىمىز بار. مەسىلەن: يېڭىدىن ئىشلەنگەن فىلىم (ئۈزۈك پادىشاھى 4-بۆلۈم) نى ئېلىپ ئېيىتساق، بىزدە ھازىر بۇ كىنونىڭ قىسقا بۆلىكى بار،باشقىلارنىڭ بۇ كىنونىڭ تولۇق نۇسخىسىنى كۆرگىسى بولسا، ئۇنداقتا ئېكراننىڭ يان تەرىپىدىكى سىن بەلگىنى چەكسىلا بېلەت سېتىۋېلىپ كىنونى كۆرەلەيدۇ، بۇنداقتا سېتىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ كىرىمگە ئېرىشكىلى بولىدۇ. كىنو تاللا بازىرىدا كىنو بېلىتى بولۇپلا قالماستىن، يەنە ئويۇن كارتىسى، سىن تەخسە ۋە كىتاب قاتارلىقلار بار.»    پۇلنى قانداق تېپىش، كىمنىڭ پۇلىنى تېپىش قاتارلىقلارغا نىسبەتەن، مايۈن ئۇنىڭ جاۋابىدىن قانائەتلىنەرلىك نەتىجىگە ئېرىشەلمىگەن.    بۇ ۋاقىتتا، لىنتيەن مۇنداق دېگەن: «ھازىر سىز بۇ خىل سودا شەكلىنى تولۇق چۈشەنمىدىڭىز، مەن بۇنىڭدىن ناھايىتى خۇشال بولدۇم،ئەگەر سىز بۇ خىل سودا شەكلىنى كۆچۈرىۋالغان بولسىڭىز مەن خەتەرلىك ھېس قىلغان بولاتتىم.»    مايۈن مۇنداق سۇئال قويغان: «مەن چۈشەنمىگەنلىكىم ئۈچۈنلا سىز بۇ سودا شەكلىنى ياخشى دەپ قارىدىڭىزمۇ؟»    لىنتيەن مۇنداق جاۋاب بەرگەن: «شۇنداق قىلالىغانلىقىمنىڭ ئۆزى يېتەرلىك.»    يۇقىرىدىكى دېئالوگ ئاخىرلاشقاندىن كېيىن،مايۈن بۇنىڭغا قارىتا شۇنداق باھا بەرگەن: «مېنىڭچە لىنتيەن بىر خاتالىق ئۆتكۈزدى،يەنى سىز ئۆزىڭىزنىڭ سودا شەكلىنى چۈشەنمىسىڭىز، يەنە ئۆزىڭىزنىڭ بىلمەيدىغانلىقىنى ئېيتىپ تۇرۇپ يەنە مەن چوقۇم قىلالايمەن دېسىڭىز...مەن بۇ خىلدىكى نۇرغۇنلىغان كىشىلەرنى ئۇچراتقان. بۇ ناھايىتى چوڭ خاتالىق، سىز چوقۇم ئۆزىڭىزنىڭ سودا ئەندىزىڭىزنى ئېنىق ئېيتىشىڭىز كېرەك، چۈنكى ئاددى شەكىل دائىم ئەڭ ئۈنۈملۈك ئۇسۇل بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.    بولۇپمۇ ئىگىلىك تىكلەشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە، ئاددى بولغان سودا ئەندىزىسى تېپىش ناھايىتى مۇھىم. مېنىڭ قورقىدىغىنىم-بىر ئادەم مەندە تۇخۇم تۇغالايدىغان توخۇ بار دېسە، بۇ توخۇنىڭ ئاۋسىكانىڭ ئالتۇن تۇخۇم تۇغىدىغان توخۇ (گىرىتسىيە رىۋايەتلىرىدىكى ئالتۇن توخۇ)سىغا ئايلىنىشى ناتايىن، بۇ خىلدىكى كىشىلەر سۆز ئويۇنىدىن پايدىلىنىپ ئىشنى تېخىمۇ چۈشىنىكىسز قىلىۋېتىدۇ. مېنىڭ تەكلىپىم: سىز قوللانغان شەكىل ئاددى بولۇشى،چۈشىنىشلىك بولۇشى كېرەك، باشقىلارنىڭ كۆچۈرىۋېلىشىدىن قورقىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق،باشقىلارنىڭ بۇ ئىشنى قىلىش قىزغىنلىقى سىزگە يەتمەسلىكى مۇمكىن. مۇنەۋۋەر شىركەتلەرنىڭ سودا شەكلى ناھايىتى ئاددى بولىدۇ، مۇرەككەپ سودا شەكلىدە دائىم مەسىلە كۆرۈلىدۇ، بولۇپمۇ ئىگىلىك تىكلەشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە تېخىمۇ شۇنداق بولىدۇ. مەن كىنوچىلىق كەسپىنىڭ پارلاق ئىستېقبالى بارلىقىغا ئىشىنىمەن، ھازىر پۈتكۈل جۇڭگونىڭ كىنوچىلىق بازىرىدا جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئېشىش سۈرئىتىگە ئوخشاشلا ئىستېقبال ۋە تەرەققىيات بوشلۇقى مەۋجۇت.»    ھەرخىل نەزەرىيەلەردىن پايدىلىنىپ پىلانتۈزۈيدىغان كىشىلەرمۇ ئوخشاش خاتالىقنى ئۆتكۈزىدۇ. بىر ئاددى نەرسىنى ھەرگىزمۇ مۇرەككەپلەشتۈرۈشكە، شەكلى، نەزەرىيە، سايمان، قۇرۇلما...قاتارلىق بىر دۆۋە نەرسىلەرنى ئەكىلىپ ئۇنىڭغا «سىستېمىلاشتۇرۇش» دەپ نام بېرىشكە تېخىمۇ بولمايدۇ.بىز دائىم مۇنداق ئەھۋاللارنى ئۇچرىتىمىز: مەلۇم شىركەت مەسلىھەتچىلىك ئاپپاراتلىرىنى تەكلىپ قىلىپ ئومۇميۈزلۈك تىجارەت ئۇسۇلىنى تەتقىق قىلغان، ئۇلار قىلغان دوكلاتنىڭ لوگىكىسى كۈچلۈك، ئاساسلىرى تولۇق ۋە قۇرۇلمىسى ئېنىق، سانلىق مەلۇماتلار توغرا...قاتارلىقلار ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدۇ، بىز بۇنىڭدىن بىر شىركەتنىڭ تىجارەت شەكلىنى مۇشۇنداق چوڭقۇر ۋە ئەتراپلىق تۈزۈشكە بولىدىكەن دېگەن ئويغا كېلىمىز. ئەمما ئېچىنىشلىق يېرى، بۇ خىلدىكى ئىلمىي، سىستېمىلىق شەكىل دائىم چەكلىمىگە ئۇچرايدۇ ياكى ھۆججەت قىسقۇچلىرىنىڭ ئىچىدە ساقلىنىدۇ. نېمىشقا مۇنداق بولىدۇ؟ بۇنداق مۇرەككەپ نەرسىنى يۈرگۈزگىلى بولمايدۇ.    