ئۆزۈمنى داۋاملىق ھازىرقى زامان ئىلىم – پېنىگە بېغىشلايمەن ياڭ جېننىڭ ياڭ جېننىڭ ـــ ئامېرىكا تەۋەلىكىدىكى جۇڭگولۇق فىزىكا ئالىمى؛ ئەنخۇي ئۆلكىسىنىڭ خېفېي شەھىرىدىن؛ 1938 – يىلى غەربىي جەنۇب بىرلەشمە ئۇنىۋېرسىتېتىغا كىرىپ، ئاتاقلىق ئالىم ۋۇدايۈ، ۋاڭ جۇشىنىڭ يېتەكچىلىكىگە ئېرىشكەن. 1945 – يىلى ئامېرىكا چىكاگو ئۇنىۋېرسىتېتىغا بېرىپ ئوقۇغان. ئۈچ يىلدىن كېيىن دوكتورلۇق ئۇنۋانىنى ئالغان. 1949 – يىلى ئوپېنخېيمېرنىڭ تەكلىپىگە ئاساسەن پىرىنسىتون ئالىي تەتقىقات يۇرتىغا كېلىپ …
نۇقتىلار ئارا يۇمشاق دېتاللار جۇسسى ۋادى[1] ئىنتېرنېت تورىغا مەبلەغ سېلىش دېھقانچىلىق مەيدانىغا مەبلەغ سالغانغا ئوخشايدۇ. ئېتىزغا ئۇرۇق سالغاندىن كېيىن ئاز دېگەندىمۇ يېرىم يىلدىن كېيىن ھوسۇل ئالغىلى بولىدۇ. ئىنتېرنېت ساھەسىگە مەبلەغ سالسىڭىز، ئىككى – ئۈچ يىلدىن كېيىن ھوسۇل يىغىشىڭىز مۇمكىن، گەرچە بۇ ھوسۇل ھامان بىر كۈنى كېلىدىغان بولسىمۇ. ياكى مەبلەغ سالغۇچىنى بىرمەھەل قىيىنچىلىق چىرمىۋېلىشى مۇمكىن، ئۇلار زور مىقداردا مەبلەغ سالىدۇ، بىراق ھوسۇل يىغىدىغان …
تاۋارنىڭ «كىملىكى» ـــ سىزىقلىق كود ھازىرقى زاماندىكى شەھەرلەردە ناھايىتى ئاز ساندىكى كىشىلەرلا سىزىقلىق كود بىلەن ئۇچرىشىپ باقمىغان، سىزىقلىق كود بولسا تاۋارنىڭ ئۇچۇرىنى پەرقلەندۈرۈشنىڭ بىرخىل ئۇسۇلى بولۇپ، مال ئوبوروتى سىستېمىسىنىڭ يۈرۈشۈشىنى تېخىمۇ تېزلىتىدۇ. سىزىقلىق كود تېخنىكىسى 20 – ئەسىرنىڭ 20 – يىللىرى بارلىققا كەلگەن. ئامېرىكا ۋېست خاۋس ئېلېكتىر شىركىتىنىڭ جون كېرمود ئىسىملىك ئىنژېنېرى پوچتا ئىدارىسىنىڭ ھۆججىتىنى ئاپتوماتىك تونۇشىغا قىزىقىپ قېلىپ، بى خخل ئاددىي …
نوبېل مۇكاپاتى بۇ − دۇنيادىكى ئەڭ مەشھۇر، ئىلىم ئىناۋىتى ئەڭ يۇقىرى خەلقئارا كاتـتـا مۇكاپات. بۇ مۇكاپات شۋېتسىيىلىك خىمىك نوبېلنىڭ ۋەسىيىتى بويىچە قالدۇرغان فونـدىـدىـن تەسىس قىلىنغان. بۇ فىزىكا مۇكاپاتى، خىمىيە مۇكاپاتى، فـىـزىئولـوگـىـيـە ياكى …
20 – ئەسىردىكى ئېرسىيەت ئىلمى بىز ئېرسىيەت ئىلمىنى تىلغا ئالغىنىمىزدا، ئالدى بىلەن كەينىمىزگە يېرىم ئەسىر چېكىنىپ، سۆزنى ئېرسىيەت ئىلمىنىڭ ئاساسچىسى مېندېل (1822 – 1884)دىن باشلاشقا توغرا كېلىدۇ. مېندېلنىڭ ئېرسىيەت قانۇنىنى بايقىشى ئومۇمەن نام قازانغان ئۇلۇغ كىشىلەرنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىش جەريانىدىن ئازراق بولسىمۇ ئۇلارنىڭ مۇۋەپپەقىيەت قازىنىشتىكى ئامىللارنى ئىزدەپ تاپقىلى بولىدۇ. ئەگەر مۇشۇ قائىدە بويىچە مېندېلنىڭ ئۆسمۈرلۈك دەۋرىنى تەھلىل قىلغاندا، ئۇنى …
