بۇ ماقالىدا رۇس ئالىمى رادلوف تەرىپىدىن توپلىنىپ، 1886-يىلى 
نەشر قىلىنغان «تارانچى دىئالېكتى» ناملىق كىتابقا كىرگۈزۈلگەن ئەسەرلەرنىڭ تىلىدىكى فونېتىكىلىق ئۆزگىرىشلەر تەھلىل قىلىنىپ، چاغاتاي تىلىدىن ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىغا ئۆتۈش مەزگىلىدىكى ئۆتكۈنچى دەۋر ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئاساسىي فونېتىكىلىق ئالاھىدىلىكلىرى كۆرسىتىلىدۇ ھەمدە ھازىرقى زامان ئۇيغۇر تىلىدىكى بەزى فونېتىكىلىق ئۆزگىرىشلەرنىڭ بارلىققا كېلىش جەريانى ۋە قانۇنىيىتى ئۈستىدە ئىزدىنىلىدۇ. بۇ ماقالا شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى ئىلمىي ژۇرنىلى ئۇيغۇرچە 2013-يىللىق 2-سانىنىڭ يادرولۇق سەھىپىسى «غەربىي دىيار مەدەنىيەت تەتقىقاتى»دا ئېلان قىلىنغان.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
ماقالىلىرىم
«تەگمىش تىنلىغلارىغ سۆزلەمىش كەرگەك، ئانى يەمە كۆپ سۈزۈك كۆڭۈلىن ئەشىدىڭلەر» (ئۇچرىغان جانلىقلار ھەققىدە سۆزلەش كېرەك، سىلەر بۇنى ناھايىتى سۈزۈك كۆڭلۈڭلار بىلەن ئاڭلاڭلار) ___ «ئالتۇن يارۇق» تىن ئېلىندى.
ئوخشىتىش تەتقىقاتىدا ساقلانغان مەسىلىلەر
04
06
13'
«ئۇيغۇر تىلى ئىستىلىستىكىسىدىكى ئوخشىتىش تەتقىقاتىدا 
ساقلىنىۋاتقان بىر قىسىم مەسىلىلەر توغرىسىدا» ناملىق بۇ ماقالام «شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2007-يىللىق 2-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالىدا ئوخشىتىش تەتقىقاتىمىزدا ساقلىنىۋاتقان ئوخشىتىشنىڭ تۈرلىرى ھەققىدىكى كۆزقاراشلارنىڭ بىردەك بولماسلىقى، ئوخشىتىش ھەققىدىكى تەھلىللەرنىڭ ئەمەلىي مىساللارغا باي بولماسلىقى، ئوخشىتىشقا ئائىت كەسپىي ئاتالغۇلارنىڭ بىردەك بولماسلىقى، تەتقىقات كۆلىمى ھاسىل بولمىغانلىقى، قەدەمنىڭ ئاستىلىقى، تەتقىقات دەرىجىسىنىڭ چوڭقۇر بولماسلىقى قاتارلىق مەسىلىلەر ئۈستىدە مۇلاھىزە يۈرگۈزۈلۈپ، بۇ كەمچىللىكلەرنى قانداق تۈگىتىش مەسىلىسى ھەققىدىكى كۆزقاراشلار ئوتتۇرىغا قويۇلىدۇ. بۇ ماقالا ئۇيغۇر تىلى ئىستىلىستىكىسى تەتقىقاتىدا بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
تەپسىلىي خەۋەر ۋە تەسۋىرىي خەۋەر
04
06
13'
«تەپسىلىي خەۋەر ۋە تەسۋىرىي خەۋەر» ناملىق بۇ قىسقا ماقالام
«شىنجاڭ گېزىتى مۇخبىرلار ئىشى» ناملىق ئىچكى ژۇرنالنىڭ 1993-يىللىق 4-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالىدا ئاخباراتنىڭ تۈرلىرىدىن بىرى بولغان خەۋەرنىڭ تەپسىلىي خەۋەر ۋە تەسۋىرىي خەۋەردىن ئىبارەت ئىككى شەكلىنىڭ بىر بىرى بىلەن بولغان ئوخشاشلىق ۋە پەرقلىق نۇقتىسى كۆرسىتىلىپ، بۇ ئىككى تۈرنى ائرىلاشتۇرۇپ قويۇشتىن ساقلىنىش كېرەكلىكى كۆرسىتىلىدۇ. ھەر ئىككى تۈرنىڭ ئاساسىي ئالاھىدىلىكلىرى شەرھىلىنىدۇ. بۇ مقالا ئاخبارات يېزىقچىلىقى ساھەسىدە بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
