مۇسۇلمانلارنىڭ 20-ئەسىردىكى مەغلۇبىيەتلىرى

kitabhumar

مۇسۇلمان ئالىملىرىنىڭ نەزىرىدە بىر كىشىنىڭ ۋارىسلىق ئېتىقادى (يەنى ئاتا-بوۋىلىرىنىڭ يولىغا ئەگىشىش ئۈچۈنلا ئېيتىلغان ئىمان) (ئاللاھ تەرىپىدىن) قوبۇل قىلىنمايدۇ، پەقەت كۈچلۈك دەلىل-پاكىت ۋە قانائەت ئۈستىگە قۇرۇلغان ئېتىقادلا قوبۇل قىلىنىدۇ،

گەپ دىگەننى شۈنچىلىك دەبدەبىلىك قىلىدىكەن بولمىسا .

kokboraa

خىلى ئەتراپلىق يىزىلغان ماقالە ئىكەن.

دوستلارغا بۇنۇڭدىنمۇ ئىشەنچىلىك ۋە بۇنىڭدىنمۇ ئەتراپلىق،  ئەلى تەنتاۋى، مۇھەممەت قۇتۇبى ۋە يۈسۈپ قەرداۋى  ۇستازلارنىڭ  يازغان ماقالىلىرىنى بىرلەشتۈرگەن   )كىلىڭلار باياۋان زۇلمەتلىرىدىن چىقىپ كىتەيلى) دىگەن كىتاۋىنى تەۋسىيە قىلىمەن.

arslan428

يەنە شۇ مۇستاپا كامالنى تىللاش.
ئەرەبلەر ئەنگىلىيەگە ئەگىشىپ تۈركلەرگە قارشى ئوتنى ئۆزى ئاچقان. ئاخىرىدا يەنە ئىسلام دۇنياسىنىڭ مەغلۇبىيىتىنى مۇستاپا كامالغا دۆڭگەپ قۇيۇش توغرا ئەمەس. خاتا تەرەپكە ئۆتۇپ قالغان قولىغا قورال ئالغان ئەرەبلەرنى مۇستاپا كامال نەسىھەت قلىپ كەينىگە قايتۇرالمايدۇ. بۇ تۈپ نىگىزىدىن مىللەتچىلىك سەۋەبىدىن بۇلىۋاتقان ئىش. ئىسلام دۇنياسىغا نىسبەتەن مۇستاپا كامال ئۇنچە چوڭ زىيانكەشلىك قىلدى دەپ قارىمايمەن. تۈركىيەدە نىمە قىلغان بۇلىشىدىن قەتئىينەزەر تۈركىيەدىن ئىبارەت بىر مۇستەققىل دۆلەتنى ساقلاپ قالدى. بولمىسا يا غەربنىڭ ياكى سوۋىت ئىتتىپاقىنىڭ قۇلىغا قېلىپ ھازىرقى ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرىدەك خوشنىلىرىدىن قورقۇپ يا تەرەققىىي قىلالماي يۈرەتتى. مۇستەققىللىقنى ساقلاپ قالغاچقا قايتىدىن كۈچلىنىپ، مەغلۇبىيەتنى غەلىبىگە ئايلاندۇرۇش پۇرسىتى بار. مۇستەققىللقنى يوقاتقانلاردا مەۋجۈت بۇلۇپ تۇرۇشىمۇ بىر گەپ.
20-ئەسىردىكى ئسىلام دۇنياسىنىڭ مەغلۇبىيىتى ئەرەبلەر تۈركلەرگە قارشى ئەنگىلىيە بىلەن بىرلەشكەن مىنۇتتىن باشلانغان. شۇنىڭ بىلەن پارچە-پارچە بۇلۇپ بېشىنى يىدى. ئەگەر ئىسلام دۇنياسى بىر پۇتۇن زىمىن سۈپىتىدە تۇرغان بولسا، ئاستا-ئاستا تىنچ ھالدا دىمكۇراتىك دۆلەتكە ئايلىنىش ئېھتىماللىقى زور ئىدى. پارچىلانغاچقا ئىسرائىلىيە پەيدا بولدى.
شۇ بىر خاتالىق سىياسىي تۈزۇلمە، جەمئىيەت، ئاڭ فورماتىسىيىسى، ئىلىم-پەن ۋە باشقا بارلىق جەھەتلەردە چىكىنىشنى كەلتۈرۇپ چىقاردى. تۈركلەر ئەرەبلەرنى ئاسسىلمىلياتسىيە قىلغان ئەمەس، پەقەت بىر تۇغ ئاستىغا ئۇيۇشتۇرۇغان. بەلكىم ئەزگەن يەرلىرى باردۇر، لىكىن جەمئىيەتنىڭ تەرەققىي قىلىشغا ئەگىشىپ تۇزۇلۇپ كىتەتتى. نىمىلا دىگەن بىلەن تۈركلەر بىلەن سۆھبەت قىلماق غەرب ۋە ئىسرائىلىيە بىلەن سۆھبەت قىلىشتىن كۆپ ئاسان، نەتىجىلىك بۇلاتتى.