خەلقئارا خىمىيە ئولىمپىك مۇسابىقىسى بۇنى 1968 – يىلى چېخوسلوۋاكىيە، پـولـشـا، ۋېـنـگــرىـيـىدىن ئىبارەت ئۈچ دۆلـەت باشلىغان، شۇ يىلى چېخوسلوۋاكىيىدە 1-نۆۋەتـلـىـك خـەلـقئارا خـىـمـىـيە ئولىمپىك مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈلگەن، قىسقارتىلىپ ICHO دەپ ئاتىلـىـدۇ. شۇنىڭدىن كېيىن ھەر يىلى بىر قېتىـم ئۆتـكـۈزۈلدى، ئۇيـۇشتۇرۇشـنى قاتناشقۇچى دۆلەتلەر نۆۋەتلىشىپ ئۈستىگە ئالىدۇ. دەسلەپتە، قاتناشقۇچىلار شەرقـىـي يـاۋروپـا دۆلەتـلـىـرى بىلەنلا چەكلەنگەنىدى. مۇسابىقە قىزغىن بولغاچقا، نۇرغۇن دۆلەتلەرنىـڭ دىققىتىنى تارتتى، ھازىر ئۇنىڭغا 20 نەچچە دۆلەت قاتنـىـشـىـدۇ. …
خەلقئارا فىزىكا ئولىمپىك مۇسابىقىسى بۇ − چېخوسلوۋاكىيە، ۋېنگىرىيە ۋە پولشادىن ئىبارەت ئۈچ دۆلەتتىكـى فـىـزىـكلارنـىـڭ تەشەببۇسى بىلەن تەشكىللەنگەن خەلقئارا فىزىكا مۇسابىقىـسـى. 1967 – يىلى پولشىنىڭ پايتەختى ۋارشاۋادا 1 – نۆۋەتلىك مۇسابىقە ئۇيۇشتـۇرۇلـۇپ، جەمئىي بەش دۆلەت قاتناشتى. ھازىر ئۇ خەلقئارالىق فىزىكا مۇسابـىـقـىـسـىـگە ئايلاندى. مۇسابىقىدە قاتناشقۇچى ئەزا دۆلەتلەردىن تەشكىـلـلـەنـگـەن خـەلـقئارا فىزىكا ئولىمپىك كومىتېتى تەسىس قىلىندى، مۇسابىقـە نـىـزامـنـامـىـسـىـدە مۇنۇلار بەلگىلەندى: ئوتتۇرا مەكتەپ فىزىـكـا …
خەلقئارا ماتېماتىكا ئولىمپىك مۇسابىقىسى بۇ − خەلقئارادىكى تەسىرى ئەڭ چوڭ، سەۋىيىسى ئەڭ يۇقىـرى ئوتـتـۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرى ماتېماتىكا مۇسابىقىسى. 1959 – يىـلـى بـاشلانـغـان. ياشلار – ئۆسمۈرلەرنىڭ مۇستەقىل پـىـكـىـر قـىـلـىـش، تـەھلـىـل قـىـلـىـپ يىغىنچاقلاش ۋە ئاساس بىلىملەرنى جانـلـىـق تـەتبـىـقلاش ئىـقـتـىـدارىـنـى ئۆستۈرۈشنى مەقسەت قىلىدۇ. 1959 – يىلى رومىنىيە «ماتېماتىكا – فىـزىـكـا ئىـلـمـىـي جـەمئىـيـىـتـى» شەرقىي ياۋروپادىكى يەتتە دۆلەتكە تەكلىپنامـە ئەۋەتـىـپ، شـۇ يـىـلـى 7 – ئاينىڭ …
ئوتتۇرا ئاسىيالىق تۇنجى ماتېماتىك– ئابدۇلھەمىد ئىبن تۈرك يۈسۈپجان ياسىن (مەنبەسى : «شىنجاڭ ياشلىرى» 2010 يىل 5-سان) 8- ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا قۇرۇلغان ئابباسىيلار خەلىپىلىكى دەۋرىدە ئەرەب مىللىتى پارسلار، تۈركلەر(تۈركىيلەر)، ھىندىلار ۋە گېرىكلارنىڭ مەدەنىيىتى بىلەن كەڭ دائىرىدە ئۇچرىشىشقا باشلىدى. بولۇپمۇ بۇ دەۋردە بۇ مىللەتلەرنىڭ مەدەنىيىتىگە مەنسۇپ مۇھىم ئەسەرلەر ئەرەب تىلىغا تەرجىمە قىلىنىش ئارقىلىق ئەرەب مەدەنىيىتىنىڭ تەرەققىياتىغا كۈچلۈك ئاساس سېلىندى. تەرجىمە پائالىيىتى ئاساسەن پەلسەپە، مەنتىقە ۋە تەبىئىي …
بىرىنچى باب باغداد . مەڭگۈلۈك ئارزۇنىڭ تۇغۇلۇشى 4 باغداد قانداق قىلىپ ئۇرۇش قاينىمىغا كىرىپ قالدى؟ بۇنىڭ سەۋەبى مۇنداق ئىدى: خەلىپە ھارۇن ئەررەشىد ھايات ۋاقتىدىلا خەلىپىلىكنىڭ زېمىنىنى ئوغۇللىرىغا بۆلۈپ بەرگەنىدى. مەئىمۇن شەرقىي ئۆلكىلەرنىڭ ۋالىيلىقىغا؛ ئەمىن سۇرىيەنىڭ ۋالىيلىقىغا؛ قاسىم بولسا مېسسوپوتامىيەنىڭ ۋالىيلىقىغا تەيىنلەنگەنىدى. بۇلارنىڭ ئىچىدە ئەمىن خەلىپىنىڭ ۋارىسى، مەئىمۇن بولسا نايىب ئىدى. ھارۇن ئەررەشىد قازا قىلىپ ئۇزاق ئۆتمەي، ئاكا – ئۇكىلار ئارىسىدا ھوقۇق …