«سۆز مەنىسىنى توغرا چۈشىنىپ قوللىنىش كېرەك» ناملىق بۇ ماقالام
«شىنجاڭ رادىيو-تېلېۋىزىيە ئۇنىۋېرسىتېتى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2003-يىللىق 3-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالىدا رادىيو، تېلېۋىزىيە ۋە باشقا ۋاستىلەردە ئۇيغۇر تىلىدىكى بىر قىسىم سۆز، جۈملىلەرنى خاتا ئىشلىتىدىغان، تىلنىڭ ساپلىقىنى، راۋانلىقىنى بۇزۇدىغان ئەھۋاللارغا قارىتا پىكىر يۈرگۈزۈلۈپ، بىر قىسىم ئەمەلىي مىساللار ئارقىلىق خاتا سۆز، جۈملىلەر ۋە ئۇنىڭدىكى خاتا قوللىنىلغان نۇقتىلار ئېنىق كۆرسىتىپ بېرىلىدۇ ۋە ئۇنى قانداق تۈزىتىش كېرەكلىكى، بۇنداق مەسىلىلەردىن قانداق ساقلىنىش مۈمكىنلىكى قاتارلىق نۇقتىلار ئۈستىدە مۇلاھىزە يۈرگۈزۈلىدۇ.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
«قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدىكى جۈپ سۆزلەرنىڭ قۇرۇلمىسى
توغرىسىدا» ناملىق بۇ ماقالام «خوتەن پېداگوگىكا ئالىي تېخنىكومى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2009-يىللىق 1-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالىدا قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدىكى جۈپ سۆزلەرنىڭ قۇرۇلما شەكىللىرى ھەققىدە ئىزدىنىلىدۇ. بۇ ماقالا قەدىمكى ئۇيغۇر تىلى ئوقۇتۇشى ۋە تەتقىقاتىدا بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ.
ئوخشىتىشنىڭ ئاساسلىرى ئۈستىدە ئىزدىنىش
04
06
13'
«ئوخشىتىشنىڭ ئاساسلىرى ئۈستىدە ئىزدىنىش» ناملىق 
بۇ ماقالام «قەشقەر پېداگوگىكا ئىنىستىتۇتى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2006-يىللىق 3-سانىدا ئېلان قىلىنغان. ماقالىدا ئوخشىتىشنىڭ تىل ئاساسى، مەدەنىيەت ئاساسى، ئىستېتىك ئاساسى قاتارلىق ئاساسلىرىنىڭ قانداق قىلىپ ئوخشىتىشنىڭ ھاسىل بولۇشىدا قانداق رول ئوينايدىغانلىقى مەسىلىسى ھەققىدە توختىلىپ ئۆتۈلىدۇ. كونكرېت سانلىق مەلۇماتلار ئارقىلىق ئىلمىي پىكىرلەر ئالغا سۈرۈلىدۇ. بۇ ماقالا ئۇيغۇر تىلى ئىستىلىستىكىسى ئوقۇتۇسى ۋە تەتقىقاتى ساھەسىدە بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
«ئوخشىتىشنىڭ باشقا بىر قىسىم ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەر بىلەن
بولغان مۇناسىۋىتى توغرىسىدا» ناملىق بۇ ماقالام «خوتەن پېداگوگىكا ئالىي تېخنىكومى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2006-يىللىق 3-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالىدا ئوخشىتىشنىڭ سىمۋول، جانلاندۇرۇش، ۋاكالەتلەندۈرۈش، سېلىشتۇرۇش قاتارلىق بىر قىسىم ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى ھەققىدە ئىزدىنىلگەن. يەنى بۇ ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەرنىڭ ئۆز ائرا ئوخشاشلىقلىرى، پەرقلىق تەرەپلىرى، بىر-بىرىدىن قانداق ائيرىش كېرەكلىكى قاتارلىق نۇقتىلار ئۈستىدە توختىلىپ ئۆتۈلگەن. بۇ ماقالا ئۇيغۇر تىلى ئىستىلىستىكىسى ئوقۇتۇشى ۋە تەتقىقاتى ساھەسىدە بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