ئىشقىلىپ مۇستاپا كامال بىر ئۈمىدنى ساقلاپ قالدى، ئەرەبلەرمۇ خاتالىقىنىڭ دەردىنى تارتىۋاتىدۇ خالاس.
شەخسىي كۆز قارىشىم، مۇخالىپ يىرى بولسا ئەپۇ قىلارسىلەر

kitabhumar

يەنە بەزى كىشىلەر «دېموكراتىيە دىمەك خەلق ئۆزىگە ئۆزى خوجا بولۇش دىمەكتۇر، بۇ ئىسلام بىلەن زىت. چۈنكى ئىسلامدا پەقەت ئاللاھنىڭ ھۆكۈمىلا ئېتىراپ ۋە ئىجرا قىلىنىدۇ» دىيىشىدۇ. بۇ بىر ئېزىقتۇرۇشتۇر. ئەمەلىيەتتە، ئىسلامدىكى ئاللاھنىڭ ھۆكۈمىنى ئىجرا قىلىش خەلقنىڭ ئۆز-ئۆزىگە خوجا بولۇشى بىلەن زىت ئەمەس، شەخسىي ئەركىنلىك بىلەنمۇ زىت ئەمەس. بەلكى بىزنىڭ ئىزدىنىشىمىز لازىم بولغىنى مۇسۇلمان دۆلەتتىكى مۇسۇلمان خەلقنىڭ ئاپتونۇمىيە (يەنى ئۆزىنى ئۆزى ئىدارە قىلىش) ھوقۇقى، بۇ ئاللاھنىڭ ھۆكۈمىگە مۇخالىپ ئەمەس.

kitabhumar

ئىسلام مۇسۇلمانلار ئارىسىدىكى بىرلىك مەسىلىسىنى مۇئەييەن بىر ئۇسۇل بىلەن چەكلەپ قويمايدۇ. شۇنداق بولغاندا، زامانىمىزدا بىزنىڭ ئۈلگە قىلىشىمىزغا ئەرزىيدىغان نۇرغۇن شەكىللەر بار. بىز بۇنىڭدىن ئىسلام شەرىئىتىگە مۇخالىپ كەلمەيدىغان، ئۆزىمىزگە ماس كېلىدىغان «بىرلەشمە تۈزۈمى» (联盟制)، «فېدىراتسىيە تۈزۈمى» (联邦制) قاتارلىق شەكىللەرنى قوبۇل قىلساق بولىدۇ. ئاساسىي خىزمەتلەردىن باشلاپ، تەدرىجىي تەرەققىي قىلدۇرساق بولىدۇ.

kitabhumar

ئۈممەتنىڭ بىرلىكى ھەرگىزمۇ ھەر قايسى مىللەت ۋە دۆلەتلەردىكى (ئوخشىمىغان) تىل، ئۆرپ-ئادەت ۋە تارىخىي مەدەنىيەت جۇغلانمىسى قاتارلىق ئۆزگىچىلىكلەرنى يوقىتىۋىتىش دىگەنلىك ئەمەستۇر.

kitabhumar

نىمىشقا بىز مۇسۇلمانلارلا بىر-بىرىمىزگە ئارقىمىزنى قىلىپ ياشايمىز؟ نىمىشقا «مۇسۇلمانلار ھەممىسى قېرىنداش، ئاللاھنىڭ ئىمان ئېيتقان ئورتاق گەۋدە» دەپ تۇرۇپ، بىر-بىرىمىزدىن بارغانسىرى يىراقلىشىپ كېتىمىز؟
  پۈتۈن مۇسۇلمانلار تۈگۈل ئەرەبلەر جېنىدا بىرلىككە كېلەلمىدى، يەتتە دۆلەتتىن تەشكىللەنگەن «ئەرەب بىرلەشمىسى» بۈگۈنكى كۈندە نىمە ئۈچۈن يىگىرمە نەچچە دۆلەتكە تەرەققىي قىلدى، ئەمما ھەجىمنىڭ چوڭىيىشى ئۇلاردا ماھىيەتلىك تەسىر پەيدا قىلالمىدى، مىقدارنىڭ كۆپىيىشى سۈپەتنىڭ ئېشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرالمىدى. بولمىسا ئۇلار ئورتاق ئېتىقاد، ئورتاق ماكان، ئورتاق تىل، ئورتاق تەۋەلىك ۋە ئورتاق قىممەت قاراش قاتارلىقلارغا ئىگە ئىدى.

