«20-ئەسىر ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تارىخى» ناملىق بۇ ئەسەر ئازاد سۇلتان، جاڭ مىڭ، نۇرمۇھەممەد زامان قاتارلىقلار تەرىپىدىن تۈزۈلۈپ، شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى نەشرىياتىدا 2001-يىلى 7-ئايدا نەشر قىلىنغان خەنزۇچە كىتاب. بۇ ئەسەردە ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ 20-ئەسىردىكى ئومۇمىي ئەھۋالى تەپسىلىي تونۇشتۇرۇلىدۇ، مۇھىم ئەدىبلەر ۋە ئۇلارنىڭ ئاساسلىق ئەسەرلىرىگە باھا بېرىلىدۇ. بۇ كىتاب ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنى تەتقىق قىلغۇچىلار ئۈچۈن مۇھىم پايدىلىنىش ماتېرىيالى ھېسابلىنىدۇ.
بۈگۈنكى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى
«تەگمىش تىنلىغلارىغ سۆزلەمىش كەرگەك، ئانى يەمە كۆپ سۈزۈك كۆڭۈلىن ئەشىدىڭلەر» (ئۇچرىغان جانلىقلار ھەققىدە سۆزلەش كېرەك، سىلەر بۇنى ناھايىتى سۈزۈك كۆڭلۈڭلار بىلەن ئاڭلاڭلار) ___ «ئالتۇن يارۇق» تىن ئېلىندى.
ۋىسال دەقىقىلىرى
15
04
13'
«ۋىسال دەقىقىلىرى» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر 
ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 7- قىسمىدۇر. 2006-يىلى 4-ئايدا مىللەتلەر نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«ۋىسال دەقىقىلىرى»
يۈگەنسىز ئۆتمىگەن يىللار
15
04
13'
«يۈگەنسىز ئۆتمىگەن يىللار» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان 
ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 6- قىسمىدۇر. 2000-يىلى شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«يۈگەنسىز ئۆتمىگەن يىللار»
ئاخىرقى دوقال
15
04
13'
«ئاخىرقى دوقال» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر 
ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 5- قىسمىدۇر. 1999-يىلى شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«ئاخىرقى دوقال»
قارچۇقتا قاتقان قان
15
04
13'
«قارچۇقتا قاتقان قان» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر 
ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 4- قىسمىدۇر. 1997-يىلى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«قارچۇقتا قاتقان قان»
قارا چايشاپلىق قىز
15
04
13'
«قارا چايشاپلىق قىز» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 3- قىسمىدۇر. 1997-يىلى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«قارا چايشاپلىق قىز»
ئۈششۈك تەككەن ياپراقلار
15
04
13'
«ئۈششۈك تەككەن ياپراقلار» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر 
ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 2- قىسمىدۇر. 1997-يىلى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«ئۈششۈك تەككەن ياپراقلار»
ئۈچ دوست
15
04
13'
«ئۈچ دوست» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر 
ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، ئاتاقلىق يازغۇچى جالالىدىن بەھرامنىڭ يەتتە قىسىملىق رومانى «لېيىغان بۇلاق»نىڭ 1- قىسمىدۇر. 1997-يىلى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى نەشرىياتى تەرىپىدىن نەشر قىلىنغان.
«ئۈچ دوست»
ھىممەت غەنىمەت
31
03
13'
«ھىممەت غەنىمەت» ناملىق بۇ ئەسەر بۈگۈنكى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىللىرىدىن بىرى، شائىر، يازغۇچى مەرھۇم مۇھەممەدجان سادىق ھەققىدىكى ئەسلىمە بولۇپ، ماقالىدا مەرھۇمنىڭ 70 نەچچە يىللىق ھايات يولىدىكى تۇرمۇش، ئوقۇتۇش خىزمىتى، ئەدەبىي ئىجادىيەتكە تۇتقان پوزىتسىيىسى گەۋدىلەندۈرىلىدۇ، ھاياتىي تۆھپىسى مۇئەييەنلەشتۈرۈلىدۇ. مەزكۇر ئەسلىمە «ئىلى دەرياسى» ژۇرنىلىنىڭ 2012-يىللىق 5-سانىغا بېسىلغان، يەنە قىسقارتىلمىسى «ئىلى گېزىتى»نىڭ 2012-يىلى 8-ئاينىڭ 11-كۈنىدىكى سانىنىڭ 4-بېتىگە «تەلەپچان ئۇستاز، ئىزىڭىز ئۆچمەيدۇ» نامىدا بېسىلغان.
”چەكسىز ھىممەتلەر ساھىبى- پىداگوك، تەتقىقاتچى، ئەدىب مۇھەممەدجان سادىق ئاكا 2012-يىلى 7-ئاينىڭ 25-كۈنى كەچ سائەت ئالتىدىن 45 مىنۇت ئۆتكەندە ئۆپكە راكى كېسىلى بىلەن داۋالاش ئۈنۈم بەرمەي 78 يېشىدا بۇ ئالەم بىلەن مەڭگۈلۈك ۋىدالاشتى… بىر بۈيۈك ۋۇجۇد يەرگە كۆمۈلدى، بىر ئۇلۇغ ئىنسان ئارىمىزدىن كەتتى… ئارىدىن بىر قانچە كۈن ئۆتكەن بولسىمۇ، لېكىن ئىلگىرى ئۇنىڭ بىلەن بىرگە ئۆتكۈزگەن كۈنلىرىم كۆز ئالدىمدىن زادىلا كەتمىدى، ئۇنى سېغىنىش ئىچىدە ئەسلەشكە باشلىدىم…“
يۇقىرىقى ئەسلىمە «ئىلى گېزىتى» 2012-يىلى 8-ئاينىڭ 11-كۈنىدىكى سانىدا «تەلەپچان ئۇستاز ئىزىڭىز ئۆچمەيدۇ» نامىدا قىسقارتىپ ئېلان قىلىنغان ئىدى. شۇ نۇسخىمۇ تۆۋەندە بېرىلدى.
تەلەپچان ئۇشتاز ئىزىڭىز ئۆچمەيدۇ
ھىممەت غەنىمەت
ئىلى دېسەم
27
03
13'
ئىلى دېسەم
ئىلى دېسەم ئالما كېلەر يادىمغا،
ئالمىلارغا تولغان گۈزەل باغلىرى.
چۆمۈلىدۇ يۈرەك زوققا، ھېسلارغا،
ئۇرۇلغاندەك بولۇپ خۇشبۇي ھېدلىرى.
ئالما تېرىپ يۈرگەن گۈزەل باغ قىزى،
بۈگۈن يەنە قىلدىمىكىن سەيلىنى.
سالامدىكىن بىلەلمىدىم سېۋەتكە،
ئالما بىلەن قوشۇپ كۆڭۈل مەيلىنى.
چىمەنلىكلەر، يېشىل تاغلار، دەريالار…
تولۇپ تۇرار ئىلى تالاي باغلارغا.
كۈندە قاراپ، كۈندە يايراپ كۈلسەممۇ،
مەن تويمايمەن ئۇنىڭدىكى چاغلارغا.
يۇقىرىقى ئەسەرنىڭ ئۈچ خىل يېزىقتىكى پ.د.ف نۇسخىسى تۆۋەندە بېرىلدى:
ئەرەب يېزىقىدا Latin yeziqida кирил йезиқида