«ئورخۇن-يېنىسەي مەڭگۈ تاش تېكىستلىرىدىكى ئوخشىتىشلار 
ھەققىدە مۇلاھىزە» ناملىق بۇ ماقالەم «شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2003-يىللىق 3-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالىدا ئورخۇن-يېنىسەي مەڭگۈ تاش تېكىستلىرىدىكى ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىلەردىن پايدىلىنىشنىڭ بىر مۇھىم ئىپادىسى بولغان ئوخشىتىشلار ئۈستىدە توختىلىپ، نۇقتىلىق ھالدا بۇ ئەسەرلەردە قوللىنىلغان ئوخشىتىشلارنىڭ تۈرلىرى ۋە بۇ ئوخشىتىشلار ئارقىلىق ئىپادىلەنگەن مەدەنىيەت ئامىللىرى ئۈستىدە مۇلاھىزە يۈرگۈزۈلىدۇ. بۇ ماقالا ئۇيغۇر تىلى ئىستىلىستىكىسى تەتقىقاتى ساھەسىدە بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
«ئوتتۇرا-باشلانغۇچ ئقۇتقۇچىلار قوشۇنىمىزنىڭ قۇرۇلما ئالاھىدىلىكلىرى
ئۈستىدە قىسقىچە مۇلاھىزە» ناملىق بۇ ماقالام «شىنجاڭ پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 1998-يىللىق 4-سانىدا ئېلان قىلىنغان. بۇ ماقالا ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 90-يىللىرىدا ئىلى ۋىلايىتىدە ئېلىپ بېرىلغان بىر قېتىملىق تەكشۈرۈشنىڭ نەتىجىلىرىدىن بولۇپ، ئوتتۇرا-باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىلار قوشۇنىنىڭ مەدەنىيەت سەۋىيىسى، كەسپىي ئۇنۋان قۇرۇلمىسى، پېداگوگىكىلىق قۇرۇلمىسى، شتات قۇرۇلمىسى، جىنسىي ئايرىما قۇرۇلمىسى، يېشى ۋە خىزمەت ئستاژ قۇرۇلمىسى، گېزىت-ژۇرناللارغا مۇشتەرى بولۇش ئەھۋالى قاتارلىقلار تەپسىلىي ئىگىلىنىپ، سانلىق مەلۇماتلار ئارقىلىق ئالاقىدار مەلۇماتلار ئېنىق كۆرسىتىلگەن. بۇ ماقالا ئوقۇتۇش تەتقىقاتى خىزمىتىدە بەلگىلىك پايدىلىنىش قىممىتىگە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ
«نىشانلىق ئوقۇتۇشنىڭ دەرسخانا سىرتىدىكى مۇناسىۋەتلىك 
مەشغۇلاتلىرىغا سەل قارىماسلىق كېرەك» ناملىق بۇ ماقالام «قەشقەر پېداگوگىكا ئىنىستىتۇتى ئىلمىي ژۇرنىلى»نىڭ 2001-يىللىق 1-سانىدا ئېلان قىلىنغان. ماقالىدا ئەينى چاغدا رايونىمىزدا يۈرگۈزۈلگەن نىشانلىق ئوقۇتۇش ئۇسۇلىنىڭ دەرستىن سىرتقى قانداق مەشغۇلات شەكىللىرنىڭ بارلىقى، ئۇلارنىڭ ئېلىپ بېرىلىش ئۇسۇللىرى، دىققەت قىلىنىدغان مۇھىم مەزمۇنلار سۆزلىنىدۇ. بۇ ماقالا ئوتۇۇترا-باشلانغۇچ مەكتەپلەر تىل-ئەدەبىيات ئوقۇتۇش تەتقىقاتى جەھەتتە مەلۇم ئىلمىي قىممەتكە ئىگە.
بۇ يەردىن چۈشۈرۈڭ