kitabhumar

بىرلىشىشمىزگە دەخلى قىلغۇچى يېڭى كۈچ بولغان ئورتاق رەقىبىمىز ئىسرائىلىيە قارىماققا مۇسۇلمانلارنىڭ ئىتتىپاقلىقى ۋە بىرلىشىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش رولىنى ئوينىدى، ئەمما ماھىيەتتە ئۇ مۇسۇلمانلارنىڭ پارچىلىنىپ كېتىشىدىكى باش جىنايەتچى ئىدى. بەكمۇ ئەپسۇس، مۇسۇلمانلارنىڭ بىرلىكى ئۈچۈن كۆرسىتىلگەن نەچچە قېتىملىق تىرىشچانلىقنىڭ ھەممىسى مەغلۇبىيەت بىلەن ئاخىرلاشتى. مىسىر بىلەن سۈرىيىنىڭ ئىتتىپاقلىشىشى مۇشۇ جەرياندا ئېلىنغان مۇھىم بىر قەدەم ئىدى، ئۇمۇ ئوڭۇشلۇق بولمىدى؛ «ئەرەب بىرلىكى جۇمھۇرىيىتى»نىڭ قۇرۇلۇشى ھەرقايسى دۆلەتلەردىكى ئەرەبلەرنى بەكمۇ خۇشال قىلغان ۋە ئۇلارنىڭ زور كۈچ بىلەن قوللىشىغا ئېرىشكەن ئىدى، بۇ خۇشاللىققا مەنمۇ ئىشتىراك قىلغان ئىدىم، ئەپسۇسكى بۇ ئىمارەتمۇ تىزلا ئۆرۈلۈپ چۈشۈپ، ئۈمىد نۇرلىرىمىز قايتىدىن زۇلمەتكە تولغاندەك بولدى، تارىخىمىز مۇشۇ يەردە توختاپ قالغاندەك ھېس قىلدۇق. بۇ قاباھەتلىك رېئاللىقمۇ يەنىلا ھاكىمىيەت بېشىدىكى ھۆكۈمەتلەرنىڭ زالىم ۋە زوراۋانلىقى، پۇقرالارنىڭ ئەركىنلىكىگە ھۆرمەتسىزلىك قىلىشى، ۋە ئىنسان ھوقۇقلىرىنىڭ دەپسەندە قىلىنىشى قاتارلىقلار سەۋەبىدىن بولدى.چۈنكى سۈرىيە خەلقى ئۆينىڭ ئاچقۇچىنى مىسىردا قويۇپ ئۆزى ئۆيگە سولىنىپ ياشىيالمايتتى، تۈنۈگۈنكى بىردەملىك قىزغىنلىقتا بىرلىشىش شوئارىنى كۈچەپ توۋلىغان كىشىلەر بۈگۈن بەس-بەستە ئايرىلىپ چىقىش مەيدانىدا سۆزلەيدىغان بوپقالدى.

kitabhumar

شۇنىڭدەك، مىسىر، سۈرىيە ۋە لىۋىيە ئۈچ دۆلەتنىڭ «ئۈچ دۆلەت بىرلەشمىسى» قۇرۇش تېرىشچانلىقلىرىمۇ بىكارغا كەتتى؛ «مەغرىب رايونىدىكى بەش دۆلەت ئىتتىپاقى» قۇرۇش خىيالىمۇ كۆپۈككە ئايلاندى. ھالبۇكى،بۇ بەش دۆلەت (يەنە مىسىر، لىۋىيە، تۇنىس، ئالجىرىيە ۋە مەراكەش) ئارىسىدا شۇنچە كۆپ تۇغقانچلىق ۋە ئالاقە مۇناسىۋىتى بار ئىدى، ئۆرپ-ئادەت ۋە باشقا جەھەتلەردە شۇنچىلىك يېقىن ئىدى؛ مىسىر، ئىئوردانىيە، يەمەن ۋە لىۋىيە تۆت    دۆلەت ئارىسىدا «ئەرەب ھەمكارلىقى كومېتېتى» قۇرۇش ئارزۇسىمۇ ئەمەلگە ئاشمىدى.
سۈرىيە ۋە ئىراقتا ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈۋاتقان، قېرىنداشلارچە مۇناسىۋەتكە ئىگە ئىككى گۈللىنىش پارتىيىسىمۇ ئورتاق تونۇشقا كېلىپ بىرلىشىش يولىغا ماڭالمىدى، ھالبۇكى ھەر ئىككى تەرەپ ئۆزىنى «بىر مىللەت ۋە ئوخشاش بۇرچ ئىگىلىرى» دەپ ئېتىراپ قىلاتتى

kitabhumar

پۈتكۈل جەرياندا، غەرب ئەرەب زىمىنىدا ئۆزىنىڭ يېڭى قورالىنى سىناق قىلىپ، ئەرەبلەرنىڭ كونا قورالى بىلەن ئالماشتۇردى. شۇنداقلا، ئۇلار ئەرەبلەرنىڭ ئۆزلىرىنىڭ پۇلى ئارقىلىق ئۆزلىرىگە زەربە بېرىپ، ئاندىن يەنە ئەرەبلەرنىڭ پۇلى بىلەن ئەرەبلەرنىڭ زىمىنىدا «قايتا قۇرۇش» ئېلىپ باردى. شۇنداق قىلىپ، بۇ رايونلار تەرەققىياتتا يېرىم ئەسىردىن كۆپرەك ئارقىغا چېكىندى، كىشىلەرنىڭ، بولۇپمۇ كۇۋەيتلىكلەرنىڭ قەلبىدە ساقايماس جاراھەتلەر ئورۇن ئالدى.