ئىلگىرى ئەمدىلا ئىگىلىك تىكلەشنى باشلىغان بىر خوجايىن بولۇپ، شىركەتنى ياخشى باشلاش ۋە تەرەققىي قىلدۇرۇش ئۈچۈن، ئۇ دۆلەت ئىچىدىكى بىر داڭلىق مەسلىھەتچىلىك ئاپپاراتىنى تەكلىپ قىلىپ خىزمەت ئۈنۈمى ۋە مائاش-تەمىناتىغا مۇناسىۋەتلىك بىر يۈرۈش باشقۇرۇش سىستېما تۈزگۈزگەن. بۇ سىستېما ناھايىتى چوڭ بولۇپ، ئۇ خوجايىن تەكلىپ قىلغان ئادەم كۈچى بايلىقى باشقۇرۇش مۇدىرىمۇ كۆرۈپ چۈشەنمىگەن. دەسلەپتە خوجايىن بۇ ئادەم كۈچى بايلىقى باشقۇرۇش مۇدىرىنىڭ ئىقتىدار مەسىلىسى دەپ قارىغان، كېيىن يەنە دوستى ئارقىلىق بىر داڭلىق شىركەتتىن دېرىكتور تەكلىپ قىلغان، بۇ دېرىكتورمۇ مەزكۇر غايەت زور سىستېمىنى كۆرۈپ چۈشەنمىگەن. بۇ دېرىكتورنىڭ قارىشىچە، ئۆزى 10 نەچچە يىل بۇ كەسپ بىلەن شۇغۇللىنىپ تۇرۇپ چۈشەنمىگەن مەزكۇر باشقۇرۇش سىستېمىسىنى ياخشى سىستېما دەپ قارىغىلى بولمايدىكەن.    بىر ياخشى سودا شەكلىنىڭ قىممىتى نەدە؟ بۇ ھەرگىزمۇ يۈزەكى جەھەتتىكى چوڭقۇرلۇق، مۇرەككەپلىككە باغلىق ئەمەس، ئۇنىڭ قىممىتى ئەمەلىيەتتە، ئۇنى قوللىنىشتا. قانداق شەكىلنى داۋاملىق قوللانغىلى بولىدۇ؟ ئاددى شەكىلنى داۋاملىق قوللانغىلى بولىدۇ، قانچە ئاددى بولغان نەرسىنىڭ قوللىنىشچانلىقى شۇنچە كۈچلۈك بولىدۇ.    مايۈن مۇنداق دېگەن: «مېنىڭ تەسەۋۋۇرۇمدىكى سودا شەكلى خۇددى ئۆزى ئېقىپ كەلگەن سۇغا ئوخشاش تەبئىي بولۇشى كېرەك.» مايۈن ئالى بابانى قۇرغان دەسلەپكى مەزگىلدە شۇنداق ئويلىغان: مەن BBS (كارخانىدىن كارخانىغا بولغان سودا شەكلى) سىستېمىسى قۇرۇپچىقىشىم كېرەك، خېرىدارلار ئۇنىڭدا ئەركىن خەت قالدۇرالىشى كېرەك. بۇنىڭدا ھېچقانداق مۇرەككەپ سىستېما، ئۇسۇل يوق، ئەمما مايۈن غەلبە قىلغان. شۇنداق قىلىپ،ئۇ مۇنداق بىر جۈملىنى يەكۈنلەپ چىققان: ئەڭ ئاددى شەكل دائىم ئەڭ ئۈنۈملۈك شەكىلدۇر. تەشۋىقات شەكلى، باشقۇرۇش شەكلى ياكى تىجارەت شەكلى بولسۇن، قانچە ئاددى بولسا، كارخانا ئۇنى شۇنچە تېز قوبۇل قىلالايدۇ، ھەمدە بۇ خىل ئاددى شەكىل كارخانا ئۈچۈن پايدا يارىتالايدۇ. مەنبە:چېڭدۇ دەۋر نەشىرياتى 2014-يىلى 7-ئايلىق تۇنجى نەشىرى <<مايۈننىڭ ئىگىلىك تىكلەش دەرىسخانىسى>> ناملىق كىتاب تەرجىمە قىلغۇچى:ئەقىدە قاشگەرلىكى-ئويغۇر قاشتېشى تورى تور بەت ئادرېسى:WWW.UYHQT.COM تەرجىمان:ئابدۇللا ئۆمەر تەرجىمە تەھرىرى:ئەقىدە قاشگەرلىكىدىن رەيھانگۈل نىزام